"Tien gebodenvan j
Wassenaarse pastor
Bedrijf werkt al jaren met vijfploegendienst
Student met "kerkelijk besefzeldzaam verschijnsel
Voor interkerkelijk gesprek
Nieuwe
dirigent
Molenwijkkoor
Vakbonden wisten ervan:
meerden lid zijn van de Wereld
raad. Het andere over de moge
lijkheid om het onderscheid tus
sen "ware" en "valse" kerk, zoals
dat in de Nederlandse Geloofs
belijdenis tot uitdrukking komt,
te hanteren in oecumenische
verhoudingen.
De regionale (classicale) verga
dering Leiden van de Hervormde
Kerk heeft dr. S. Meijers, predi
kant in Leiden, gekozen tot af
gevaardigde naar de generale sy
node. Hij komt in de plaats van
ds. W. van Bruggen te Hillegom,
die binnenkort naar Wassenaar
vertrekt. Wassenaar valt niet bin
nen deze regio.
O Lezing. Dr. W. J. Ouweneel uit De
Bilt spreekt vanavond om 8 uur
in de Lokhorstkerk aan de Pie
terskerkstraat te Leiden over
"Gods doel met de kerk". Dat is
de eerste lezing in een serie van
vier over "De kerk aan het eind
van de 20ste eeuw"
WERNER
.voor élk gesprek
Dat is het eerste van een reeks van
tien geboden die de voorganger
van de Nederlandse Protestan
tenbond in Wassenaar, dominee
D. A. Werner, voor het oecumeni
sche gesprek heeft ontworpen.
Hij kwam tot deze leidraad omdat
in Wassenaar leden van kerken
en geloofsgemeenschappen met
elkaar over geloofszaken praten
"Als men meedoet door te spreken,
hoede men zich ervoor polarise
rend verwijderend te spre
ken", luidt het tweede gebod.
3 Wanneer men niet tolerant is te
genover hem/haar die een andere
mening heeft, moet men niet
meedoen.
Wilde Ganzen. De Wilde Ganzen
van de IKON hebben vorig jaar
vier miljoen gulden bij elkaar
gevlogen. Het leeuwedeel vorm
den de wekelijkse vluchten (ruim
3 miljoen). De rest kwam bijeen
uit giften "ter vrije beschikking"
Uit deze losse giften wordt geput
als er een hulpaanvraag binnen
komt die te klein is voor de we
kelijkse vlucht.
Samen op weg. Het bestuur (mo-
deramen) van de hervormde en
van de gereformeerde synode
hebben een gemeenschappelijke
brief geschreven aan de plaatse
lijke kerkeraden als een bemoe
diging voor allen die zich inzetten
voor de eenheid van gerefor
meerden en hervormden.
"Onder de naam "Samen op weg" is
een proces van eenwording op
-gang gekomen dat onomkeer
baar lijkt", aldus de brief. De sy
nodale besturen vragen allen die
zich tot nu toe terughoudend
hebben opgesteld de zaak van de
kerkelijke eenheid daadwerke
lijk ter harte te nemen. "De waar
heid van het evangelie kan niet
los van de eenheid beleden en
beleefd worden" "Wij mogen de
prediking van de rechtvaardiging
door het geloof, waarin wij elkaar
mógen vinden, niet krachteloos
maken door onze verdeeldhe
den"
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Amsterdam-
Bijlmermeer A.A. Spijkerboer
Amsterdam-Noord; aangenomen
naar Amsterdam (deelwerk)
kandidaat R.J. Bakker Sassen-
heim, naar Diepenheim G.J
Stam Heino; bedankt voor De
venter K. Lammertsma Hoorn-
sterzwaag.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Daarle (Ov.) L. van
Staaldhinen te Lucknow (Onta
rio, Canada).
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Zuidhorn B.
van Zuijlekom Assen, te Harder
wijk, B. Kamphuis Vlissingen.
Dr. J.M. Vlijm te Leiden, werk
zaam aan de Vrije Universiteit in
Amsterdam, zal in juli van dit jaar
deel uitmaken van een tien man-
sterke delegatie van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland
naar de Gereformeerde Oecume
nische Synode (GOS) in Nimes
(Frankrijk).
Hoofdthema s van deze vergade
ring - die tien dagen zal duren -
zijn de maatschappelijke roeping
van de kerk en de band tussen de
Gereformeerde Kerken en de
Wereldraad van Kerken, toege
spitst op het Wereldraad-lid-
maatshap van de Nederlandse
kerk.
De Nederlandse delegatie zal twee
rapporten voor de discussie leve
ren. Eén gaat over de vraag waar
om de Nederlandse gerefor-
1 In het oecumenische of interker
kelijke gesprek onthoude men
zich van zendingsdrift.
8 Het gevoel dat een ander onge
lukkig is omdat hij/zij een andere
overtuiging heeft is een volko
men misplaatst gevoel
9 Eenheid van kerken is niet gele
gen in het feit dat men op dezelf
de manier hetzelfde gelooft, maar
in het aanvaarden van de veel
vormigheid van geloofswaarden
10 In het gesprek is de bijdrage van
de predikant/geestelijke nooit
per definitie belangrijker dan de
bijdrage van welke deelnemer
ook.
Toen ds. Werner deze geboden op
schrift had gesteld, besefte hij in
eens dat dit eigenlijk voor elk ge
sprek geldt, ja voor elk contact
"Wij moeten zo oppassen dat we
in onze menselijke contacten niet
willen domineren, ook al komen
we elders tekort"
Pauselijk
geschenk
voor
Schiphol
De paus heeft de kapel op Schiphol
met een geschenk vereerd. Uit
handen van bisschop Zwartkruis
(Haarlem) ontving luchthaven-
aalmoezenier pater J. Duin een
kelk met schotel (pateen) en lepel
tje en een bijbehorende kelk (cibo
rie) waarin de hostie wordt be
waard. De paus kwam hiermee
een belofte na die indertijd al
door paus Paulus VI was gedaan
De kapel op Schipholdie open staat
voor alle godsdienstrichtingen,
iverd in april 1975 geopend. Ie
dere zondag wordt daar voor
passagiers en Schiphol-werkers
de mis gelezen.
(Van onze redactie geestelijk leven)
"In het oecumenische of interkerkelijke gesprek dient
men ervoor te zorgen dat men niet domineert. Luisteren
naar de ander is beter dan spreken tot de ander. Men
spreke niet voordat men heeft geluisterd".
4 In het interkerkelijke gesprek
deelt men zijn eigen mening mee
en praat men niet in de geest van
de ander. Dat werkt uitermate
verwarrend. Een oorspronkelijke
mening is niet verschralend,
maar verrijkend voor het geheel.
Men moet hiervoor geen angst
hebben.
Diepgang
5 De mening van de meerderheid is
nimmer bepalend voor de over
tuigingskracht van het gesprek.
Bepalend zijn de kwaliteit en de
diepgang.
6 Het geloof van een kerk is nooit
een factor van betekenis. Een
kerk gelooft niet. Dat doet alleen
de mens.
PAGINA 11
LEIDEN— De heer A. J. L.
Bötticher, koordirigent in
Rotterdam en kerkorga
nist in Den Haag, wordt di
rigent van «het Leidse
"Molenwijkkoor"
Op vrijdag 22 februari zal hij hier
voor het eerst een repetitie lei
den. Het koor, dat 27 jaar geleden
werd opgericht en ongeveer 45
leden heeft, repeteert vrijdags
avonds van 8 tot 10 uur in het ge
bouw "Rehoboth" aan het Ra
penburg.
Wat de dirigenten betreft heeft het
"Molenwijkkoor" een moeilijke
periode achter de rug. Na het
overlijden van oprichter-dirigent
A. Zaalberg eind 1977 vond het
bestuur de heer G. Zaalberg, or
ganist van de Dorpskerk en diri
gent van "Hart en Stem" in Lei
derdorp, bereid het koor tijdelijk
te helpen. Drie maanden later
nam de heer H. van Keulen zijn
taak over. Onlangs deelde deze
mee het koor te willen verlaten,
omdat hij andere plannen heeft.
Hij neemt afscheid op een zang
avond in het bejaardenhuis "Lo-
rentzhof' op 14 februari.
Voorzitter A. C. de Lezenne Cou-
lander hoopt dat het koor onder
dirigent Bötticher in wat rustiger
vaarwater terecht komt. "Ieder
die wel eens met dirigentenwis
selingen te maken heeft gehad
weet dat men ze niet van de bo
men kan plukken. Je moet heel
intens zoeken om een bekwaam
iemand te vinden, die het dan ook
nog wil doen. Als dat weken gaat
duren kun je een koor haast wel
afschrijven. Dan gaan de leden
uitzwermen naar andere koren.
Het bestuur heeft meermalen
met de handen in het haar geze
ten".
Het voortbestaan van het "Molen
wijkkoor" is nu weer veilig ge
steld.
Prof. Van den Beukel: Taak van pastores buitengewoon verzwaard
Het feit dat in de afgelo
pen twee jaar in de
kring van gereformeer
de studentenpredikan
ten veertien in totaal
niet minder dan ze
ven vacatures vielen,
noemt prof. dr. ir. A
van den Beukel (Pij-
nacker) een veelbete
kenend signaal. Prof
Van den Beukel is
voorzitter van de syno
dale commissie van de
Gereformeerde Kerken
voor de arbeid onder
studenten.
Het arbeidsveld van de studen
tenpredikanten is wel verge
leken met een wildernis. De
beeldspraak "ploegen op rot
sen" geeft de situatie goed
weer, schrijft Van den Beukel
in het blad "Kerkinformatie"
Het gereformeerde studenten-
werk aan de Nederlandse
universiteiten en hogescho
len kwam in de jaren veertig
van de grond. De opzet is in
middels sterk veranderd
Aanvankelijk was de op
dracht: .evangelisatie, onder
niet-kerkelijke studerenden
in de kring van gereformeer
de studenten ontdekten de
predikanten dat deze jonge
ren aan zichzelf overgela
ten juist de neiging ver
toonden "zoek te raken" en
dat de kerken in de acade
miesteden onvoldoende con
tact met hen hadden. Het pas
toraat en de catechese in déze
kring werden dan ook steeds
belangrijker
Prof. Van den Beukel
Bij hun pogingen om voor dit .instructie voor de studen-
werk medewerkers te vinden tenpredikanten
Zendingswerk
Daarna hebben zich nog twee
andere ontwikkelingen voor
gedaan: het ontstaan van de
oecumenische studentenge
meenten en het meedenken
van de studentenpredikanten
over welzijn en vorming bin
nen de universiteit en over
vragen van wetenschap en
samenleving.
Prof. Van den Beukel consta
teert dat de student met "ker
kelijk besef' een zeldzaam
verschijnsel is geworden. In
de jaren zeventig werd het
steeds duidelijker dat de stu
dent, óls hij al nog bereikbaar
was, alleen vanuit een oecu
menische opzet kon worden
aangesproken. Steeds meer
studenten, ook van gerefor
meerden huize, bleken al bij
aankomst aan de universiteit
niet alleen van de kerk maar
ook van het geloof te zijn ver
vreemd. Het is voluit zen
dingswerk geworden.
Voorwaarden
De commissie onder voorzitter
schap van prof. Van den Beu
kel heeft nu een instructie
klaar voor de studentenpre
dikanten, die in overleg met
alle betrokkenen is tot stand
gekomen. Eén ding is duide
lijk: dat de ontwikkelingen
hun taak buitengewoon heb
ben verzwaard. In de com
missie is in alle ernst de vraag
gesteld of men iemand met
zó'n opdracht nog wel het
veld kan insturen.
Aarzelend beantwoordt de
commissie deze vraag nog
bevestigend, maar dan moet
er wel aan minimum-voor
waarden zijn voldaan. Eén
daarvan is dat het werk dooi
de kerken wordt gedragen en
dat de synode er achter staat.
Niet kritiekloos maar wel met;
liefde en begrip. Dat betekent
ook dat men, terwijl de stu
dentenaantallen toenemen,
niét straffeloos kan bjijven
bezuinigen.
Aan tien universiteiten werken
nu veertien gereformeerde
studentenpredikanten en
twee predikantsassistenten.
Het werk wordt grotendeels
uit de algemene middelen van
de kerk gefinancierd.
SOEST - Onopgemerkt heeft het
bedrijf Howson Algraphy in
Soest al drie jaar geleden een
vijfploegendienst ingevoerd
waarbij de ruim 100 werknemers
gemiddeld maar 33,6 uur per
week werken. De stap naar de
vijfploegendienst is door het be
drijf zelf genomen. In de cao-on
derhandelingen vormt de vijf
ploegendienst al enkele jaren een
heet hangijzer tussen de werkge
vers en de vakbonden. Dat is ook
de reden dat het bedrijf, maar ook
de vakbonden, geen ruchtbaar
heid hebben willen geven aan de
ze delicate kwestie. Personeels
chef Overbeek van Howson:
„Met de vakbonden is afgespro
ken er niet te veel tamtam over te
maken. Daar hebben ze zich keu
rig aan gehouden", aldus Over
beek.
Districtsbestuurder Van Vuuren
van de Industriebond CNV, die
destijds betrokken was bij de be
sprekingen, verklaarde desge
vraagd: „De vijfploegendienst
lag toen, meer nog dan nu, erg
gevoelig. We begrepen dat er
voorzichtig mee moest worden
omgesprongen en konden daar
om wel met de afspraak instem
men".
Het vijfploegensysteem heeft voor
de werknemers geen nadelige fi
nanciële consequenties gehad,
ondanks dat de werkweek werd
teruggebracht van 40 uur naar
gemiddeld 33,6 uur. De kosten
van invoering, een van de punten
waarover de vakbeweging en on
dernemers in de algemene dis
cussie over de vijf-ploegen ern
stig van mening verschillen, be
droegen slechts 5 procent meer
dan wanneer men overgescha
keld was 6p een vierploegensys
teem.
Kort geleden heeft ook een Rotter
dams havenbedrijf de overstap
gewaagd naar een vijfploegen
dienst. Minister Wiegel ligt nu
met het gemeentebestuur van
Rotterdam in conflict over de al
lang bestaande maar pas juni vo
rig jaar ontdekte, vijfploegen
dienst bij het gemeentelijk elek
triciteitsbedrijf. De minister
heeft inmiddels al twee boze
brieven geschreven aan het ge
meentebestuur waarin hij eist dat
de korte werkweek bij de elektri
citeitscentrales in Rotterdam on-
De ploegenwerkers bij Howson
kennen niet de „normale" vijf
daagse werkweek. Ze komen niet
verder dan hooguit drie of vier
dagen werken achtereen. Dan
ook wel acht uur, net als een an
der, maar afwisselend in een och
tend-, avond- of nachtdienst. De
eerste begint om zeven uur, de
tweede om drie uur 's middags en
de nachtdienst om elf uur 's
avonds. Tussen de overgang van
de ene naar de andere dienst
hebben de werknemers altijd
twee of drie dagen vrij. In het
weekeinde wordt normaal door
gewerkt. Toch hebben de ploe
genwerkers meer vrije tijd dan
wie ook want hun werkweek be
draagt gemiddeld maar 33,6
uur.
Sedert 31 januari 1977 draait bij
Howson Algraphy de vijfploe-
gendi enst, niet op aandrang van
de vakbonden, zo blijkt uit een
gesprek dat directeur J. C. M. de
Leur na enige aarzeling toestaat.
De invoering vond plaats op ini
tiatief van de directie.
Howson maakt offsetplaten voor de
grafische industrié en kon de gro
te vraag van de drukkers en uit
geverijen niet meer bijbenen. De
drieploegendienst van maandag
ochtend tot vrijdagavond kon de
hoeveelheid werk niet meer aan.
Drastische uitbreiding van de
produktie was noodzakelijk. Be
sloten werd daarom over te stap
pen op volcontinu: zeven dagen
in de week, 24 uur per dag zou er
voortaan worden geprodu
ceerd.
Het bedrijf wilde op die manier
twee vliegen in één klap vangen:
de produktie zou voortaan ook op
zaterdag en zondag gewoon
doorgaan en er viel een aanzien
lijke besparing te bereiken omdat
niet meer elke maandagochtend
de machines behoefden te wor
den opgestart. Dit betekende dat
52 maal per jaar, veelal uren pro-
duktieverlies, wegviel.
Het overstappen van een vijfdaagse
naar een zevendaagse produk-
tieweek betekende automatisch
dat de drieploegendienst afviel.
De Leun „We kwamen theore
tisch voor de keus te staan van
een vier- of een vijfploegen
dienst, maar in feite lag de keus
alleen op de laatste. Het was om
twee redenen het enige haalbare.
Medewerkers in de fabriek die
van ergens anders de vierploe
gendienst kenden, hadden grote
bezwaren tegen de invoering
daarvan. Daarbij komt dat de
omgeving niet ploegen-minded
is. Soeöt kent bijna geen ploe
gendiensten, laat staan volconti-
nu-bedrijven. Invoering van de
vierploegendienst zou pp grote
weerstand hebben gestuit. Het
zou niet alleen moeilijk worden
om nieuwe werknemers aan te
trekken, maar ook om de eiggn
mensen te houden"
De kosten van een vier- of vijfploe
gendienst hadden elkaar bij
Howson niet veel ontlopen. De
Leur verklaart dit als volgt: „Een
vierploegendienst had betekend
een hogere ploegentoeslag: van
40 procent op het basisloon. D'e
bestaande drie ploegen kenden
20,8 procent extra. In de nieuwe
vijfploegendie nst hebben de
werknemers het loon behouden
van hun vorige drieploegen
dienst. Alleen, ze werken er nu
De overschakeling leidde niet al
leen tot een bijna-verdubbeling
in de produktie-afdeling (van 60
naar 115 mensen), ook andere af
delingen moesten door de grotere
produktie worden uitgebreid:
van 120 naar in totaal 220 werk
nemers. Omdat tegenover deze
personeelsuitbreiding een pro-
duktievoordeel kwam te staan, is
het bedrijf, zo zegt De Leur, uit
eindelijk ongeveer 5 procent
duurder gaan produceren.
De personeelsgroei die het bedrijf
in korte tijd doormaakte, verliep
niet vlekkeloos, personeelschef
Overbeek: „Het verloop was in de
overgangsperiode erg groot. De
onbekendheid met en het wen
nen aan de onregelmatige werk
tijden hebben daarbij een rol ge
speeld. Niet alleen voor de be
trokken werknemers zelf maar
ook voor de gezinsleden. Betrek
kelijk veel jongeren in de twintig
zijn in dienst genomen, maar juist
daar trad ook een hoog verloop
op"
Pas nu, zo lijkt het erop, gaat de
vijfploegendienst bij Howson
zijn vruchten afwerpen hoewel
directeur De Leur voorzichtig is
en blijft. „Harte gegevens hebben
we niet en vergelijkingen met
voorgaande jaren gaan eigenlijk
niet op. Feit is evenwel dat het
verloop minder groot is dan en
kele jaren geleden en dat ook het
ziekteverzuim begint te dalen.
We bespeuren dat het op deze
twee punten de goede kant op-
Hij wijst nadrukkelijk op de ver-
schiÜen die bestaan in de alge-,
mene discussie over de vijfploe
gendienst en die in zijn bedrijf.
„Wij draaiden nog niet volconti
nu. Toen wij erop overstapten,
stond tegenover de extra kosten
een produktievoordeel. Schakelt
een volcontinubedrijf met een
bestaande vierploegendienst
echter over naar vijf ploegen, dan
kost dat alleen maar geld. Im
mers, er treedt geen produktie-
verhoging op terwijl voor die
zelfde produktie wel meer werk
nemers nodig zijn die bovendien
moeilijk zijn te krijgen"
