Kerk staat centraal in leven
van
emigranten
"Woningen in de vorm van een olifant en een ei
Niet optimistisch over geestelijke ontwrichting
Synode
over
gezag
Aart eert Nederlandse dienst is niet zoveel behoefte meer
miJDAG 18 JANUARI 1980
PAGINA 15
Evangelische Alliantie: 1982 zendingsjaar in Nederland
De "Evangelische Alliantie" in ons land -
een nog maar kort bestaand samenwer
kingsverband van christenen uit ver
schillende kerken - zou in de jaren tach
tig sterke nadruk willen leggen op zen
ding en evangelisatie. De Alliantie zal
zich daarbij niet in de plaats stellen van
de kerken, maar de kerken wel een
handreiking geven.
Het jaar 1982 zou een jaar van evangelisatie
moeten worden. Daarvoor zou 1980 in
het teken moeten staan van bezinning en
1981 van toerusting en kadervorming.
Op een vergadering van de Alliantie in
Amersfoort stond de vraag centraal hoe
Nederland en België met het evangelie
van Jezus Christus kunnen worden be
reikt en hoe de christelijke gemeente
mobiel kan zijn in het doorgeven van de
ze boodschap in woord en dienst. "De
belangrijkste vernieuwing van de ge
meente is gelegen in de relatie tot uoa
zelf en in de relatie tot elkaar. Het gaat
niet om grote samenkomsten, maar veel
meer om levende cellen, waar plaats is
voor gebed, gemeenschap, toerusting en
aandacht voor de noden in de wereld
dichtbij en veraf
Volgens de Evangelische Alliantie is de
verwereldlijking groter dan men denkt.
"Men moet niet te optimistisch zijn over
de maatschappelijke en geestelijke ont
wrichting binnen de Nederlandse sa
menleving".
De christelijke gemeente is er niet aan ge
wend "zendingsgemeente" te zijn. "Zij
heeft zending en evangelisatie vaak
overgelaten aan beroepswerkers en
liefhebbers". "Elke gelovige moet
staan in de zending van God".
Volgend jaar wordt de jaarlijkse Europese
conferentie Van de Evangelische Allian
tie - een internationale organisatie met
nationale afdelingen - in ons land (Drie
bergen) gehouden.
ROME - Een van de grootste
knelpunten van het Neder
landse katholicisme is nu ook
ter sprake gekomen op de
bisschoppensynode in Rome:
de eenheid van de bisschop
pen ondérling. "Het is de zorg
van alle deelnemers dat de
doeleinden van de discussie
worden bereikt: de verbon
denheid tussen de broeders in
het bisschopsambt volledig te
herstellen", zegt het Vati
caanse bulletin. Uit de plaats
waar de synode wordt gehou
den, en uit de aanwezigheid
van de paus - die knikt, kni
poogt, aantekeningen maakt
en zwijgt - schijnen zij de
mystieke overtuiging te put
ten dat wat niet in Nederland
gelukt hier wèl zal geschie
den.
Het is vooral bisschop Gijsen
van Roermond die altijd de
nadruk legt op de uitsluiten
de verantwoordelijkheid van
de bisschop voor zijn eigen
gebied. Aan het instituut van
de Nederlandse bisschop
penconferentie heeft hij wei
nig boodschap. Hij acht zich
niet gebonden aan wat dit or
gaan besluit. Het gezamenlijk
beleid wordt dan ook regel
matig doorkruist.
Problemen zijn dus met name:
hoe functioneert de bisschop
temidden van zijn kudde
(over of met haar), de be
voegdheid van het bisschop
pencollege en de uiteenlo
pende beoordelingen van
pastorale situaties in de ver
schillende bisdommen. Zo
werd gezegd dat een handel
wijze die op het pastorale vlak
helemaal geen rekening
houdt met wat de bisschop
penconferentie voorstaat niet
gerechtvaardigd is.
De onmogelijkheid om ver
schillende standpunten, in
gegeven door een verlangen
naar duidelijkheid, op vreed
zame manier bij elkaar te
brengen heeft gevolgen zowel
voor religieuzen als voor ge
lovigen: hun werk en geloof
lijden eronder. "Als de ge
loofsleer moet worden verde
digd, dan dient dat te gebeu
ren met tact en wijsheid. De
liefdeband moet boven alles
gaan".
Dat de bisschoppenconferen
tie in ons land onmisbaar is,
werd nadrukkelijk vastge
steld. Vooral in een klein
land als het onze met een zo
sterke verstedelijking en in
terne migratie is zij belang
rijk. Er wordt gedacht aan
een nieuw reglement voor de
bisschoppenconferentie, be
krachtigd door Rome, maar,
zo werd eraan toegevoegd,
Van een medewerker)
SMITHVILLE (CANADA) - Gereformeerde emigranten
hebben de afgelopen tientallen jaren grote financiële of
fers gebracht om de bouw van kerken en christelijke
scholen in Canada mogelijk te maken. Nog steeds moeten
ouders met schoolgaande kinderen diep in de buidel tas
ten om de scholen draaiende te houden. Schoolgeldbij-
dragen van vier- of vijfduizend gulden zijn heel gewoon.
Maar de Nederlanders hebben het er volgens een ouder
ling van de Christian Reformed Church in het dorpje
Smithville graag voor over. „Je bent er van verzekerd dat
ze onderwijs krijgen dat op hoog peil staat en aansluit bij
hun christelijke opvoeding. Daar tillen we erg zwaar aan.
Het kost veel geld, maar dat is niet anders".
We zitten na de dienst in een van de
zaaltjes van het kerkje in Smith
ville. Een dorp dat voor 40 pro
cent uit emigranten bestaat. Do
minee Peter Ravensbergen zit er
na de dienst wat uitgeblust bij.
De kerk was die morgen zoals
vrijwel elke zondag stampvol.
Alle vijfhonderd plaatsen waren
bezet.
Toen we die morgen door het dorp
reden, was het akelig stil op
straat. Alle auto's reden richting
kerk, die even buiten het dorp
ligt. De dienst begint om tien uur.
Dominee Ravensbergen en de
ouderlingen zitten bij elkaar.
Voor de dienst spreekt een van de
ouderlingen een gebed uit, waar
na men achter elkaar de kerk in
loopt. De dienst is in het Engels.
Het gaat er erg ontspannen toe.
Kleine kinderen roepen welke
psalm er gezongen moet worden.
„We hebben tijd genoeg. Welk
lied moeten we nu zingen?",
roept Ravensbergen tegen de
kinderen.
Ze schreeuwen allemaal door el
kaar. De dienst begint nadat de
dominee enkele mededelingen
heeft gedaan. Tijdens de dienst
wordt in onze rij een rolletje pe
permunt doorgegeven van Ne
derlands fabrikaat. De binding
met het geboorteland blijft.
Familie
De gereformeerden hebben het
volgens ds. Ravensbergen niet
gemakkelijk gehad met het op
zetten van christelijke gemeen
schappen in Canada. „Iedereen
woonde ver van elkaar vandaan
natuurlijk. Er werden in het be
gin diensten gehouden in huis
kamers en schuren. Mensen van
de Christian Reformed Church
haalden gezinnen met busjes op
om dan gezamenlijk een dienst te
houden. Na verloop van tijd
kwam er echter wat meer lijn in.
Werden er kerken gebouwd. Dat
was een machtige tijd. Ik heb zelf
ook nog meegeholpen. Je vorm
de één grote familie".
In het begin was het volgens hem
ook zo dat veel mensen naar de
kerk gingen om toch nog wat
binding te hebben met de Ne
derlandse cultuur. Men klitte nog
sterk aan elkaar en zocht in de
kerken de gezelligheid. Ook op
cultureel gebied werden er veel
dingen samen gedaan. Er was
vaak een toneelclub, er werden
gedichten gemaakt en muziek
uitvoeringen gegeven.
Maar de tijden zijn volgens ds. Ra
vensbergen toch wel veranderd.
„Dat geldt ook voor de inwoners
van Smithville. Ze gingen vroe
ger naar de kerk in Wellandsport,
een plaats hier in de buurt. Vier
jaar geleden hebben we zelf na
een gift van de moederkerk in
Smithville een kerk gesticht.
Honderdentien gezinnen moeten
daarom met elkaar ruim 120.000
gulden opbrengen om het alle
maal te bekostigen, maar dat le
vert geen probleem op".
„Verder is het momenteel zo dat het
culturele gedeelte door de scho
len wordt overgenomen. Er wor
den nog regelmatig culturele ac
tiviteiten georganiseerd, maar
niet door onze kerk. Wel zijn het
vaak onze leden die erachter zit
ten. Naar de kerk gaan om weer in
contact te komen met de Neder
landse cultuur is er overigens niet
meer bij. Men gaat naar de kerk
omdat men religieus is. De dienst
wordt ook in het Engels gehou
den. Zoiets groeit in de loop der
jaren. Er worden nog wel eens
Nederlandse diensten gehouden,
maar dan zitten er meestal niet zo
erg veel mensen in de kerk. Ver
geet niet dat je te maken krijgt
met de tweede generatie. Kinde
ren die vaak in Canada geboren
zijn. Er is niet zo veel behoefte
meer aan een Nederlandse
dienst. Vanmorgen heb ik wel
een Nederlands gezegde ge
bruikt, maar dat vertaal ik dan
ook meteen".
De gereformeerden zijn eigenlijk
een beetje verbolgen dat de Ca
nadese regering de christelijke
scholen niet wil subsidiëren. Ra
vensbergen: „Nu moet ik wel
zeggen dat er bij ons een aantal
mensen is die financiële steun
van de Canadezen afwijzen, om
dat ze op geen enkel punt inmen
ging willen. Maar het gekke van
het systeem is, dat wij ook nog
eens schoolgeld moeten betalen
voor het openbaar onderwijs.
Gelukkig is er nu een beweging
op gang gekomen in Canada om
christelijke scholen toch jaarlijks
in beperkte mate te steunen".
In Smithville zijn plannen voor de
bouw van een christelijke high-
school. „Binnenkort gaan we een
collecte houden. We rekenen er
op dat deze 125.000 dollar ople
vert. Men is best bereid om voor
zo'n school grof geld op tafel te
leggen".
Na de kerkdienst gaat Ravensber
gen bij een van de uitgangen
staan en hij schudt de kerkgan
gers stuk voor stuk de hand. Het
gebeurt volgens hem in Neder
land niet altijd meer. „De kerk
staat hier veel dichter bij de men
sen. Zijn er problemen, dan zoe
ken wij de leden van de gemeente
op. Ze krijgen in elk geval één
keer per jaar huisbezoek. Dat
ontbreekt er in Nederland nog
wel eens aan. Helaas'.
Hulpverlening
De kerkeraad van Smithville heeft
diverse plannen voor de toe
komst. Er wordt gewerkt aan een
evangelisatie-programma en
daarnaast is men actief bij de
hulpverlening aan drugs- en al
coholverslaafden. Ravensber
gen: „We hebben natuurlijk tijd
nor gehad om in Canada in te
bu ren. Maar nu zijn we zover
da e de Canadezen op de koffie
ki en vragen. We gaan ons als
kv.-iK meer met Canada be
moeien". Voor de kerk staan veel
kerkgangers met elkaar te praten.
Soms blijven ze wel een half uur
staan om nieuwtjes uit te wisse
len.
„De kerk is hun lust en hun leven.
In tegenstelling tot in Nederland
blijft het kerkbezoek constant.
Als gemeente groeien we zelfs.
Weet je dat de Canadezen wel
eens jaloers op ons zijn. Zoveel
geld maandelijks neertellen om
de kerken en scholen draaiende
te houden en toch nog royaal le
ven. Natuurlijk gebeurt het wel
eens dat gezinnen het financieel
moeilijk hebben, omdat ze zoveel
geld moeten afdragen. Kan men
het niet opbrengen om de kinde
ren naar een christelijke school te
sturen, dan helpt de kerk. Maar
de mensen kloppen niet zo gauw
bij ons aan. Ze schamen zich mis
schien, wat natuurlijk helemaal
niet nodig is. Ze nemen liever een
avondjob. Zo gaat dat hier".
Beroepingen
Hervormde Kerk: beroepen
door de synode tot zendingspre
dikant in Afrika (in opdracht van
de Gereformeerde Zendings-
bond in de Hervormde Kerk) J.
Kommers, laatstelijk predikant
te Neerlangbroek.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Bodegraven D. H.
Elderman Drachten; beroepen te
Nieuwerkerk aan de IJssel E.
Hoogerwerf Vlissingen.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Wageningen
P. Deddens Hilversum.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Aalten H. de
Graaf 's Gravenzande.
Gereformeerde Gemeenten in Ne
derland: bedankt voor Bruinisse
en voor Dordrecht M. van Beek
Opheusden.
Brief. Dr. A H. van den Heuvel,
secretaris-generaal van de Her
vormde Kerk. uit in een brief aan
de Nederlandse ambassadeur
van de islamitische republiek van
Iran zijn bezorgdheid over de
huidige relatie tussen christen
dom en islam.
"In het vérleden", zo schrijft Van
den Heuvel, "is deze relatie verre
van gelukkig geweest, maar ve
len hoopten dat in de komende
jaren juist het respect voor el-
kaars religie zou groeien".
Grote zorg drukt dr. Van den Heu
vel uil over de kerstboodschap
van Chomeini.
"Wij hebben ernstige moeite om uw
motivering te aanvaarden voor
het in gijzeling houden van men
sen in de Amerikaanse ambassa
de. Wij vrezen dat deze overtrok
ken wraakactie de mogelijkheid
van een gewapend conflict na
derbij heeft gebracht". "Zolang
deze mensen zonder familiebe
zoek worden gehouden en ook
geen goede juridische bijstand
krijgen, kan men zelfs niet spre
ken van een gevangenschap als
reactie op wat een land als on
recht beschouwt".
Turken. Door bemiddeling van
het rooms-katholieke bisdom
Den Bosch en van bisschop Mo-
ser van Rottenburg-Stuttgart is
opnieuw voor drie Syrisch-or-
thodoxe christenen in West-
Duitsland een definitieve vesti
ging mogelijk geworden. De
christen-Turken zijn welkom in
de deelstaat Baden-Wurttem-
berg.
In oktober konden op dezelfde ma
nier drie christen-Tyrken naar de
deelstaat Rijnland. Voor het on
derbrengen van nog een paar Sy-
risch-orthodoxen heeft men on
der andere contact opgenomen
met de Evangelische Kerk in
West-Duitsland.
Opvoeding
Peter en meter. De hervormde
gemeente in het Brabantse Vught
gaat het begrip "peter en meter"
invoeren. Uit de gemeente kwam
namelijk het idee op om bij de
doop van een kind ook andere le
den dan alleen de ouders te be
trekken. Zo zou de medeverant
woordelijkheid van de gemeente
voor de godsdienstige opvoeding
van de kinderen meer gestalte
kunnen krijgen.
Het is de bedoeling dat de doopou-
ders voortaan op de mogelijkheid
van inschakeling van een peteren
meter attent worden gemaakt.Zij
kunnen ook worden betrokken bij
het voorafgaande gesprek over de
doop. Omdat het hier duidelijk
om de betrokkenheid van de ge
meente gaat, mogen geen fami
lieleden als peteren meter worden
aangewezen.
Open dag. Youth for Christ Lei
den houdt morgen, zaterdag 19
januari, van 10 uur 's morgens tot
10 uur 's avonds een "open dag"
in het Bruggehoofd, Steenschuur
9. "Op speelse manier luiden we
een nieuw jaar vol activiteiten
in", vermeldt de aankondiging.
"Met muziek, zang en rollen
spel". "En zitje met vragen over
wat christen-zijn is in een chaoti
sche plastic wereld als de onze,
wel, dan is dit een dag voor jou",
verzekert een optimistische
Tjeerd K. Roosjen (Nieuwe Rijn
66). Regioleider Klaas Bosscher
heeft van dat onderwerp een stu
die gemaakt. Hij zal er morgen
ook zijn.
Oppositie. De kerken in Zweden
hebben een waarschuwend ge
luid laten horen tegen het ge
bruik van kernenergie. Zij vrezen
dat door dit gebruik de kwaliteit
van het menselijke bestaan ach
teruit zal gaan.
Er is in Zweden een brede maat
schappelijke discussie over de
kernenergie begonnen. De ker
ken vragen vooral aandacht voor
de sociaje kant van het vraagstuk.
Die is nog bijna nergens ter spra
ke gekomen. Eind maart zal de
Zweedse bevolking naar haar'
mening worden gevraagd.
Uniek woningbouwexperiment in Beuningen
BEUNINGEN (GPD) - Als alles een beetje meezit heeft de
Gelderse gemeente Beuningen dit jaar al zijn woningen
in de vorm van een olifant, een molshoop, een kasteel en
een ei. Het gaat hierbij niet, zoals men geneigd is te
denken, om de inrichting van een sprookjespark, maar
om de verwezenlijking van een stukje experimentele
woningbouw in het tienduizend inwoners tellende
plaatsje bij Nijmegen.
Op een terrein van circa 2.5 ha kun
nen dertig toekomstige bewoners
zich naar hartelust uitleven in het
kiezen van hun eigen woonvorm.
Welzijnscommissies zullen de
mensen geen strobreed in de weg
leggen. Het komt er eigenlijk al
leen maar op aan dat het bouwsel
in alle opzichten veilig is en dat
energiebewust wordt ge
werkt.
Experimentele woningbouw werd
tot nu toe alleen in hele wijkjes
toegepast. Voor het unieke plan
in Beuningen, gebaseerd op indi
viduele projecten, zijn al 25 gega
digden. Opmerkelijke woningi
deeën zijn zeker die van Jan Wil
lem Bordewijk met zijn olifant-
huis en van Kees Roest die een
molshoop creëerde. Daarnaast
zijn schetsen ingediend voor wo
ningen in de vorm van een kas
teel en een ei. De meeste inzen
ders voor het experimentele plan
hebben het, voor wat het experi
mentele betreft, gezocht in alle
mogelijke vormen van energie
besparing. Een van de toekom
stige bewoners heeft in samen
werking met DSM in Geleen een
plan ingediend voor een woning
die geheel uit kunststof is opge
trokken.
Het brein achter de molshoop, de
Nijmeegse kunstenaar Kees
Roest, vertelt: „Ik had tien jaar
geleden mijn molshoop al ont
wikkeld. Maar ik heb die schets
weggegelegd omdat ik zeker wist
dat het idee nooit door de wel-
zijnscommssie zou komen. Nu
die bouwhmdernis is weggeval
len. kan mijn plan werkelijkheid
worden. De woning die ik wil
wordt geheel geïsoleerd met aar
de. Op de woning die gewoon van
beton moet zijn, wordt de tuin
aangelegd. De constructie be
staat uit een achthoek, zodanig
bedekt met aarde, dat het huis
een bolvormig effect krijgt. Ik
hoop dat meerdere mensen mijn
idee overnemen omdat die mol
shopen niet alleen energiebespa
rend zijn, maar tevens een mi
lieuvriendelijke aanblik ge-
De olifantwoning van Jan Willem
Bordewijk is in Beuningen nu al
een begrip. Deze kunstzinnige
schepping is te betreden via de
slurf. In het kopgedeelte (daar zit
ten immers de hersenen, zegt de
ontwerper) komt' de studeerka
mer. In de buik is de eetkamer
gepland en in'het achterstuk het
toilet.
Problemen
De gemeente Beuningen verwacht
wel problemen van mensen die
bijvoorbeeld niet naast de „oli
fant" willen wonen. Deze moei
lijkheid hoopt men op te lossen
door de mensen vooraf hun eigen
buurman te laten kiezen. De ge
meente gaat proberen bij het mi
nisterie van volkshuisvesting
overheidssubsidies los te peute
ren voor de experimentele bouw
sels. Deze huizen zouden volgens
de gemeente onder de normale
premieregeling kunnen val
len.
Een woordvoerder van de groei
kern Beuningen verwacht dat op
korte termijn met het project kan
worden gestart. Er ligt nog èèn
hindernis, namelijk de verwer
ving door de gemeente van een
klein stukje grond in het gebied
waar de betrokken huizen moe
ten komen.
Beuningen is erg blij met de wo-
ningbouwprimeur voor ons land.
„We willen niet alleen wijzen op
het ludieke karakter van het ex
periment, maar meer nog op het
belang van het stimuleren van
nieuwe bouwvormen in de
volkshuisvesting. Vooral de en-
gergiebesparende woningen
zullen door ons met open armen
worden ontvangen", zegt de
woordvoerder van de gemeen
te.
En hij vervolgt: „Het project is ont
staan doordat veel mensen de
gemeente Beuningen benader
den met de vraag of zij in het dorp
een bijzonder woontype zouden
kunnen realiseren. Zo kwamen
we tot de ontdekking dat er een
grote behoefte bij de mensen ont-
I 6 :!j
staat om zelf hun meest geliefde
woonvorm tc scheppen. Het
grootste gedeelte van de bevol
king woont tegenwoordig in hui
zen in nieuwbouwwijken die al
lemaal op elkaar lijken. Steeds
minder is het mogelijk een wo
ning echt te herkennen in het gro
te geheel De meeste huizen zien
er hetzelfde uit. Het experiment
in onze gemeente kan daar ver
andering in brengen".
