Kremlin blijft ontspanning
nastreven v w
Protest Tass tegen boycot vliegtuig
Schmidt en Giscard willen
verdeling taken in Europa
IOC peilt de
meningen over
boycot Moskou
lraanse president beëdigd
Sacharov weer bedreigd
Hoop dat West-Europa niet VS zal volgen
Syrische troepen nog niet uit Beiroet
DINSDAG 5 FEBRUARI 1980
MOSKOU (DPA) - De Russische dissident Andrei Sacharov is met de
dood bedreigd. Voorts is hij gewaarschuwd zijn dissidente activiteit
stop te zetten. Indien hij dat niet doet zal hij nog verder van Moskou
worden verbannen. Dit heeft zijn vrouw, Jelena Bonner, gisteren aan
westelijke correspondenten in Moskou meegedeeld.
Ze zei dat de officier van justitie in Gorki, waarheen Sacharov sinds twee
weken verbannen is, haar man heeft gewaarschuwd dat hij verder naar
het binnenland verbannen zou worden als hij doorging met het afgeven
van verklaringen die bestemd zijn voor het buitenland. De officier
dreigde ook met maatregelen tegen mevrouw Bonner. Zij kenschetste
de situatie als dramatisch en riep het Westen op zich te wenden tot
Sowjet-hoogwaardigbekleders om de gevaren van isolatie voor haai
man te verminderen.
Sacharov beklaagde zich erover dat hij constant lastig gevallen wordt. Op
28 januari werd hij door twee mannen die zich uitgaven voor arbeiders
en deden alsof ze dronken waren, met de dood bedreigd. Ze zeiden raak
te zullen schieten als hij daar reden toe gaf. Volgens Jelena Bonner
waren de twee mannen duidelijk geen arbeiders. Het schietwapen dat ze
bij zich hadden was er een dat alleen beschikbaar is voor defensie en
veiligheidspersoneel.
Jelena Bonner zei dat ze zich niet gebonden voelde door de waarschuwin
gen. Toen ze gistermorgen uit Gorki in Moskou kwam slaagde ze erin de
twee KGB-agenten die haar schaduwden kwijt te raken. Vervolgens
belde ze westerse correspondenten om verslag te doen van haar bevin
dingen.
BUITENLAND
De van Moskou naa r Gorki verbannen Russische dissident Sacharov
kreeg in het weekeinde bezoek van zijn vrouw, Jelena Bonner. Mevrouw
Bonner verklaarde gisteren, terug in Moskou, dat haar man wordt be
dreigd.
MOSKOU (UPI) - Het
Sowjetrussische pers
bureau Tass heeft naar
aanleiding van het boy
cotten van een vliegtuig
van Aeroflot op het
Kennedy-vliegveld de
Amerikaanse autoritei
ten beschuldigd van
een daad van 'grove
provocatie'.
Een Iljoeshin 62, die 68
passagiers aan boord
had, negeerde een ver
zoek van de directie van
het Newyorkse vlieg
veld om niet op de
luchthaven van deze
stad te vliegen omdat
het georganiseerde
grondpersoneel in ver
band met het optreden
van de Sowjet-Unie in
Afghanistan besloten
had Sowjetrussische
vliegtuigen te boycot
ten. De directie had de
Russen geadviseerd
hun toestellen naar
Washington te dirige-
De Iljoeshin trok zich
echter van dit advies
niets aan en landde
zondag toch op het
Kennedy-vliegveld.
Nadat het meer dan 24
uur op het vliegveld
had gestaan is het van
ochtend vroeg naar
Moskou vertrokken.
Het toestel kon vertrek
ken nadat aan de vei
ligheidsvoorwaarden
was voldaan en de pas
sagiers waren voorzien
van een ticket door een
particuliere maat
schappij.
"Wat hier gebeurt is we
derom een grove pro
vocatie, die gezien moet
worden als een onder
deel van de voortdu
rende campagne om
het normale luchtver
keer tussen de Sowjet-
Unie en de Verenigde
Staten te hinderen, een
campagne die wordt
gevoerd met medewe
ten van de officiële au
toriteiten van de Ver
enigde Staten", zegt
Tass in een commen
taar uit New York. Vol
gens het persbureau is
er sprake van een 'fla
grante schending van
algemeen aanvaarde in
ternationale normen'.
Sinds kort vliegt Aeroflot
nog maar éénmaal per
week tussen Moskou en
de Verenigde Staten.
Onlangs liet de maat-
schappoij haar vlucht
op Washington verval
len, waarschijnlijk om
dat zich te weinig pas
sagiers hadden gemeld.
De luchtvaartmaat
schappij 'Panam', die
als enige Amerikaanse
luchtvaartonderne
ming regelmatig een
dienst op Moskou on
derhield, stopte daar
twee jaar geleden mee
omdat deze lijn niet
rendabel was gebleken.
In samenhang met de
boycotactie van het
grondpersoneel van het
vliegveld Kennedy
heeft Panam haar tech
nische samenwerking
met Aeroflot opgezegd.
Voor de Russen bete
kent dit dat zij geen ge
bruik meer kunnen
maken, van de termi
nals en andere techni
sche faciliteiten van
Panam op de luchtha
vens Kennedy en Dul
les (in Washington).
MOSKOU (AFP/Reuter) - De Sowjetrussische
leider Leonid Brezjnjev heeft gisteravond in het
Kremlin gezegd dat de Sowjet-Unie wil afzien
van de positieve resultaten die in de jaren zeven
tig op internationaal gebied zijn bereikt.
Hij sprak zich uit vóór stopzetting
van de bewapeningswedloop,
opheffing van de conflicten in
Zuidoost-Azië, het Midden-Oos
ten en het Verre Oosten en voor
een Indische Oceaan als vredes-
zone. „Ontspanning is het resul
taat van veelvormige inspan
ning", zei Brezjnjev, die de "po
gingen van imperialisten de
vruchten ervan teniet te doen"
verwierp.
De Sowjet-Unie verwacht dat ont
spanning toch de overheersende
factor zal blijven in de internatio
nale betrekkingen.
Dit schreef gisteren het Russische
partijdagblad Prawda. De Sow
jet-Unie en haar bondgenoten
zijn vastbesloten om alle positie
ve zaken te verdedigen die in ja
ren van gemeenschappelijke in
spanning tot stand zijn gebracht
ter versterking van veiligheid en
de ontwikkeling van vreedzame
samenwerking, met name in Eu
ropa. De socialistische staten we
ten dat ze "machtige krachten
van onze tijd" aan hun kant heb
ben, aldus de Prawda.
Uit het Prawda-artikel blijkt op
nieuw dat de Russische hoop dat
de Westeuropese landen niet de
Verenigde Staten zullen volgen
Ambassade
vernield
PARIJS/TRIPOLI (AFP/DPA) -
De ambassade van Frankrijk in
Libië is gisteren door betogers
bestormd en in brand gestoken.
De betogers wilden kennelijk
protesteren tegen de militaire
hulp die Frankrijk vorige week
aan Tunesië heeft verleend bij het
afslaan van een overval op de Tu
nesische stad Gafsa. Volgens de
Tunesische autoriteiten had Li
bië de hand in die overval.
De Franse regering heeft in krach
tige bewoordingen geprotesteerd
tegen de 'aanval die uitliep op de
verwoesting van de ambassade".
Hoewel de ambassadeur om poli
tiebescherming had verzocht
hebben de Libische autoriteiten
nagelaten de ambassade te be
schermen.
in hun reacties op het Sowjet-op-
treden in Afghanistan. De Sow-
jetpers heeft tot dusver de indruk
gewekt dat de veroordelingen
van de interventie in Afghanistan
alleen afkomstig zijn van de Ver
enigde Staten en Engeland, en
dat West-Europa zich terughou
dend opstelt.
In een ander Prawda-artikel van de
hand van adjunct-hoofdredac
teur Grigorjev, een voormalig
correspondent in Bonn, wordt
echter bezorgdheid uitgesproken
dat West-Duitsland deze terug
houdende positie opgeeft en
meer aansluiting zoekt bij het
Amerikaanse standpunt. Zo'n
ontwikkeling kan zeer gevaarlijk
zijn, aldus Grigoijev, verwijzend
naar recente uitspraken van de
Westduitse minister Genscher
over de noodzaak van Westeuro
pese solidariteit met de Verenig
de Staten.
Grigorjev vraagt zich vervolgens af
of de politici en de bevolking van
de Bondsrepubliek zich een der
gelijke rol zullen laten opdringen
door de Verenigde Staten, nu zij
zich de voordelen van goede na
buurschap in Europa bewust zijn
geworden.
De Prawda vermeldt ook de nega
tieve uitwerking van het NAVO-
besluit tot uitvoering van nieuwe
middellange-afstandsraketten,
en suggereert dat de Verenigde
Staten de NAVO-partners dit be
sluit hebben opgedrongen. An
dere Russische commentaren
opperden onlangs dat de Westeu
ropese landen zich tot dit besluit
hebben laten verleiden door de
Amerikaanse bewering dat in
voering van de nieuwe raketten
de ratificatie van SALT-2 door de
Amerikaanse Senaat zou verge
makkelijken. Deze commentaren
impliceren dat president Carter
al vóór de Sowjet-interventie in
Afghanistan van plan was de se
naat te vragen de behandeling
van het SALT-verdrag voorlopig
aan te houden. Ratificatie van
SALT-2 zou volgens de Prawda
de weg openen voor belangrijke
stappen op het gebied van ont
wapening.
In een ander artikel schrijft de
Prawda nog dat de Verenigde sta
ten de Chinese leiders gebruiken
als een "instrument in hun we
reldomvattende hegemonische
politiek".
Na zijn beëdiging kust de nieuwe lraanse president de hand van ajalollah Chomeini, die voor de plechtigheid
zijn ziekbed had verlaten.
TEHERAN (AFP) - De nieuwgeko-
zen president van Iran, Abolhas-
san Bani Sadr, is gisteren door de
religieuze leider Chomeini beë
digd. Bani Sadr kreeg bij de ver
kiezingen van 25 januari drie
kwart van de stemmen.
De korte plechtigheid had plaats in
het ziekenhuis in Teheran, waar
Chomeini wegens een hartaan-
doening wordt verpleegd.
De ajatollah zei dat de nieuwe pre
sident zich niet door zijn ambt Maar Gotbzadeh voegde hieraan
moest laten .overweldigen'. Hij toe dat de betrekkingen tussen
revolutie niet kan zegevieren als
zij niet tot over de grenzen reikt.
De lraanse minister van buiten
landse zaken, Sadeq Gotbzadeh,
heeft in een gisteren gepubli
ceerd vraaggesprek met het Ca
nadese blad 'La Presse' verklaard
dat Iran niet van plan is vergel
dingsmaatregelen tegen Canada
te nemen wegens het verschaffen
van onderdak aan Amerikanen in
zijn Ambassade te Teheran.
Gotbzadeh is de kwestie van
eventuele vergeldingsmaatrege
len tegen Canada zaterdagavond
door de revolutionaire raad be
sproken.
TOKIO (AFP/UPI) - Lord Killanin, voorzitter van het Internatio
naal Olympisch Comité, heeft aan alle overkoepelende sportfe
deraties vragenlijsten laten sturen om zo te weten te komen hoe
er wordt gedacht over een eventuele boycot van de Olympische
Spelen in Moskou. Volgens het Japanse sportblad "Sankei" heeft
de voorzitter van de internationale judo-federatie geantwoord
dat zijn organisatie tegen annulering of verplaatsing van de spe
len is.
De Britse regering zal geen maatregelen treffen om deelneming van
sportlieden uit Groot-Brittannië aan de Olympische Spelen van
Moskou te verhinderen. Premier Thatcher heeft dit gisteren in
Londen meegedeeld aan een delegatie van de Britse sport-fede-
ratie. De regering is niet van plan de paspoorten van de Olympi
sche kandidaten in te trekken. De regering blijft echter wel bij
haar standpunt dat de spelen niet in Moskou mogen worden
gehouden.
Nikolai Pawlov, minister van sport van de Sowjet-Unie, heeft giste
ren in een interview met het Italiaanse dagblad "II Messagero"
nogmaals benadrukt, dat sportlieden uit de Sowjet-Unie zullen
deelnemen aan de Olympische Winterspelen te Lake Placid. Ook
de zomerspelen van Los Angeles in 1984 zullen volgens Pawlov
niet door de Sowjet-Unie worden geboycot.
De minister sloot niet uit dat wellicht Amerikaanse atleten aan de
zomerspelen te Moskou op "privébasis" zullen deelnemen, on
danks een eventuele boycot van de Verenigde Staten.
Bij de opening van een tweedaags congres van de Associatie van
Nationale Olympische Comité's (ACNO) heeft voorzitter Mario
Vazquez Rana gezegd dat de vooroordelen opzij moeten worden
gezet zodat de Olympische Zomerspelen van Moskou, bedreigd
door een boycotoproep van de Verenigde Staten, doorgang kun
nen vinden. Rana zei verder dat de Olympische beweging op het
ogenblik op het meest belangrijke punt in de geschiedenis stond.
Volgens Rana kan slechts de eenheid van de internationale comi
té's het voortbestaan van het Olympische gebeuren verzekeren.
Drie Russische dissidenten, Wladimir Boekowski, Leonid
Pljoesjtsj en Natasja Garbeneskaja, vinden het "onverantwoor
delijk" van het Internationaal Olympisch Comité de Zomerspe
len in Moskou te laten doorgaan. Op een persconferentie in Ro
me, zeiden ze gisteren, dat veel Russen uit de omgeving van de
spelen zouden worden verwijderd omdat ze tegen het regime
zijn.
Naar hun mening zal een boycot de Russen niet bewegen zich uit
Afghanistan terug te trekken, maar hen misschien wel afhouden
van soortgelijke avonturen.
Garbeneskaja zei: "In 1936 waren de spelen in Berlijn en vier jaar
later brak de oorlog uit. Als ze dit jaar in Moskou doorgaan, zal
tegen 1984 de toestand in Europa rampzalig zijn".
moest een eenvoudig mens blij
ven, want ambten waren vergan
kelijk, aldus de geestelijk leider.
Bani Sadr wil de islamitische re
volutie, die een jaar geleden in
zijn land de monarchie deed ver
dwijnen, tot andere landen uit
breiden. Bij zijn eerste optreden
in het openbaar als staatshoofd
zei hij gisteren in Teheran, dat de
Iran en Canada niet normaal
kunnen zijn zolang Joe Clark
premier van Canada is. Vanwege
het 'onverantwoordelijke optre
den' van Canada, aldus de lraan
se minister, moest ik de studen
ten die in Teheran 50 Amerika
nen in gijzeling houden en ook
mijn „collega's in de revolutio
naire raad' kalmeren. Volgens
PARIJS (Reuter/DPA) - Frankrijk
en West-Duitsland willen in
nauw overleg met de V.S. tot een
werkverdeling van het Westen
ten opzichte van de crisis om Af
ghanistan komen, zo is gisteren
van welingelichte zegslieden in
Parijs vernomen.
Bondskanselier Helmut Schmidt
en president Giscard d'Estaing
zouden al in de komende dagen
hun voorstellen meedelen van
president Carter.
Beide staatslieden zouden eenzelf
de zienswijze hebben op de in
ternationale toestand. Elke con
frontatie tegenover Washington
zou moeten worden vermeden,
maar opnieuw is duidelijk ge
worden dat voor Europa andere
zwaartepunten gelden dan voor
de supermogendheid de V.S.
Bonn en Parijs willen wegens het
bijzondere belang van West-Eu
ropa in ontspanning vooral de re
sultaten van de wapenbeperking
beschermen en verder ontwik
kelen.
Wat de werkverdeling tussen de
NAVO-landen betreft denken de
twee leiders aan vermindering
van de spanning langs "de crisis-
boog" die van Afghanistan west
waarts loopt.
Een serie punten zou nader kunnen West-Duitsland zou zich bijvoor-
sprekingen zei dat "solidariteit
met de Amerikaanse supermo
gendheid niet betekent dat de
rest precies moet doen wat Was
hington doet".
Frankrijk en West-Duitsland blij
ken naar een gecoördineerde po
litiek te streven die elk aspect van
de crisis beslaat, en waarbij elk
lid van het westelijk bondge
nootschap handelt op het gebied
waar het dat het doeltreffendst
kan.
worden besproken in het kader
van de E.G., de NAVO en de
OECD, de organisatie voor eco
nomische samenwerking en
ontwikkeling.
Een hoge functionaris bij de be-
beeld op hulp aan Turkije kun
nen concentreren. De E.G. als
geheel zou kunnen bijdragen aan
de economische ontwikkeling
van de Golfstaten. Frankrijk zou
gebruik kunnen maken van het
succes van het bezoek dat presi
dent Giscard d'Estaing vorige
maand aan India heeft gebracht.
Beide regeringen hopen blijkbaar
dat andere leden van de E.G. een
eensluidend standpunt zullen
innemen wanneer morgen de
ministers van buitenlandse za
ken in Brussel bijeenkomen.
Voorts is de indruk sterker gewor
den dat beide regeringen bereid
zouden zyn samen met de E.G.
een definitieve Amerikaanse be
slissing inzake boycot van de
Olympische Spelen in Moskou te
volgen. Deze "netelige kwestie"
zou bij de besprekingen de plaats
hebben gekregen die het in het
geheel verdient "Niemand ge
looft dat een boycot alleen vol
doende is".
Oud-voorzitter
Labour-partij
overleden
LONDEN (ANP) - Lady Sum-
merskill, oud-voorzitter van de
Britse Labourpartij, is gisteren in
Londen overleden. Lady Sum-
merskill, die onder andere minis
ter van sociale zaken en voorzit
ter van de Labour-partij is ge
weest, was 78 jaar.
In 1938 werd Lady Summerskill lid
van het Lagerhuis. In 1945 volgde
de benoeming tot staatssecretaris
voor voedselvoorziening, waarna
ze tot 1951 minister van sociale
zaken was. Verder was zij in 1954
en 1955 voorzitter van de Britse
sociaal-democratische Labour-
partij.
In 1961 volgde haar benoeming tot
lid-voor-het-leven van het Ho
gerhuis, waaraan de titel "baro
nes" was verbonden.
Lady Summerskill maakte zich tij
dens haar leven vooral sterk voor
de rechten van het kind en de
vrouw. Ook deed ze actief mee
aan anti-rook-acties en zette ze
zich in voor de afschaffing van
het beroépsboksen.
Lady Summerskil
Spanje wil een
onderzoek naar
optreden
van Guatemala
WASHINGTON (AFP) - Spanje
heeft de Organisatie van Ameri
kaanse Staten (OAS) gevraagd
een onderzoek in te stellen naar
de gang van zaken rond de be
storming van de Spaanse ambas
sade in Guatemala, waarbij 39
mensen om het leven kwamen.
De ambassade was bezet door
Guatemalaanse boeren. In het
gebouw brak brand uit nadat de
Guatemalaanse politie bevel had
gegeven dat tot bestorming van
het gebouw moest worden over
gegaan.
Spanje wil ook de schending van de
diplomatieke vertegenwoordi
ging door de Guatemalaanse po-
litietroepen aan de orde stellen.
De autoriteiten van Guatemala
zeggen dat een ambassadefunc
tionaris om politiehulp had ge
vraagd, maar de ambassadeur
ontkent dat.
BEIROET (Reuter) - De premier
van Libanon, Selim al-Hoss,
heeft Syrië weten te overreden de
voorgenomen terugtrekking van
zijn troepen uit Beiroet nog een
paar dagen uit te stellen. De pre
mier vreesde dat een plotselinge
terugtrekking van de Syriërs het
oplaaien van de gevechten tussen
de diverse guerrillagroepen in de
hand zou kunnen werken. De Sy
rische troepen waren naar Liba
non gestuurd om te helpen bij het
beëindigen van de bloedige bur
geroorlog van 1975-1976 en het
bewaren van de wankele vrede
daarna.
Premier Hoss was met spoed naar
Damascus gereisd om bij presi
dent HAFEZ al-Assad en premier
Abdel-Rauf Al-Kasm te pleiten
voor uitstel van het besluit.
Bij zijn terugkeer in Beiroet ver
klaarde de Libanese regerings
leider gisteren dat de Syriërs er
mee akkoord waren gegaan de
repatriëring een paar dagen uit te
stellen tot er regelingen zijn ge
troffen voor een opvulling van de
leemte die door het verdwijnen
van hun legermacht ontstaat. De
ze vormde een bufferzone tussen
de elkaar vijandig gezinde linkse
en rechtse milities.
