Trijfel
LIEVE CHOCO
Projekttheater
Gew. Orkest staat
op zelfstandigheid
Per bus naar het ballet
WOENSDAG 30 JANUARI 1980
VARIA
PAGINA 25
Afgelopen maandag was het 35
jaar geleden datop 28 janua
ri 1945, het concentratiekamp
Auschwitz door de Russen
werd bevrijd, en de Zweedse
schepen ,N or eg" en ,£)agmar
Brat" de haven van Delfzijl
binnenliepen. De beide
Zweedse schepen hadden 3700
ton voedsel aan boord, waar
onder 2256 ton meel en 513 ton
margarine. In het zojuist ver
schenen boek ,X>e Hongerwin
ter" van Henri van der Zee
wordt verteld met hoeveel te
genzin de Duitsers meewerk
ten aan het lenigen van de
hongersnood in het westen
van Nederland:
„Ze verklaarden dat de water
wegen nog dicht lagen, dat er
geen brandstof voor de bin
nenschepen was, laat staan
voor de bakkers en toen het op
31 januari begon te dooien,
maakten ze bezwaren tegen
het openen van de sluizen. De
Zweedse consul-generaal in
Amsterdam, Walter Ekman,
wist echter met veel geduld en
tact alle moeilijkheden uit de
weg te ruimen en op 15 fe
bruari arriveerden de eerste
voedselschepen in Amster
dam, bedekt met enorme rode-
kruisvlaggen om luchtaan
vallen te voorkomen"
Margarine
U zult zeggen: met twee schepen
demp je geen hongersnood
van vier en een half miljoen
mensen, het getal dat konin
gin Wilhelmina noemde in een
nota aan de Engelse premier
Winston Churchill, maar je
komt toch een heel eind. 513
ton margarine betekent
513.000 kg en dat zijn toch nog
altijd 2.052.000 pakjes mar
garine. Iedereen kon dus een
half pakje margarine krijgen
in het hongerende Westen, en
zo gebeurde het ook: op dins
dag 13 februari 1945 werd
aangekondigd dat iedereen
125 gram margarine kreeg, en
800 gram brood voor alle per
sonen ouder dan vier jaar.
Kinderen onder de veertien
jaar kregen 250 gram grut
terswaren.
In mijn boekje ,JHet Zweedse
Wittebrood" vertelt de heer A.
Versluijs, bakker in ruste, dat
V
Door
Vico
Scheepmaker
n
hij uit 50 kg meel 85 tot 87 bro
den kon bakken. Dus zeg 86.
Van de 2256 ton Zweeds meel
konden derhalve 3.888.920
broden worden gebakken. Ik
reken u dit maar even voor,
om u duidelijk te maken dat
ook bij een zo nijpende hon
gersnood waaraan de helft
van de toenmalige Neder
landse bevolking ten prooi
was gevallen, de inhoud van
twee schepen al wonderen kon
verrichten. Psychologische
wonderen ook, de aankomst
van de .fJoreg" en de ,JDag-
mar Brat" markeerde voor
Nederland het begin van het
eind van de oorlog, nu dus 35
jaar geleden.
Timmerhout
Uit de herinneringen die ik in
,Het Zweedse Wittebrood"
opnam, blijkt dat de mensen
de komst van het Zweedse wit
tebrood niet in de laatste
plaats als een teken van de
naderende bevrijding zagen.
Sommige briefschrijvers
vroegen zich later af waarom
de Zweden niet het veel voed
zamer bruine volkorenbrood
hadden gestuurd? Dat is in
derdaad heel merkwaardig,
maar achteraf mogen we er
v wel dankbaar voor zijn, want
de contrastwerking tussen het
voedsel dat er in de honger
winter gegeten werd en het
luxueuze, bijna decadente
wittebrood werd er alleen
maar groter door.
friet Zweedse volkorenbrood"
zou nooit zo'n magisch begrip
zijn geworden. Henri van der
Zee, die overigens maar vijf
bladzijden aan het Zweedse
wittebrood besteedt wat ikop
een boek van 250 bladzijden
met zoveel informatie over
alle facetten van de honger
winter toch een beetje weinig
vind), citeert wat Maurits
Dekker over de suikerbieten
schreef:
„Totdat de eerste lading van de
ze wangedrochten uit het
plantenrijk op de vloer van de
bijkeuken werd neergegooid
had ik nooit geweten dat dit
timmerhout in knolvorm an
ders dan met zaag en beitel
kon worden bewerkt en dat
het als voedsel voor de mens
geschikt was..."
Vergeleken met de door Maurits
Dekker zo plastisch beschre
ven suikerbiet, de onwelrie
kende bochelaar onder de
voedingswaren, was het
Zweedse wittebrood natuur
lijk een fris geurende ballet
danseres!
Weggegooid.
Er zijn vier redenen waarom ik
deze herinneringen aan het
Zweedse wittebrood en de
hongerwinter nog even op
haal. 1Het was maandag dus
35 jaar geleden dat de eerste
Zweedse schepen met meel en
margarine Delfzijl binnen
voeren. 2. Ik las vorige week
zaterdag op een pagina be
stemd voor kinderen over de
hongerwinter: ,Maar eind fe
bruari mag er dan toch een
schip met meel uit Zweden ons
land. binnenvaren"; dat moest
dus even gecorrigeerd wor
den. 3. Het boek ,J9e Honger
winter" van Henri van der
Zee, uitgegeven door H.J. W.
Becht-Amsterdam, is een uit
stekend gedocumenteerd boek
dat iedere vader die de hon
gerwinter heeft meegemaakt
zonder zijn kinderen precies
te kunnen uitleggen hoe het
toen was aan hen cadeau zou
moeten geven. En 4. Omdat ik
gisteren las dat we in Neder
land per jaar 63 miljoen kilo
brood weggooien. Dat zijn
78.750.000 broden van 800
gram. En dat is twintig maal
zoveel weggegooid brood per
jaar als er van het meel van de
,floreg" en de ,JDagmar
Brat" in 1945 gebakken kon
worden!
Gitaarrecital
Bert Maas
LEIDEN - De Leidse gitarist
Bert Maas geeft op woens
dagavond 6 februari een con
cert in de Kapelzaal van het
K&O-gebouw. Het pro
gramma vermeldt composi
ties van Tansman, Sor, Bach,
Brouwer, Melisek, Kalmar.
Ambrosius, Castelnuovo-Te-
desco en Albeniz.
Uitvoering van
zigeunermuziek
LEIDERDORP - Op uitnodi
ging van K&O brengt het en
semble "Malescu" op vrij
dagavond een programma
van traditionele zigeunermu
ziek in de Dorpskerk van Lei
derdorp. Voor een groot deel
zal het programma berusten
op improvisaties.
Kamerkoor op
de koopavond
LEIDEN - De serie koopavond
concerten in de Lutherse Kerk
wordt morgenavond weer ver
volgd met een concert te geven
door het Voorschotense Kamer
koor o.l.v. Rita Eriks en de orga
nist Theo Goedhart. Het Voor-
schotens Kamerkoor is ontstaan
uit een dubbelkwartet, dat me
dewerking verleende aan de ere
dienst van diverse kerkgenoot
schappen.
Het koor streeft naar een zo groot
mogelijk muzikaal bereik door
werken in te studeren van bijv.
Josquin des Prés tot Darius Mil-
haud.
Theo Goedhart is sinds 1978 orga
nist van de Groene of Willibrord-
kerk in Oegstgeest, waar hij ook
vaak concerten verzorgt. Het
programma vermeldt koorwer
ken van Josquin des Prés, Pa-
chelbel, Bach en Reger alsmede
orgelwerken van Sweelink en
Bach. De toegang tot de koop-
avondconcèrten is gratis.
DEN HAAG (ANP; - De handels
wijze van de Federatie van Kun
stenaarsverenigingen is zonder
meer maatschappelijk onaan
vaardbaar. Het is onbehoorlijk
dat de federatie opheffing van het
Gewestelijk Orkest bepleit zon
der zijn bestuur te raadplegen.
Het orkest heeft geen enkele mo
gelijkheid gehad de opstellers
van het federatie-rapport te in
formeren over ziin opvattingen.
Dit staat in de brief, die het be
stuur van het Gewestelijk Orkest
voor Zuid-Holland minister
Gardeniers van CRM heeft ge
stuurd. Zij heeft bij het in ont
vangst nemen van het rapport
van de federatie gezegd rekening
te houden met de constructies die
erin worden aangedragen als zij
de uitgangspunten uitwerkt voor
het nieuwe orkestenbestel. De
federatie wil dat er een belangrijk
deel van het Gewestelijk Orkest
bij het Residentie-Orkest wordt
ondergeschoven. Zoals bekend
is, zijn er problemen rond het
voortbestaan van het gewestelijk
Orkest, nu het provinciaal be
stuur van Zuid-Holland de sub
sidie heeft verminderd. Het be
roepsensemble stelt in zijn werk
de sociaal-culturele dienstverle
ning centraal. Wat zijn taak be
treft kan het orkest model staan
voor andere Nederlandse orkes
ten gezien de blauwdruk die de
minister ervoor heeft ontworpen.
Het orkestbestuur voegt er aan toe,
dat ook het publiek zich niet zal
verenigen met de constructie, zo
als de kunstenaarsfederatie voor
stelt. Toevoeging aan het Resi
dentie-Orkest houdt grote geva
ren in voor de taakuitoefening
van het Gewestelijk Orkest. Bei
de hebben een eigen identiteit
opgebouwd. Behalve verlies van
arbeidsplaatsen zou onaan
vaardbare afbreuk worden ge
daan aan de Nederlandse koor-
cultuur, aldus het bestuur van het
Gewestelijk Orkest voor Zuid-
Holland.
LEIDEN - Het in Amsterdam gevestigde Projekttheater speelt
vrijdagavond 'Comedie' op de LAK-zolder. De voorstelling is het
resultaat Van enkele workshops, die na afloop van het vorige
seizoen onder leiding van regisseur Frans Strijards zijn gehou
den. Cees Cromwijck schreef het stuk naar aanleiding v;
workshops in opdracht van de zes acteurs. Hun filosofie c
toneelvak heet daarin verpakt te zitten.
deze
hét
pcinS ibokJAZP ie ovEG-
v - o\ -
V\A<£ ik
w zec?&e.b4.
VtZisiS
l,£OMAt<C2.?
PRIM5
LEIDEN/DEN HAAG - Het Nederlands Danstheater brengt op donder
dagavond 14 februari het ballet "Side Walk" van Christopher Bruce in
première. Op het programma voor die avond staat ook het ballet 'Msa
Glagolskaja', dat Jiri Kylian maakte op muziek van Leos Janacek. K&O
stelt Leidse balletliefhebbers in de gelegenheid deze voorstelling in het
Circustheater in Scheveningen op voordelige wijze bij te wonen. Wan
neer er voldoende belangstelling bestaat zorgt de Leidse Volksuniver-
steit namelijk in samenwerking met het NDT voor gratis busvervoer. De
bus vertrekt in dat geval om kwart over zeven van molen 'De Valk'. De
voorverkoop bij het K&O-bureau duurt tot en met 9 februari.
iuat voet ik he nActai^
ACHTER hbt BC/I?EAD imaj
HET SCHOOL» DOFP
HOOF-0
3^72
f— /AJ -HET CBAiTRuM VAAji
HET C{ezAO, A/AT ZA(,
(Vet eeaj nooi cteztctiT,
■TMH.ZJOALS IK
Hiee ZJTjr (-T ^5
HOCFP J
HBS'. ,APAioi.r>}
MAD JE AIIBT 4eZ.E*
MfU- CA, VHALoJ".
FREO BASSET
De avonturen van Jommeke
Schepen
GROTE VAART
Aldabi pass 28 Kp. Verdische eil. nr San-
stad,
Aludra 28 220 nnw Dakar nr Rotterdam,
Amersfoort 28 vn San Juan nr Teneriffe,
Amstelbrink 28 1020 zo Halifax nr Key-
Amsteldreef 28 1190 w Perth nr Gerald-
ton,
Amstelland 28 200 nno Fernando No-
ronha nr Santgs,
Amstelstrand 28 2160 nnw Paas eil. nr
Norfolk,
Amstelveld 28 130 ono Algiers nr Ceuta,
Antilla Bay 28 vn Istanbul nr Cristobal,
Atlantic Starristobal,
Atlantic Star 28 780 w Shannon nr Go
thenburg,
Baam 28 te Balboa,
Barendrecht 28 120 wzw Kp. St. Vincent
nr Boston,
Broere Emerald 28 te Terneuzen,
Chevron Madrid 28 140 zo Ras al Haddnr
Singapore,
Chevron Nederland 28 600 wnw Cocos
eil. nr Kurnell,
Coral Isis 29 te Lake Charles,
Coral Maeandra 28 te Tees,
Crania 28 185 zw Lissabon nr Las Pal-
Dallia 28 70 zw Santo Domingo nr Punta
Cardon,
Deltadrecht 28 1200 zzw Tristan da Cun-
ha nr Singapore,
Diloma 28 140 zw Abidjan nr Bonny,
Dione 28 vn Rotterdam nr Sullom Voe,
Dordrecht 28 110 zw Kp. St. Vincent nr
Keywest,
Esso Europoort 28 150 zw Comoro eil. nr
Aruba,
Esso Nederland 28 240 nnw Socotra nr
Ainsukhna,
Farmsum 28 150 ozo Rio de Janeiro nr
Villa Constitucion,
Fossarina 28 380 n Porto Rico nr Boston,
Getafix 28 180 no Nassau nr Gibraltar.
Gooiland 28 100 zo Azoren nr'Amster-
dam,
Hollandia 29 te Puerto Cortez,
Katendrecht 28 vn Philadelphia nr Rot
terdam,
Kennemerland 28 te Santos,
Kieldrecht 28 t.a. rede Santos,
Maasbracht 28 50 zw Prot Elisabeth nr
Sao Sebastiao,
Maasbree 28 140 zzo Teneriffe nr Perz.
Golf.
Maasrix 28 226 zw Kp. Blanc nr Eleusis,
Macoma 28 vn Anmglesey nr Shellha-
Fahal.
Nedlloyd Barcelona 25 vn Taronto nr
Port Said,
Nedlloyd Dejima 29 te Rotterdam,
Nedlloyd Fukuoka 28 250 nnw Guaya
quil nr Callao,
Nedlloyd Hoorn 29 te Rotterdam.
Nedlloyd Katwijk 27 vn Port Harcourt nr
Lagos,
Nedlloyd Kimberley 28 420 no Diego
Garcia nr Belawan,
Nedlloyd Kingston 28 1400 wzw Los
Ageles nr Manzanillo,
Nedlloyd Lek 28 45 zw Prot Elisabeth nr
Nedlloyd Loire 28 999 no Porto Rico nr
Cristobal,
Nedlloyd Nassau 28 650 no Tristan da
Cunha Santos,
Nedlloyd Rockanje 28 635 wzw Lissabon
nr Piraeus,
Nedlloyd Rosario 28 vn Genua nr Ant-
Nedlloyd Rouen 28 90 o Azoren nr New
York.
Nedlloyd Rijn 28 vn Rotterdam nr Ant
werpen,
Nedlloyd Schelde 28 500 zo Reunion nr
Osaka,
Nedlloyd Schie 28 150 zw Madagascar nr
Singapore,
c(&ad^7 lieuws
30 januari 1980
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Volgens berichten uit Zuid-
Afrika moeten de bondgenoten
der Engelschen, de Amaswazi's
zich bij den jongsten veldtocht
tegen Secocoeni aan de ijselijk-
ste gruweldaden jegens de
overwonnenen en hunne vrou
wen en kinderen schuldig heb
ben gemaakt. De "Daily News"
roept schande over het loslaten
van "tienduizend der grootste
barbaren in Zuid-Afrika" te
gen eene weerlooze bevolking.
Het "Kaapsche Volksblad''
maakt melding van niet te be
schrijven mishandelingen van
vrouwen, van het levend villen
en verbranden van kinderen
enz. De Engelsche bladen drin
gen aan op een onderzoek naar
de waarheid dier berichten. Het
zou. zeggen zij, eene eeuivigdu-
rende schande zijn, indien de
Engelschen gedoogden dat on
der hunne vlag dergelijke gru
welen straffeloos werden ge
pleegd.
-Uit Calcutta wordt gemeld,
dat de Engelsche legerleiding
bevel heeft gegeven alle posten
van Britschc militairen VOOr
eene maand van leeftocht te
voorzien, omdat men een nieu
wen aanval der Afghaansche
stammen verwacht.
Vijftig jaar geleden:
- Een der grootste Amerikaan-
sche levensverzekeringsmaat
schappijen heeft bekend ge
maakt, dat van haar polishou
ders zesmaal zooveel menschen
aan acuut alcoholisme overlij
den dan in 1920 het geval was.
het jaar dat het drankverbod
van kracht werd. Deze toene
ming wordt in hoofdzaak toege
schreven aan de giftige be
standdelen, welke in gesmok
kelde alcohol voorkomt. Voorts
heeft senator Bruokhart op
schudding verwekt door het
voorlezen in den Senaat van een
brief, waarin verklaard ivordt,
dat in de Century Club in New
York een der oudste en meest
exclusieve clubs van het land
waarvan ook president Hoover
lid is, op de maandelijksche bij
eenkomsten jenever-cocktails
worden geserveerd en dat op
den Oudejaarsavond punch
van rum werd geschonken.
- De voormalige vice-president
van de "Union Industrial
Bank" is te Flint (Michigan) tot
20 jaar gevangenis veroordeeld
wegens verduistering van ruim
acht millioen gulden van de
bank. in samenwerking met ne
gen andere employes.
Leidse bioscopen
CAMERA: "Schiet niet op de tandarts",
da. 7.00 en 9.15 uur. al.
Kindermatinee. "De grote prijs van Sm/
orenberg", za. en wo. 2.30 uur, zo. 2.00
Nachtvoorstelling: "Everything you al
ways wanted to know about sex", vr. c-n
za. 11.30 uur.
LUXOR. "Escape from Alcatraz". da.
2.30,7.00en 9.15 uur, zo. 2.15,4.30,7.00 en
9.15 uur. 16 jr
Nachtvoorstelling. "The Eiger sanc
tion", vr. en za. 11.30 uur, 16 jr.
LIDO 1: "Apocalypse now", da. 2.30 en
8 00 uur, 16 jr
LIDO 2: "Die Blechtrommel",da.2.30en
8.00 uur, 16 jr.
LIDO 3: "Quadrophenia", da. 7.00 en
9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, do., vr., ma. en
di. ook 2.30 uur
Kindermatinee: "Tekenfilmcarrousel",
wo. en za. 2.30 uur, zo. ook 4.45 uur
STUDIO: "Manhattan", da. 7.00 en 9.15
uur. du., vr., ma. en di. ook 2.30 uur. al.
Kindermatinee: "Jungleboek", wo. en
za. 2.30 uur, zo. ook 4.45 uur
REX: "Sex-airlines", da. 2.30, 7.00 en
9.15 uur, zo ook 4.45 uur, 18 jr.
Nachtvoorstelling: "Kostschool voor
ontucht", vr. en za. 11.30 uur. 18 jr.
TRIANON: "Race naar de schroot
hoop", da. 2.30, 7.00 en 9.15 uur. zo. ook
4.45 uur, al
Alphense bioscopen
EURO 1: "Apocalypse now", da. 2.30 en
8.15 uur, zo. alleen 4.30 uur. 16 jr
Kindermatinee: "Winnetou in de do-
denvallei", za.. zo. en wo. 1.30 uur.
Nachtvoorstclling: "Way of the dragon",
za. 12.15 uur, 16 jr
EURO 2: "City on fire", da. 1.45, 6.45 en
9.15 uur, zo. ook 4.15 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: zie Euro 1
EURO 3: "Het eiland van de nieuwe
monsters", da. 2.00, 7.00 en 9.30 uur. zo.
ook om 4.30 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Hooper", za. 12.15
uur, 16 jr.
EURO 4: "De vier vuisten van de dui
vel", da. 1.30,6.30 en 9.00 uur, zo. ook 4.00
uur, al.
Nachtvoorstelling: "Droom der wel
lust". za. 12.15 uur. 18 jr.
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY "Piranha",vr. 7.00en9.15
uur. za. 4.00, 7.00 en 9.15 uur. zo. 4.00 en
6 1". uur. WO. 8 15 uur, 16 jr.
"Le locataire", zo. en ma. 8.45 uur. di.
8.15 uur. 16 jr.
Kindermatinee: "Billie Turf. het dikste
studentje ter wereld", za.. zo. en wo. 2.00
uur, wo. ook 3.45 uur
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve'van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Ehsabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuun 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan
2 bezoekers per patiènt).
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
Volwassenen, dagelijks van 14.00-14.45
uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00
uur en van 18 30-19 30 uur. Babyshow
laatste kwartier van middag- en avond
bezoek.
Kinderafdeling: dag. van"l5.00-18.30
C.C.H. (hartbewaking), dag. van
14.15-14.45 en 19.00-19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag tlm vrijdag
1830-18.45 uur
Zaterdag en zondag:
14.45-15.00 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten wanneer
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15 00-15 45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18 30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
13 30-14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas
13 30-14 15 en 18 30-19.30 uur Kraamaf
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou
ders 18.-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
We roepen Jommeke
ter hulp!
Hallo, Jommeke, Choco
is verdwenenHelp eens
mee zoeken!
Vernikkeld, nu was ik weer juist
zo goed appelboom aan 't spelen.
Choco is weeral
de pijp uit.
