Rome stelt orde op zaken in 46 conclusies
Staatsloten?
Benhtial lob
U kimt ze nu kopen.
Bisschoppen spreken hun trouw uit aan regels en documenten
Werkdag
Synode
DINSDAG 5 FEBRUARI 1980
Het slotdocument van de bijzondere synode van de Nederlandse bisschop
pen in Rome bevat 46 conclusies. In de krant van vrijdag gaven wij daar
van al een algemene samenvatting. Voor de persoonlijke oordeelsvorming
van de belangstellende lezer leek het ons goed, de verslaggeving over deze
synode vandaag te besluiten met een samenvatting van elk der conclusies.
(Van onze redactie
geestelijk leven)
1 De bisschoppen spreken hun vas
te voornemen uit om hun broe
derlijke betrekkingen te verdie
pen.
2 Zij zijn zich ervan bewust dat hun
verbondenheid afhankelijk is
van het katholieke geloof en van
de manier van uitoefening van
het bisschopsambt.
3 Zij belijden hun instemming met
de inhoud van het katholieke
geloof zoals dat wordt geleerd
door de Rooms-Katholieke Kerk,
en spreken hun algehele verbon
denheid uit met de paus en hun
geloof in de hiërarchische inrich
ting van de kerk.
4 Zij belijden dat het uitgangspunt
en de bron van het geloof liggen
in de Goddelijke openbaring.
5 De bisschoppen weten dat het
hun opdracht is, de inhoud van
de openbaring, zoals die is ver
tolkt door het leergezag, in zijn
volheid te verkondigen, en dat
met inachtneming van de recht
matige verlangens van de men
sen van onze tijd.
6 Zij zijn vastbesloten om te komen
tot een heldere en evenwichtige
verkondiging van het geloof.
7 Zij zijn het erover eens dat er bij
de gelovigen van alle tijden een
geloofszin bestaat waarop de
theologen altijd moeten letten en
waarmee men rekening moet
houden bij het interpreteren van
de Overlevering. Maar deze ge
loofszin is niet de openbaring
zelf.
8 Naast deze geloofszin bestaan er
algemeen menselijke religieuze
ervaringen. Zij kunnen het uit
gangspunt zijn voor geloofsop
voeding en catechese, maar moe
ten gewaardeerd worden in het
licht van de noodzakelijke groei
naar de volledige kennis van het
geloof.
9 In het besef dat er een zekere ver
scheidenheid bestaat in de ma
nier waarop het geloof wordt uit
gedrukt of weergegeven, zullen
de bisschoppen ervoor waken dat
deze verscheidenheid geen ver
warring bij de gelovigen sticht.
Moraal
10 De wijze waarop de pastores het
geloof vertolken is een zaak vah
voorzichtig beleid, met name als
het gaat om de christelijke mo
raal. Zij weten dat zij de norm zelf
niet mogen prijsgeven. Ander
zijds moeten zij zoeken naar we
gen om de moeite die sommige
gelovigen hebben bij de aanvaar
ding en toepassing van de
christelijke waarden te overwin-
11 De bisschoppen spreken hun
trouw uit aan de kerkelijke regels
en hun vaste wil om deze toe te
passen volgens de officiële do
cumenten van de kerk.
12 De prefecten van de congrega
ties en de bisschoppen zijn het
erover eens dat de samenwerking
en het vertrouwen kunnen wor
den versterkt door uitwisseling
van informaties, zo volledig en
regelmatig mogelijk.
13 De bisschoppen zullen zich in
sterke mate bezighouden met het
aanknopen en onderhouden van
persoonlijke relaties met pries
ters, religieuzen en geëngageerde
leken.
14 Zij beseffen dat zij gesteld zijn
voor een bijzonder moeilijk
vraagstuk, namelijk het samen
gaan van hun eigen verantwoor
delijkheid binnen het eigen bis
dom en de uitvoering van richt
lijnen van de bisschoppenconfe
rentie.
15 De bisschoppenconferentie zal
een waardevol instrument zijn
om te komen tot een bundeling
van krachten. De bisschoppen
hopen dat de reorganisatie van de
bisschoppenconferentie een op
lossing zal bieden voor de gere
zen problemen. Een groter aantal
leden zou daarbij kunnen helpen,
omdat de commissies dan kun
nen worden voorgezeten of bijge
staan door een bisschop.
16 De bisschoppen zullen zich ont
houden van verklaringen die aan
een mede-bisschop schade kun
nen berokkenen. In gevoelige za
ken van nationaal en internatio
naal belang zullen zij met zorg de
daarvoor bestaande procedures
rèspecteren.
Priesters
17 De synodeleden onderschrijven
het wezenlijke onderscheid tus
sen het ambtelijke priesterschap
en het gemeenschappelijke
priesterschap van de gedoopten.
18 Zij belijden het blijvende karak
ter van het ambtelijke priester
schap.
19 Zij hebben grote waardering
voor de toewijding van de reli
gieuzen aan de pastorale taak van
de kerk.
20 De synodeleden zijn overtuigd
van de waarde van het geestelijke,
leven: van het getijdengebed, de
dagelijkse viering van de eucha
ristie, het sacrament van de boete
en het geestelijke gesprek. Zij
zijn bereid de priesters behulp
zaam te zijn bij het verdiepen van
hun geestelijke leven.
21 De bisschoppen zijn ervan over
tuigd dat het celibaat een groot
goed is voor de kerk. Zij willen
trouw zijn aan de handhaving van
de celibaatsregel.
22 De synodeleden zijn vastbeslo
ten actief te zijn met het oog op de
roeping tot het priesterschap en
het religieuze leven, ook al zetten
zij de studies voort over de ver
schillende vormen van aposto
laat door leken.
23 Daarvoor zal in ieder bisdom een
commissie worden opgericht.
24 Eventuele verenigingen van
priesters mogen nooit de hiërar
chische verbondenheid van de
priesters met hun bisschop ver
duisteren. Als deze verenigingen
trekken van een vakbond gaan
vertonen, zijn zij onverenigbaar
met de inrichting en de geest van
de kerk.
34 De kritische groepen oefenen
soms een te zware pressie uit op
het leven van de kerk. De kritiek
is gedeeltelijk juist en gaat soms
gepaard met redelijke verlangens
en nuttige impulsen voor de pas
toraal, maar de invloed is negatief
als er wordt gegeneraliseerd en
men weigert tot een dialoog te
komen. De bisschoppen willen
contact houden met deze groe
pen om op de hoogte te blijven
maar zullen afwijkingen van het
geloof en de regels van de kerk
signaleren.
35 Er komt een bisschoppelijke
commissie om te onderzoeken
welke concrete vormen mogelijk
zijn voor de werkzaamheid van
leken in pastorale taken.
36 Deze commissie zal het onder
scheid tussen de pastorale taken
van de priester, van de diaken en
van de leek moeten verduidelij
ken.
37 Ten aanzien van de priesters die
zijn ontheven van hun celibaats-
gelofte, van wie sommigen een
functie uitoefenen in het onder
wijs of de pastoraal, besluit de
synode dat hun situatie zal wor
den geregeld volgens de richtlij
nen van de congregatie voor de
geloofsleer en dat de uitvoering
zal worden toevertrouwd aan het
pastorale beleid van de lokale
bisschop.
'Een aantal daarop volgende
conclusies heeft betrekking op
de geestelijke kant van het ker
kelijke leven, zoals de verbon
denheid met Christus en de bete
kenis van de eucharistie. Om met
Christus te kunnen leven vraagt
de kerk de gelovigen, deel te ne
men aan de viering van de eucha
ristie, op zijn minst elke zondag
en op de verplichte feestdagen.
De teerling is geworpen. De-bisschoppen zijn terug. Ze zullen misschien niet het gevoel hebben, van een "kouwe kermis" te zijn thuis
gekomen, maar dat ze een "harde dobber" aan grote delen van hun kerkvolk zullen hebben moet voor hen wel vast staan.
Kardinaal Willebrands hoorde in zijn eigen pastorale raad (Utrecht) al onmiddellijk dat de fel begeerde eenheid niet van bovenaf kan
worden opgelegd.
Op deze foto: de kardinaal met zijn bisschoppen Zwartkruis en Ernst, bij aankomst op Schiphol.
Opleiding
25 De bisschoppen spreken een
stemmig hun dringend verlangen
uit om te worden bijgestaan door
een celibataire clerus. De vor
ming van de kandidaten moet in
overeenstemming zijn met de
bepalingen van het tweede Vati
caanse concilie of met de docu
menten die daarvan zijn afgeleid.
26 Deze vorming wordt gegaran
deerd door echte seminaries, of
wel seminaries die de hele oplei-
ding verzorgen, zoals te Rolduc,
ofwel convicten die als seminarie
functioneren, zij het dat een groot
deel van het onderwijs wordt ge
geven aan een faculteit of theolo
gische hogeschool die door de
Heilige Stoel is erkend.
27 Deze scholen moeten voldoen
aan bepaalde voorwaarden, op
getekend in de desbetreffende
documenten.
28 Om dat te onderzoeken zullen de
bisschoppen een commissie in
stellen die haar werkzaamheden
vóór 1 januari 1981 moet afron
den.
29 De bisschoppen hebben hoge
achting voor het religieuze leven.
Zij willen nauw samenwerken
met de hogere oversten.
30 De synodeleden zijn bezorgd
over het tekort aan novicen. Zij
zullen alles in het werk stellen om
het luisteren naar God, die op
roept tot het gewijde leven, te be
vorderen.
31 Meer dan ooit waarderen de bis
schoppen de hulp van de reli
gieuzen en de invloed die uitgaat
van abdijen en kloosters.
32 De bisschoppen onderkennen
het belang in het religieuze leven
van hartelijkheid en broederlijk
heid, maar verwerpen een soort
"derde weg" als een dubbelzin
nige staat tussen celibaat en hu
welijk in.
Leken
33 De synodeleden beseffen dat de
leken een groot aandeel hebben
in het pastorale werk van de kerk.
De richtlijnen voor de pastorale
werkers kunnen alleen maar
vruchtbaar zijn als de vele leken
actief blijven in de pastoraal.
Catechese
43 De synodeleden spreken hun
waardering uit voor de zeer vele
catechisten, die trouw hun func
tie vervullen.
44 Ten aanzien van de inhoud van
de catechese dringen de bis
schoppen erop aan dat het leven
de geloof van de universele kerk
zal worden uitgedrukt. De me
thode moet zijn aangepast aan
het karakter, de mogelijkheden,
de leeftijd en de situatie van de
toehoorders.
45 De bisschoppen zullen goede
teksten voor de catechese doen
voorbereiden.
46 De bisschoppen moedigen uit
drukkelijk de oecumenische ini
tiatieven aan. Het doel is echter te
komen tot de volheid van het ge
loof. De bisschoppen zullen er
voor waken dat de betrokkenen
rekening blijven houden met de
eisen die het geloof stelt, met na
me dat de intercommunie met de
afgescheiden broeders niet het
antwoord is op de ►oproep van
Christus tot volmaakte eenheid.
Aanvullende regelingen:
1 Er wordt een synodale raad inge
steld om te waken over de uitvoe
ring van deze besluiten. Deze be
staat uit kardinaal Garrone, kar
dinaal Willebrands en bisschop
Bluyssen.
2 De bisschop van Roermond zal de
samenwerking op het gebied van
de missiewerken, de vastenaktie
en de week voor de missionaris
sen herstellen. De andere bis
schoppen zullen hem helpen om
voor de moeilijkheden met per
sonen en instellingen op deze ge
bieden een oplossing te zoeken.
I
De reacties in rooms-katholieke
kring op het synode-resultaat
verschillen sterk. Rechts-katho-
lieken zijn in het algemeen tevre
den. Klaas Beuker, initiatiefne
mer van de actie "Trouw aan de
paus", vindt niet dat de" klok is
teruggezet. "Hij begint nu juist
weer te lopen".
Prof. dr. H. Fiolet, secretaris van de
Raad van Kerken in Nederland,
zelf rooms-katholiek, beschouwt
de synode als een "slechte zaak
voor de oecumene in ons land".
De andere kerken weten nu niet
meer wat zij aan de Rooms-Ka-
tholieke Kerk hebben.
ADVERTENTIE
•-*.
neder^/iyss staacsioteriü
Kerkscheiding
In een vrijdagavond gehouden
vergadering van de pastorale
raad in het bisdom Utrecht ver
klaarde kardinaal Willebrands
dat deze conclusies dienen "ter
verduidelijking en verbetering
van de eenheid tussen de gelovi
gen en de bisschoppen en tussen
de gelovigen onderling". De
kardinaal kreeg in die vergade
ring te horen dat er nu misschien
wel een eenheid tussen bis
schoppen en paus en tussen de
bisschoppen onderling is tot
stand gekomen, maar dat een
dergelijke eenheid de gelovigen
niet van bovenaf kan worden
opgelegd.
"Er is een koude oorlog ontstaan
tussen de bisschoppen en het
kerkvolk", zei Ben Vredebrecht,
secretaris van het landelijk be
raad van de katholieke studen
tenpastores. De bisschoppen van
Nederland hebben "troonsaf
stand" gedaan. De studentenpas
tores willen wel met hen blijven
praten, maar zij kunnen op grond
van het evangelie niet wijken
voor autoritair ingrijpen.
De redactiesecretaris van het blad
"De Bazuin", dr. André Lascaris,
heeft het zelfs over "kerkschei
ding". Die is door deze synode
dichterbij gekomen". De tegen
stellingen worden sterker. Meer
mensen zullen de kerk teleurge
steld afschrijven".
Verkoopadressen in de Gouden Gids.
Per giro spelen kan ook. Bel voor informatie: 070-653955.
Speel mee in de Staatsloterij.
Elke maand 30 miljoen aan prijzen.
Vrijgevig. De hervormde ge
meente te Leiden heeft in 1979
aan vrijwillige bijdragen f 122.000
meer opgebracht dan was inge
tekend. Er kwam f850.000 bin
nen, terwijl f728.000 was toege
zegd. De kerkvoogdij had
f 800.000 begroot, met nog een
flink tekort. Op dat tekort is nu
f 50.000 ingelopen. "Wij moesten
in 1979 de noodklok luiden",
schrijft de kerkvoogdij in een
mededeling aan de leden. "U
hebt dat gehoord en gehono-
In Alphen aan den Rijn-centrum is
de hervormde gemeente dit jaar
voor haar financiën overgestapt
van het systeem van de "hoofde
lijke omslag" (kerkelijke belas
ting) op de vrijwillige bijdrage.
De actie Kerkbalans'80 bracht
f382.000 aan toezeggingen op.
Dat is nog aanzienlijk meer dan
vorig jaar de "hoofdelijke om
slag" en de najaarsinzameling
"Een milde gave" samen. En dat
terwijl nog niet eens alle toezeg
gingen binnen zijn en sommigen
hun toezegging nog willen ver
hogen. De kerkvoogdij denkt dat
de f400.000 wordt gehaald. Een
extra inzameling zal dit jaar dan
ook niet nodig zijn.
"Voor het eerst sinds jaren kunnen
wij een minder krampachtig be
leid gaan voeren", aldus de kerk
voogdij in een mededeling aan de
leden.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Ochten I.
Hoornaar, Zijderveld; aangeno
men naar Schipluiden kandidaat
E.P. Mulder Loppersum.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Dedemsvaart A. Hansen 's
Gravenzande, die bedankte voor
Rijnsburg, te Lelystad (als dia-
konaal toeruster in samenwer
king met de hervormde gemeen
te) S. P. Sybrandi Montfoort;
aangenomen naar Vijfhuizen
kandidaat J. Bol Alphen aan den
Rijn, naar Dirkshorn kandidaat
J. Verschoof Haarlem, naar Den
Haag-Escamp J. van Wattum
Bleiswijk, naar Hobgvliet A.
Bakker Rotterdam-Lombardij-
en.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: bedankt voor Vollenhove
J. Geersing Hengelo.
Christelijk Gereformeerde Ker
ken: bedankt voor Alblasserdam
H. P. Brandsma Drachten.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Scherpenisse J.
Mol, Rijssen.
Ds. W. van Bruggen te Hillegom
hoopt op 13 april intrede te doen
in de hervormde gemeente van
Wassenaar als opvolger van ds.
Wiersma.
Ds. D. Spaling te Schiedam is om
gezondheidsredenen met ver
vroegd emeritaat gegaan. Van
1946 tot 1951 werkte hij in
Noordwijkerhout.
ADVERTENTIE
Op dinsdag 12 februari wordt in het
Markuscentrum aan de Wijne-
steinlaan in Utrecht een "lande
lijke werkdag Synode" gehou
den, uitgaande van de verenigin
gen van pastoraal werkenden
(priesters en pastorale werkers en
werksters) in de bisdommen
Utrecht en Rotterdam. Deze ver
enigingen worden gesteund door
initiatiefgroepen in de andere
bisdommen.
"De synode in Rome geeft in ruime
mate aanleiding tot bezinning op
wat óns allen nu te doen staat",
heet het in de uitnodiging tot de
ze bijeenkomst. "Het is een goede
zaak dat wij in dit stadium geza
menlijk uiting geven aan onze
gevoelens en kritiek, en dit ook
•trachten te bundelen en te kana
liseren".
De initiatiefgroep "Landelijke
werkdag Synode" wil komen tot
een permanent landelijk beraad
van pastorale werksters en wer
kers en priesters. Het is niet de
bedoeling daarmee plaatselijke
initiatieven te doorkruisen.
Commentaar van dr. C. P. van
Andel, secretaris van het Her
vormd Rome-beraad, op het sy
noderesultaat; "Veel oecumeni
sche ontwikkelingen zullen
doorgaan. Je kunt de geschiede
nis niet terugdraaien. Dat heeft
indertijd de hele affaire met het
bisschoppelijke Mandement ons
wel geleerd".
