Een vrouw die meedenkt
vraagt
toerusting
cms
Tegenstem
39
Christen- Vrouwenbond
neemt verontrusting ernstig,
maar deelt die niet
"Niemand
in onze
bond kan
het
Volkomen
gelijk'
opeisen"
ZATERDAG 19 JANUARI 1980
In onze krant van 5 ja
nuari vertelde me
vrouw M. Boelema-
Tillema, presidente
van de afdeling Lei-
den-Morskwartier van
de Nederlandse Chris
ten-Vrouwenbond,
waarom zij lid was
geworden van het lan-
delijk actiecomité
"Verontruste vrouwen
in de NCVB". De ideeën
van het hoofdbestuur
van de bond en van de
redactie van het
maandblad "Informa
tie" zouden steeds ver
der afdrijven van de
oorspronkelijke
grondslag van de zes
tig jaar oude NCVB.
In landelijke, gewes
telijke en regionale
le NCVB-kringen en in
de plaatselijke afde
lingen heeft het ge
sprek met mevrouw
Boelema veel stof doen
opwaaien. Sommigen
voelen met haar mee,
anderen gaan er heftig
tegenin, velen vragen
zich af of de argumen
ten van het actiecomi
té terecht zijn.
Om ook de "tegenstem"
te laten horen, hadden
wij deze week een ge
sprek met de - ook in
Leiden wonende -
redaktiesecretaresse
van het NCVB-
maandblad, mevrouw
Gré A. J. van Daatse-
laar-Somsen. Zij was
zeven jaar presidente
van de afdeling Lei-
den-Zuidwest, vier
jaar gewestelijk secre
taresse in Zuid-Hol
land-Noord en drie
jaar lid van het lande
lijke dagelijkse be
stuur. Per 1 juni wordt
zij eindredaktrice van
het maandblad.
MEVROUW- GRÉ A. J. VAN DAATSELAAR-SOMSEN
verantwoordelijk voor elkaar willen zijn
LEIDEN - Mevrouw Gré A. J. van Daatselaar (49) heeft er niet zo'n behoefte aan, het
praatstuk van de verontruste leden binnen de Nederlandse Christen-Vrouwen
bond op zoveel mogelijk punten te gaan weerleggen. Hoewel daar, naar haar
zeggen, zeker aanleiding toe zou zijn. Ook op wat mevrouw Boelema, presidente
van de afdeling Leideri-Mors, als lid van het landelijke actiecomité in een gesprek
met deze krant over de diepere oorzaken van de verontrusting te berde bracht
gaat zij liever niet met zoveel woorden in. Ofschoon ook haar argumenten recht
zetting behoeven. Gré van Daatselaar ziet, evenals het hoofdbestuur, weinig heil
in de harde verdediging. "Je moet de tegenstelling niet onnodig aanscherpen",
meent zij. "Ook deze mensen zijn onze leden". Die beheerstheid komt echter niet
in mindering op de vaste wil om als hoofdbestuur en redaktie van het NCVB-
maandblad de leden duidelijk te maken wat de bond in deze tijd voorstaat en doet.
"Dat wijkt niet af van wat de oprichtsters zestig jaar geleden heeft bezield", zegt
Gré rustig maar vastberaden.
Het hoofdbestuur bevestigt de
mededeling van het actieco
mité "Verontruste vrouwen"
dat een gesprek in december
over de bestaande tegenstel
lingen zonder resultaat is
gebleven. Vorige week heeft
het hoofdbestuur zich nog
eens over de zaak beraden.
Daaruit is een bondig stuk
voortgekomen over de
grondslag en de doelstellin
gen van de bond. Dat wordt
geplaatst in een extra dik fe-
bruari-nummer van het
maandblad, evenals de uit
voerige brief van de bezwaar
de vrouwen. Het hoofdbe
stuur heeft de afdelingsbe
sturen in een brief vooraf al
meegedeeld dat het antwoord
niet in "polemiserende" toon
is gesteld. "Gepoogd is uiteen
te zetten wat het beleid van
het hoofdbestuur is en waar
óm het dit beleid voert", zo
schrijven de dames Veenen-
daal en Kakes, respectievelijk
presidente en secretaresse.
Vooruitstrevend
In zijn verklaring zegt het
hoofdbestuur dat de bond
in 1919 als interkerkelijke
organisatie opgericht nog
steeds hetzelfde doel na
streeft: voorlichting geven
aan christenvrouwen op
maatschappelijk, politiek en
cultureel gebied. "Daarom
willen wij u vertellen over
emancipatie en de verder
gaande invloed van vrouwen
in de samenleving". "Wie
aandachtig kennis neemt van
de omstandigheden van zes
tig jaar geleden, begint te
vermoeden hoe vooruitstre
vend de oprichting van een
bond als de NCVB is ge
weest".
Er zijn ook nu grote problemen.
Bij het vervullen van de op
dracht kan de vrouw niet
worden gemist. Zij wil en
moet meedenken. Dat vraagt
vorming en toerusting. "Om
ons rentmeesterschap beter
te kunnen waarmaken".
Snelle ontwikkelingen op al
lerlei gebied roepen nieuwe
vragen op over de omgang als
mensen met elkaar over de
verhoudingen in de wereld,
de werkloosheid, betaalde en
niet-betaalde arbeid, vrije tijd
en consumptie, kernenergie
en bewapening, levensbegin
en levenseinde, de invloed
van de massamedia, enzo
voort. "Het hoofdbestuur wil
samen met u en met allen die
zich verantwoordelijk weten
voor de samenleving van nu
en later, werken aan de
beantwoording van de uitda
gende vragen van deze tijd".
Het is zich ervan bewust, daar
bij fouten te maken. "Wij lo
pen de kans mis te tasten.
Daarom nemen wij de veront
rusting ernstig, want zij noopt
ons tot zelfonderzoek".
De mening van het actiecomité
dat de bond niet meer vanuit
een bijbelse visie werkt vat
het hoofdbestuur op als een
"beschuldiging". De toerus
ting gebeurt wel degelijk
vanuit een bijbélse inspiratie,
opdat de mens de kansen,
door God gegeven, zo goed
mogelijk ten nutte kan ma
ken. En als er voor bepaalde
activiteiten deskundigen van
buiten worden aangetrokken,
dan zijn er altijd leden van de
eigen werkgroep "Vorming"
bij.
God gelijk
De kritiek van de "rechtse"
vrouwen komt natuurlijk
niet uit de lucht vallen. Het
zijn geen huis-tuin-en-keu-
kenzaken waarover zij zich
zo druk maken. Vraag aan
mevrouw Van Daatselaar:
Kunt u begrijpen hoe deze
diepe verontrusting kon ont
staan?
"Het hoofdprobleem ligt in het
onderscheid in visie op de
bijbel. Hoe functioneert deze
en wat is zijn gezag? Er is een
statische opvatting van dat
gezag. Dan is de bijbel van
kaft tot kaft Gods eigen
woord. En dat leent zich nu
eenmaal niet voor uiteenlo
pende menselijke interpreta
ties. Deze opvatting van het
Schriftgezag kan zoveel ver
schillen van de andere visie -
door voortgezet theologisch
onderzoek gevormd - dat er
een bijna hopeloze spraak
verwarring ontstaat. Je gaat
steeds meer langs elkaar
heenpraten. De moeilijkheid
- maar tegelijk de rijkdom - is
dat niemand het 'volkomen
gelijk' kan opeisen. Als wij
precies wisten wat de Heilige
Geest bedoelt wanneer wij in
het licht van de bijbel met de
vragen van nü bezig zijn, dan
waren wij aan God gelijk. Dan
zouden we geen oog hebben
voor Gods veelkleurige wijs
heid. En is dat geen oerzon
de?"
Wat betekent die vrijere bij
belbeschouwing dan voor de
NCVB?
Gré van Daatselaar. "Dat we
naar elkaar luisteren. Er moet
in onze bond ruimte zijn voor
verschillende benaderings
wijzen. Het beleid zoals het
nü wordt gevoerd geeft méér
leden de gelegenheid mens te
zijn in hun eigenheid, ge
schapen naar Gods beeld, dan
bij een aanpak vanuit een
meer statische opvatting".
De verontrusten weten "Gods
Woord" aan hun kant. En dat
is onveranderlijk. Daarom
zou de bond zich ver moeten
houden van modernistische
inzichten, vinden zij. De
grondslag - erkenning van
Christus' koningschap en
een zoeken naar oplossingen
voor de maatschappelijke
vraagstukken bij het licht
van de Heilige Schrift
verplicht daartoe.
Gré van Daatselaar "Er moet
wel blindheid ontstaan als je
koste wat het kost je 'gelijk'
wilt claimen en pretendeert
het rechte geloof of de ware
leer te vertegenwoordigen.
Maakt dan de oproep om echt
te leven geen plaats voor een
stelsel van geboden, waarbij
de mens niet meer toekomt
onze daden laten zien dat wij -
in alle bescheidenheid - kin
deren van God probéren te
zijn. Voor de NCVB betekent
dat concreet: in omgang,
voorlichting en vorming ver
antwoordelijk voor elkaar
willen zijn, luisteren naar el
kaar, ook elkaar corrigeren.
Onze bond heeft een oecu
menisch dak. Daaronder
heeft elk lid de ruimte. Dat
dak is er al zestig jaar en het
functioneert nog steeds
goed".
Vraagteken
Wat moet je dan met leden die
de "tocht" onder zo'n dak
niet kunnen verdragen?
"Je moet als bond op een be
paald moment wel je grens
bepalen. Met leden die moeite
hebben met de.actuele invul
ling van de doelstelling kun je
een eind meegaan, maar niet
zó ver dat je je identiteit erbij
verliest. In ons beleid houden
we, ook terwille van hen, de
pas toch al in. De mensen
moeten zich wel aan je kun
nen blijven optrekken".
Hoofdbestuur en redaktie
pappen aan met wereldse
denkbeelden als het gaat
over homofilie, feminisme,
emancipatie, alternatieve
leefvormen en meer van die
zaken.
Gré van Daatselaar: "Het in op
bouwende zin bespreken
daarvan kan zeker verenig
baar zijn met wat de bijbel
zegt. Die schrijft om te begin
nen geen mensen af en werpt
niemand weg. Ons uitgangs
punt moet zijn dat mensen tot
hun recht kunnen komen.
Een recht dat zij als schepsel
van God hebben. Ik ben zo
bang voor een rechtlijnigheid
in denken en handelen die
niet strookt met het getuige
nis van de bijbel. Het kan
heilzaam zijn, zekerheden los
te laten en er eens een vraag
teken voor in de plaats te zet
ten. Dat vraagteken wordt
misschien wel opgelost als we
meer oor krijgen voor Jezus'
boodschap. Ik denk maar aan
de geschiedenis van Jezus en
de overspelige vrouw. Wie
van u zonder zonde is, werpe
de eerste steen op haar, zei Hij
tot de omstanders. Niemand
deed het. Ze gingen allemaal
weg. En Hij veroordeelde
haar ook niet".
Het maandblad is eenzijdig en
weigert tegenstemmen, be
weren de principieel-kriti-
sche vrouwen.
Gré van Daatselaar:
aan de vrijheid van het kind
zijn van God? Wat komt er op
die manier nog terecht van
een staan in de vrijheid
waarmee Christus een mens
vrijmaakt? Je kunt van de
bijbel gemakkelijk een wet
boek van strafrecht maken,
dat de ander buitensluit. Dan
hoor je er niet meer bij omdat
je anders denkt, gelooft of
voelt. Helemaal akkoord:
Christus' koningschap er
kennen. Als. wij dan maar in
"Wij vinden dat contra-artike
len onnodig polariserend en
vertroebelend werken. We
proberen het blad juist een
vormende inhoud te geven.
Het klinkt misschien wat be
tuttelend, maar zo is het niet
bedoeld als ik zeg dat wij de
leden op weg willen helpen
om mee te denken over de
problemen van deze tijd. Wel
overwegen wij dé rubriek
voor reacties Van lezers enige
uitbreiding te geven".
Op de hoogte
De training van het hoofdbe
stuur in het niet-positief-
christelijke Woodbrookers-
huis te Barchem heeft kwaad
bloed gezet.
Gré van Daatselaar "Het ka. er
van de bond moet zo goed
mogelijk zijn toegerust. Je
hebt daarvoor mensen nodig
die van bepaalde zaken veel
weten. Met de vormingswer
kers in de verschillende cen
tra niet alleen Barchem
hebben we altijd diepgaande
voorgesprekken. Wij vragen
steeds iemand die in onze
richting denkt en dicht bij ons
staat. De grondslag is bij zul
ke trainingen niet in discus
sie. Het gaat louter om de
techniek van onze aanpak:
hoé zijn we met elkaar bezig,
en is dat wel functioneel?"
De verontrusten hebben het
over "omturnen" van de le
den.
"Hersenspoeling kan nooit on
ze opzet zijn. Wij willen nu net
géén koekoek één zang. Onze
bond is in talrijke organisa
ties vertegenwoordigd, zodat
wij redelijk op de hoogte zijn
van wat er in de samenleving
omgaat. De vragen die wij
binnen de bond op alle ni
veaus aan de orde stellen zijn
vragen van deze tijd. Ze leven
niet minder bij ónze leden
dan bij anderen. De structuur
van de bond - dë gewestelijke
presidentes,vormen met het
dagelijks bestuur het hoofd
bestuur -*is een waarborg dat
de top de wensen en behoef
ten van het grondvlak kent.
Wie zegt: "Het hoofdbestuur
doét maar", geeft blijk van
onvoldoende zicht daarop.
Komen diezelfde vrouwen
wel eens op onze studieda
gen?"
"Zeker. Elk jaar hebben we een
landelijk project ter onder
steuning van een instantie die
geld of goederen behoeft. Dit
jaar voeren wij actie voor de
Albert Schweitzerschool voor
gehandicapte kinderen in
Mendoza (Argentinië) die aan
alles gebrek heeft. Zulke ac
ties brengen altijd rond f.
150.000 op".
Opleving
"Vijf jaar geleden heb ik wel
ëens gedacht dat het een aflo
pende zaak zou kunnen wor
den. Vergrijzing, teruglopend
ledental... Maar er zijn allerlei
tekenen van opleving. Het
gonst van activiteiten. Veel
jongere vrouwen worden lid.
Op hun wensen en vragen
zullen wij moeten inspelen. In
de Vlaardingse wijk "Holy" is
de gemiddelde leeftijd van
een bloeiende afdeling 35
jaar. Dat verraste mij gewel
dig".
Is Gré van Daatselaar - die
kerkelijk is georiënteerd op
de Leidse studentenekklesia
- bezorgd over de mogelijke
oprichting van een "evange
lische bond voor bijbelge-
trouwe christenvrouwen"?
"Ik hoop dat deze leden nog tot
het inzicht komen dat er ook
voor hen plaats bij ons is. Hun
kerkelijke richting is in de be
sturen vertegenwoordigd. En
elke afdeling is zelfstandig en
bepaalt haar eigen program
ma en sfeer. Het hoofdbe
stuur kan, als het al te knus
wordt, alleen adviseren het
eens zus of zo te doen. Wat het
actiecomité betreft, zullen we
moeten afwachten wat de
landelijke bezinningsdag van
eind maart uitwerkt. Maar
bang ben ik niet. Daarvoor
zijn er te veel vrouwen die
met overtuiging zeggen dat
onze bond ze helemaal heeft
gevormd".
S. J. DE GROOT
LEIDEN - Herv. Gem.: Hooglandse
kerk 10 ds Pannekoek, 11.45 oecumeni
sche dienst; Marekerk 10 ds. De Ruiter,
Ermelo, 5 ds. De Jong; Maranathakerk
L. Morsweg 10 ds. v. Achterberg; Re
genboog, Merenwijk, 9.30 ds. v. Leeu
wen, 11.15 ds. v. Leeuwen en pastoor
Sweerts; Bethlehemkerk Driftstr. 10 ds.
Langen bach; Bevrijdingskerk 9 en 10.30
ds. Wagenvoorde, 5 nam. ds. Boogert,
Apeldoorn, zangdienst, Renate Heems
kerk; Vredeskerk 10 mevr. ds. De Mey;
Waalse kerk Breestr. 10.30 ds. Staal; Aca.
Z. 10.15 ds. Bakker; Diac. huis 10.30 ds.
Veenstra; Endegeest zie Oegstgeest
Groene Kerk; jeugdkapel Vredeskerk 10
J. Manjt; jeugdkapel Bevrijdingskerk
Zuid-West 10.30 mej. v. d. Mark. Geref.
Kerk; Zuiderkerk 10 ds. Koolstra; Pe-
trakerk 10 ds. Hortensius; Oude Vest 10
ds. Sijtsma, 7 ds. Hortensius; Marana
thakerk 10 ds. v. Achterberg; Bevrij
dingskerk zie herv. gemeente; Groenho
ven 10 dr. v. d. Zwaan. Dolerende Nood-
gemeente Groot Leiden (Pieterskerk-
straat 1): 9 hr. Veth, 5 dr. Zeegers.
Chr. Geref. Kerk (Steenschuur 9): 10 en 5
stud. Loonstra. Geref. Gem. (Nw. Rijn):
10 en 4.30 ds. Boogaard. Geref. Gem. in
Ned. (Bethl.kerk Dirftstraat): 11.30 en
5.30. Evang. Luth. Gem. (Hoogl. Kerk-
gracht): 10.15 mevr. Koopmans, R.dam.
Remonstr.-Doopsgez. Gem. (Pieter
kerkstraat 1): 10.30 ds. Kuipers. Baptis
tengemeente (O. Rijn 3f. 10 ds. Bosveld.
Evang. Christengemeenschap (Middel
stegracht 3): 10 hr Dikkes. Zendings
werk Middernachtsroep (Zoeterw.singel
21Y 5 nam. hr. v. d. Keur. Evangeliecen
trum Zijlsingel 2: zond. 10 en di. 8 hr.
Zijlstra. Pinkstergemeente (O.Rijn 3y. 3
evang. Scheffer. Leger des Heils (Hooi
gracht): 10 en 7.30. Zevendedagadventis
ten (Lokhorstkerk): elke zat. 9.45 bijbel
studie. 11 prediking. Nieuw-Apost. Kerk
(H. Rijndijk 24): 9.30 en 4, wo. 8. Chris
tian Science (Steenschuur 6): 10.30. Kerk
van J. Chr. v. d. Heiligen der L. Dagen
(Steenschuur 6): 10.15. Oud Kath. Kerk
(Zoeterw.singel): 10. Vrij Kath. Kerk
(Vreewijkstraat): geen dienst. Rooms-
Kath. kerken: Haagweg zat. 7, zond. 9,
10.45 en 12; Herensingel zat. 7, zond. 8.30,
9.30 en 11; Rijndijk (Voorschoten) zat. 7,
zond. 9.30 en 11.30; Steenschuur zat. 10
en 7, zond. 8.30,10, 11.30,6 en 7; Boshui-
zerlaan zat. 7, zond. 9.30 en 11Lammen-
schan^weg zat, 7, zond. 9, 10.30, 12 en 6;
Haarlemmerstr. zat 7, zond. 9.30,10.45 en
12.15.
ABBENES - Herv. Gem: 9.30 ds. Den
Harder, 7 ds. Goverts. Avondmaal.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem.: 10
ds. Westera, 7 ds. v. Malssen, Leiderdorp.
Geref. Kerk: 10 ds. Vree, 7 ds. Davidse,
Zevenhuizen. Chr. Geref. Kerk: 9.30
dienst, 2.30 ds. Hamstra. R.K. kerk: zat.
7. zond. 7.30 en 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Adventskerk 10 ds. Bogers, 5
jeugddienst; Kruiskerk 10 ds. v. d. Hei
den; Opstkerk 10 ds. Oort, 6.30 ds. v. d.
Heiden; Nabij 10 jeugdkapel; G. Her
derkerk 9 ds. Moll, 6.30 zangdienst; De
Bron 10.30 ds. Moll, 6.30 ds. Verheul;
Dnehoome 7 ds. Moll; Ashram 9.30 ds.
Mulder; Onderweg, Lijsterlaan, 10 jon-
gerendienst; Sionskerk 9.30 en 6.30 ds.
Ouwendijk. Geref. Kerk: Mar. kerk 10 dr.
Vlijm, Leiden, 6.30 ds. Fernhout; Saiv.
kerk 10 ds. v. Rij, Hoevelaken, 6.30 ds.
Vree; G. Herderkerk 10.30 ds. Verheul;
De Bron 9 ds Verheul, 10 ds. v.d.Ree. Zie
ook herv. gemeente. Chr. Geref. Kerk
9.30 en 4.30 ds. Hamstra. Oud Geref.
Gemeente: 9.30 en 4. Baptistengemeen
te: 10 en 6.30 ds. Koekoek, (Triumfator-
kapel). Volle Evang. Gem. school Pre-
ludeweg): 10 hr. Buining.Leger des
Heils: 10 en 6.30 .uur, Corn, de Vla-
mingstr. Pinkstergem. Bethel (Rode
Kruisgebouw): 6 nam. Pinkstergem. Al
phen (Rode Kruisgebouw): 10 voorin.
Remonstr. Kring: 10 dr. Cramer (Van
Mandersloostr.). R.K. kerken: Bon.kerk
zat 7, zond. 9.45 en 11.30; Piuskerk zat. 7,
zond. 9, 10.30 en 11.45;-De Bron zat. 7,
zond. 9 en 11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gem.: 9.30 en 6
ds. Ecalto. Geref. Gem.: 9.30 en 6.
BODEGRAVEN - Herv. Gem.: Dorps
kerk 10 ds. Kleermaker R'dam, 6.30 ds.
Droogers; Salv.kerk 10 ds. Richter, 6.30
ds. De Vreugd; Bethel.kerk 10 kand.
Koelewijn, 6.30 ds. Groenendijk, Den
Haag. Geref. Kerk: 10 en 6.30 ds. t Hart.
BOSKOOP - Herv. Gem.: Dorpskerk
9.30 dr. Haitsma, 6.30 ds. Stelwagen; De
Stek 9.30 ds Stelwagen. Avondmaal.
Geref. Kerk 9.30 en 5 ds. Dijkstra! Chr.
Geref. Kerk 9.30 en 5 ds. v. Langevelde.
Geref. Gem.: 9.30 en 6. Opwekkingsge
meente (Concordia): 9.30. Verg. v. Gelo
vigen (Nieuwstraat): 9.30 en 5. R.K. ker
ken: zat. 5.30 (De Stek) en 7, zond. 9.30 en
11.
HAZERSWOUDE-Herv. Gem.: 9.30 ds.
De Vreugd, Bodegraven, 6.30 ds. De
Kruijf, Rijnsaterwoude, jeugddienst.
Geref. Kerk 10 en 5 ds. Welbedacht,
avondmaal. R.K. kerk Dorp zat. 7, zond.
10 en 11.30; Rijndijk zond. 10; Anker zat.
7. zond. 8.45 en 11.15.
HILLEGOM - Herv. Gem.: 10 ds. v. d.
Wal, 5 oecumenische gebedssamen
komst, pastores De Groot en Van Brug
gen. Geref. Kerk 10 ds. v. Bruggen, zie
ouk herv. gemeente. Chr. Geref. Kerk 10
en 5 ds. Biesma.
HOOGMADE - Herv. Gem.: 10 dr. v.
Vliet R.K. kerk zat 7, zond. 10.
DE KAAG - Herv. Gem.: 10 ds. Kolk
man. R.K. kerk zat 7, zond. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Dorpskerk 10 en 6 ds. Aarents;
Ontm. kerk 10 en 6.30 ds. Gebraad.
Avondmaal. Geref. Kerk 10 ds. Vrolijk,
5ds. Kerkten. R.K. parochie: zat. 7, zond.
9.30 en 11.15. Wijkgebouw De Wiek 10
interkerkeUjke opendeurdienst, ds. Van
't Hof.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem.: N.
Kerk 10 ds. Visser, 6 ds. Boer; Oude Kerk
10 ds. Vink, 6 ds. De Jong; Ichtuskcrk 10
ds. v. Roon, 5 ds. Arkeraats; Pniëlkerk
9.30 ds. De Jong, 6 ds. Teygeler; Gr. v. Pr.
school 10 ds. Schuurman; De Hoeksteen
10 dovendienst; Overduin 2 ds. Baas.
Geref. Kerk Triumfatorkerk 9 ds. War-
nink, 10.30 ds. v. d. Veen, Leusden, 5 ds.
Vrolijk Geref. Kerk Vrüg 10.15 en 3.30.
Ned. Geref. Kerk 8.45 ds. Sawyer, 7 ds.
Roukema; Chr. Geref. Kerk 10 en 5 ds.
Slagboom. Vrije Chr. Geref. Gem. (Uni-
zaal) 10 en 5 ds. v. d. Belt Volle Evang.
Gem. (school Voorstr.): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: 10 en 7 ds. v. d. Linden, avond
maal. Geref. Kerk 10 en 5 ds. Swierts.
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpskerk 10 ds. Geursen, 6.30 ds.
v. Loenen; Hoofdstraat 10 ds. v. Loenen;
Scheppingskerk 9 en 10.30 ds Knorth.
Baptistengemeente: 10 br. Schouten
(wijkgeb. Zijlkwartier). R.K. kerk zat. 7,
zond. 9, 10.30 en 12.
LEIMUIDEN - Herv. Gem.: 9.30 ds. v. d.
Staat. Geref. Kerk 9.30 en 7 ds. Los,
avondmaal. R.K. kerk zat. 7, zond. 7.30,
9.30 en 11.15.
LISSE - Herv. Gem.: Grote Kerk 10 ds.
De Gelder Pauluskerk 10 ds. 't Hooft, 7
ds De Gelder, jeugddienst. Gerèf. Kerk
10 ds. Wijngaarden, 7 zie herv. gem. Ge
ref. Kerk Vrijg.: 10 dienst, 3 ds De Jager.
Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 9 en 5 ds.
Schuurman. Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30
ds. v. Dijken. Geref. Gem.: 10 en 4 ds.
Hakkenberg. Oud Geref. Gem.: 9.30 en 3.
R.K. Kerken: Agathakcrk zat. 7, zond. 10
en 11.30; Poelpolder zat. 7, zond 9 en
11.30; Mariakerk zat. 7, zond. 8.30, 10 en
11.45; Engelbew. zat. 7, zond. 8, 9.30, 11
en 5.45.
NIEUWKOOP - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Kramer Aalsmeer, 6.30 ds. Diepersloot.
R'dam. Geref. Kerk 9.30 mevr. ds. Fos-
sen, "s Graveland. 4.30 vesper in r.k.
kerk. Chr. Geref. Kerk 9.30 dienst, 2.15
ds. Hamstra. R.K. kerk zat 7, zond. 9 en
10.45.
NIEUWVEEN - Herv. Gem: 9.30 en 6.30
ds. Molenaar. Geref. Kerk: 9.30 en 7 ds.
Schouten, Baambrugge. R.K. kerk: zat.
7, zond. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP-Herv. Gem.: 9.30 ds.
Goverts, 7 ds. Den Harder. Geref. Kerk
9.30 ds Rang, 4.30 dC. Wijngaarden. Chr.
Geref. Kerk 9.30 en 4 ds. Visser. R.K.
kerk zat. 7. zond. 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gem.: 9.30 hr. Hen
zen, Leiderdorp, 7 ds. Zoutendijk. Geref.
Kerk (Woerdense Verlaat): 10 en 7 ds.
Nooteboom. R.K. kerk zat. 7, zond.
10.30.
NOORDWIJK - Grote Kerk, Voorstraat:
10 kand. Chrispijn (Leiden, 5 dienst in
ger. kerk, Vinkenlaan; Herv. kerk,
Hoofdstraat 10 ds. Keuning, 5 dienst in
Ger. kerk, Hoofdstraat; Herv. Centrum
De Rank, Golfbaan: 10 ds. Van der Plas
(Delft) HA., 5 ds. Vroegindeweij (Kat
wijk aan Zee); Sole Mio: 9 ds. Keuning.
Ger. Kerk, Hoofdstraat 10 ds. Kersten
(Katwijk), 5 de heer Bakker (Katwijk);
Ger. Kerk Vinkenlaan: 9.30 ds. Warnink,
5 ds. Elgersma; Van den Berghstichting:
11 ds. Bouma. Ned. Prot. Bond, Aula
Oude Zeeweg: 10.30 mevr. Kuipers-
Postma (Leiden), R.K. kerk, Noordwijk
aan Zee: 9.30 en 11; Noordwijk-Binnen:
8, 10 en 11.30. Kerkhofkapel, Gooweg:
NOORDWIJKERHOUT - Herv. Gem.:
10 ds. Kret, Sassenheim, avondmaal;
aula Mariaschool De Zilk 10 hr. De Vries.
DEGSTGEEST «- Herv. Gem.: Groene
Kerk 10 oecum. dienst, pater Boshou
wers en ds. Friederich, mmv De Sleu
tels; Pauluskerk 10 ds. Sasse;
Gem.centr. 10.30 ds. Bruinsma Den
Haag, 7 ds. Heemskerk; Van Wyckers-
looth 4.30 ds. Geesink, avondmaal. Ge
ref Kerk: 10 ds. Heemskerk. Ned. Geref
Kerk (Gem.centru.): 8.45 br. Attema, 4
br. Nugteren. R.K. kerk: Will.kerk zat. 7,
zond. 9. 10.30 en 12, Bon.kapel zat. 6.30,
ld 9 en 11. Volle-Evangeliegem. (gem.
..ïtr.): 4 hr. v. d. Brugge.
OUD-ADE - R.K. kerk: zat 7.30, zond.
8.30 en 10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gein.: 8.30 ds. Lefeber. Geref.
Kerk: 9.30 en 5 ds. Jaspers Focks,
avondmaal. R.K. kerk: zat 7, zond. 9.30
en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN - R.K. ker-
ken: M. Pres. zat. 7, zond. 9 en 11; P.
Banden zat. 7. zond. 9.30, 11 en 12.15
RIJNSATERWOUDE-Herv. Gem.: 9.30
Is. De Kruijf, 7 ds. v. Hoegee. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 dienst, 2.15 ds. Bouw.
RIJNSBURG - Herv. Gem.: Voorhof 10
Is. Romein, avondmaal; Bethelkerk 9 en
10.15 ds. v. Niel, 5 ds. Romein. Geref.
Kerk: Petrakerk 9.30 ds. Baayen, 5 dr. v.
Deveren; Imm. kerk 9 en 10.30 dr. v. Oe-
veren, 5 ds. Prins; Mar.kerk 9.30 ds.
Prins, 5 ds. Warnink. Geref. Kerk Vrijg.:
10 en 5.15. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds.
Den Hartog, Veenendaal. Evang. Chris
tengemeente (aula mavo): 10 ds. Lukas-
se, Genk - België, 4.30 nam. dienst op
Katwijkeweg 15. R.K. gemeenschap
(aula tuinb.school): zat. 7, zond. 10.30.
RIJPWETERING - R.K. kerk: zat. 7,
zond. 7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM-Herv. Gem.: 10en7ds.
v. d. Meer, avondmaal. Geref. Kerk: 10
ds. v. Santen, 5 dienst. Chr. Geref. Kerk:
10 en 5 ds. Kruis, Den Bosch. R.K. kerk:
zat 7, zond. 9.30 en 11.
TER AAR - Herv. Gem.: 10 ds. Hane-
maayer, 6.30 dr. Haitsma. Geref Kerk: 10
ds. Bezemer, 6.30 ds. v. Santen, Sassen
heim. R.K. kerk: Aardam 9 en 12; Lange-
raar zat. 7, zond. 8.30, 10 en 11.30.
VALKENBURG - Herv. Gem.: 10 ds.
Vermeulen, 6.30 hr. Christ, Leiden. Ge
ref. Kerk: 9.30 en 6.30 ds. De Raadt.
VOORHOUT - Herv. Gem.: 10 ds. Bro
kerhof. R.K. kerk: zat 7, zond 9,10.30 en
11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem: Dorps
kerk 10 ds. v. d. Schoot, avondmaal 5
vesper, ds. Meijering en pastoor De
Munck; kapel Rijndijk 10 ds. Meijering,
avondmaal; aula Noord-Hofland 10 ds.
De Zwart en pastoor De Munck, avond
maal (rk dienst van 11 u vervalt); Hulp en
Heil 10 ds. Lentz; De Ark 10 jongeren-
dienst Geref. Kerk: 8.30 en 10.30 ds. De
Zeeuw, avondmaal; zie- ook herv. ge
meente. Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 5 ds.
Poutsma, Nijega. R.K. kerken: Laur.
kerk zat 7, zond. 10 en 11.30.
British School, Jan van Hooflaan 3: 10.30
Engelse dienst, Church of England.
WADDINXVEEN - Herv. Gem: Brug-
kerk 9.30 ds. Roetman, 5 ds. Verwelius;
Hoeksteen 9.30 ds. Verboom, 6.30 ds.
Roetman; Bethelkerk 9.30 ds. Verwe
lius, 5 ds. Verboom; Imma.kerk 10 en 5
ds. Hulst Geref. Kerk: Kruiskerk 10 ds.
Verdoorn. 5 ds. v. d. Berg; Ontm.kerk 10
ds. v. d. Berg, 5 ds. Verdoorn. Chr. Af-
gesch. Gem.: 9.30 en 5. Volle Evang.
Gem. (Lindengaarde 17a): 9.30. R.K.
kerk: Victorkerk 10: Ontmoetingskerk
8.30 en 11.45
WARMOND - Herv. Gem.: 10 ds. Den
Tonkelaar, 7 nam. oecumenisch avond
gebed in Mariëngaarde. R.K. kerk: zat. 7,
zond. 8.30, 10 en 11.30, 7 nam. oecume
nisch avondgebed in Mariëngaarde.
WASSENAAR-Herv. Gem.: Dorpskerk
10 ds. Steenstra, 4.30 ds. Vos Den Bom
mel, Kievietkerk 10 ds. Dijckmeester,
Rijswijk;.Messiaskerk 10 ds. v. Zanten;
Dorpscentrum 9.320 ds. Talsma, Den
Haag. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. v. d. Meu-
len; Zuid 10 ds. v. d. Kamp. Ned. Prot
Bond: 10.30 ds. Roos, Leiden.
WOUBRUGGE - Herv. Gem.: 9.30 hr. v.
d. Linden, Capelle a. d. IJssel, 6.30 ds.
Bogers. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 hr. v. d.
Kraan Ned. Prot. Bond: in gebouw De
Wijk 7 nam. ds. Werner, Wassenaar, R.K.
kerk: zat 7, zond. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gem.: 9.30 Ge
ref. Kerk: 9.30 ds. De Boer, Hoofddorp, 7
hr. Tazelaar. R.K. kerk: zat 7, zond. 9 en
10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gem.: 10 ds.
Wolthaus. R.K. kerken: Janskerk zat 7,
zond. 9.30 en 11; Chr. Dienaarkerk zat. 7,
zond. 10; Meerburgkerk Hoge Rijndijk
zat. 7, zond. 10 hoogmis, 11.30 met orgel
en Ned. liederen.
ZWAMMERDAM - Herv. Gem.: 10 en
6.30 ds. Haakman, avondmaal. Geref.
Kerk: 10 ds. Vesseur, Den Haag, 6.30 hr.
v. Wallinga.
