W aldheim
mogelijk
naar Iran
Hoop, dat VS zich zullen bedenken
Onderhandelingen in het slop
VS willen Tunesië
militair steunen
Assemblée negatief
over Sow jet beleid
fr -■
China één
miljard
inwoners
Gromyko op
bezoek in
Roemenië
VRIJDAG 1 FEBRUARI 1980
BUITENLAND
PAGINA 23
Reactie van Olympisch Comité Sowjet-Unie
MOSKOU (ANP) - Het Olympisch Comité
van de Sowjet-Unie heeft gisteren voor
het eerst gereageerd op de oproep van de
Amerikaanse president Carter om de
Olympische Zomerspelen in Moskou te
boycotten. Via het persbureau Tass sprak
het Olympisch Comité van de Sowjet-
Unie de verwachting uit dat het IOC zich
volgende week tijdens de vergaderingen
in Lake Placid achter Moskou als plaats
van handeling zal blijven opstellen. De
verwachting werd uitgesproken door
Valeri Smirnov, de vice-voorzitter van het
Olympisch Comité van de Sowjet-Unie.
"We gaan nog altijd door met de organisa
tie", aldus Smirnov. "In Lake Placid zul
len we een film vertonen van twintig mi
nuten over de stand van zaken op dit mo
ment". Smirnov hoopte ook dat de Ver
enigde Staten zich nog bedenken. "Sinds
1896 was Amerika van de partij en het
heeft sindsdien vele bladzijden grote
sportgeschiedenis geschreven. De Olym
pische Spelen zijn voor tientallen miljoe
nen mensen op onze planeet de mogelijk
heid om uiting te geven aan het ideaal van
De Coubertin. Dat moet Amerika ook
overwegen bij de chantagepolitiek".
Het Olympisch Comité van Thailand heeft
geen standpunt ingenomen inzake een
boycot. Thailand zal zich aansluiten bij de
beslissingen van het Internationaal
Olympisch Comité.
Het Olympisch Comité van Joegoslavië
kantte zich, bij monde van voorzitter
Djordje Peklic, tegen een boycot. "Wij
gaan er volledig mee akkoord dat de Zo
merspelen in Moskou worden gehouden",
aldus Peklic.
In Frankrijk is de stemming sinds vorige
week enigszins veranderd. Acht dagen
geleden zei het Franse Olympisch Comité,
dat het de uitnodiging om naar Moskou te
komen, direct positief zou beantwoorden.
Dat is nog steeds niet gebeurd. Inmiddels
heeft president Giscard d'Estaing een on
derhoud gehad met sportminister Soisson
over de Franse deelneming aan de Zomer
spelen.
In Groot-Brittannië beslist het Olympisch
Comité op 4 maart over een mogelijke
boycot. Dit deelde secretaris Nicholsson
gisteren mee. De Britse regering heeft
zich vóór een boycot uitgesproken.
Afghanistan
Het Olympisch Comité van Afghanistan
heeft een brief geschreven naar president
Carter van de Verenigde Staten. Het Co
mité schreef dat hij zich niet langer moet
bemoeien met de binnenlandse aangele
genheden in Afghanistan en ook zijn po
gingen om de Olympische Spelen in Mos
kou te bederven moet staken.
Ondenkbaar
De plaatsvervangend voorzitter van het
Olympisch Comité van China, Li Meng
Hoea, acht het ondenkbaar dat de Olym
pische Spelen van Moskou gewoon door
gaan. Li zei gisteren bij aankomst van de
Chinese Olympische ploeg van Lake Pla
cid dat "de inval van de Sowjet-Unie in
Afghanistan de Olympische geest van
vrede en vriendschap schade heeft toege
bracht". Zolang er troepen van de Sowjet-
Unie in Afghanistan zijn, kan Moskou
eenvoudig niet als gastheer van de Olym
pische Spelen optreden.
Een woordvoerder van het Olympisch Co
mité van Columbia verklaarde gisteren in
Bogota dat er een sportploeg naar Moskou
zou worden afgevaardigd ondanks de op
roep van de Amerikaanse president Car
ter het evenement te boycotten. Namens
het Comité zei Humberto Jaines dat men
had besloten deel te nemen "omdat we
geloven dat politiek buiten de sport ge
houden moet worden".
Een zestigtal topsporters uit Frankrijk heeft
een petitie ondertekend tegen de boy
cotactie van de Olympische Spelen. In de
verklaring stond onder meer "deelnemen
aan de Olympische Spelen is iets wat ie
dere sportman of -vrouw altijd heeft wil
len bereiken. Het is de bekroning van een
carrière. Daarom weigeren wij politieke
gegijzelden te worden". Bij de onderteke
naars bevonden zich onder meer pols
stokhoogspringer Patrick Abada, judoka
Jean-Luc Rouge, schermer Philippe Ri-
boud en oud-atleet Michel JaZv.
In Washington werd de mening uitgespro
ken dat zeker 50 tot 60 landen de Ameri
kaanse oproep tot een boycot van de Spe
len in Moskou zullen volgen. "Ik denk dat
we niet ver af zyn van een meerderheid
binnen de Olympische beweging", aldus
een woordvoerder van de regering. Hij
verklaarde ervan overtuigd te zijn dat de
Spelen nog verplaatst kunnen worden
naar Montreal en eventueel andere plaat
sen in Canada.
Het Europees Parlement zal volgende
maand in Straatsburg waarschijnlijk op
roepen tot een boycot van de Olympische
Spelen in Moskou als protest tegen de
Russische invasie van Afghanistan en de
verbanning van de dissident Andrei Sa-
charov uit Moskou.
NEW YORK (AFP/Reuter) - Uit de omgeving van
secretaris-generaal Kurt Waldheim van de Ver
enigde Naties is gisteren vernomen dat deze er
van overtuigd is dat een tweede bemiddelings
poging in de Iraans-Amerikaanse gijzelingszaak
spoedig aan de orde kan komen.
WASHINGTON (Reuter/DPA)
- De V.S. en Tunesié'Voeren
besprekingen over de leve
ring van Amerikaans militair
materieel aan de Tunesische
regering. Aanleiding tot de
besprekingen was de aanval
op de Tunesische staf Gafsa
door ongeveer 300 rebellen.
Het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken liet
gisteren weten dat de bespre
kingen spoedig afgerond
zullen worden.
Volgens niet bevestigde pers
berichten willen de V.S. Tu
nesië pamtservoertuigen en
helikopters leveren. Over de
omvang van de steun is nog
niets bekend.
De onderhandelingen tussen de
V.S. en Tunesië worden zowel
in Washington als in Tunis
gevoerd. De chef van de gene
rale staf van het Tunesische
leger, generaal Bou baker
Balma, leidt de Tunesische
delegatie in Washington. Het
initiatief tot de besprekingen
is van Tunesië uitgegaan.
De woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken, Hodding
Carter, verklaarde dat de V.S.
bereid zijn te doen wat ze
kunnen om een oude vriend
te helpen. Hij zei dat het ge
zien de traditionele banden
tussen Parijs en Tunis na
tuurlijk was dat Frankrijk
Marine-eenheden naar het
gebied stuurt. De V.S. zijn,
voor zover hij wist, niet iets
dergelijks van plan.
NIEUW DELHI (AP) - Indira Gandhi, premier van India, danst met leden van een dansgroep uit de Noord
oostelijke staat van India, Manipur. Gandhi deed dit tijdens een kleine pauze in haar besprekingen gisteren met
de speciale afgevaardigde uit de VS, Clark Clifford en de Oostenrijker Bruno Kreisky.
Sacharovs
vrouw vandaap;
bij parket
ontboden
MOSKOU (DPA) - Jelena Bonner,
echtgenote van Andrei Sacharov,
moet zich vandaag melden bij het
parket in Moskou. Mevrouw Sa
charov kreeg de 'uitnodiging' gis
teren, kort voordat ze uit Moskou
zou terugkeren naar Gorki,
waarheen haar man is verbannen.
In het begin van de week was Jele
na Bonner naar de hoofdstad ge
komen om er correspondenten
uit het Westen een verklaring van
haar man te geven waarin hij het
landverraad dat hem in de schoe
nen wordt geschoven, afwijst.
Mevrouw Sacharov is lid van de
'Helsinkigroep' voor toezicht op
naleving door de Sowjet-Unie
van de bepalingen in de slotakte
van Helsinki over de mensen
rechten.
Op dit moment zijn de omstandig
heden voor een nieuwe verzoe
ningspoging - die zou moeten
uitlopen op het beëindigen van
de gijzeling van rond 50 onderda
nen van de Verenigde Staten, die
al vanaf 4 november vorig jaar in
de macht zijn van islamitische
studenten die toen de ambassade
bezetten en de uitlevering van de
sjah eisten - aanmerkelijk anders
dan toen Waldheim eerder tracht
te te bemiddelen. Immers, de
Iraniërs hebben vorige week de
relatief gematigde Abolhassan
Bani-Sadr tot de eerste president
van de islamitische republiek
Iran gekozen.
Daarnaast schijnen de Verenigde
Staten hun plannen betreffende
eenzijdige economische sancties
tegen Iran vooralsnog achter de
hand te houden in afwachting
van het resultaat van onderhan
delingen met de nieuwe mach
thebbers in Teheran.
De secretaris-generaal dient een
koppeling te vinden tussen de
vrijlating van de Amerikaanse
gegijzelden en de vorming van
een internationale commissie
van juristen en notabele perso
nen die strafbaarheid en van de
ex-sjah en diens bewind moet
vaststellen. Dat bewind heeft ge
duurd van 1953 tot 1979. Juist
vanwege de vermeende wanda
den van de inmiddels in Panama
vertoevende Reza Pahlevi bezet
ten de islamitische studenten de
Amerikaanse ambassade in Te
heran op het moment dat de sjah
voor een medische behandeling
in New York verbleef. Zij hebben
steeds gezegd dat ze gegijzelden
niet zullen vrijlaten vóór het ex-
staatshoofd naar teheran is te
ruggekeerd. Daarmee riepen ze
een veroordeling over hun optre
den af van de kant van de Veilig
heidsraad van de VN van het in
ternationale gerechtshof in Den
Haag. Daarvan raakte ze echter
niet onder de indruk. Naar hun
zeggen kan alleen een opdracht
van ajatollah Chomeini, de
"geestelijke vader" van de islami
tische revolutie van februari 1979
hen ertoe brengen hun actie te
beëindigen.
Koerden
In West-Iran, waar een meerder
heid van de bevolking bestaat uit
Koerden, is gisteren voor de
tweede dag achtereen gevochten
tussen Koerden die ijveren voor
zelfbestuur en leden van de Re
volutionaire Garde, para-militai
re eenheden die sterk op de hand
zijn van de "gids" van de Iraanse
revolutie, ajatollah Chomeini.
Het aantal doden bij de schermut
selingen van gisteren staat niet
vast. De cijfers variëren van 11 tot
zeker 66. In de bergachtige pro
vincies Kermansjah en Koerdis-
tan zou de zwaarste strijd gele
verd zijn.
In de stad Kamjaran, op 80 km van
de provinciehoofdstad Sanandaj,
deden zich de heftigste gevech
ten voor. Tegenover het bericht
dat de strijd in Sanandaj woens
dag ophield waarna de Revolu
tionaire Garde de situatie onder
controle kreeg staat de telefoni
sche mededeling van de Koerdi
sche Democratische Partij (KDP)
aan het Britse persbureau Reuter
dat er ook gisteren nog gevochten
STRAATSBURG (ANP) - De as
semblée van de Raad van Europa
heeft gisteren tijdens de vergade
ring in het Franse Straatsburg
met een ruime meerderheid de
inval van de Sowjet-Unie in Af
ghanistan veroordeeld. De par
lementariërs uit de 21 democrati
sche landen, waaronder ver
schillende neutrale, noemden het
Russische optreden een flagrante
schending van de principes van
het niet overgaan tot geweld, ter
ritoriale integriteit en niét in
menging in de aangelegenheden
van andere landen. De actie zou
een schending van fundamentele
rechten van de mens zijn.
De verbanning van Nobelprijswin
naar dr. Andrei Sacharov naar
Gorki noemden de parlementa
riërs een daad die de Helsinki-
overeenkomst schendt en het
proces van ontspanning bescha
digd. Men toonde zich bezorgd
over het lot van allen die in de
Sowjet-Unie hun stem verheffen
voor de verdediging van mensen
rechten en naleving van de wet.
Men riep de Sowjet-Unie op Sa
charov onmiddellijk vrij te laten
en in al zijn rechten te herstellen.
De Syrische minister van buiten
landse zaken Abdul Halim
Khaddam, zei gisteren "Het in
Camp David gesloten akkoord is
alleen maar een stap op de weg
naai nieuwe agressie tegen de
Arabische natie".
De Syrische minister bezocht de
assemblée van de Raad van Eu
ropa om het standpunt van zijn
regering ten aanzien van de situa
tie in het Midden-Oosten toe te
lichten en vragen van de parle
mentariërs te beantwoorden.
Gisteren werd dat tevens gedaan
door de minister van buitenland
se zaken van Jordanië, Marwan
Kasim.
FBI-ONDERZOEK - De Ameri
kaanse Federale Recherche, de
FBI, stelt een onderzoek in naar
beweringen dat iemand sabotage
pleegde in het computerstelsel
dat het landen begeleidde van het
Aeroflot-vliegtuig dat Sowjet-
ambassadeur Anatoly Dobrynin
naar het vliegveld Kennedy bij
New York bracht.
Het toestel landde op 18 januari
veilig. Maar volgens autoriteiten
was er geknoeid met de appara
tuur.
SALISBURY (DPA/UPI) - De
oproep van ex-premier Iun
Smith van Rhodesië gericht
tot de zwarte bevolking, om
bij de komende verkiezingen
in Rhodesië liever op Joshua
Nkomo dan op Robert Muga
be te stemmen, is bij bisschop
Muzorewa niet goed gevallen.
Muzorewa noemde het on
gelooflijk en dom dat Smith
zich niet voor hem, maar voor
de guerrillaleider sterk
maakt.
Een woordvoerder van de partij
van Nkomo zei naar aanlei
ding van de uitlating van de
ex-premier "we hebben
Smith niet nodig". Een func
tionaris van de partij van Ro
bert Mugabe verklaarde dat
nu iedere mogelijkheid voor
een coalitie met de blanken
uitgesloten is.
Oproep
Ian Smith
valt niet
goed bij
Muzorewa
Fraude tijdens
verkiezingen
op Filippijnen
MANILLA (AFP) - De regerings
partij 'Beweging vooreen nieuwe
Maatschappij' heeft bij de pro
vinciale en gemeenteraadsver
kiezingen in de Filippijnen het
overgrote deel van de zetels ge
kregen. Maar de twee grootste
partijen, 'Volksmacht' en 'Libe
rale Partij', hebben de verkiezin
gen geboycot. Ze zijn van me
ning, dat ze zijn vervalst om pre
sident Marcos aan de macht te
houden.
Vluchtelingen
uit
Afghanistan
GENEVE - Ongeveer een half mil
joen Afghaanse vluchtelingen in
de bergen van Noordwest-Pakis-
tan hebben dringend voedsel en
onderdak nodig, zo heeft het in
ternationale comité van het Rode
Kruis in Geneve gisteren meege
deeld.
Het heeft woensdag om een hulp
verlening van 14.5 miljoen Zwit
serse frank gevraagd.
Del Sowjet-communistische partij
waarschuwde gisteren in het par
tijblad Prawda Pakistan tegen
het laten gebruiken van zijn
grondgebied door Afghaanse
strijders tegen het marxistische
bewind in Kabul. "Deze kwestie
is ware agressie tegen Afghanis
tan waarbij tienduizenden huur
lingen zijn betrokken die Pakis
tan gebruiken - een agressie in de
onmiddellijke nabijheid van de
USSR", aldus het blad.
In commentaar op het besluit van
president Carter, een missie on
der leiding van Brezinski te stu
ren naar Saoedi Arabic en Pakis
tan vraagt liet blad: "Vraagt Pa
kistan zich wel af waar Washing
ton dat land naar toe drijft? De
huidige leiding in Washington
houdt van het spelen met vuur.
Het speelt dit spel roekeloos,
duidelijk in de hoop dat het niet
de V.S. zullen z.ijn die de prijs
zullen moeten betalen, maar een
ander
'*}jr
PEKING (AFP) - Het Chinese
inwonertal is gestegen tot bo
ven de magische grens van
één miljard. Dit heeft een
Noorse delegatie die op het
moment een bezoek brengt
aan de Volksrepubliek, te ho
ren gekregen van de Chinese
vice-premier, Kang Sji'en, die
overigens geen precieze cij
fers verstrekte.
De bekendmaking van Sji'en
over het juiste bevolkingscij
fer in zijn land, is de eerste
van officiële zijde en volgt op
een artikel in het volks
dagblad van eind december
vorig jaar dat gewag maakte
van het overschrijden van de
één-miljardgrens.
De Chinese autoriteiten doen er
alles aan om de bevolkings
groei binnen te perken te
houden. Het verplicht stellen
van geboortebeperking,
maakt deel uit van dat beleid,
zoals ook het straffen van te
grote gezinnen.
Russische inval in Afghanistan belemmert troepenvermindering
WENEN (GPD) - De Russische in
vasie in Afghanistan hing niet
alleen als de donkerste wolk bo
ven de 20e ronde van de MBFR-
onderhandelingen over weder
zijdse en evenwichtige troepen-
vermindering in Centraal-Euro-
pa tussen de NAVO-landen en
het Warschau-pact, maar heeft
vrijwel alle hoop op een bevredi
gend resultaat, zo niet geheel dan
toch voorlopig, de bodem inge
slagen.
De MBFR-besprekingen hebben
tot nu toe in feite geen enkele
concreet resultaat opgeleverd.
Na de ondertekening van de
SALT-2-overeenkomst door de
Amerikaanse president Carter en
de Russische president Brezjnjev
vorig jaar zomer in Wenen, was er
goede hoop dat de MBFR-be
sprekingen nieuw leven zou
worden ingeblazen. De kansen
dat het zover zou komen, werden
echter steeds kleiner toen de
Amerikaanse Senaat zich begon
te verzetten tegen de onderteke
ning van het SALT-verdrag, ver
volgens toen er binnen de NAVO
hevige discussies ontstonden
over de modernisering van
kernwapens, en ten slotte toen de
Russische troepen Afghanistan
binnen vielen.
Uitgaande van de gedachte dat de
aanval de beste verdediging is,
veegden de Warschau-pactlan-
den middels een verklaring van
het hoofd van de Poolse delega
tie, ambassadeur Tadeusz Stru-
lak, de in december vorig jaar ge
dane voorstellen van de westerse
landen na afloop van de 225e zit
ting eenvoudig van tafel.
Ambassadeur Strulak zei dat er een
wezenlijke dreiging is dat er in
Europa een nieuwe nucleaire
wapenwedloop ontstaat. Hij ver
klaarde verder dat het recente
Amerikaanse uitstel van de on
dertekening van het SALT-2-
verdrag „niet bijdraagt tot een
gunstige atmosfeer in onze on
derhandelineen".
Gevraagd of de interventie in Af
ghanistan invloed had gehad op
de besprekingen, zei woordvoer
der Strulak dat het woord inter
ventie onjuist was en alleen
wordt gebruikt door degenen die
de onderhandelingen willen la
ten mislukken. Volgens Strulak
houdt de kwestie-Afghanistan
geen enkel verband met de
MBFR-onderhandelingen.
In feite is Afghanistan tijdens de
besprekingen niet met name ge
noemd, maar is er van westerse
zijde wel aan gerefereerd door
melding te maken van „gebeur
tenissen die elders hebben
plaatsgevonden en die een scha
duw hebben gelegd over het pro
ces van ontspanning".
Westerse.deelnemers aan de be
sprekingen verklaarden niet
blind te kunnen zijn voor dit-feit
en deelden mee de toestand ern
stig te betreuren omdat het ni
veau van wederzijds vertrouwen,
dat van vitale betekenis bij elke
onderhandeling op het gebied
van wapencontrole, sterk ver
minderd is. De woordvoerder van
de westerse delegaties, de Ame
rikaanse diplomaat Aurelius
Femardez, zei dat de westerse
delegaties in december tegen
voorstellen hebben gedaan die
een antwoord waren op de voor
stellen van de delegaties van de
Warschau-pactlanden en dat het
Westen geduldig zou blijven
wachten op een antwoord.
Opmerkelijk in dit verband is dat
Strulak ook verklaarde dat zijn
delegatie „verlangend en gedul
dig wacht op een initiatief van
westerse zijde, in de richting van
een constructieve benadering".
Uit de zitting van gisteren, die na
zeven jaar de twintigste ronde
van de onderhandelingen inluid
de, bleek duidelijk dat beide par
tijen nauwkeurig weten hoe ze
zich diplomatiek moeten gedra
gen tot de storm is overge
waaid.
KEULEN (GPD) - Ongeveer dui
zend Franse joden hebben gisteren
in Keulen een protestmars gehou
den. De demonstratie was georga
niseerd naar aanleiding van hel
proces in Keulen over de deportatie
van joden uit Frankrijk tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Zij waren 's
ochtends vroeg met een speciale
trein uit Parijs aangekomen. De
demonstranten, die bijna allemaal
een gele speld met het opschrift
"Franse jood" droegen, waren voor
het grootste deel kinderen en klein
kinderen van gedeporteerde en in
de Duitse vernietigingskampen
vermoorde Franse joden.
De zwijgende protestmars was
georganiseerd om "gerechtigheid
voor Franse joden" te eisen. De drie
ex-SS'ers die in Keulen terecht
staan, worden verantwoordelijk
geacht voor de dood van zeker
73.000 joden in de jaren 1942-1944.
LAGERHUIS - In de nabije toe
komst zullen er nog geen televi
siecamera's worden geplaatst in
het Britse parlement, ondanks
een besluit van het lagerhuis om
in beginsel de debatten via de
beeldbuis te laten uitzenden
MOSKOU (Reuter) - De Russische
minister van buitenlandse zaken,
Andrei Gromyko, is gisteren naar
Roemenië gereisd. Het Sowjet-
persbureau Tass meldde slechts
dat hij op uitnodiging van de
Roemeense leiders een kort be
zoek zal brengen.
Roemenie heeft zich, in tegenstel
ling tot de overige landen van het
oostelijk blok, duidelijk van het
Sowjet-optreden in Afghanistan
gedistantieerd.
