Op weg
naar
slem
Hoe sterk is Seirawan?
Nu ook maximumkaart van
elke Nederlandse zegel
KRUISWOORD
§H3335@
Z £?9873 hTO432
m a m m
9 9 m j m
OPLOSSING
VORIGE
WEEK
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1980
PAGINA 37
Op weg naar slem gebruiken
goede spelers het vier- en
vijfniveau voor controlebie
dingen, als regel uiteraard
nadat de troefkleur is vastge
steld. De bedoeling hiervan is
dat niet in een slem wordt
aangelegd waarin aas en heer
van dezelfde kleur ontbreekt;
informatie die via azen vragen
vaak moeilijk is te achterha
len.
Dat systeem heeft ook nadelen.
De tegenpartij kan een con
trolebod doubleren om aldus
de partner, als deze moet uit
komen, op het goede spoor te
zetten. Het is overigens wel
verstandig aan het doublet
deze (uitkomst)betekenis toe
te kennen. Het is onwijs te
doubleren als men geen
kracht en alleen maar lengte
heeft in de kleur die de vijand
toch niet gaat spelen. Het vol
gende spel, op basis van een
gegeven van Victor Mollo, is
daarvan een aardig voor
beeld.
4 1097
H107
O 52
4 AV876
64 5
853 VB964
AHVB832
A2
O HV
B5
Zuid gever, allen kwetsbaar.
Zuid opende zijn mooie spel
met 2 Sch, noord 3 KI, zuid 3
Sch, noord 4 Sch, zuid 5 Ru,
noord 5 Ha, oost doublet
en zuid 6 Sch. Na 4 Sch deed
zuid via 5 Ru een slempoging,
door noord beantwoord met
een controlebod in harten.
Zuid besloot, ondanks oost's
doublet door te gaan naar 6
Sch. Het spel kwam voor in
een parenwedstrijd en 6 Sch
bleek een populair contract te
zijn, waartegen weSt onver
anderlijk startte met Ru A en
klaveren na. De diverse zuid
spelers zagen niet veel andere
keus dan te snijden, resulte
rend in één down.
Ook onze zuid kreeg een ruiten
start. gevolgd door KI 9. (West
had natuurlijk harten moeten
spelen, maar zowel oost als
west hadden het uitkomst
doublet kennelijk niet in hun
biedvocabulaire staan). Zuid
had het doublet van oost
evenwel goed gehoord en hij
besloot af te zien van de snit.
Hij kon zien dat oost niets in
harten had en hij ging er van
uit dat oost KI H dan wel zou
hebben. Hij nam KI A en
draaide al zijn troeven af en
Ru H, hetgeen leidde tot
4 geen
H107
O geen
V
4 geen geen
p 853 VB9
O geen O geen
4 4 H
2
A2
O geen
4 B
Op Sch 2 gooide hij van tafel KI
V weg en oostHet werd
met een pijnlijk gezicht KI H
en zuid maakte de rest. Oost's
doublet is, het werd reeds ge
zegd, onwijs. Oost moet in
dergelijke situaties alleen
doubleren als hij de uitkomst
in die kleur wil. Het feit dat hij
een lange hartenkleur heeft
interesseert in wezen nie
mand.
TON SCHIPPERHEIJN
Van alle Hoogovenschaaktoernooien was het huidige
(42e alweer) het meest spectaculaire met ook - wat
in feite niet normaal is! - de vreemdste uitslagen. De
grote favorieten Viktor Kortsjnoi en Jan Timman
werden, zoals u reeds weet, op verrassende wijze
"omver gekegeld" door de aanstormende jeugd
Het zojuist beëindigde toernooi
was zeer attractief voor de
vele toeschouwers. Het eve
nement behoorde tot catego
rie II en het grootmeesterre
sultaat ligt daardoor maar
liefst op 8V2 uit 13.
In de tweede ronde reeds
scheen er een onbekend
(schaak)-duiveltje door de
zaal te zweven, want beide fa
vorieten leden een onver
wachte nederlaag: Kortsjnoi
tegen de jeugdwereldkam
pioen Seirawan en Timman
tegen Browne.
Hoe sterk is Seirawan? Dat
kunnen we wellicht over een
jaar weten wanneer de 20-ja-
rige Amerikaan aan andere
toernooien buiten Nederland
gaat deelnemen. Hij zal dan
inmiddels grootmeester zijn.
Hoewel ik persoonlijk Bobby
Fischer hoger aansla dan Sei
rawan - wat speelsterkte be
treft - leidt het geen twijfel
dat Seirawan het in de
schaakwereld ver zal bren
gen, tenminste.wanneer hij
niet zoals Fischer zich volle
dig terugtrekt!
Wit: Y. Seirawan (USA)
Zwart: V. Kortsjnoi (Zwitsl.)
I.c2-c4 Pg8-f6 2.Pbl-c3 e7-e6
3.e2-e4 d7-d5 4.e4-e5 d5-d4
Een oude variant, niet vrij van
taktische wendingen. Wit
moet wel de juiste volgorde
kiezen, anders komt hij snel
in het nadeel! 5.e5xf6 d4xc3
6.b2xc3! Dd8xf6 7.d2-d4 c7-c5
8.Pgl-18 h7-h6 Er dreigde
9.Lg5 enz. 9.Lfl-d3 c5xd4.
Ik heb een aantal jaren geleden
eens een meesterpartij gezien
die hetzelfde verloop had.
Zwart speelde echter
9 .b6??, waarop 10.Le4'
volgde Zwart gaf meteen
op
10.c3xd4 Lf8-b4+ ll.Kel-fl!
Dit blijkt Sterker te zijn dan
het oude ll.Ld2. De tekstzet
is echter niet nieuw en kwam
reeds in enkele andere grote
gevechten voor. 11.. .Pb8-c6
12.Lcl-b2 Lb4-c5!? 13.Ld3-c2
0-0 14.Ddl-d3 Tf8-d8 lö.Tal-
dl Kg8-f8 16.Dd3-e4 Lc5-d6
17.h2-h4 Df6-f5.
Kortsjnoi ziet dat de druk op d4
niet versterkt kan worden en
biedt dameruil aan. Seirawan
blijkt niet bevreesd te zijn
voor zijn grote tegenstander
en gaat zelfs straks zijn "han
gende pionnen" offeren!
l$.De4-e2 Df5-a5 19.Lc2-b3
Pc6-e7 20.h4-h5 b7-b6 21.Dc2-
e4 Lc8-a6 22.d4-d5! e6xd5 Op
22.Pd5: volgt23.Kglü! enz.
Een zeer slim denkbeeld'
23.De4-h7 I7-f6.
Stelling na 23...f6
f 9 h
Seirawan
Het is duidelijk dat de zwarte
stelling geen sterke indruk
maakt. Vooral de dame en
La6 staan buiten spel. Toch
moet wit nog zien te winnen,
want hij komt nu twee pion
nen achter. 24.Kfl-gl! La6xc4
25.Thl-h4 Lc4xb3 26.a2xb3
Kf8-f7 27.Th4-g4 Td8-g8
Seirawan
28.Tdl-el d5-d4 29.Tg4xd4
Ld6-e5?
De zet 29 .Pf5 ziet er goed uit,
maar blijkt toch onvoldoende
te zijn. Na de tekstzet slaat
Seirawan gedecideerd toe.
30.Td4-d7! Da5xel+ Praktisch
het enige. 3LPf3-el Le5xb2
32.Pel-d3 Lb2-a3 33.Pd3-f4
Tg8-d8 34.Dh7-g6+ K17-g8
35.Dg6-d3 Td8xd7 36.Dd3xd7
Ta8-c8 37,Kgl-h2 Kg8-f7
38.Pf4-g6Tc8-a839.Pg6xe7 en
zwart gaf op.
Na 39,..Le7: 40.Dd5+ gaat de
zwarte toren verloren.
Het is Hans Ree wederom niet
gelukt een grootmeesterre
sultaat te behalen. Hij zat er
wel dicht bij, want na de eer
ste zes ronden stond hij nog
ongeslagen op de gedeelde
derde plaats. Om 8'lu uit 13 te
scoren moet men echter een
bijna onmogelijke taak vol
brengen en wat geluk heb
ben.
Ree heeft in de laatste vjjf
Hoogoventoernooien geen
cent geluk gekend!
II. Ree-G. Ligtcrink
l.d4 Pff.2 c4«63 Pc3 LM4.Dc2
0-0 5.a3 Lc3: 6.Dc3: b6 7.Lg5
Lb7 8.e3 d6 9.13 Pbd7 10,Ld3
c5 ll.Pe2 h6 (Omdat d5 ach
terwege bleef van zwart, heelt
wit een goede stelling bereikt)
12.Lh4 Dc7 13.0-0 Tac8
14.Tacl cd4: 15.Pd4: d5
16.Dd2 dc4: 17.Lc4: Db8
18.Lg3 Pe5 19.Pe6:! (Beslis
send) fe6: 20.Le6:+ Kh8
21.Lc8: Lc8: 22.Dc3! Pfd7
(Zwart staat in een fatale pen
ning en kan zich niet meer
redden. Een uitstekende par
tij van Hans Ree!) 23.Tfdl!
Tc8 24.Td5 Kh7 25.e4 b5
26.Dc7 (Het eenvoudigste)
Dc7: 27.Tc7: Pc4 28.Tb5: a6
29.Tb4 Pce5 30.Le5: en zwart
gaf op. Er volgt: 30.Pe5:
31.Tb8 Ld7 32.Te8: Le8:
33.Te7 met stukwinst.
P. Biviasis-J. Timman
l.e4 c5 2.PI3 d6 3.Pc3 a6 4.g3
(Deze moderne opstelling - in
feite al oud - is goed voor wit;
Pc6 5.Lg2 Lg4 6.h3 LI3: 7.DI3
g6 8.e5! (Een verrassende
voortzetting, wat Timman di
rect in een ongunstige positie
brengt. Onze held was in het
toernooi niet te herkennen!)
deö: 9.Dc6: bc6: 10.Lc6:
Dd7 1 l.Ld7: Kd7: 12.Pa4 Kc6
13.b3 e6 14.Lb2 re 15.0-0-0 Ld6
16.Tdel Pe717.Te4 Pf5 18.Tc4
Tab8 lO.Thel Tb4 20.Tle4
21.La3 Tb5 22.c3! Lf8 23.Te2
Kd5 24.g4 Pd6 25.Tc5: Tc5:
26.Lc5: Lh627.Kc2 Lf428.Le3
g5 29.d4 (Zwart is verloren.
Overigens een merkwaardige
partij na zwarts 7e zet!) ed4:
30.Lf4:gf4: 31.c4+ Pc4:
32.bc4: Kc4: 33.Te6: d3+
34.Kd2 Tb4 35.Te4+ en Tim
man gaf op.
Een kwestie van onderschat
ting?
(Wordt vervolgd)
BISHOP
DDR - Al enkele jaren komt de
DDR met een aantal zegels
waarop aandacht wordt be
steed aan het werk van de
posterijen. Op 5 februari was
dat ook weer het geval. Een
zegel van 10 pfennig (oplage
16 miljoen) is gewijd aan be
richtenverkeer via kabel en
radio, terwijl radio en tv cen
traal staan (o.a. een toren) op
een 20 pf.-zegel (oplage 8
miljoen).
FRANKRIJK - De Franse pos
terijen hebben, zoals gemeld,
voor dit jaar zeven zegels op
het programma staan als uit
breiding van de al jaren lo
pende kunstreeks. De eerste
uitbreidings-zegel verscheen
op 21 januari en laat een werk
zien van Ossip Zadkfne
(Vrouw met waaier). Deze
werd op 4 februari gevolgd
door een zegel van 3,00 franc
(oplage 6 miljoen) die een ori
gineel schilderij toont van de
in 1910 in de Ardennen gebo
ren kunstenaar Raoul Ubac.
JERSEY - Het Kanaaleiland
Jersey realiseerde op 5 fe
bruari de eerste bijzondere
emissie van dit jaar. De ze
gels. vier stuks verbeelden
plattegronden van fortifica
ties, zoals die 300 jaar geleden
werden getekend door Gun
ner Thomas Phillips in op
dracht van de Britse admirali
teit en bestemd vöor koning
James II. En waarom deze
kaarten? Omdat de Britten
een invasie vreesden van de
Fransen en de Hollanders. Op
de zegels achtereenvolgens: 8
pence, Mont Orgueil; ll'/ïp.
La Tour de St. Albin: 13p. Le
Chateaux de Elizabeth en
25p, een overzichtskaart
JOEGOSLAVIË - Met een ze
gel van 2 dinar .heeft Joego
slavië op 21 januari de 100e
geboortedag herdacht van
Milton Manaki (1880-1964),
die met zijn onafscheidelijke
fototoestel Balkanoorlogen,
de Eerste Wereldoorlog en
socialistische revoluties heeft
vastgelegd. Op de zegel een
portret van Manaki.
Verder heeft Joegoslavië op 26
januari de vorig jaar overle
den socialistische revolutio
nair Edward Kardelj (geb
1910) met een portretzegel
van 2 dinar herdacht.
NEDERLAND - Het BHZ te
Vlaardingen, dat al jarenlang
herdenkingszegels en -vel
letjes zonder frankeer waarde
uitgeeft (inmiddels in ruime
kring bekend onder de naam
errinnofilie), waarvan de op
brengst ten goede komt van
goede doelen (SOS-kinder-
dorpen, het blindenwerk, de
Anne-Frankstichting, het
Koninklijk Onderwijs Fonds
voor de Scheepvaart) heeft nu
het initiatief genomen tot drie
nieuwe projecten, die, dit in
tegenstelling tot de errinnofi
lie, eigenlijk wel het gebied
gaan raken, zo niet deels
overlappen, van de filatelie
In het bijzonder zullen de ver
zamelaars van stempels geïn
teresseerd zijn, verzamelaars
die ons land steeds meer gaat
tellen.
Het eerste project dat gelan
ceerd wordt is dat van de
maximumkaart. Met toe
stemming van de Directeur
Zegelwaarden cn Filatelie en
met medewerking van de Fi
latelistische Dienst in Gro
ningen zul met ingang van 4
maart (dan komen zegels uit
met albeeldingen van niet
meer in leven zijnde Neder
landse politici - over deze
emissie de volgende week
meer) een maximumkaart
worden uitgegeven voor elke
te verschijnen Nederlandse
zegel. In de echte kleuren, op
briefkaartformaat, waarbij
dan alle relevante gegevens
betreffende ontwerp, tech
niek. formaat, oplagen e.d.,
zoals die op de dag van uitgif
te bekend zijn, zullen worden
vermeld.
Dan is men begonnen met het
uitgeven van filatelistische
herdenkingsenveloppen. Dat
gebeurt steeds onder auspi
ciën van bv. jubilerende in
stellingen en steeds was de
toekenning van een bijzonder
poststempel door de Directie
Zegelwaarden van de PTT de
aanleiding tot zo n uitgifte.
Tot slot is men overgegaan tot
het uitgeven van enveloppen
met officiële door de PTT ge
bruikte bijzondere posts
tempels. Over de herden
kingsenveloppen en de posts
tempels echter meer in een
van de komende rubrieken.
HERO WIT
Een van de kleurrijkste figuren
van de Nederlandse damwe-
reld en ook daarbuiten, met
name in de FMJD - de we-
relddambond - blijft oud-we
reldkampioen en voorzitter
van die FMJD, Piet Roozen-
burg.
Er is al veel geschreven over
zijn genialiteit, zijn hervor
mingen in het damspel. Ook
zijn aantal Utrecht-punten,
een soort systeem om ie
mands speelsterkte weer te
geven, bedraagt een dusdani
ge grootte, nl. 989 in 1943, wat
nog nimmer door een andere
dammer is behaald. Ter ver
gelijking: Ton Sijbrands ver
kreeg in 1973 na het NK vol
gens dit systeem 979 punten.
Dit betekent dat Roozenburg in
1943 sterker damde dan Sij
brands. Het is mij niet bekend
of iemand in de laatste jaren
een hoger aantal Utrecht-
punten dan 989 heeft gehaald.
Dat Piet Rozenburg tegen
woordig nog steeds grote
waarde voor de damsport
heeft én voor zijn damvereni
ging Twentes Eerste, bewijst
o.a. de volgende partij: A.
Hermans - P. Rozenburg, uit
de wedstrijd Bussum-Twen
tes Eerste 1-12-79.
1. 34-29 20-25 2. 40-34 15-20 3.
45-40 19-24 4. 32-28 17-21 5.
37-32 21-26 6. 41-11-17
Een andere mogelijkheid is öf
18-22 öf 10-15, om het nu vol
gende ruiltje tegen te gaan.
Ook dan ontstaat een boeien
de strijd maar Roozenburg
geeft er de voorkeur aan wit
het "voordeeltje" van een ac
tieve randschijf (is schijf op 15
voor wit, 36 voor zwart) te
gunnen. Gevolg is wel dat
zwart enige druk uitoefent te
gen de witte lange vleugel.
7. 5045 7-11 8. 35-30! 24x35 9.
29-23 18x29 10. 33x15 17-21
11. 38-33
Verboden was 11. 39-33. om
daarna met 44-39 meer ruimte
te creëren, wegens het type
zetje: 21-27, 14-20 en 13-18
met dam op 50. Duidelijk is
dat wit 11.31-27 niet durfde te
spelen, maar m.i. is deze zet
wel mogelijk. Een zwarte
spclgang, die dan volstrekt
uit den boze is: 11.31-2714-19
12.39-33 10-14 13.44-3935x44
14. 49x40 5-10 15. 37-31 26x37
16. 42x31 21-26 17. 47-42
26x37 18. 42x31 en met veer
tien tempi minder is zwart tot
een figurantenrol veroor
deeld, ook na 14-20,19. 15x24
19x30 20. 40-35 10-14 21.
35x24 14-19 22. 34-29 19x30
23. 39-34!etc., met toch nog
twaalf tempi meer voor wit.
11. ..12-18 12. 34-29 1-7 13.
.40-34 18-22 14. 28x17 11x22
15.31-27
O O
m m
-.Xf, v.-M SWT, -to?
a j a
a m 0 mm
a o a ar
J ma
Q o. -3 I
Zie diagram 1. Wit bezet het
centrum. Vrijwel foutief was
het ruiltje 44-40 (35x44) 39x50
met als gevolg: (22-28) 33x22
(21-27) 32x21 (16x18) en wit
staat lastig. Na het slaan volgt
16. ..7-11, wat 33-28 verhin
dert, hierdoor is wit gedwon
gen, belangrijke beslissingen
te nemen omtrent de opstel
ling van zijn rechtervleugel.
15. ..22x31 16. 36x27 17. 46-41
13-18 18. 41-36 8-13 19. 33-28
Dit moet haast wel. Erg slecht
is: 43-38 (14-19) 44-40 (35x44)
49x40? (19-23)! met een ho
peloze stelling.
19. ..14-19
Zwart neemt de afwikkeling
28-23 (19x28) 32x12 (21x41)
42-37 (41x32) 12-7 (3-8) 7-1
(32-38) 43x32 (8-12) 1x23
(10-14) 23x10 (5x14) voor lief,
omdat dit hem het beste spel
laat. ook komt na 12-7, (32-37)
7-1 (37-41) 36-31 (26x37)
47x36 (37-41) 36x47 (3-8) etc.
in aanmerking. Waarschijn
lijk had zwart na 12-7 met
11-17)7-1 (32-38)43x32 (2-7)
1x21 (16x38) geantwoord.
20. 39-33 10-14 21. 43-39 ZS
Ergens heeft zwart het fout ge
daan.' Wit kan nu ongehin
derd 47-41 spelen met altijd
een vereenvoudiging, of
(8-12) moet nog onverwachte
kansen geven.
22.49-43 5-10 23.43-38 19-23 24.
28x19 14x23 25. 27-22
Want (23-28) dreigde, terwijl
33-28 nog steeds niet ging.
25. ..18x27 26. 29x18 13x22 27.
33-28 22x33 28. 39x28 9-13 29.
37-31 26x37 30.42x22 8-12 31.
47-42.
Na 28-23 3-9 32. 34-29 (op 45-40
volgt 10-14 en door de drei
ging 14-20 en 13-19 moet
34-29 toch, waarna 25-30 de
zaak afgemaakt en na 10-14
en 25-30 komen we ongeveer
in het partijverloop terecht.
31. 3-9 32. 42-37 10-14 33.
34-29 21-26 34. 28-23 (op deze
stelling kom ik nog terug)
25-30 35. 48-43 (tijdnood)
14-20 en wit gaf op.
Een fraaie zege van de zwart-
speler.
O, ja, de oplossing van het
Blankenaartje van vorige
week: wit dam op 3 en schij
ven op 20, 34, 35, 39. Zwart
dam 1, schijven op 10, 39, 45.
Wit wint door 20-14 en 3-25.
Zwart heelt geen zet meer!
RONALD VAN EGMOND.
De prijs van J 25,- werd toege
kend aan: J.H. Hamer, ter
Wadding 23, 2253 LX Voor
schoten. De prijs wordt de
winnaar toegezonden. Oplos
singen met vermelding
"kruiswoordraadsel" op
briefkaart of enveloppe en
voor donderdag zenden aan
Redactie Leidsch Dagblad,
Witte Singel 1, 2311 BG Lei
den.
HORIZONTAAL
1. slagader
6. bruine waterverf
9. telwoord
10. midden
11. rivier in Overijssel
12. zandheuvel
14. familielid
17. betreden
19. plaats in N-Holland
20. verstoord
22. niet altijd
23.in het jaar
24. plant
25. kortom
27, réis
28. geleedpotig dier
30. bevatting
32. geste
35. kerel
37. zetel
38. rivier in Japan
39. onkreukbaar
40. slop
41. gebrek.
VERTIKAAL
1. plaats in Gelderland
2. oorzaak
3. eilandengroep in de Atlanti
sche Oceaan
4. noorse goden
5. deel v.h. been
6. met een mes bewerken
7. kneedbaar mengsel
8. niemand uitgezonderd
13. plaats
15. hersenstoornis
16. zoogdier
17. verrukkelijk
18. plaats in Portugal
21. eiland in Engeland.
22. tennisterm
26. rivier in Spanje
28. beklagenswaardig
29. deelstaat van Indonesië
30. grondvlak
31. zinspreuk
33. noodsein
34. rivier in Frankrijk
35. plaats in Frankrijk
36. lekkernij
