Afghanistan
nachtmerrie
voor Castro
HOMS-ll
DSCOR
Blik in de weekbladen
ONTEVREDENHEID
OP CUBA GROEIT
VLASVELD
ELSEVIERS
DONDERDAG 7 FEBRUARI 1980
LIMA - De brute Russische inval in Afghanistan is
ongetwijfeld een nachtmerrie voor de Cubaanse
leider Fidel Castro. Alle diplomatieke stapjes voor
uit die Cuba de afgelopen jaren heeft weten te vol
brengen zijn van het ene op het andere moment de
grond in geboord.
Terwijl de Russische tanks Af-
ghanistan binnendenderden,
hoopten de Cubanen nog dat
ze de roulerende Latijns-
Amerikaanse zetel zouden
bemachtigen in de Veilig
heidsraad van de Verenigde
Naties. In oktober, bij de eer
ste stemmingen, was Cuba
maar een paar stemmen van
de zetel af, na de gijzeling op
de Amerikaanse ambassade
in Teheran moesten de „re
volutionairen" weer enige
stemmen afstaan aan mede
dinger Columbia, maar ble
ven op kop liggen. Na het
schokkende nieuws over Af
ghanistan moet er echter
haast worden gemaakt. Mexi
co heette het compromis.
„Het geluid van wapens, van
bedreiging, van overheersing
op het internationale toneel,
moet staken. Genoeg van de
illusie dat wereldproblemen
kunnen worden opgelost met
nucleaire wapens. De bom
men zouden de hongerigen
kunnen doden, de zieken, de
mensen die niet beter weten,
maar ze kunnen niet de hon
ger stillen, ziekten genezen of
onwetendheid de wereld uit
helpen. Laten we de wapens
vaarwel zeggen en ons op be
schaafde wijze wijden aan de
meest dringende problemen
van onze tijd".
Verraden
De geëmotioneerde wijze waar
op Castro de Verenigde Na
ties vorig jaar oktober met de
ze woorden uit naam van de
beweging van niet-gebonden
landen vroeg om nu eindelijk
eens met daden de kloof tus
sen arme en rijke landen te
overbruggen en te verklei
nen, heeft al zijn effect ge
mist. Castro is in feite verra
den door zijn eigen bondge
noot, de Sowjet-Unie, en met
hem de beweging van niet-
gebonden landen, die zich in
Havana door Cuba een enigs
zins radicalere koers had la
ten voorschrijven, al was het
aarzelend.
In hoeverre de Sowjet-Unie de
„natuurlijke bondgenoot" is
van de Derde Wereld (zoals
Castro altijd beweert) bleek
onlangs duidelijk in de India
se hoofdstad Nieuw Delhi,
waar de derde conferentie
van de Verenigde Naties voor
industriële ontwikkeling
wordt gehouden. De Sowjet-
Unie stelde daar knalhard dat
zij niet zal meebetalen aan het
herstel van de economische
wanorde die de „kapitalisten"
in de wereld hebben aange
richt.
Het resultaat van die opstelling
is dat de speciale fondsen
waarom de ontwikkelings
landen zitten te springen, om
alleen maar een beetje de
groei van de geïndustriali
seerde wereld te kunnen vol
gen, waarschijnlijk weer niet
uit de bus zullen komen. Nu
de ontspanning tussen Oost
en West nagenoeg tot het
verleden behoort ziet het er
naar uit dat de Noord-Zuid-
gesprekken nog minder gaan
opleveren dan voorheen het
geval was. Castro kan zijn fi
losofieën over samenwerking
en een betere verdeling van
de rijkdommen in de wereld
wel vergeten, evenals trou
wens de door hem gewenste
opheffing van de Amerikaan
se handelsblokkade tegen
Cuba.
Boycot
In feite drukt de Amerikaanse
handelsboycot, afgekondigd
in 1961 na het echec van het
Kennedy-avontuur in de
Varkensbaai, met de dag
zwaarder op de Cubaanse re
volutie. Nu de Cubanen zijn
gewend geraakt aan hetgeen
Castro hun in ruil voor gewe
tensvrijheid heeft gegeven
(eten, onderwijs, huisvesting,
gezondheidszorg, werk), zijn
er steeds meer die gaan ver
langen naar een nieuwe tele
visie, een elektrisch koffie-
v zetapparaat, een stereo-in
stallatie, kortom min of meer
artikelen die op Cuba mede
als gevolg van de Amerikaan
se handelsboycot slechts op
de zwarte markt zijn te versie
ren, dus buiten het bereik lig
gen van de meeste Cuba
nen.
Castro heeft dat wel zien aan
komen. De komst van Carter
in het Witte Huis, begin 1977,
greep hij aan om de betrek
kingen met de Verenigde Sta
ten te verbeteren. Als gevolg
van druk onderhandelen liet
Castro duizenden politieke
gevangenen vrij en stelde
Cuba open voor het Ameri
kaanse toerisme, zelfs dui
zenden Cubaanse ballingen
kregen toestemming om ach
tergebleven familieleden op
te zoeken. De Cubaanse be
moeienissen in Angola en
Ethiopië waren de grootste
belemmering voor een direc
te opheffing van de handels
blokkade, maar de eerste di
plomatieke en culturele ban
den hadden vorm gekregen
en de onderhandelingen
gingen voort.
Tevergeefs
Tevergeefs zo zou later blijken.
Carter moest als gevolg van
Iran en Nicaragua zijn bui
tenlandse politiek bijsturen
en de huidige koude oorlog
situatie maakt het ondenk
baar dat de Verenigde Staten
Cuba alsnog de helpende
Fidel Castro.
hand zullen toesteken, ze
zullen er eerder toe besluiten
deze „vooruitgeschoven
communistische pion" van
het bord te vegen.
Bij tijd en wijle is er op Cuba
niet eens bier te koop, althans
niet voor de gewone man.
„Gebrek aan grondstoffen"
heet het. Niettemin zijn er in
de koelkast van een van de
hogere partijfunctionarissen
altijd wel een paar flessen
„cerveza" te vinden. Wat dat
betreft is de Cubaanse revolu
tie de'afgelopen jaren steeds
verder afgedreven naar het
Oosteuropese staatscommu-
nisme, de partijtop beschikt
over tal van privileges, het
volk wordt strikt gecontro
leerd. Van het revolutionaire
élan het enthousiasme waar
mee de Cubanen na de over
winning op de dictator Batis
ta op het eiland aan de slag
gingen, is weinig meer
over.
De ontevredenheid onder de
Cubanen neemt toe, vooral
over het gebrek aan verschil
lende levensmiddelen, maar
ook over het feit dat partij
bonzen wel mooie nieuwe au
to's en televisies kunnen be
zitten. Die ontevredenheid is
waarschijnlijk nog eens extra
aangezwengeld door de Cu
baanse ballingen die vorig
jaar het eiland bezochten en
die natuurlijk breeduit ver
telden over de luxe en weelde
en „vrijheid'' waarin ze in het
zonnige Florida baden.
Dood punt
In feite komt het erop neer dat
de Cubaanse revolutie op een
dood punt is geraakt. Er is
voor de gewone man geen
vooruitgang meer merk baai
en dat wekt bij hem ontevre
denheid, ontevredenheid
waarvoor op Cuba eigenlijk
geen plaats is.
De afgelopen maanden hebben
er verschillende incidenten
plaatsgehad bij ambassades
in Havanna. Bij de Venezolaan
se ambassade opende de Cu
baanse politie drie keer het
vuur op Cubanen die het am
bassadegebouw trachtten
binnen te dringen in de hoop
daar politiek asiel te kunnen
verkrijgen. De laaste keer,
eind vorig jaar, viel daarbij
opnieuw een dode, reden
voor de Venezolaanse rege
ring om haar ambassadeur
voor overleg uit Havana terug
te roepen.
Op de Peruaanse ambassade in
Havana verblijven op het
ogenblik twaalf Cubanen, die
volgens de Peruaanse autori
teiten niet om politiek asiel
hebben gevraagd maar wel
om bemiddeling om van het
eiland af te komen. Vorige
week Verzekerden de Cu
baanse autoriteiten de Pe
ruaanse ambassadeur dat de
twaalf niet zouden worden
vervolgd wegens „huisvre
debreuk" (daar komt het bin
nendringen van een ambas
sade volgens de Cubanen op
neer). De ambassadeur wist
de „vluchtelingen" er toen
van te overtuigen naar huis te
gaan. Een dag later verschafte
het gezelschap zich opnieuw
toegang tot de ambassa
de.
De Cubaanse regering heeft
inmiddels officieel laten we
ten dat zij het recht op poli
tiek asiel wel eerbiedigt, maar
dat zij niet vindt dat „gewone
criminelen, deserteurs of
mensen die zonder vervolgd
te worden het land willen
verlaten" daarvoor in aan
merking komen. Personen
die van Cuba weg willen moe
ten hun visum zien te be
machtigen „langs de gebrui
kelijke wegen", zo vindt de
Cubaanse regering.
Verwarring
Met name in Caracas heeft de
Cubaanse verklaring nogal
wat verwarring veroorzaakt.
Venezuela wenst blijkbaar
niet de diplomatieke betrek
kingen met Cuba op het spel
te zetten, maar wil wel ferm
protesteren tegen de wild
west-bewaking van haar am
bassade in Havana. Tevens
schijnt president Herrera
Campins zich af te vragen of
binnen het ondemocratische
systeem dat volgens hem op
Cuba heerst niet iedereen een
beetje als politiek vluchteling
kan worden beschouwd.
Fidel Castro zit in de proble
men. Het Amerikaanse han
delsembargo zal voorlopig
niet worden opgeheven en de
toenemende ontevredenheid
op het eiland brengt ook de
banden met de landen die nog
wel handel met Cuba drijven
in het geding. Castro zou van
plan zijn het volledige staats
bestel te veranderen om de
revolutie over het huidige
dode punt heen te helpen.
Eind december wisselde hij
een vijftal ministers, half ja
nuari trok hij de posten van
defensie, binnenlandse za
ken, gezondheidszorg en cul
tuur naar zich toe. Zijn broer
Raul zal hem terzijde staan
om de, naar verwachting zeer
vergaande, veranderingen
door te voeren en heeft dus
niet op hem geschoten, zoals
onlangs het rechtse Venezo
laanse dagblad „El Mundo"
wist te melden en wellicht
hoopte. ROB SPRENKELS
ADVERTENTIE
UW AUTO HIERBIJ?
Alfa Romeo Alfetta 1.6 1977 10.750,-, Austin Mini 1000
1977 5.750,-, Austin Princess 2200 HLS 1977
7.500,-, Audi 100 LS 1974 1.900,-, BMW 2002 Auto
maat 1974 5.950,-, Citroën GS 1220 Club 1974
2.900,-, Citroën GS 1220 Club 1977 8.500,-, Datsun
Sunny 140 Y Stat.car 1978 9.900.-, Datsun 120 A F II
1976 7.500,-. Fiat 128 SL Coupé 1300 1974 4.500,-,
Fiat 127 3 deurs 1975 4 500,-, Ford Granada 2300 L
inkl LPG install. 1978 15.750,-, Ford Escort 11001976
6.500.-, Ford Escort 1300 GL 1977 7.250,-, Ford
Taunus 1600 L 1976 7.900,-. Ford Taunus 1600 L 1979
12.900,-, Ford Taunus 1600 L Combi 1979 14.500,-.
Mazda 121 Coupé 1977 12.900.-, Mazda 616 LN inkl.
LPG install. 1978 9.900,-, Mercedes 220 Diesel 1978
f 28.500,-, Mitsubishi Celeste 1976 8.000,-, Opel Ka-
dett Combi 1977 9.250,-, Opel Rekord 1900 inkl. LPG
install. 1976 9.500,-, Opel Rekord Combi 1973-1974
v.a. 2.500,-, Opel Ascona 16 S 1976 8.750,-, Opel
Ascona 16 1972-1973 v.a. 1.950,-, Peugeot 204 1975
4.500,-, Peugeot 304 S 1975 5.000,-, Peugeot 504
1977 9.900,-, Peugeot 504 Diesel 1973 5.750,-, Re
nault 16 TL 1974 2.750,-, Renault 30 TS 1977
12.500.-, Renault 5 TL 1973 3.750,-, Simca 1100
GLS 1975 2 maal v.a. 2.500,-, Toyota Mark II 2000 De
Luxe 1974 2.950,-, Toyota Corolla 30 Hardtop Coupé
1975 5.950,-, Toyota Sportswagon 1600 De Luxe 1978
10.500,-, Triumph Spitfire 1500 1978 12.000,-,
Volkswagen Kever 1972 2.500,-, Chevrolet Monza
1975 8.500,-, Fiat 133 1975 2.900.-, Ford Taunus
2000 L 6 cilinder 1978 10.900,-, Vauxhall Viva 1973
1.900,-.
Inklusief: 3 maanden Bovag-garantie, 10.000 km beurt.
Evt. ANWB-gekeurd, soepele financiering.
Tevens DAIHATSU-DEALER voor Lelden e.o.:
Daihatsu Cuore v.a. 8.950,-
benz.verbr. 1:19
Daihatsu Charade 1000 v.a. 11.300,-
benz.verbr. 1:15
Daihatsu Charmant 1400 v.a. 13.550,-
benz.verbr. 1:12
DUS WAAR OOK WEER?
AUTO - mEER
HOGE RIJNDIJK4 - LEIDEN - TEL.071-125259
Administratiekantoor
Jos v. d. Pouw Kraan
verzorgt uw gehele
administratie
Vraag vrijblijvend inlichtingen tussen
18.00-20.00 uur, tel. 01712-8849, Koppoel-
laan 21a, Rijpwetering.
BIEZEN
TEGELS
Zeebies
Mais
55 ct.
Sisal
0,99
1,75
2,99
Sabang tegel
dikke zeebies
NU 1,40 p. tegel.
Ja natuurlijk
Doezastraat 2, tel. 071-143124
Bezorgen en plaatsen mogelijk.
YOOll
VAIÜttJjVDHi AWYILS
Vanzelfsprekend in de weekbladen
veel aandacht voor de komende
troonswisseling.
HP is op zoek gegaan naar het Ge
heim van Soestdijk en komt tot
de conclusie dat de politieke
speelruimte van koningin Julia
na in de loop der jaren tot niets is
teruggebracht. Dat gebeurt in
een artikel waarin overigens
nauwelijks iets staat wat in de
loop der jaren al niet eens is ge
zegd of geschreven. De anekdo
tes over de koningin doen het na
tuurlijk altijd wel goed zoals het
voorval tijdens een gesprek met
de toenmalige D'66-politicus
Van Mierlo.
'Als de koningin Van Mierlo thee
inschenkt en een koekje presen
teert likt het hondje Sarah even
aan het koekje. Hare Majesteit
spreekt Sarah vermanend toe en
geeft Van Mierlo een nieuw
koekje. Het belikte exemplaar
legt ze weer terug op de schaal.
Voor de volgende. Wat niet weet,
wat niet denkt, meneer Van
Mierlo'.
HP komt met een uitgebreid om
slagverhaal over de 'bekwame
staatsman en politicus Johan de
Witt, een onkreukbare republi
kein die in de Gouden Eeuw door
Oranjegezinden in stukken werd
gesneden en opgegeten'. Enigs
zins potsierlijk in de slotzin van
schrijver Aad Nuis. 'De herinne
ring aan De Witt is ontnuchte
rend als de Oranjevreugde weer
eens uit alle hoeken schalt en al
wie niet meedoet getroffen dreigt
te worden door de stekende blik
van de «udvaderlandse onver
draagzaamheid'.
Een uitgebreid interview met
staatssecretaris Veder-Smit sluit
de serie artikelen over het ge
zondheids-imperium af. In de
inleiding verwerkte zinnen als
'De praktijk leert dat functionele
decentralisatie, de vergroting van
de autonomie van de belangheb
benden, in feite de macht van de
overheid vergroot als er tenmin
ste grenzen zijn gesteld aan die
autonomie' doen de oppervlak
kig geïnteresseerde lezer snel
verder bladeren.
Voorts een verhaal over de Am
sterdamse krakers en een ge
sprek met Evert Werkman, de
Amsterdamse journalist die na 47
jaar verslaggeverij met pensioen
hervormd
nederland
HN haalt fel uit naar de bisschop
pensynode: 'Door de synode
wordt het gezag zo absoluut ge
maakt dat het een afgod wordt.
Aan afgoden mag een christen
niet gehoorzamen'Men ziet in dit
blad een kerkscheiding dichter
bij komen.
Professor Berkhof, voorzitter van
de Raad van Kerken, betitelt de
synode als een ramp. Toch denkt
hij dat bepaalde dingen wel ver
scholen zullen doorgaan omdat
de mensen zelf vinden dat het
moet.
"Nu de paus weer eens gezegd heeft
dat het pilgebruik verboden is
verwacht toch niemand dat de
rooms-katholieken weer op de
periodieke onthouding over
gaan? Daar lacht u om. En zo
zullen op meer gebieden de din
gen gewoon doorgaan".
Dr. Van den Berg, wetenschappe
lijk hoofdmedewerker op het do-
cumentatiebureau voor Oosteu
ropees recht van de Leidse uni
versiteit, vindt een boycot van de
Olympische Spelen dom. "Als
moreel gebaar is het verbreken
van de betrekkingen prachtig,
maar politiek schiet je er niets
mee op. Het Oostblok trekt zich
dan terug in z'n isolement en dat
is precies wat we niet wilden en
waar we geen belang bij hebben".
HN schenkt uitge
breide aandacht aan de komende
verkiezingen in Zimbabwe/Rho-
desië waarbij de partijdige rol
van de Britten, ten nadele van het
Patriottisch Front, wordt gehe
keld. Een onderzoek naar de
koppen op de voorpagina's van
de grote landelijke dagbladen le
vert de conclusie op; hoe popu
lairder de krant, hoe kneuteriger
de blikvanger.
Redacteur Rob Vermaas neemt het
op voor prinses Beatrix wier
linkse image hij bestrijdt. Hij
schrijft "Betrokkenheid bij de
problemen van de wereld mis
staat een koningin niet. In een
land waar de woorden vrede en
gerechtigheid en ontwikkelings
samenwerking tot links wordt
bestempeld zal dat wel worden
veroordeeld. Maar het is bespot
telijk om het zo te noemen en het
verhindert Beatrix in het geheel
niet boven de partijen te staan,
zoals van haar wordt verwacht.
Nee, met zo'n koningin kun je het
best wagen'LMinister Tuijnman
bevestigt in een interview de in
druk die hij al heeft gemaakt
sinds hij het ministerie van ver
keer en waterstaat is gaan leiden;
het is een aardige maar weinig
krachtige figuur die het graag aan
staatssecretaris Smit-Kroes
overlaat om op de voorgrond te
treden ("Neelie is prima").
De aandacht die De Tijd aan de bis
schoppensynode besteedt lijkt
wat magertjes uitgevallen voor
dit in oorsprong toch katholieke
blad.
Hoofdredacteur Arie Kuiper be
schrijft het bankroet van de bui
tenlandse politiek van de Ameri
kaanse president Carter die het
Witte Huis drie jaar geleden als
duif betrad maar zich nu een felle
havik betoont. 'De harde com
munistenvreter Richard Nixon
begroef in Moskou de koude
oorlog en maakte de onvermijde
lijke opening naar China. De
zachte Jimmy Carter valt de taak
toe de koude oorlog weer op te
graven.
Het is pijnlijk hem dat te zien doen,
vooral omdat hij van de weerom
stuit en vanwege zijn reputatie de
neiging heeft tot overdrijven'.
Pvda-kamerlid Relus ter Beek be
schrijft vanuit Rhodesië zijn we
derwaardigheden. Een Britse
ambtenaar heeft hem verteld dat
een groot deel van de 150.000
vluchtelingen die in Mozambi
que verblijven daar tijdens de
verkiezingen nog steeds zal zijn.
Aan de eerlijke en vrije verkiezin
gen zullen ze niet kunnen deel
nemen.
VN vindt de troonwisseling nog
maar net een halve pagina waard.
Joop van Tijn denkt te weten
waarom koningin Juliana nu af
treedt. Het besluit hangt volgens
hem samen met het vertrek, eind
volgend jaar, van mr. Ruppert uit
Raad van State. 'Ruppert kan nu
over anderhalf jaar de nieuwe
koningin inwijden en inwerken.
En bovenal. Ruppert en niemand
anders kan koningin Beatrix vol
gend jaar door haar eerste kabi
netsformatie slepen'.
Twee volle pagina's worden gewijd
aan de chaos op het Antilliaanse
eiland Sint Maarten terwijl GPV-
politicus Verbrugh mag vertellen
dat geen vaderland of proleta
riaat het kan opnemen tegen het
nieuwe Jeruzalem van Johannes.
Hoewel in de afgelopen jaren al va
ker beschreven, is het relaas over
martelingen in Argentinië toch
weer erg schokkend. Twee ex-
gevangenen vertellen dat joden
het extra moeilijk hebben. "Zij
worden werkelijk heel systema
tisch gemarteld.
Soms moeten zij knielen voor Hit-
Ier en Mussolini, hun afkomst
verloochenen en andere vernede
ringen ondergaan. Volgens de
kampleiding was de enige goede
jood ee dode jood".
In Terzijde dit grapje; Gelukkig
heeft sport niks te maken met
geloof anders konden we ook niet
naar Rome.
EM pakt geweldig uit over de
troonswisseling. Een uitgebreid
omslagartikel, diverse commen
taren en columns gewijd aan
Juliana en Beatrix en bovendien
een speciale kleurenbijlage on
der het motto '42 jaar moeder en
dochter'.
Rene de Bok, schrijver van het om
slagartikel, weet al precies wat
voor een koningin we krijgen. Hij
heeft het over prinses Beatrix, de
onverzettelijke, de potentaat. En
hoewel hij moet toegeven dat de
wegen van de kroonprinses
meestal in deftige nevelsluiers
gehuld blijven verhindert hem
dat toch niet te schrijven dat Bea
trix naar het links-liberalisme
van D'66 neigt en dat de nieuwe
koningin in het jongste verleden
gevoelig bleek voor de huiselijke
omgang met kunstenaars 'en an
der weinig doorzichtig publiek'.
Behalve de overdaad aan Oranje-
artikelen wijst EM op het gevaar
van het toenemende aantal scan
ners waarmee de politieradio kan
worden afgeluisterd.
'Terwijl Nederland doorgaans snel
te hoop loopt vpor iedere schijn
van inbreuk op de privacy, lijkt
deze vorm van aantasting van de
persoonlijke levenssfeer onge
moeid te kunnen voortwoekeren.
Nu al kan iedereen ongestraft ho
ren welke medeburger die wordt
aangehouden wel of niet een
strafregister heeft, of hoe de poli
tie wordt gedirigeerd naar een
echtelijke ruzie bij de buren en
later het verslag daarvan'.
BERT PAAUW
