Leidse kampioen verrast
Aanzien Afdeling Leiden
stijgt bij bondscoaches
SPORTAGENDA
Vier spelers bij nationale selectie
Koploper VI overtuigend verslagen
Scorebord
STORMACHTIGE
ONTWIKKELING
SCHAAKCOMPUTER
DONDERDAG 17 JANUARI 1
LEIDEN - De vier jeugdinternationals van de Afdeling
Leiden hebben heel wat sluizen gepasseerd om aan die
status te kunnen komen. Daarmee zorgden Wim Pikaar,
John van Berkel (beiden Roodenburg), Arno Schouten
(Dosr) en Geert-Jan Bakker (Noordwijk) er tevens voor
dat de Afdeling Leiden op sportief vlak in aanzien is ge
stegen bij de bondscoaches van de KNVB.
De vier jeugdinternationals
van de Afdeling Leiden. Staand
v.l.n.r.: John rail Berkel, Wim
Pikaar, Arno Schouten en Geer-
Jan Bakker. Zittend v.l.n.r.: De
Vries en Klunder secretaris en
voorzitter jeugdplan Afdeling
Leiden), trainer Filippo en
Kerkvliet (jeugdtrainer DOSR).
Freek Filippo, trainer van het
jeugdplan in deze Afdeling rela
tiveert dat echter meteen met:
"Dit is een exceptioneel geval"
Niettemin is het opvallend dat
Leiden, de op één na kleinste Af
deling, met drie spelers in het
Nederlands team van 14—15—jari
gen en één (Bakker) in de natio
nale selectie van 16-17-jarigen
vertegenwoordigd, de hofleve
rancier van de bond is. "En dat
aantal had bij het Nederlands elf
tal in de leeftijdscategorie van 14
en 15 jaar zelfs nog groter kunnen
zijn. Ronnie de Roode van Roo
denburg, Rick Hetem en Klaas
Vink van Noordwijk vielen ech
ter net buiten de boot in Zeist,
waar in de herfstvakantie een
trainingsweek werd gehouden"
Op het bondscomplex werden de
laatste zestien bekend gemaakt.
In de maanden daarvoor had een
complete afvalrace plaats gevon
den. Secretaris De Vries van het
jeugdplan van de Afdeling Lei
den: "Aan het begin van elk jaar
wordt een aantal formulieren
verstuurd naar de clubs, waarop
zij de namen van hun meest ta
lentvolle jeugdspelers kunnen
invullen". Voorzitter Klunder
gaat verden "Over het algemeen
ontvangen we daar veel respons
op. De meeste clubs begrijpen
ondertussen wel, dat als ze een
echte goede speler hebben die
toch kwijtraken. Daardoor on
dervinden we in de loop der jaren
steeds minded weerstand".
Omdat bij sommige verenigingen
nofe een beetje angst aanwezig is,
zegt Klunder: "Slechts twee pro
cent van de mensen die alle selec
ties doorloopt haalt het betaalde
voetbal. 66% komt in de hoofd
klasse of in de zaterdag eerste
klasse terecht. Met andere woor
den, dat jeugdplan stimuleert het
amateurvoetbal en die angst is
ongegrond".
Behalve door club-opgave worden
er ook spelertjes via scouting uit
genodigd voor deelneming aan
het jeugdplan, dat in 1965 door de
toenmalige bondscoach, Kessler,
werd opgezet. Als dat is gebeurd
worden er acht streekselecties
van elk zestien mensen in de Af
deling Leiden samengesteld. Fi
lippo: "In de Bollen- en Duin
streek, de stad Leiden en de Rijn
en Veenstreek selecteert men
dan elftallen in de leeftijdsgroe
pen van 13-14 en 15-16 jaar. Dat
mondt dan over een klein jaar uit
in het Oranje voor 14-15- en
16-17-jarigen. Daarvoor spelen
die streekteams echter eerst nog
een aantal" wedstrijden". Vervol
gens stelt Filippo de selectie van
de Afdeling Leiden samen. "En
niet een Leidse selectie", inter-
rupteren bestuurslid De Vries
van Quick Boys en Kerkvliet,
jeugdtrainer van Dosr. "Dat lezen
we vaak, maar wij leveren ook
spelers aan dat team" Waarvan
acte
Voetsporen
Daarna werkt de Afdeling Leiden
duels tegen de andere afdelingen
af, waarna het districtsteam van
West II wordt geselecteerd. Ten
slotte worden uit de districtself-
tallen de nationale teams samen
gesteld. Al deze sluizen heeft bo
venstaand viertal gepasseerd. Nu
de vraag of zij in de voetsporen
van onder andere Wim Rijsber-
gen (New York Cosmos), Arie van
Staveren (FC Twente), Ton Kam-
phues (FC Amsterdam), Fred Fi
lippo (AZ'67) en van meer recente
datum: Richard v.d. Meer, Rick
Talan (beiden AZ'67) en de Van
der Blommen (Feyenoord) kun
nen treden.
De twee Roodenburgers, Wim Pi
kaar en John van Berkel, broer
van Lugdunum-spits Ted van
Berkel, blijven voorlopig nog een
jaar in de B-junioren spelen, ter
wijl Dosr-keeper Arno Schouten
een enkel wedstrijdje in de A-ju
nioren volgend jaar niet uitsluit.
De oudste van het viertal, de 17-
jarige Geert-Jan Bakker, is in
middels al doorgedrongen tot de
A-selectie van Noordwijk-trai-
ner John Eelman. Geen van de
vier spelers heeft overigens al een
uitnodiging voor een proeftrai-
ning bij een betaalde club ont
vangen. Aangepast aan de he
dendaagse maatschappij stellen
John van Berkel en Arno Schou
ten dat ze graag voor een grote
club willen uitkomen, maar ze la
ten ook al doorschemeren: "Het is
wel afhankelijk van hoe een mo
gelijk contract er uit ziet" (Van
Berkel). En: "Ik denk natuurlijk
ook aan de poen"(Schouten).
Grote geld
De verwachting bij dit tweetal, dat
als er een profclub mocht komen,
het grote geld voor hen voor op
rapen ligt, wil nog niet zeggen dat
de juiste instelling niet aanwezig
is. "Ik zie geen verschil met vroe
ger. Deze knulletjes trainen dat
de stukken er af vliegen. En vaak
nog veel intensiever en fanatie
ker dan in mijn tijd. Op de men
taliteit heb ik echt niets aan te
merken", meent Filippo, die met
UVS nog betaald voetbal heeft
gespeeld.
Nu de vier talentvolste spelers uit
de Afdeling Leiden hun eerste in
terlands eind maart gaan spelen,
begint Filippo al weer selecties
samen te stellen voor komend
seizoen. Geert-Jan Bakker zal
daarin ontbreken. Hij moet vol
gend jaar proberen de UEFA-
sluis te passeren. Of dat lukt is
twijfelachtig, want dat elftal be
staat voornamelijk uit spelers
van profclubs. "Maar", merkt Fi
lippo op "Geert-Jan is een knoert
van een voetballer. Op Zeist wa
ren ze unaniem van mening dat
hij hoort in Oranje thuis hoort".
HERMAN POOS
LEIDEN - Oude tijden her
leefden gisteravond in de
Leidse Groenoordhal. De
topper in de inter-regio-
nale zaalvoetbalcompeti
tie tussen de Leidse kam
pioen Koosjardin en VI
(5—3) bracht namelijk zon
500 toeschouwers op de
been. Een bezoekersaantal
dat deed denken aan de
glorietijden van LDWS,
toen het zaalvoetbal nog
écht populair was.
Dat de beide teams er ook nog in
slaagden een redelijke pot zaal
voetbal te laten zien was dubbel
meegenomen. Koosjardin weet
zich door de zege nu op één punt
afstand van VI geplaatst en heeft
met nog zeven wedstrijden in het
vooruitzicht. Voldoende kansen
dus op een kampioenschap. Het
zaalvoetbalteam van De Engel
behaalde een eenvoudige 3-1 ze
ge op het Haagse Snoekie. Glas
bergen lijkt duidelijk op de goede
weg. Nadat de ploeg vorige week
al Concordia versloeg, klopte het
gisteravond Chess Z75 (2-5).
In de Leidse hoofdklasse wist
Oegstgeest na een reeks van ne
derlagen eindelijk weer eens tot
winst te komen. Vd Plas heette
het slachtoffer: 3-\. Van Rooyen
blijft het uitstekend doen. De op
de tweede plaats geklasseerde
ploeg won met maar liefst 11-1
van Van Gerven. Van Duuren en
MJBS kwamen een 3-3 deling
overeen. Landwer maakte geen
fout. Het Sassenheimse team be
haalde een eenvoudige 7-1 zege
op Roodenburg.
Koosjardin-VI 5-3
Koos Bekooy was veruit de belang-
Inter-regionale zaal voetbalcompetitie:
Koosjardin-VI 5-3, Chess Z'75-Glas-
bergen 2-5, De Engel-Snoekie 3-1.
Bart van der Weyden, achtervolgd door Hans Kraag, doet
goedkeurend toe.
rijkste man bij de Leidenaars.
Wanneer zij elke wedstrijd de
zelfde vorm weet te etaleren als
gisteravond hoeft de Leidse
ploeg geen enkele tegenstandei
schotpoging. Koos Bekooy middenkijkt
Stand:
VI
De Roz.
Koosj.
De Engel
De Bron
Huur v. Es
15-25 Glasb. 15-15
14-24 FV Snoekie 15-12
15-24 Rott. Stud. 15-12
15-22 Concordia 15-6
Leidse Hoofdklasse: EKL Boys-De Ta
verne 3-5, Oegstgeest-VdPlas 3-1, Van
Duuren-MJBS 3-3, Van Rooyen-Van
Gerven 11-1, Landwer-Roodenburg
Met twee doelpunten,
een aantal schitterende passes en
passeerbewegingen leidde hij
zijn ploeg naar de fraaie 5-3 zege.
Het breekpunt van de wedstrijd
lag na een kwartier in de tweede
helft. In die fase werd de Rotter
dammer Hans Venneker wegens
protesteren voor twee minuten
naar de kant gezonden. De thuis
ploeg maakte goed gebruik van
de numerieke meerderheid door
van 2-2, via treffers van Bekooy,
uit te lopen naar 4-2.
De Leidse ploeg kreeg al snel een
tegenvaller te verwerken Van
der Sluis scoorde 0-1), maar leek
in het geheel niet geimponeerd.
Zonder schroom werd de aanval
gezocht, wat al snel resulteerde in
een schot van Ge Dubbeldeman
dat op de paal belandde. In de 13e
minuut knalde Ger Nagtegeller,
via het lichaam van de gloed
nieuwe Sparta-trainer Hans
Kraay, de gelijkmaker in: 1-1.
Nog voor rust kwam de zaalkma-
pioen zelfs op voorsprong: Cock
Slingerland passeerde op be
heerste wijze VI-goalie Hans Sint y.
Nicolaas: 2-1. In het tweede jzj
speel part was aanvankelijk weer
de Leidse Kampioen die het spel
dicteerde. Toch moest keeper
Wim Visser in de 10e minuut voor
<le tweede maal de gang naar het
net maken. Piet de Vries leverde
namelijk een voorzet af aan Hans
Venneker, die de kans gretig be
nutte: 2-2. Terwijl Hans Venne
ker op de bank vertoefde, liep de
thuisploeg uit naar 4-2. Hierna
kreeg Koosjardin een penalty te
gen, wegens een sliding van Wim
Visser, die twee minuten de
strafbank mocht opzoeken. Bart
van der Weyden werd in het doel
geposteerd en slaagde er in de
goed genomen strafschop te ke
ien. Ger Nagtegeller vergrootte
de voorsprong nog uit naar 5-2.
Op slag van tijd gaf Arie van dei-
Sluis de stand voor zijn ploeg,
met een prachtig doelpunt, een
wat gunstiger aanzien: 5-3.
Oegstgeest-VD Plas 3-1
De gehele wedstrijd waren de-
Oegstgeestenaren superieur. Pe
ter Hogewoning zorgde voor 1-0.
Mart van der Plas wist de Kat-
wijkse ploeg nog wel op gelijke
hoogte te brengen, maar nog voor
de pauze maakte Peter Wieman
er 2-1 van. In de tweede rondgang
was er het zelfde spelbeeld te
zien. Jan Hogewoning en Peter
Hogewoning raakten ieder nog
de paal en o.a. Maarten Perfors en
Ron van der Kolk lieten goede
kansen onbenut. Vijf minuten
voor lijd loodste Peter Hogewo
ning de Oegstgeester formatie
definitief in veilige haven: 3-1.
Rooyen-Van Gerven 11-1
en monsterzege van de Leide
naars, die nog steeds op een piint
achterstand van koploper De Ta
verne staan. De Leidse produktie
kwam op naam van: John Jansen
(3x), Jan van der Reyden <4x),
Bennie de Roo (2x), Frans Sjar-
Van Duuren -MJBS 3-3
Na vijf minuten in de tweede helft
scoorde Leen Struik 3-2 voor Van
Duuren. Het duurde tot vlak voor
het eindsignaal eerdat Ted Lu-
moindong de stand gelijk trok
voor de Sassenheimers: 3-3. In
het eerste bedrijf scoorde Fred
van Haarlem twee maal voor de
thuisploeg. Voor het Sassen
heimse team waren het Sjoerd
Boot en opnieuw Ted Lumoin-
dong die het net wisten te vinden.
Landwer-Roodenburg 7-1
Bij de doelwisseling prijkte er een
krappe 1-0 voorsprong voor
Landwer op het scorebord (doel
punt Ruud van der Voort). Hierna
liet de ploeg er echter geen enkele
twijfel meer over bestaan de be
tere te zijn van Roodenburg. Via
treffers van Ruud van der Voort
(2x), Peter van der Vlugt (2x) en
Henny Zoet (2x) bouwde de ploeg
de voorsprong uit. Alleen Hans
Hannaart was voor Roodenburg
succesvol.
De Engel-FV Snoekie 3-1
In een té harde wedstrijd behaal
den de Lissenaars een gemakke
lijk zege op de Haagse opponent.
Uit de vele kansen wisten Theo
Godyla (2x) en Jan Van Slooten
tot scoren te komen.
Chess Z'75-Glasbergen 2-5
Met nog zes thuiswedstrijden op
het programma lijkt de Rijns-
burgse ploeg toch nog in staat een
redelijke notering op de ranglijst
te bereiken. Gisteravond had Piet
Haasnoot met drie treffers een
groot aandeel in de Rijnsburgse
zege. Lijs van Egmond en Anne
Ouwersloot brachten de overige
doelpunten op hun naam.
FRED SEGAAR
Momenteel kunnen 's werelds betere schakers nog
hun schouders ophalen voor de speelsterkte van de
schaakcomputer. Maar de schaakcomputer maakt
een stormachtige ontwikkeling door. In een vrij
kort tijdsbestek is zijn niveau met sprongen voor
uitgegaan. Er lijkt een periode aan te breken, waarin
deze ontwikkeling aanleiding zal geven tot onvoor
ziene complicaties in de toernooipraktijk.
De laatste jaren raakt de schaakcomputer al een beetje ingebur
gerd. In de handel is hij nu verkrijgbaar voor enkele honderden
guldens. Het betreft dan voornamelijk Amerikaanse modellen,
omdat in de Verenigde Staten de computerindustrie het verst
gevorderd is. Deze computertjes kunnen op verschillende ni
veaus van speelsterkte ingesteld worden. Naarmate het gekozen
niveau hoger is gebruikt de computer meer tijd voor het vinden
van de juiste tegenzet. Hij berekent dan meer varianten en
beoordeelt meer stellingen, zodat de kans op een sterke zet groter
Verschil van mening
Zou zo'n schaakcomputer ooit sterker kunnen worden dan de
mens? Ten aanzien van deze vraag bestaat een opvallend verschil
van mening tussen twee oud-wereldkampioenen. In 1950 voor
spelde Botwinnik dat de schaakcomputer in een paar jaar de
mens voorbij zou streven. Dat bleek niet het geval te zijn, maar
toch was het Botwinnik zeker ernst want hij staat nu al meerdere
jaren aan het hoofd van een Russisch team, dat zich bezighoudt
met de opbouw van een zeer sterke Sowjet-schaakcomputer. Van
Russische zijde wordt de indruk gewekt dat deze computer weer
een „grote sprong voorwaarts" zal zijn.
Daarentegen wordt door de Amerikanen beweerd, dat Botwinnik
niet veel zal kunnen bereiken omdat hij niet over een goede
computer beschikt.
Lijnrecht tegenover Botwinnik staat Max Euwe. Zijn mening was
en is, dat de schaakcomputer, geprogrammeerd door de mens,
nooit sterker kan zijn dan zijn schepper. De computer zou im
mers maar een oppervlakkige en onvolledige weergave zijn van
het menselijk schaakvernuft, die bovendien creativiteit miste en
zich moest houden aan algemene, ingeprogrammeerde beginse
len van het schaakspel.
Door John van (Ier W iel
Deze bijna ideologische controverse vraagt om een nadere analyse
van de schaakcomputer. Ten eerste kan de schaakcomputer
veelzijdiger zijn dan de afzonderlijke menselijke speler, omdat
hij door een team van mensen geprogrammeerd kan worden.
Ten tweede is het geheugen van de computer vrijwel onbeperkt.
Het is technisch geen probleem om bijvoorbeeld de gehele in
houd van de populaire schaakencyclopedieën in het geheugen
van de computer op te nemen. Zodoende zou men de schaak
computer al meer kennis van openingstheorie kunnen geven dan
zelfs de wereldkampioen bezit. Deze voorsprong van de compu
ter is weliswaar relatief. Niet alle varianten uit de theorieboeken
kloppen, het is een materie die in beweging is.
Ten derde heeft de computer het voordeel, dat hij meer varianten
kan bekijken dan de mens, omdat hij veel sneller functioneert.
Bij dit voordeel hoort een groot nadeel van de schaakcompu
ter.
Hij kan niet zo goed de waarde van varianten bepalen omdat hij
moeite heeft met beoordeling van daaruit ONTSTANE stellin
gen. De mens heeft op grond van zijn ervaring in het algemeen
een goed inzicht in de stellingsbeoordeling. Hij voelt beter aan of
zijn stukken harmonisch samenwerken of niet. Zo speelde ik
eens met wit een partij tegen een computer, die als volgt begon: 1
e4, d5 2. exd5, Dxd5 3. P13, Fc6 4. Pc3, De6 schaak9
Met dit dommq schaakje bereikt zwart niets en zijn dame staat op e6
alleen maar in de weg. Dit is nog maar een simpel voorbeeld,
maar het toont al duidelijk dat een schaakcomputer van nature
geen positioneel inzicht heeft. Voor degenen die schaakcompu
ters programmeren zijn stellingsbeoordeling en positioneel in
zicht de moeilijkste onderdelen, maar ook daaraan wordt hard
gewerkt.
Tenslotte heeft de computer het voordeel dat hij geen slechte dag
kan hebben. Zijn programma zal hem behoeden voor het maken
van grote fouten.
Binnensmokkelen
Stel nu dat het bijvoorbeeld de Russen lukt een computer te maken
die niet hoeft onder te doen voor Karpov. Gezien de opkomst van
de chips zou het misschien mogelijk zijn zo'n computer in dus
danig kleine afmetingen te fabriceren, dat Russische spelers er
ongemerkt eentje zouden kunnen binnensmokkelen in de speel
zaal. Zo niet, dan zou de verbinding met de computer via
piepkleine microfoontjes gelegd kunnen worden of via horloges,
die behalve de tijd ook de beste zetten doorgeven.
Misschien zullen we het beleven, dat aan het eind van de jaren '80
de eerste speler betrapt wordt op het stiekem gebruik van een
schaakcomputertje. Het zou een enorme consternatie in de
schaakwereld teweeg brengen. Men zou een controle moeten
gaan hanteren bij het betreden van de speelzaal en zeer scherpe
sancties moeten stellen op het gebruik van computertjes. Zo zou
de computer bij de denksporten een broertje worden van de
doping bij de lichamelijke sporten.
Een nog reëler gevaar is het gebruik van schaakcomputers bij
afgebroken partijen. De computer kan in korte tijd vellen vol met
analyses leveren. De beschikking over een topcomputer zou een
onbetwistbaar voordeel opleveren en zo'n gang van zaken zou
nauweljks te verbieden zijn. Het raadplegen van secondanten is
een geaccepteerde praktijk en ook tegenwoordig heeft de speler
met de beste menselijke secondant(en) een voordeeltje
Al met al gaat het nog maar om een toekomstvisie. Maar de geschet
ste ontwikkelingen zijn zeker niet denkbeeldig. „Inderdaadzal
opa Donner in 1990 brommen, als hij leest dat er in dat jaar elf
computers meespelen in het open kampioenschap van Neder
land. Het zal er voornamelijk van afhangen of de computerma
kers er in slagen om hun creaties een zo breed mogelijk begrip
van het schaakspel bij te brengen. De tegenwoordige schaak
computers zijn nog te veel ingesteld op het winnen van materiaal
en te weinig op de dynamiek en de harmonie van het spel De
schaakcomputer zal zeker nog wat menselijker moeten wor
den.
Hoofdklasse heren:
VZC Ritmeester-Neptunus (vr). HZ Cl
De Robben-Zyl/LGB. Het Y-HZPC,
LZ'86-AZC,Alphen. Zian/Vitesse-PSV
(zo.). De Meeuwen-De Gouwe (zo.
ZATERDAG
DL Amsterdam-Flamingo's
Zuid-BV Groningen
ni K 2-Schippers B, 19 1 om 14
Santen Haag 3-Lcython. 19 1 i
uur NOVO-Smit ph
Heren: 19 1 om 19 45 i
gels-Fi<
I'ernix
Zinder!
180
19 1
P'Leiden-Punch
NN Donar-Ri
EBBC-BOB
pers-BSW (18/1), Boxtel-Utrecht (18:1
Arrows-Zaandam (19 1). Hertogballc. -
Sphinx (1911, SOVB-Ti otter.- (19 1
Kimbria-Paulus (20 1).
DAMES
EERSTE DIVISIE B
R. Amsterdam-Werkendam (18 li. US
EREKLASSE
Scylla-St. Aloysius, Hoonhor.-
sterdam '78. TT Amsterdam A\ai
HOOFDKLASSE
Scylla 2-AIkmaai, Swift Devcnte
Versa, Koningslust, Red Star'5H.
HEREN
Alkmaar-Mids!
TT Amsterdam
PROMOTIE EREKLASSE
Scylla-VDO, JCV-Wilno. Wa*
Pro
i/K, 19 1 om 15 15 uur Delta-Ge
20 00 uu
RVV-Leython 2, 18/1 om 20.30 i
nado-Zovoc. 19 1 om 16 30uurWvZv
Velo. 19/1 om 16 00 uur VOY DAC.
om 13.30 uur Thoi LUSV. 19 1 om 1.
uur Gem/K 3-Ze
2-Ka
Salto-Korenbc
„..i 20.30 Tornad.
sen, 17/1 om 20.30 uur WV Di
om 19.15 uur LUSV-NOVO, 19/1
16.30 uur Be Fair-GVC, 19/1 om 1
uur DOS 2-Orion.
Eerste kl
Orion I I
VCL 1-A
1 21.45 i
uui DAC2-S 70 1, 19 1 oni 16 15 u
thon 4 Onon 2
Heren: 15 1 om 22 00 uur Levi
RVV 1. 18 1 om 22.15
i-P Leiden (20 11.
irdingi-n 14 80 I'm
ver- 20.1. Algemem-Kwu k 15 40 Uni-
vci 20.1. Algemene-Kwiek 15 40Unlvci
20 1. Fik- Snel 18 00 Apollo 19 1; Ons
Eiland-KOAG 20 30 Umvers 19 1; Cres-
cendo-Eureka 18 50 UniVers 20 1, Velo-
citas-Olympia 19.15 Munnik 19 1.
Overgangsklasse
Brunssum-BCH, Victoria-DKC, F
Rackets-Duinwijck
Eerste klasse
Oosterhout-Rotterdam, Vlietwijk-
Sio, Avanti-VELO
Dames
Eerste divisie
Swift-HMS, Quick-Volewijckers.
SVBO-Foreholte. WWV-ESCA.
Atilla-Bomerbroek
Eerste divisie B
Loreal-EBHV. Heel-Wings. Ver-
burch-HVS, Animo-Zonnebloem.
EMM-PSV.
