N oteboom-toernooi
zit weer propvol"
Dirk Sikkel: "Het
Johan Jacob de Groot
Leidens enige wagenmaker
De Spartaan strijdt om titel
"Er was altijd
goed brood mee
te verdienen,
maar nu met
die auto
Sparta en Excelsior
willen nieuw stadion
Lotto/Toto
VRIJDAG 22 FEBRUARI 1930
KOU*
PAGINA 21
door
Sjak
Jansen
Er gaat geen doordeweekse dag voorbij, of ik ben in
de stad en regio wel op zoek naar mensen en dingen
voor deze rubriek. Tips en wensen voor 'Publiek' kunt
u 's middags tussen één en twee uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 215. Schrijven mag natuurlijk
ook.
JTUIOv;ENWAm^AKERn
De wagens, het fraaie witte geveltje en de sierlijke zwarte letters.
niet om op te scheppen, maar
het is zo."
Johan Jacob maakt de wielen
van naafhout. Vroeger kon hij
dat bij houtzagerij Mulder aan
de Maredijk halen, nu moet
hij er helemaal voor naar
Nieuwerbrug. De spaken
maakt De Groot van eike-, es-
se-, of acaciahout en de vel
gen van iepehout.
Onveilig
Een hele toer om al die soorten
hout in de werkplaats te krij
gen. En een nog grotere klus
om er een degelijk wiel van te
maken. Maar dat is De Groot
wel toevertrouwd, ofschoon
het er de laatste tijd niet zo
dikwijls van komt, want de
auto hè. De auto heeft de wa
genmaker het brood uit de
mond gestoten.
„Het is allemaal door de auto's
gekomen", mijmert Johan
Jacob nog even na. „Door de
auto's leef je nu eigenlijk in
een onveilige tijd."
Leidens laatste wagenmaker
hoeft er evenwel niet langer
van te leven: hij heeft z'n
AOW. Hij maakt er wel eens
uitstapjes van. Naar het Rij
tuigmuseum in het Gro
ningse Leek bijvoorbeeld of
naar het Openluchtmuseum
in Arnhem, waar ook menige
boerenwagen te pronk staat.
En de openbare bibliotheek,
daar gaat De Groot ook dik
wijls heen. Lezen doet hij
immers zo donders graag.
„Een manie, wat doe je d'r aan",
vraagt De Groot. En geeft zelf
het antwoord: „Niets. Zelf
heb ik een enkele keer een
oud wiel verkocht, maar je
kunt niet aan de gang blijven
natuurlijk. Nu doe ik het niet
meer."
Auto
De Groot heeft ze trouwens niet
meer. „Wat ik tegenwoordig
nog aan opdrachten krijg om
wielen te maken en zo, is niet
veel meer. Nee, dat is bar wei
nig. En dat komt enkel omdat
de auto het paard en wagen
heeft verdrongen."
„Reken maar dat hier vroeger
een goede boterham te ver
dienen was. Maar dan spreek
ik van heel wat jaren geleden,
toen de auto er niet zo na
drukkelijk was. Vanaf het
móment dat mijn vader dit
bedrijfje in 1905 aan de Oude
Singel opzette - pas in 1913
zijn we naar deze voormalige
melkwinkel verhuisd - is er
altijd werk geweest."
Naafhout
Zoals vroeger te doen gebrui
kelijk was, ging het ambacht
over van vader op zoon. Ook
broer Arnold ging bij vader in
de leer en toen de stichter van
het bedrijfje in 1922 kwam te
overlijden, zetten de gebroe
ders De Groot de wagenma
kerij (aanvankelijk onder
moeders leiding) voort.
Arnold stierf in 1969. Johan Ja
cob merkt op: „Ik ben nu nog
de enige in Leiden, die een
wiel kan maken. Dat zeg ik
Die interesse lijkt nogal voor de
hand te liggen. Het vak van
wagenmaker is een oud am
bacht en alles wat een nostal
gisch tintje heeft, schijnt
vandaag de dag een onweer
staanbare aantrekkings
kracht te hebben op de he
dendaagse mens.
Ketting
Johan Jacob de Groot aan het werk. Ik ben de enige in Leiden die een wiel kan maken."
Wanneer je, zoals m'n tante, je werkkring hebt in het hartje van de
stad en je het drukke leven daarin niet zo gewend bent, dan wil je zo
rond schafttijd wel eens wegvluchten in een park of plantsoen om
daar, ver weg van al dat verkeerslawaai en schrijfmachinegeratel, je
pakje brood smakelijk op te peuzelen.
Nu voel ik daar door de bank genomen nooit zo'n behoefte
toe, maar op de zeldzame dagen dat het zonnetje hoog
aan de hemel staat, wil het nog wel gebeuren dat ik het
er ook van neem. Zij het dat ik me dan niet naar een park
begeef, maar naar een stek hier nog geen twee minuten
vandaan.
Slechts een stukje Noordeinde
en hup, ik schiet de Oude
Varkenmarkt op en ben er
zowat. Ter hoogte van num
mer 13 houd ik de pas in, loopT
naar de overkant en gaop de
stoep zitten.
die fraaie kinderhoofdjes -
geparkeerde auto's er niet zijn
en richt mijn blik op die vijf
ouderwetse handkarren voor
me, en dat fraaie witte gevel
tje, waarop in sierlijke zwarte
letters geschreven staat:
„Wagenmakerij van J. J. de
Groot." Dat is het toch wel
even.
Johan Jacob Nicolaas de Groot,
geboren 5 december 1900
(„Vandaar m'n derde doop
naam. Maar Sint Nicolaas is in
feite op 6 december geboren.
Jazeker, dat staat in de boe
ken") kijkt er niet van op, dat
er weer eens iemand belang
stelling toont voor zijn be
drijfje.
„Och meneer, hoeveel keer dit
geveltje in de afgelopen jaren
al niet gefotografeerd is. Ik
heb het niet kunnen bijhou
den. Zo veel! De handkarren
ïa. eender."
Hoe verklaar je anders dat twee
knapen brutaalweg de wielen
onder zo'n handkar vandaan
slopen, na die kar eerst onder
een valse naam te hebben ge
huurd van de nietsvermoe
dende Johan Jacob de Groot.
De schade bleef voor de 79-jari-
ge wagenmaker nog enigszins
beperkt, doordat het restant
van de kar nog werd gevon
den. Maar vraag niet waar? In
de Gemenesloot notabene,
helemaal bij Hazerswoude.
Door schade en schande wijs
geworden, liggen de hand
karren nu aan de ketting en
verhuurt De Groot alleen nog
aan bekenden en diegenen
die een paspoort kunnen
overleggen.
Manie
De Groot betreurt die gang van
zaken maar hij kan niet an
ders, sedert bij de mens de
begeerte naar een wiel van
een heuse boerenwagen leeft.
Geheel volgens de huidige
trends moetje thans zo'n wiel
gewoon hebben. Niet omdat-
ie het nou zo leuk doet daar
aan die witte muur, maar kijk,
de buurvrouw heeft er ook
eentje, en haar buurvrouw
ook, dus....
LEIDEN - Vanavond zal de kantine van 3M overspoeld
worden met schakers van ieder soort speelkaliber: van
meester sterkte tot beginneling. Allen echter zonder meer
voorzien van een stevig portie schaakfanatisme. Immers
tot zondagavond zal een ieder zich buiten zijn nachtrust
slechts bezighouden met één ding en dat is schaken.
Oorzaak van dit alles is het Note-
boom schaaktoernooi dat het
komende weekeinde voor de
tweede maal in de nieuwe vorm
zal worden verspeeld. Zes serieu
ze partijen moeten in dit door het
Leidse schaakgenootschap geor
ganiseerde toernooi via het Zwit
serse indelingssysteem de uit
eindelijke winnaar aanwijzen.
De man die de supervisie tijdensdit
gebeuren zal hebben is de 28-ja-
rige mathematicus Dirk Sikkel.
Nog voordat de spelers aan de
slag zijn gegaan is het eerste suc
ces al geboekt: 'De zaal zit met
150 man propvol. Verschillende
belangstellenden hebben we de
laatste week al moeten weigeren.
In kwantitatief opzicht zit het dus
volledig snor. In kwalitatief op
zicht hebben we ook niet te kla
gen. Als topspelers hebben we
John v.d. Wiel, Hans Böhm, de
Israëliër Agur (met de hoge rating
van 2434), Nederlands jeugd
kampioen Rudie Douven, de
Belg de Bruycker, Bert Enklaar,
de Braziliaanse meester Brito,
wiens ster zeer snel rijst, en de
Fransman Sellos. T.o.v. het vori
ge jaar zeker geen achteruitgang.
Opvallend is daarbij de interesse
uit het buitenland. Naast deel
nemers uit de ons omringende
landen komen er ook spelers uit
de V.S. en Zwitserland. Ondui
delijk is of de mysterieuze win
naar van het vorige jaar, de
Fransman Maclés, nog komt op
dagen. Toentertijd verscheen hij,
onaangekondigd, pas op de eer
ste speeldag. Mocht dit nu weer
gebeuren dan zullen we er ons
over moeten beraden of we hem
nog wel zullen toelaten. Dit ge
zien de volle bak en het feit dat lnj
zich het gehele toernooi in de
schuilnaam Limonest hulde.'
Sikkel ziet het als een normale zaak
dat niet uitsluitend topspelers ac
te de présence geven:'Het is een
toernooi voor schakers, niet voor
vedetten, althans niet speciaal.
De gewone speler vindt het deel
nemen op zich al mooi, ook al kan
hij geen serieuze gooi naar de vet
te hoofdprijs van 1500 gulden
doen.'
Het deelnemen aan deze uitput
tingsslag ziet hijzelf dan ook niet
als dwaasheid: 'Voor mensen die
de benodigde (geestelijke) ener
gie niet kunnen opbrengen is het
te zwaar. Ee. topspeler moet wél
in conditie zijn, al zal hij ook dan
een tijdje kapot komen te zitten.
Maar het betreft in dit geval wel
profs of semi-profs. Veel van de
andere deelnemers zullen met
een dusdanige instelling spelen
dat de schade meevalt. Zij scha
ken voor. hun plezier en hoeven
daardoor een mindere concentra
tie op te brengen. Gevolg is dat zij
ook op het geestelijke vlak min
der belast worden. Toch kan
zoiets een negatieve weerslag
hebben op je werk. Ofschoon ik
niet meespeel neem ik zelf in ie
der geval de dag na het toernooi
een vrije dag om uit te blazen.'
De bij het Centraal bureau voor de
statistiek werkzame Sikkel is zelf
een geducht schaker. Om dan als
toernooileider passief te moeten
toekijken lijkt een zware opgave:
'Het is natuurlijk vervelend datje
zelf niet mee kunt doen. Pleister
op de wonde is echter dat het
succes van de eerste editie mij
een flink stuk zelfvertrouwen
heeft gegeven. De sfeer was toen
uitstekend, terwijl er na afloop
allerlei positieve reacties bin
nenkwamen. Dat alles maakt
weer veel goed. Bovendien ga ik
volgende maand een paar dagen
naar Frankrijk om in een zelfde
soort toernooi de schade in te
halen. De ervaring met een in
Nederland nog vrij onbekend
schaakgebeuren als dit heb ik zelf
opgedaan ir. Engeland. Daar is
het verschijnsel weekendtoer
nooi erg populair. Je kunt er voor
zoiets ook elk weekeinde terecht.
Wel hoop ik dat we ditmaal erg
veel toeschouwers zullen krijgen;
spektakel valt er volop te bele
ven.'
In zijn functie aan het CBS baarde
Sikkel een jaar geleden opzien
met een onderzoek naar de vrije
tijdsbesteding van de Nederlan
der. De denksporten werden
hierin onder één post samenge
vat. Valt het schaken nog wel als
een vrijetijdsbesteding te zien?
'Dat is voer voor psychologen. De
meningen lopen er over uiteen.
Voor de verslaafden gaat dat
waarschijnlijk niet op. Zelf zie ik
mij niet als een verslaafde, al vind
ik het schaken een mooi spel. Het
boeiende is de ene keer het kun
nen verpletteren van de tegen
stander, de andere keer het artis
tieke element. Dat weegt zwaar
der dan de mentale klap die je
soms kunt oplopen met een on-
Schaker Sikkel: "Je moet in goedi
benullige verlies part ij.'
Plaats van handeling is de kantine
van 3M aan de Rooseveltstraat,
waarbij de speeltijden als volgt
z conditie verkeren om aan het Noteboom-toernooi te kunnen deelnemen"
zijn: vrijdagavond de opening om
19.15 uur, le ronde van
19.30-23.30 uur. Zaterdag
9.00-13.00, 14.00-18.00 en
19.30-23.30 uur. Zondag
9.00-13.00 en van 14.00-18.00 uur.
Prijsuitreiking om 18.30 uur.
RUUD DOBBELAAR
ROTTERDAM (GPD) - Na Excelsior heeft nu ook Sparta zich uitgespro
ken voor de bouw van een nieuw voetbalstadion dat in het nog onbe
bouwde gebied van Oost-Kralingen zal moeten verrijzen. Dit alles is een
voortvloeisel van het rapport Herstructuering Betaald Voetbal in de
Maasstad, dat in 1977 is verschenen.
Excelsior heeft wel als voorwaarde gesteld dat de amateursectie zal moe
ten meeverhuizen naar het nieuwe onderkomen. Sparta, dat met de
amateurs en honkballers op Nieuw Vreelust zal blijven, wil de garantie
van de gemeente dat het nieuwe stadion tot in lengte van jaren mag
worden bespeeld. Aangezien het Kasteel vrijwel geheel eigendom van
Sparta is, wenst Sparta in financieel opzicht schadeloos te worden ge
steld.
LEIDEN - De gewichtheffers van LKV de Spartaan kunnen zaterdag voor
de elfde keer beslag leggen op het AfdelingskampioenschapBij winst op
Alkmaar (een duel dat om 15.00 uur in het clubgebouw a an de Leidse
Groenesteeg begint) is het zover. Dan kunnen de aangetreden "tillers"
Arie Sludgers. John ten Brinke, Herman Filippo, Bart Zwart en Theo
Sanders de felicitaties in ontvangst nemen.
Ze moeten zich dan tevens op gaan maken om hun nationale titel te gaan
verdedigen. De strijd om het clubkampioenschap van Nederland wordt
dit jaar in Nijmegen qehouden.Twee deelnemers staan vast: Atlas Maas
tricht en Atlas Nijmegen. De Spartaan kan zich zaterdag als derde
plaatsen.
Kivit stapt op
DEN HAAG (ANP) - Piet Kivit, één
van de drie interim-trainers van
de nationale herenselectie, heeft
het bondsbestuur van het Ne
derlands Handbalverbond
(NHV) medegedeeld zijn plaats
ter beschikking te stellen.
Kivit, die met Guus Cantelberg en
Pim Rietbroek tot en met het
Holland-toernooi (5 t/m 11 mei)
onder contract staat, verwijt het
bondsbestuur gebrek aan mede
werking.
MAASTRICHT (ANP) - Het 31ste
toernooi om het Nederlands
kampioenschap bandstoten is
gisteren voor zes van de acht
deelnemers met de nodige
problemen van start gegaan. Vul-
tink, Bongers, Bessems, Dekker,
de Kleine en Havermans, speel
den allen matig tot zeer matig op
de tafels in de lawaaierige Geus-
selt-sporthal in Maastricht.
Twee uitzonderingen waren en
Christ van der Smissen, drievou
dig Nederlands en tweevoudig
Europees kampioen in deze spel-
soort, en Jan Arnouts.
De dit seizoen op het hoogste na
tionale niveau debuterende Bra
bander leverde in de opening de
kortste partij af. Hij versloeg ve
teraan Dekker in negentien beur
ten. Van der Smissen had twee
beurten meer nodig om zich van
streekgenoot Havermans te ont
doen.
De stand na de tweede ronde:
Brand al weg
uit Deventer
DEVENTER (ANP) - Joop Brand,
de trainer van Go Ahead Eagles
die zondag zijn vertrek aankon
digde, is sedert gisteren niet meer
in dienst van de club. Gistermid
dag zou Brand de training nog
leiden maar hij verscheen niet.
Vandaag zal manager Maaskant de
financiële afwikkeling met
Brand regelen waarna deze af
scheid zal nemen van de selectie-
groep, die hij anderhalfjaar lang
onder zijn hoede heeft gehad.
Inmiddels lijkt het vrijwel zeker dat
Brand bij Telstar de opvolger
wordt van Martin van Vianen.
Hulptrainer Ruud Geestman, die in
het bezit is van het b-diploma en
manager Bob Maaskant, die het
a-diploma heeft, zullen zondag in
de thuiswedstrijd van de Eagles
tegen Vitesse in de dug out zitten.
Het is de bedoeling dat het tweetal
tot het einde van het seizoen de
training zal leiden. Maaskant zal
daartoe vandaag bij de KNVB
een licentie aanvragen.
DEN HAAG (ANP) - In lotto 7 van
afgelopen zondag heeft een deel
nemer alle getallen correct aan
gekruist. In de toto waren er 99
eerste prijs winnaars eerste prijs
winnaars en in toto-gelijk werd
de eerste prijs niet uitgekeerd.
Uitslag lotto 7: le prijs: 1 winnaar
die bruto 666.666,67 ontvangt,
2e prijs: 8 winnaars die elk bruto
ƒ21.331,10 ontvangen, 3e prijs:
214 winnaars die elk bruto
1.196,10 ontvangen, 4e prijs:
9.096 winnaars die elk 37,50
ontvangen. 5e prijs: 20.411 win
naars die elk 16,70 ontvangen.
Uitslag toto 7: le prijs: 99 winnaars
die elk 898,70 ontvangen, 2e
prijs: 2.125 winnaars die elk
26,10 ontvangen. 3e prijs: 13.336
winnaars die elk 5,80 ontvan
gen.
Uitslag toto-gelijk 7:
le prijs: geen winnaars, van het be
drag van de le prijs gaat 1/5 deel
naar de jackpot week 9. week9.
Het overige 4/5 deel wordt gelij
kelijk verdeeld over de 2e t/m 5e
prijs.
2e prijs: 2 winnaars die elk bruto
1.914,80 ontvangen, 3e prijs: 34
winnaars die elk 212,30 ontvan
gen, 4e prijs: 867 winnaars die elk
10,60 ontvangen, 5e prijs: 889
winnaars die elk 8,80 ontvan
gen. Jackpot voor week 9:
2.474,25.
Valse start
bandstoters
