NOC ziet geen
heil in boycot
Spelen Moskon
Gevangenisstraf geëist tegen sleepbootstakers
Comité Mensenrechten voor boycot
Rhodesië weert
vliegtuig met
helpers Mugabe
Stemming
over
begroting
verkeer
uitgesteld
F.van Duuren B.V. tapijttèggervanleiden!
Brief aan regeringen parlement
Kamer: voorrang voor
fietsers van rechts
WOENSDAG 30 JANUARI 1980
DEN HAAG (GPD) - Een ruime
meerderheid van de algemene
ledenvergadering van het Comité
Olympische Spelen en Mensen
rechten heeft zich gisteravond
uitgesproken voor een boycot
van de Olympische Spelen in
Moskou. Twintig van de 27 leden
die gereageerd hebben (het comi
té telt ruim 50 leden), waren voor
een boycot.
Vorige week had het geheel uit
Tweede-Kamerleden bestaande
dagelijks bestuur al een dergelij
ke uitspraak gedaan. In het alge
meen bestuur zitten ook sport
lieden, journalisten, acteurs en
vertegenwoordigers van maat
schappelijke groeperingen.
Zeven leden zijn vooralsnog tegen
Het NOC zal pas gehoor geven aan
het verzoek van de regering om
geen atleten naar Moskou te stu
ren, wanneer er in Rusland niet
op normale wijze sport kan wor
den beoefend. Op dit moment is
daarvan geen sprake. Het beeld
van de Sowjet-Unie is niet zoda
nig veranderd, dat de beslissing
om deel te nemen aan de Olympi
sche Spelen moet worden herzien
Dat schrijft het NOC in een brief
aan regering en parlement. De
Tweede Kamer wijdt vanavond
een debat aan deze kwestie.
Het NOC is ook niet van plan te
trachten andere Olympische co-
DEN HAAG (GPD) - De Tweede
Kamer wil dat langzaam verkeer
van rechts, hetzelfde voorrangs-
recht krijgt als gemotoriseerd
verkeer. De Kamer heeft gisteren
een motie aangenomen van Pam
Cornelissen (CDA), waarin van
de regering maatregelen worden
verwacht om deze gelijkstelling
Prinses Beatrix viert morgen
haar 42ste verjaardag
een boycot, onder wie ex-minis
ter dr. Marga Klompé de hoc
keyer Paul Litjens, de acteur
Guido de Moor, het Eerste-Ka-
merlid Bas de Gaay Fortman en
de voorzitter van de Nederlandse
Vereniging van Journalisten,
Aad van Cortenberghe.
De meerderheid van het comité
vindt dat een boycot thans over-
mités van het regeringsstand
punt te overtuigen. Het kabinet
had daarom gevraagd. Wel zal het
NOC het advies van de regering
bespreken met andere Westeu-
ropese comités, maar van beplei
ten kan geen sprake zijn. Een
boycot heeft naar het oordeel van
het NOC pas zin, als de Westeu-
ropese landen een eensgezind
standpunt kunnen innemen.
,,Maar", aldus het NOC, „binnen
de EG blijkt op politiek gebied
niets van een gemeenschappelijk
standpunt voor een boycot".
Het effect van een boycot is volgens
het Olympisch Comité gering. In
zijn brief zegt het NOC, dat ook in
van de Nederlandse verkeersre
gels aan die van de andere Euro
pese landen tot stand te brengen.
Volgens indiener Cornelissen is het
bepaald niet de bedoeling dat het
voorrangsrecht voor fietsers van
rechts op stel en sprong wordt in
gevoerd, hoewel Nederland zich
in 1976 al heeft verplicht daaraan
mee te werken. „Aan zo'n wijzi
ging dient eerst het nodige on
derzoek vooraf te gaan, bijvoor
beeld door de Stichting Weten
schappelijk Onderzoek Ver
keersveiligheid (SWOV). Een
abrupte invoering zou de veilig
heid van fietsers en bromfietsers
ernstig schaden".
De ANWB had zich maandag in een
brief aan de voorzitter van de
Tweede Kamer tegen een voor
rangsrecht voor fietsers van
rechts uitgesproken, erop wij
zend dat nu al 55 procent van alle
fietsersongelukken op kruispun
ten gebeuren. Voorzitter Dolman
heeft de brief voor de stemming
onder de fracties verspreid.
mijdelijk lijkt. Door de verslech
tering van de situatie van de
mensenrechten in de Sowjet-
Unie hebben de Olympische
Spelen hun betekenis verloren
als een instrument in het kader
van acties ten behoeve van die
mensenrechten, zo sprak het co
mité uit.
Alleen bij een ommekeer in de si
tuatie kan op dit boycot-besluit
politieke kringen wordt betwij
feld of een boycot invloed zal
hebben op de toestand in Afgha
nistan. Dat zelfde geldt voor de
verbetering op korte termijn in
de behandeling van welke dissi
dent dan ook. Volgens de rege
ring wordt deelnemen aan de
Olympische Spelen uitgelegd als
een legitimatie van het politieke
gedrag van de Sowjet-Unie. Het
NOC betwijfelt dat, omdat de
Sowjet-Unie altijd wel in staat zal
zijn een verklaring voor een boy
cot te geven, die los staat van
mensenrechten en agressie. Vol
gens het NOC is het niet uitgeslo
ten, dat de Sowjet-Unie de boycot
van bepaalde landen zal hanteren
als mogelijkheid om de schuld
voor een hernieuwde koude oor
log bij die landen te leggen.
Daarbij komt, zo stelt het NOC in
zijn brief, dat een boycot ernstige
gevolgen heeft voor de sportwe
reld. Een boycot door een min of
meer belangrijke groep van lan
den zal een niet te helen breuk
veroorzaken in de Olympische
beweging en in de internationale
sportfederaties. Het intensieve
sportverkeer tussen Oost en
West, zoals dat tot uiting komt in
Europese kampioenschappen en
toernooien om Europa-Cups in
verschillende takken van sport,
wordt door een boycot van de
Spelen in gevaar gebracht.
Als eerste Nederlandse sportbond
heeft de Koninklijke Nederland
se Atletiek Unie gisteravond de
meningen van de sportlieden zelf
over een eventuele boycot van de
Olympische Spelen van Moskou
gepolst. De uitkomst was niet
verrassend, want de vrijwel vol
tallig naar Utrecht gereisde
Olympische selectie sprak zich
uit tegen een boycot.
Vooral het feit dat het kabinet vrij
wel alleen van de sportlieden op
offeringen vraagt - en zo voelen
de topsporters een boycot - heeft
veel verontwaardiging gewekt.
Andere ingrijpende maatregelen
rolden er tot nu toe nauwelijks
uit, „want het niet laten doorgaan
van een ruimtevaarttentoonstel
ling mag je nauwelijks serieus
nemen, al kunnen de Russen nu
niet profiteren van onze ruimte
vaartkennis", schertste KNAU-
voorzitter Wim de Beer, die met
zijn bestuursleden het vertrou
wen van de topatleten kreeg om
de eerder ingeslagen weg, die ge
zien de huidige situatie moet lei
den tot het voorkomen van een
boycot, te vervolgen.
nog worden teruggekomen. Die
definitieve beslissing zal geno
men worden op een internatio
naal mensenrechtencongres, dat
door het comité op 10 en 11 april
in Den Haag wordt georgani
seerd.
Indien de Spelen niet doorgaan,
moet naar andere middelen wor
den gezocht om actie te voeren,
vindt het comité. De zeven leden
die uitspraken een boycot-besluit
nu nog voorbarig te vinden, heb
ben overigens ook gezegd een de
finitief standpunt pas in april te
zullen innemen.
Volgens voorzitter Ed van Thijn lo
pen de opvattingen van de leden
van het comité dwars door alle
politieke stromingen heen. Alle
Tweede-Kamerleden in het comi
té, inclusief de WD'er Keja die
eerst tegen een boycot was, heb
ben zich daar nu voor uitgespro
ken.
Alleen Eerste-Kamerlid Bas de
Gaay Fortman is het daar niet
mee eens. Hij vindt dat een boy
cot geen goed middel is voor het
bereiken van het doel. Ook is hij
het niet eens met de gevolgde
procedures. Het dagelijks be
stuur van het comité heeft zich
vorige week uitgesproken zonder
de leden eerst te hebben geraad
pleegd, zo luidt zijn kritiek.
Het comité was overigens unaniem
in zijn opvatting dat de acties
voor de vrijlating van dissidenten
moeten doorgaan, juist nu de si
tuatie in de Sowjet-Unie ver
slechtert.
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) - De Tweede
Kamer heeft gisteren besloten de
stemming over de begroting ver
keer en waterstaat en de daarop
ingediende wijzigingen enkele
weken uit te stellen. Aanleiding
hiervoor is het wijzigingsvoorstel
van de CDA'er Pam Cornelissen
inzake de financiering van de
spoorverbinding tussen de
Schiphollijn en het Amsterdam
se Centraal Station.
Het gaat daarbij om een bedrag van
tien miljoen gulden, waarover bij
de debatten vorige week heftige
discussie is gevoerd. Minister
Tuijnman meent dat met deze
verbinding pas in 1982 kan wor
den begonnen, terwijl de Kamer
wil dat al dit jaar een aanvang
wordt gemaakt.
Cornelissens voorstel beoogt over
heveling van tien miljoen gulden
van de begroting van het Rijks
wegenfonds naar de gewone be
groting. De begroting van het
Rijkswegenfonds zelf wordt ech
ter pas volgende week in behan
deling genomen. Zou de stem
ming daarover volgens plan gis
teren zijn gehouden, dan was er
uitspraak gedaan over de dek
king van het Rijkswegenfonds
nog voordat er over de uitgaven
was gesproken.
Bij de stemming over de moties
verwierp de Kamer die van de so
cialist Roels, waarmee werd
beoogd de bouw van de Ooster-
scheldedam met drie jaar te ver
tragen om geld vrij te maken voor
de spoorverbinding in Amster
dam. Aangenomen werd een mo
tie van zijn partijgenoot Castri-
cum waarin van de regering
wordt gevraagd een sociaal sta
tuut te ontwerpen voor beman
ningen in de binnenvaart.
Met name moet het daarbij gaan om
dienst- en rusttijden en het mi
nimale aantal bemanningsleden
per schip. Staatssecretaris Smit-
Kroes had deze motie ontraden
nadat zij de Kamer hierover „een
gedachtenwisseling" nog voor
het zomerreces had toegezegd,
maar het vertrouwen hierin, vol
gens Castricum al eerder be
schaamd, was niet groot genoeg
om hem tot intrekking van zijn
motie te bewegen.
De Kamer sprak zich voorts posi
tief uit over een motie van Corne
lissen (CDA) die beoogt kwali-
teitsregels te ontwerpen voor rij
scholen, alsook over één van Cas
tricum waarin van de staatssecre
taris wordt gevraagd een meerja
renplan voor het goederenver
voer op te stellen stellen.
Eis bezoek
Bijlmerbajes
afgewezen
AMSTERDAM (GPD) - De presi
dent van de rechtbank in Am
sterdam, mr. B. Asschcr, heeft
gisteren in een uitspraak in een
kort geding de eis afgewezen van
mevrouw W. de Werd uit Am
sterdam-Noord om minstens
drie uur per week haar man in de
Bijlmerbajes te mogen bezoeken.
Mr. Asscher.zei de beklagcommis-
sie van de Bijlmerbajes niet voor
de voeten te willen lopen. Deze
beklagcommissie behandelt op
zeer korte termijn de weigering
van de directie om de bezoekre
geling uit te breiden.
De uitspraak betekent voor me
vrouw De Werd dat ze haar echt
genoot, die reeds vijf maanden in
de Bijlmerbajes in voorarrest zit,
wekelijks niet langer dan drie
kwartier mag bezoeken. Om so
ciale en zakelijke redenen had zij
verruiming van de bezoektijd tot
drie uur per week willen hebben.
De directie van de Bijlmerbajes
zegt dat het personeelsbestand
en de beschikbare ruimte het niet
toelaten dat de bezoekregeling
wordt verruimd.
Het beste tapijt
koopje bij die ballentent.
nplfinpjaamste
HOOIGRACHT 18/MIDDELWEG11 LEIDEN
HAAG - Een groep demonstranten heeft gisteren voor de Britse ambassade in Den Haag zijn
verontrusting uitgesproken over de uitvoering van het bestandsakkoord in Zimbabweinnoaesie
aoor de Britse gouverneur Soames. Ook werd een open brief aangeboden.
DEN HAAG (GPD) - De Rho-
desische autoriteiten weige
ren landingsrechten te verle
nen aan een door het Komité
Zuidelijk Afrika gecharterd
vliegtuig, met aan boord ver
kiezingsmateriaal en hulp
goederen voor Robert Muga-
bes ZANU alsmede enkele of
ficieuze waarnemers. Het toe
stel zou vandaag van Amster
dam hebben moeten vertrek
ken naar de Rhodesische
hoofdstad Salisbury. De
hulpgoederen, ter waarde van
f 300.000, zijn betaald door de
Nederlandse regering en be
stemd voor ZANU-aanhan-
gers die de afgelopen weken,
na het sluiten van de wapen
stilstand, vanuit Mozambique
weer zijn teruggekeerd naar
Rhodesië.
Dinsdagavond pas werd het
Komité Zuidelijk Afrika per
telegram meegedeeld dat de
vlucht niet kon doorgaan.
Het Komité Zuidelijk Afrika
heeft op Schiphol een toestel
klaar staan van British Cargo
Airlines. „Het is natuurlijk te
dol dat een Britse maat
schappij niet op een Britse
kolonie zou kunnen vliegen,"
aldus de woordvoerder. Het
Komité Zuidelijk Afrika pro
beert alsnog landingsrechten
te verwerven. Als dat niet lukt
worden alternatieven gezocht
om de goederen ter plekke te
krijgen.
Een van de waarnemers, zr.
Dymphna van Wesenbeeck,
bleek gistermiddag al niet
helemaal gerust op een vlotte
gang van zaken bij het trans
port. Zij is vertegenwoordiger
van de hulporganisatie Ce-
bemo en bij uitstek deskun
dig, omdat zij van 1964 tot
midden 1979 in Rhodesië
heeft gewerkt in de hulpver
lening. De afgelopen weken
zijn meermalen pakketten
verkiezingspamfletten e.d.
van de ZANU in beslag ge
nomen door de Britten en
Rhodesiërs, omdat het zou
gaan om „opruiend mate
riaal".
„Inderdaad, er stonden solda
ten op en wapens, die beken
de guerrillageweren. Maar je
moet begrijpen, wij kunnen
wel zeggen: we zijn het daar
niet mee eens, met die wa
pens, maar die mensen heb
ben gevochten voor de be
vrijding van hun volk, die
strijd is voor hen een politiek
symbool".
Zuster Dymphna en de andere
waarnemers onder wie Relus
ter Beek van de PvdA en Joep
de Boer van het CDA) gaan in
Rhodesië met name kijken in
welke sectoren er hulp nodig
is en in hoeverre het m de
huidige omstandigheden
mogelijk is eerlijke verkie
zingen te houden.
Op 19 februari vertrekken de
„officiële" regeringswaame-
mers naar Rhodesië, maar de
partijen van het Patriottisch
Front hebben hun geestver
wanten gevraagd eerder al te
komen, omdat zij menen dat
juist in de aanlooptijd, als de
campagnes moeten worden
gevoerd, de onrechtmatighe
den in verband met de verkie
zingen plaatsvinden.
Enkele dagen geleden vertelde
ons de penningmeester van
de ZANU, Didymus Mutasa:
„De Britten proberen Muzo-
rewa te helpen. Nkomo is
voor hen de tweede keus,
maar zolang ze daarvoor kans
zien trachten ze Muzorewa in
het zadel te helpen".
Dok in een open brief, die dins
dag een aantal Nederlandse
organisaties richtte aan de
Britse ambassadeur in Den
Haag, Sir Jock Taylor, wordt
gesteld dat de Britten de be
standsovereenkomst schen
den, ten nadele van de guer
rillastrijders van het Patriot
tisch Front. Ondertekenaars
van de protestbrief zijn de
Anti-Apartheids Beweging
Nederland, de FNV en enkele
progressieve politieke partij-
De voornaamste klacht is dat de
strijdkrachten van het Pa
triottisch Front zich hebben
gemeld in de 16 verzamel-
kampen, maar dat de blanke
Rhodesische politie- en
strijdkrachten door de Brit
ten gewoon met rust worden
gelaten en de z.g. hulptroe
pen, gedroste guerrillastrij
ders en andere wapendra-
gende vagebonden die
meestal loyaal zijn aan bis
schop Muzorewa en soms aan
dominee Sithole, vrij rondlo
pen.
Niettemin geloven de meeste
kenners dat ZAPU en ZANU
samen zeker meer stemmen
zullen krijgen dan bisschop
Muzorewa's UANC en de
kleine zwarte partijen. Een
andere vraag is echter of de
ZAPU en ZANU, die waar
schijnlijk na de verkiezingen
een coalitie zullen vormen, in
het 100 leden tellende parle
ment van Zimbabwe samen
meer zetels zullen hebben
dan de 20 blanken samen met
de UANC.
Zuster Dymphna zal zich in
Rhodesië bezighouden met
hulp aan de vluchtelingen,
die bezig zijn het land weer
binnen te komen. Ongeveer
250.000 Rhodesiërs zijn de af
gelopen jaren het land uit
gevlucht, naar Botswana en,
vooral, Zambia en Mozambi
que. Die beginnen nu terug te
keren, wat grote opvang-
problemen met zich brengt.
In grote delen van het land
liggen economisch leven en
landbouw stil, vanwege de
oorlog, zodat nog een aantal
maanden ook voedselhulp
nodig is.
DEN HAAG (GPD) - De Russische inval in Af
ghanistan en de arrestatie en verbanning van
Sacharov zijn voor het Nederlands Olympisch
Comité geen aanleiding de Spelen in Moskou te
boycotten.
ROTTERDAM (GPD) - „Ik hoop
dat de rechter nog eens goed bij
zichzelf gaat overleggen. Als hij
de straf uitspreekt die de officier
van justitie eist, maakt hij de
miskleun van het jaar". Zo rea
geerde Willem de L. (39), een van
de negen havenslepers die giste
ren in Rotterdam terecht stonden
wegens hun aandeel in een serie
wanordelijkheden tijdens de sta
kingen van vorig jaar, op de eis
van officier van justitie mevrouw
mr. A. G. Korvinus. Ze vorderde
tegen zes van de zeven ex-stakers
die op 3 oktober de met werkwil
ligen bemande sleepboot Smit
Duitsland kaapten, drie maanden
gevangenis, waarvan twee
maanden voorwaardelijk met af
trek van de vijf dagen voorarrest
die de verdachten al hebben ui-
gezeten. Een zevende havensle
per, Rob G. (24), hoorde vier
maanden gevangenisstraf waar
van drie voorwaardelijk tegen
zich eisen omdat hij niet alleen
aan de kapingsactie had meege
daan maar ook zeven molotov-
coctails - flessen benzine met een
lont erin - had gemaakt.
De officier van justitie moést onder
politiebegeleiding het gerechts
gebouw aan de Rotterdamse
Noordsingel binnengaan. Ze was
voor het proces begon bedreigd.
„Er is op het openbaar ministerie
voor deze zaak begon nogal wat
druk uit geoefend vanwege de
sociale onrust die het gevolg van
een veroordeling zou kunnen
zijn. Er zijn echter strafbare fei
ten gepleegd waardoor een ern
stige inbreuk op de rechtsorde is
gemaakt. Het betoog van de ver
dediging dat het openbaar minis
terie hier niet zou mogen ingrij
pen omdat het om een arbeids
conflict gaat, kan niet opgaan.
Dan zou een uitzonderingspositie
geclaimd worden die een nieuw
soort klassejustitie doet ont
staan".
Ook het argument van de sociale
onrust die er in de Rotterdamse
haven zou ontstaan bij veroorde
ling van de havenslepers, gaat
volgens de officier van justitie
niet op. „De verdediging heeft dit
argument omgesmeed tot een
wapen. Het is echter een gevaar
lijk argument, dat tot ongewenste
ontwikkelingen kan leiden". Ook
de verwijten dat de datum onge
lukkig gekozen is - een dag nadat
a drie wijze
begonnen met pogin
gen de werksfeer in het havens
leepbedrijf Smit te verbeteren -
gaan volgens mevrouw Korvinus
niet op. "Waarom hebben de ad
vocaten niet om een andere da
tum gevraagd? Men heeft een
politieke weg ingeslagen en wil
dus eigenlijk afstel van het pro
ces inplaats van uitstel".
De vijf verdedigers van de slepers
beoordeelden wat er gebeurd was
heel anders dan de officier van
justitie. Volgens hen was er geen
sprake geweest van openlijke
geweldpleging van de vijftien tot
twintig stakers die met de sleep
boot Neptunes in de Waalhaven
de Smit-Duitsland hadden ge
kaapt. „Er is dan ook geen enkele
legitieme reden voor het open
baar ministerie om tot vervolging
over te gaan. De officier van justi
tie wil de sleepbootbemanningen
criminaliseren en intimideren",
aldus mr. W. P. Bekenkamp van
het Rotterdamse Advokatenkol-
lektief. Volgens hem is dit een
schoolvoorbeeld van klassejusti
tie, „te meer daar Smit niet is ge
straft voor het spuiten met een
waterkanon op de stakers en het
scheppen van een gevaarlijke si
tuatie op het water".
De zeven cx-stakers ontkenden tij
dens de zitting dat ze tevoren een
vooropgezet plan hadden be
raamd om de sleepboot met
werkwilligen te overmeesteren.
„Het was een spontane reactie",
aldus Willem de L., „anders had
den we wel maskers opgezet". Hij
ontkende ook dat hij een werk
willige matroos zou hebben mis
handeld. n,Die man had volgens
de politiearts builen op zijn
hoofd? Nou, dat zou dan wel ge
beurd zijn toen hij viel door het
breken van de tros van het schip
dat door de Smit-Duitsland ge
sleept werd. Heb ik hem gesla
gen? Nee hoor, als dat zo was dan
had hij wel blijvend letsel opge
lopen".
Na de zeven kapers van de Smit-
DuitslandStonden dinsdagavond
nog twee andere ex-stakers, een
36-jarige matroos en een even
oude kapitein, terecht, die ervan
worden verdacht dat ze in de
nacht van 3 op 4 oktober van het
vorig jaar op het Willemsplein
opzettelijk met een personenauto
zijn ingereden op twee politiea
genten. De tenlastelegging was
poging tot doodslag, of - als dat
niet bewezen kan worden - po
ging tot zware mishandeling of
het opzettelijk toebrengen van
zwaar lichamelijk letsel. Tegen
de matroos luidde de eis twaalf
weken, waarvan tien voorwaar
delijk, en tegen de kapitein acht
weken, waarvan vijf voorwaar
delijk.
De Rotterdamse rechtbank doet
over veertien dagen uit
spraak.
