„Je kunt je pijp
niet genoeg in
de gaten houden"
Kinderen kennis laten maken met de natuur
DONDERDAG 10 JANUARI 1980
PAGINA 17
door
Sjak
Jansen
Met afgrijzen denkt toebackzuiger Tjibbe J. E. de Groot terug aan die
belangrijke pijprookwedstrijd in de Westduitse stad Bremen. On
gelooflijk wat de 68-jarige Alphenaar aan die wedstrijd een lelijke
pijp heeft gerookt. Een regelrecht debacle werd het.
Dat terwijl Tjibbe de Groot boordevol zelfvertrouwen -
en van zijn eigen dure centen uiteraard - naar Bremen
was afgereisd. Met een tronie van 'mij kan niks gebeu
ren' meldde hij zich in die loeigrote zaal present en nam
z'n plaatsbewijs in ontvangst. 'Tisch 1, Platz 3' stond
erop. Kort en bondig dus, maar datzelfde plaatsbewijs
zou hem wel noodlottig worden.
Tjibbe de Groot (68) kwam dus
op de eerste rij te zitten. Pal
voor een heel leger fotogra
fen, op wie hij aanvankelijk
totaal geen acht sloeg. Totdat
het sein werd gegeven om en
masse de vlam in de pijp te
steken. Toen móést hij wel.
Men begon immers als beze
tenen te fotograferen. Met
flits!
„Moet jij proberen een pijp aan
te houden, terwijl je de ene
flits na de andere in je gezicht
krijgt", zegt De Groot bitter.
„Moet jij onder die omstan
digheden op je pijp geconcen
treerd zien te blijven. Nou, dat
bestaat niet."
Smoor in
Niet zo verwonderlijk dus dat
De Groot al na welgeteld ze
ventien minuten z'n pijp aan
Maarten moest geven. En lo
gisch dat de gepensioneerde
hovenier flink de smoor in
had, want temidden van Eu
ropa's beste toebackzuigers
ging hij af als een gieter. Door
dat geflits voor z'n neus ein
digde hij als 302de.
Nog een hele prestatie vergele
ken bij die branieschoppende
Zwitser uit Oberwallis, die
reeds na twee seconden met
het schaamrood op de kaken
en een gedoofde pijp op z'n
waldhoorn de aftocht kon
blazen. Iets dat volgens Tjib-
be de Groot desondanks niks
afdoet aan het feit dat het ver
reweg z'n 'rotste optreden'
Tegenover dat ene dieptepunt
staan echter even zo goed
driedubbel zoveel hoogte
punten. Want neem nou die
twee keer dat de Alphenaar
Nederlands kampioen werd.
Of die keer dat hij liefst 78 mi
nuten en 59 seconden achter
een - Tjibbes absolute record
- aan z'n pijp trok.
Dergelijke mijlpalen vergeet je
uiteraard niet gauw. Tjibbe de
„Het is ook
grotendeels
een kwestie
van geluk
Groot beaamt dat. „Wie re
kent er nou op datje op zo'n
leeftijd nog Nederlands kam
pioen wordt? Maar het is ook
grotendeels een kwestie van
geluk. Een kwestie van tien
den van seconden vaak,
evenals schaatsenrijden."
Vandaar dat je volgens De
Groot zo zuinig mogelijk
moet roken. Vreselijk zuinig
als het kan. En niet praten,
want ook dat kost seconden.
„Je pijp in de gaten houden,
kun je niet genoeg doen.
Wanneer je even op of om
kijkt, is-ie uit, wat ik je
brom."
Tjibbe de Groot spreekt uit er
varing. Hij draait dan ook al
weer heel wat jaartjes mee in
het internationale pijprook-
Er gaat geen doordeweekse dag voorbij, of ik ben in
de stad en regio wel op zoek naar mensen en dingen
voor deze rubriek. Tips en wensen voor Publiek' kunt
u 's middags tussen één en twee uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 215. Schrijven mag natuurlijk
ook.
De drie stadia van Tjibbes pijproken. Eerst stoppen (foto boven), de
vlam er in (foto rechtsboven) en dan maar genieten (foto rechts).
Soms duurt dat maar zeventien minuten, zoals bij die wedstrijd in Bremen
en soms 78 minuten en 59 seconden en dat is Tjibbes record.
Kwestie van pijp in de gaten houden. "Wanneer je even op of om kijkt is-ie
uit, wat ik je brom".
dens een wedstrijd in Londen
pardoes tot uitdrukking
bracht door de inhoud van
Misselijk KSSbloemd °P ta'
Zoals het verhaal van die toe
backzuiger - z'n nationaliteit
wil de Alphenaar even niet te
binnen schieten - die de ge
woonte had na twee uur van
zuinig zuigen prompt niet
goed te worden en zulks tij-
Even smakelijk verhaalt De
Groot over het merkwaardige
gegeven, dat hij thuis de
grootste moeite heeft een
langdurige pijp te roken. „In
huis raakt-ie om de haverklap
uit. Vraag het mijn vrouw
maar." Deze gebaart hevig
van ja. Maar thuis rookt Tjib
be dan ook nooit zo geconcen
treerd als op wedstrijden.
Goochelen
Op wedstrijden rookt De Groot
dus een stevig partijtje mee.
Toch zegt hij het nooit zo ver
te zullen schoppen als de Ita
liaan Vecchi uit Modena.
Vecchi is de absolute wereld
kampioen. Rookt zonder
moeite een pijp van vier uur.
„Die zit zo te goochelen met z'n
pijp", zegt De Groot. „Daar
kan geen mens tegen op. Maar
diezelfde Vecchi zit ook, in
strijd met de regels, te rot
zooien. Hoe die het 'm echter
flikt? Joost mag het weten.
We hebben d'r allemaal al bo
venop gestaan, maar dat is
gewoonweg niet te volgen.
Klaar uit!"
Tjibbe de Groot rookt stevig partijtje mee
Stichting School in Bos en Landschap brengt natuurwerkboek uit
(Van onze correspondent)
ARNHEM - „Oprotten. We hebben het druk". Met deze
niets aan duidelijkheid te wensen overlatende woorden
stuurde een Ciske de Rat-achtig jochie de begeleiders van
het toenmalige project School in Bos weg. Een betere
aanbeveling konden de initiatiefnemers zich overigens
niet wensen, wan met deze ontboezeming bleek tevens
het schuchter opgezette project een schot in de roos te
zijn.
Hoewel de Amsterdamse Jordaan
en De Pijp-schoolkinderen die
aan het eerste project deelnamen,
geen knolbegonia van een dahlia
konden onderscheiden en alle
vogeltjes uitscholden voor een
sijsje, was de levensvatbaarheid
van het initiatief onomstotelijk
vastgesteld.
Inmiddels hebben enkele duizen
den scholieren kennis kunnen
maken met de projecten zoals die
gestalte hebben gekregen dank
zij het doorzettingsvermogen van
de werkgroep School in Bos en
Landschap.
Toen de toenmalige werkgroep
School in Bos in 1972 op zoek
ging naar schoolkinderen om ze
op experimentele basis kennis te
laten maken met de natuur, werd
tegelijk aan de Amsterdamse
jeugd gedacht. Er werd vanuit
gegaan, dat wanneer het project
met deelneming van die hartje-
stad-kinderen zou lukken, het
verdere succes er tevens van zou
zijn verzekerd.
De keuze viel op een school in De
Pijp en in de Jordaan. Toen de
Amsterdamse wethouder van
onderwijs om toestemming voor
de projectweek werd benaderd,
reageerde hij met: „Komt u ook
mijn bleekneusjes helpen". Een
weinig hoopvol begin, maar des
alniettemin werden de Amster
dammertjes de eerste uitverko-
werd toen een actie begonnen om
die verwoeste bossen weer zo
snel mogelijk aan te planten.
Daarbij werden schoolkinderen in
gezet en al heel gauw bleek, dat
die kinderen er bijzonder door
werden gemotiveerd. De milieu
bewustheid werd aangewakkerd
en alom ontstond een verregaan
de interesse voor de natuur. Zo
kwamen in Duitsland als uit
vloeisel ervan ook de zogenaam
de Jugendwaldheime tot
stand.
Die werden in 1965 'ontdekt' door
een bezield man Bert Schut, des
tijds werkzaam bij de Heidemij.
Een ontdekking, die hem lang
bezighield en die hij in Nederland
onder de aandacht van gelijk-
geïnteresseerden bracht.. -Daarop
stak een aantal enthousiastelin
gen vanuit diverse disciplines in
ons land de hoofden bijeen.
Van Kruijssen: „Resultaat hiervan
was het opstellen van een - naar
goed Nederlands gebruik - nota,
die werd voorgelegd aan CRM.
Daar bleef dat rapport simpelweg
liggen zonder er ook maar één
reactie op te vernemen. Daarom
is in 1972 maar op goed geluk be
gonnen met het project School en
Bos".
Blij makend
„Nu draaien we met honderden
kinderen - alleen vijfde- en zes-
deklassertjes - per jaar", vertelt
secretaris J. A. van Kruijssen van
de stichting School in Bos en
Landschap en tevens stafmede
werker van de Vereniging Ko
ninklijke Nederlandsche Heide
maatschappij. De oorsprong van
School in Bos en Landschap is
nogal ingewikkeld. Direct na de
Tweede Wereldoorlog werden in
Duitsland langs de grenzen met
Nederland, België en Frankrijk
enorme wouden gekapt.
Dat hield verband met herstelbeta
lingen. Dat kappen van die wou
den maakte enorme indruk op
Duitse burgers, ohderwijsmen-
sen en bosbouwers. Vanuit de
burgerij en de onderwijswereld
Dat begin had plaats in het met veel
natuur gezegende Apeldoorn.
Inderdaad, met die Amsterdamse
Jantjes Beton. Het waren gewel
dige donderstenen. De eerste
avond zat bijvoorbeeld de pap al
tegen het plafond van de jeugd
herberg, waar ze tijdelijk verble
ven. Maar wat veel belangrijker
was: De kinderen maakten zich
een blijmakende kennis eigen te
midden van de natuur.
Van die eerste werkweek in Apel
doorn in 1972 waaraan negentig
kinderen deelnamen, is het" pro
ject tot 1900 deelnemers, ver
deeld over 34 werkweken, uitge
groeid in 1979. Het werk is in
middels ook 'uitgewaaierd' over
geheel Nerland. Op vijftien ver
schillende punten kriskras in het
land worden de werkweken mo
menteel gehouden. Een en ander
De Stichting School in Bos en
Landschap, waarvan het se
cretariaat in Arnhem is on
dergebracht, heeft eind vo
rig jaar een natuurwerkboek
ten doop gehouden. Dat werd
in een oplage van honderd
duizend exemplaren ter be
schikking gesteld aan leer
lingen uit de hoogste klassen
van het basisonderwijs.
Dit honderd bladzijden tellen
de en rijk geïllustreerde
,,doe-boek" bevat tal van
ideeën en opdrachten voor
het ontdekkend leren en le
rend ontdekken van de vele
relaties, die er bestaan tus
sen de mens en zijn natuur
lijke omgeving.
Deze reportage is een nadere
kennismaking met de stich
ting en met de activiteiten,
die zijn en nog worden ont
wikkeld om het kind meer
bekend te maken met alles
wat bloeit en groeit.
Zo'n zeven jaar geleden wer
den de eerste kinderen ont
vangen om een weekje in de
natuur rond te dolen. Een
moeizame start was dat.
Maar inmiddels worden per
jaar honderden scholieren -
allen vijfde- en zesdeklassers
van basisscholen - ontvan
gen om ze bij te brengen, dat
de natuur er niet alleen is om
te worden vernield-
kon mogelijk worden, nadat het
ministerie van CRM na eerst de
kat enkele jaren uitgebreid uit de
boom te hebben gekeken, in 1975
tot subsidiëring overging.
Maar er zijn in de loop der jaren
meer geldschieters gevonden.
Was de Heidemij vanaf het begin
ook financieel ondersteunend
present; thans worden ook gein
ontvangen van het Instituut voor
Natuurbeschermingseducatie
(INV), van het Nationaal Jeugd
Fonds, alsmede van de Aktie Na
tuur.
Mechanisatie
De stichting richt haar activiteiten
niet alleen op stadse kinderen,
die nogal eens menen, dat de
melk van de fabriek komt in
plaats van de koe, maar ook op
kinderen uit niet verstedelijkte
gebieden.
Een oud ideaal van de stichting
wordt binnenkort werkelijkheid.
Een vriendelijk aanbod van de
gemeente Apeldoorn vormt
daarvan de basis. Apeldoorn
Een groepje kinderen dat deelneemt aan de activiteiten van de Stichting School in Bos en Landschap.
heeft de stichting het landgoed
De Woudhuizen en de daarop
staande villa Het Woldhuis na
melijk beschikbaar gesteld en
daarmee ziet de stichting een
wensdroom - het bezit van een
eigen buitencentrum - thans
verwezenlijkt.
Het opknappen van de villa wordt
bekostigd uit gelden, die be
schikbaar zijn gekomen via de ac
tie Geef om de Natuur van het
Wereldnatuurfonds. De inrich
ting van Het Woldhuis wordt me
de mogelijk gemaakt door een
uitkering van het Prins Bern-
hardfonds. Het landgoed De
Woudhuizen 350 hectare -
wordt onderhouden door de af
deling Landelijke Eigendommen
van de gemeente Apeldoorn. In
maart wordt Het Woldhuis in ge
bruik genomen.
Dat betekent 64 permanente bedjes
erbij", verhaalt secretaris Van
Kruijssen enthousiast. „We gaan
van een gemiddelde bezetting
van vijftig bedden uit en dat ge
durende veertig weken per jaar.
Daarmee komt het aantal deel
nemers met ingang van het vol-
gend jaar wel op het dubbele van
ties, die de natuur vei
vult, wordt
dit jaar terecht". Een niet onaan
niet nagedacht. Maar>
:e zitten wel
zienlijk succes van de stichting.
constant met hun ge*
dachten bij
die alleen maar gelukkig is te
hun werk in hun fabi
iek.
maken door zoveel mogelijk
Van Kruijssen: „En dal
terwijl de
scholieren op onderwijsverant-
massa niet in de gate
11 heelt, dat
woorde wijze kennis te laten ma
in een fabriek nog noa
ken met moedertje natuur.
eten is gemaakt Mm
de natuur
wordt door de mens r
laar de keel
Want de mensen zijn in de loop der
gegrepen en dat kan
die natuur
jaren heel erg van de natuur ver
wijderd. Ze denken over een bos
Daarom hopen we, dai
l dit bij de
'1 in de trant van: liet is wel leuk
kinderen door wil dr
ingen. Eer
om naar te kijken en bij warme
kind kan je nog wat
leien. Dat
dagen geeft het ook nog scha
heeft de ervaring inn
duw. Maar over alle andere func
uitgewezen".
