Goudzwaard wil
CDA
rug toekeren
5Niet-vloeken zaak van fatsoen'
Inwoners van
Middelburg
beschuldigd
van doodslag
Kritiek Rietkerk (VVD)
uitlating Geertsema
op
Croes protesteert bij Van der Klaauw
Vanwege standpunt over kernwapens
Klachten over gifschip
krijgen weinig aandacht
Jongen komt om bij in
brand steken jeugdsoos
BINNENLAND
PAGINA 7
Actie tegen ondemocratische houding van Bond tegen het Vloeken
LEIDEN - De eind vorig jaar ge
starte actie om het geven van
subsidie aan de Bond tegen het
Vloeken te staken heeft veel stof
doen opwaaien in verscheidene
gemeenteraden.
De Bond tegen het Vloeken is be
kend geworden door slagzinnen
als: "Spreek vrijmoedig over God
maar misbruik nooit zijn naam"
en "God hoort u: vloek niet".
Alle gemeenteraden en provinciale
staten, die de Bond tegen het
Vloeken subsidiëren, kregen een
brief ondertekend door 177
volksvertegenwoordigers, o.a.
het Alphense gemeenteraadslid
A. van Geest. De briefschrijvers
vragen om stopzetting van de
subsidie. Zij baseren hun actie
tegen de bewuste Bond o.m. op
een toespraak van ds. Snoei op de
jaarvergadering van de Bond te
gen het Vloeken in juni 1978 in
Nijkerk.
Uit deze toespraak bleek, dat ds.
Snoei het met de democratische
waarden uit onze samenleving
niet zo nauw neemt. Hij waar
schuwde in zijn rede voor de
dreiging van een zogenaamde
derde weg. Deze derde weg houdt
in een maatschappij, die berust
op veelvormigheid. Mensen met
verschillende levensovertuigin
gen leven naast elkaar en respec
teren elkaar. "Deze derde weg
wordt ons opgedrongen door
het democratisch vaak humanis
tisch denken van onze tijd, dat
ons voorhoudt, dat ieder even
veel recht heeft, dat ieder op ei
gen wijze tot zijn recht moet ko
men en dat ieder vrij dient te zijn
in zijn of haar overtuiging", aldus
Snoei, predikant-direkteur van
de Hervormde Bond voor In
wendige Zending op Gerefor
meerde Grondslag.
De Bond heeft nooit afstand geno
men van deze uitspraken. De toe
spraak is zelfs uitgegeven door de
Bond en wordt toegezonden aan
mensen die informatie vragen
over de Bond tegen het Vloeken.
Deze en andere uitspraken zijn de
actievoerders in het verkeerde
keelgat geschoten. De actie is een
initiatief van drs. G. den Besten
uit Noordbroek. Hij is gemeente
raadslid voor de PvdA in Oost
broek (Groningen) en actief lid
van het Humanistisch Verbond.
Dit Verbond schaart zich volledig
achter de actie.
In een vorig jaar door de Bond ge
maakt overzicht van uitspraken
door en over de Bond wordt nog
herinnerd aan een toespraak die
prof. dr. L. Scholten in 1957 hield
bij het 40-jarig bestaan van de
Bond. In deze toespraak komt tot
uitdrukking dat de Bond niet
streeft naar een regering die be
rust op de wil der kiezers (een
democratie), maar op Gods wet
ten (een theocratie). Scholten zei
toen n).: "Het Nederlandse volk
dient te weten dat zijn overheid
haar macht ontleent niet aan de
wil des volks, maar aan God door
wien de koningen regeren".
"Het is werkelijk misselijk wat hier
gebeurt. Het is in strijd met de
waarheid. Zeer ten onrechte
wordt er iets tegen ons onderno
men", luidt de reactie van prof.
dr. W.H. Velema uit Apeldoorn,
landelijk voorzitter van de Bond
tegen het Vloeken. "De uitspra
ken van ds. Snoei zijn volkomen
uit hun verband gerukt." De
Bond heeft in een tegenactie alle
gemeenteraden en staten die de
brief van de 177 hebben ontvan
gen een schrijven gestuurd,
waarin zij de gewraakte rede van
Snoei toelicht.
Traditie
De brief van de 177 heeft er in ver
schillende gemeenteraden toe
geleid dat men in ieder geval is
gaan nadenken over een subsi
die, die door de meeste gemeen
ten traditiegetrouw wordt gege-
In Hillegom stelden B W voor de
subsidie aan de Bond te staken.
Dit leidde tot een heftige discus
sie, waarin de CD A-er Van de
Kamp de hoofdrol speelde. Hij
was tegen het voorstel van het
College en wilde de subsidie
voortzetten. "De Bond doet veel
belangrijk werk", aldus Van de
Kamp. Hij vond de zaak kenne
lijk zo belangrijk, dat hij ver
klaarde het geld alsnog uit eigen
zak te betalen, indien de subsidie
gestaakt werd. Uiteindelijk ver
wierp de Hillegomse Raad het
voorstel met 9 stemmen tegen en
8 voor, zodat Hillegom de Bond
nog steeds financiert.
Het CDA-kaderblad "Bestuursfo
rum" van november '79 schrijft
over de rede van ds. Snoei het
volgende: "Naderhand heeft de
spreker (ds. Snoei red.) aan het
bestuur van de Bond (Bond tegen
het Vloeken red.) meegedeeld,
dat men in zijn woorden geen
aanval op de democratie kan le
zen, maar helaas is dat wel het
geval". Volgens het CDA-blad
hoeft dit echter geen reden te zijn
om de subsidie te staken.
Ook bij de begrotingsbehandelin
gen in Leiden kwam de subsidie
ter sprake en wel door een amen
dement van een PSP-raadslid.
Het amendement werd zonder
tegenstemmen aangenomen en
zodoende geeft Leiden nu geen
subsidie meer aan de Bond.
In Noordwijk stelde het PvdA-
raadslid Voorham, dat de Bond
een reserve zou hebben van meer
dan twee ton. Volgens haar is het
niet de bedoeling, dat subsidie
gelden worden opgespaard. B
W van Noordwijk antwoordden
hierop, dat zij de Bond tegen het
Vloeken om de financiële cijfers
zouden vragen.
In Alphen a/d Rijn en in Lisse
wordt al jaren geen subsidie meer
gegeven. Dit heeft echter een an
dere oorzaak. Bij het behandelen
van het algemene subsidiebeleid
vonden de beide gemeenten het
niet noodzakelijk om de Bond
nog langer te steunen.
Katwijk ziet voorlopig geen aanlei
ding om geen geld meer te geven
aan de Bond. "Wij doen dit al ja
ren, traditiegetrouw en dat is een
goede zaak", aldus de gemeente
secretaris.
In Woubrugge beslist de Raad pas
17 januari, het schrijven van de
177 bereikte de gemeente te laat,
zodat het niet meer in de begro
ting kon worden opgenomen.
De provincie Zuid-Holland geeft
sinds kort ook geen subsidie
meer. Een voorstel van enkele
Statenleden van PvdA, WD en
D'66 daartoe werd onlangs aan
genomen. De Statenleden waren
allen ondertekenaars van de brief
van de actievoerders.
De ondertekenaars van de brief
hebben verschillende achter
gronden op politiek gebied en op
het terrein van de levensovertui
ging. "Godsdienstig/levensbe
schouwelijk vormen de onderge
tekenden al evenmin een een
heid: onder hen bevinden zich
christenen (uit diverse kerkge
nootschappen), humanisten,
alsmede personen die noch tot de
eerste noch tot de tweede groep
gerekend wensen te worden", al
dus de briefschrijvers. Zij zeggen
verder nog, dat het niet-vloeken
een zaak is van fatsoen en van op
voeding in het gezin.
MARIJKE KOOL
DEN HAAG (GPD) - De opsteller van het vorige verkie
zingsprogramma van het CDA zal vrijwel zeker geen lid
blijven van die partijDe antirevolutionaire professor Bob
Goudzwaard verwijt de CDA-politici dat zij in het kern
wapendebat de christelijke beginselen niet hebben na
geleefd
Goudzwaard heeft zich een week
geleden al teruggetrokken uit de
commissie die het nieuwe ver
kiezingsprogramma voorbereidt
Hij was daarvan lid namens de
ARP, een van de partijen die in
oktober moeten opgaan in het
CDA.
Goudzwaard heeft in het weekein
de duidelijk gemaakt dat het
CDA niet de partij wordt die hij
graag had gezien. Hij wil een par
tij waarin beginselen voorop
staan. Hij verwijt de CDA-ka-
merleden en ministers dat zij de
beginselen ondergeschikt maken
aan het haalbare. Eén van die be
ginselen is voor Goudzwaard het
De ontevredenheid van Goud
zwaard richt zich niet alleen op de
bewapeningspolitiek van het
CDA. In het protestants-christe
lijke dagblad Trouw keerde hij
zich zaterdag ook tegen de
„voortgaande welvaartsgroei, die
een doel is geworden dat ons ter
roriseert". De welvaartsgroei
rechtvaardigt volgens Goud
zwaard alle vormen van moderne
techniek. „En juist daarom lopen
we steeds meer in tal van
problemen vast" „Alleen die po
litiek" heeft toekomst, die als be-
ginselpolitiek de strijd durft z
te binden tegen deze afgoden
doet vanuit verplichtende
afwijzen van steeds verdergaan
de modernisering van kernwa
pens. „Het kernwapendebat van
afgelopen december heeft voor
mij duidelijk gemaakt dat het zo
niet kan. Als het CDA zich niet
corrigeert ga ik uit die partij", al
dus Goudzwaard gisteren in een
radio-interview.
Volgens CDA-kamerlid Gualtherie
Van Weezei zal het vertrek van
Goudzwaard zeker gevolgen
hebben voor de aanhang van de
partij. Goudzwaard zelfheeft ge
zegd dat zijn opvatting waar
schijnlijk maar door een klein
deel van de ARP gedeeld wordt
Hij was het eens met AR-kamer-
lid Schakel die beweerde dat de
AR-kamerleden geen goede af
spiegeling zijn van de samenstel
ling van de AR-partij. (Negen van
de dertien AR-kamerleden heb
ben aanvankelijk tegen de mo
dernisering van de kernwapens
gestemd.)
Schakel is er van overtuigd dat de
fusie van KVP, ARP en CHU tot HOOGEVEEN (GPD)-WD-leider
DEN HAAG
de moderne samenleving, en dat Haag geprotesteerd tegen de Russische
i het ambassadegebouw. Op het aanbellen
Goudzwaard
het CDA in oktober gewoon zal
doorgaand Goudzwaard wil in
plaats van de fusie een federatie
van de drie partijen tot stand
brengen. Daardoor zou de eigen
inbreng van de verschillende
vleugels beter gewaarborgd
zijn.
Goudzwaard meent dat de kamer
fractie en de regering mede ver
antwoordelijk zijn voor de mo
dernisering van de kernwapens
Kamerlid Gualtherie Van Weezei
heeft Goudzwaard daarin nu ge
lijk gegeven. In het kamerdebat
van december is over de Neder
landse verantwoordelijkheid
grote onduidelijkheid blijven be
staan.
Rietkerk is het niet eens met de
opvatting van de liberale voor
man mr. Geertsema, dat er in de
nabije toekomst een nieuwe libe
rale partij zou moeten komen,
waarin mensen uit PvdA, D'66 en
WD een plaats zouden moeten
kunnen vinden. Rietkerk be
treurt dat Geertsema uitlatingen
in die richting heeft gedaan.
Rietkerk zei dat zaterdagavond op
een WD-bijeenkomst in Hooge-
veen. De WD-leider wijst op het
mede door Geertsema opgestelde
„Liberaal Manifest", waarin
wordt gesproken over een con
centratie van liberalen in ons
land. De suggestie daarin, dat de
WD zichzelf zou moeten ophef
fen indien zo'n concentratie mo
gelijk is, is natuurlijk wat anders
dan wat Geertsema wil, zei Riet
kerk.
Een samenwerking met de PvdA
zag hij niet zitten. Niet alleen
vanwege de verschillen ten aan
zien van vrede en veiligheid,
UTRECHT (ANP) - De klachten
van de werknemers die het gif
schip Matthias 2 onderhouds
beurten geven, zijn het gevolg
van het blootstaan aan dampen
van chemische stoffen die onver-
brand in het schip zijn achter
gebleven.
Dat is de conclusie van de bedrijfs-
ledengroep van de Industriebond
FNV bij het havenbedrijf Vlaar-
dingen-Oost (HVO) en de che
miewinkel in Leiden, die een on
derzoek hebben ingesteld naar de
werkomstandigheden op het
schip.
De Matthias 2 is een afvalverbran
dingsschip. Het verbrandt - al
tien jaar lang - op open zee che
misch afval dat vanwege gevaren
voor mens en milieu niet op land
mag worden geloosd of verwerkt.
Bij het havenbedrijf Vlaardin-
gen-Oost krijgt het schip twee
maal per jaar een onderhouds
beurt waarbij ook reparaties
worden verricht.
In hun rapport zeggen de onder
zoekers, dat vrijwel alle werkne
mers klagen over een enorme
stank met als gevolg daarvan
hoofdpijn, keelpijn, verlies van
smaak, braakneigingen en dui
zeligheid. Ook hun huid blijkt te
worden aangetast.
De haveninspectie heeft het schip
weliswaar veilig verklaard voor
mens en vuur. maar de onderzoe
kers stellen, dat de deskundigen
van de haveninspectie hebben
volstaan met het meten van stof
fen als benzeen en trichloore-
theen, chemicaliën, die piet eens
op de ladingslijst voorkwamen.
De Industriebond FNV beschul
digt in zijn blad 'Zin' de onder
nemingsraad en de bedrijfslei
ding van HVO, de havenar
beidsinspectie en de bedrijfsge
neeskundige dienst ervan, on
voldoende aandacht te hebben
geschonken aan de klachten van
de werknemers. "Deze instanties
hebben nauwelijks de moeite ge
nomen om de omstandigheden
waaronder moest worden ge
werkt nauwkeurig te beoordelen
op risico's voor de gezondheid,
laat staan dat ze er iets aan heb
ben gedaan".
EMMELOORD (ANP) - De 18-jarige Max H. uit Emmeloord is gistermor
gen omgekomen bij een brand die de jeugdsoos Klos in Emmeloord in as
legde.
Het slachtoffer had samen met een 21-jarige vriend, naar de politie later is
gebleken, de soos in brand gestoken uit onvrede met het feit dat in het
gebouw soft-drugs werden gebruikt. De jongens staken gisterochtend
vroeg gordijnen en ander brandbaar materiaal in de soos aan. Het vuur
verspreidde zich zo snel, dat Max zich niet meer in veiligheid kon bren
gen.
Rond de jaarwisseling waren er bij de soos schermutselingen geweest
tussen bezoekers en anderen in verband met soft-drugs.
maar ook om de dominerende rol
die de PvdA aan de overheid in
onze samenleving wil toeken-
Rietkerk zei te betwijfelen of een
looningreep door de overheid wel
zinvol is. „Het loonbeleid is een
zaak die in eerste instantie door
werkgevers en werknemers moet
worden opgelost. Als dat niet
lukt, kan de overheid maatrege
len nemen. Maar alleen als zij dan
ook zelf bereid is haar uitgaven te
matigen. Een looningreep zal
deel moeten uitmaken van een
„nationale matigingsronde", zei
Rietkerk.
De WD-leider haalde in zijn rede
ook nog uit naar de Sowjet-Unie
vanwege de inval in Afghanistan.
Hij zei „verontwaardigd te zijn
over deze brutale ingreep in het
bestuur van een onafhankelijke
staat". Rietkerk zei dat tegen
maatregelen nodig zijn, waarbij
hij een boycot van de Olympische
Spelen suggereerde.
Het Sowjet-optreden toont aan dat
het nodig is een sterk defensie
apparaat in stand te houden om
de Sowjet-Unie af te schrikken
„en ondubbelzinnig duidelijk te
maken dat wij onze democratie
en vrijheid wensen te verdedi
gen".
Rotterdammer
bekent schuld
fatale brand
ROTTERDAM (ANP) - De Rot
terdamse recherche heeft gis
teren een man aangehouden
die later heeft bekend de
brand in een huis aan de
Oleanderstraat in Rotterdam-
Zuid, waarbij in de nacht van
1 op 2 januari elf mensen om
het leven kwamen, te hebben
veroorzaakt. Na langdurige
verhoren verklaarde de 57-ju-
rige meubelmaker J. F. uit de
Maasstad dat hij "uit balorig
heid" een brandende sigaret-
tepeuk door het kapotte raam
van de benedenverdieping
van het huis naar binnen had
gegooid. De peuk kwam op
een matras terecht. De politie
is ervan overtuigd dat deze si-
garettepeuk de fatale brand
heeft veroorzaakt. Een onder
zoek van het gerechtelijk na
tuurwetenschappelijk labo
ratorium in Rijswijk onder
steunt deze mening. Het labo
ratorium kwam tot de slot
som dat de brand op de bene
denverdieping moet zijn be
gonnen.
De meubelmaker werd door de
politie aangehouden op
grond van enkele getuigen
verklaringen. Een aantal be
woners van de Oleanderstraat
had kort voor het uitbreken
van de brand een man in de
buurt van het pand gesigna
leerd.
MIDDELBURG (GPD) - Op be
schuldiging van doodslag van de
38-jarige Marokkaan Ahmed Erra
- in de nacht van oud op nieuw -
heeft de Middelburgse politie za
terdag twee inwoners van Mid
delburg in verzekerde bewaring
gesteld. Uit hun verklaringen
heeft de politie in de nacht van
vrijdag op zaterdag geconclu
deerd dat zij het slachtoffer zoda
nig hebben mishandeld dat dit
zijn dood tot gevolg heeft ge
had.
Zo bleek dat beide verdachten het
begin van het nieuwe jaar in een
sfeer van dronkenschap met Erra
hebben doorgebracht in de wo
ning van een van hen. Volgens de
afgelegde verklaringen struikel
de het slachtoffer toen hij op een
gegeven moment naar het toilet
wilde. De Marokkaan viel en be
gon te braken. Hierop zou hij op
het hoofd zijn geslagen. Vervol
genswilden beiden van hem af en
zijn met hem aan het sjouwen
geweest. De raadsman van een
van de verdachten deelde mee
dat zijn cliënt had verklaard dat
zij slaags waren geraakt Volgens
de raadsman had zijn invalide
cliënt ontkend dat deze met een
rolstoel over het hoofd van de
Marokkaan had gereden. Hiervan
was hij wel beschuldigd.
Het gerechtelijk onderzoek van de
patholoog-anatoom dr. J. Zel-
denrust heeft uitgewezen dat Er
ra door verstikking om het leven
is gekomen.,Hy is gestikt in zijn
braakselaldus de formulering
van politiecommissaris Van
Ooyen op een persconferen
tie.
Tot de problemen waarmee de sa
menwerkende politieteams bij
het onderzoek te maken kregen,
behoorde dat de Marokkaan niet
om het leven kon zijn gekomen
op de plaats waar het half ontkle
de lichaam rond zeven uur 's
avonds nieuwjaarsdag werd ge
vonden: in een betegelde brand
gang in Middelburg. De sporen
van zand en kalk die op het stof
felijk overschot werden aange
troffen, klopten niet met de om
geving.
Bij het buurtonderzoek stuitte de
politie op een kruipruimte onder
de woning van een van de ver
dachten. Daar trof men zand en
kalk van een zelfde samenstelling
aan als op de kleding en het li
chaam van het slachtoffer waren
gesignaleerd. Evenals haren die
overeenkwamen met zijn
haar.
Den De verklaringen van de verdachten
maakten duidelijk dat Erra op de
vroege morgen van nieuwjaars
dag in die kruipruimte is „opge
borgen" Volgens het hoofd van
het recherchebijstandsteam
hebben de verdachten verklaard
dat dit is gebeurd nadat hun was
gebleken dat Erra was overleden.
Dr. Van Ooyen: „Ook als de ver
dachten dat niet bekend zouden
hebben, is aan de hand van de
sporen in de kelder het bewijs te
leveren dat het slachtoffer in de
kelder is geweest"
Toen - eerder op de vroege ochtend"
van nieuwjaar - de verdachten
besloten dat Erra weg moest, is
een van de verdachten met hem
ter ontnuchtering gaan rondrij
den in de auto van de Marokkaan.
De ander bleef thuis omdat hij
invalide is en in een rolstoel zit.
Toen na terugkeer het slachtoffer
bleek te zijn overleden, is het in
de kelder gedeponeerd. In het
begin van de avond van nieuw
jaarsdag is het nog steeds half
ontklede lichaam van Erra in de
brandgang gelegd.
Enorme schade
DEN HAAG (ANP) - Drie Hage
naars hebben de afgelopen we
ken door heel Den Haag voor
minstens 30.000 gulden schade
aangericht met het ingooien van
ruiten van woningen en winkels
De drie werden in de nacht van
vrijdag op zaterdag aangehouden
nadat zij een winkelruit ter waar
de van 2.500 gulden met een trot
toirtegel aan diggelen hadden
gegooid. Na verder verhoor door
de politie bekenden zij diezelfde
avond nog bij zes woningen en
twee andere winkels de ruiten
kapot te hebben gegooid. Dat ge
beurde na een bezoek aan een
dancing. Later bekenden z(j in de
afgelopen weken nog meer ste
nen te hebben gegooid.
WILLEMSTAD - „Grote tevreden
heid" heerste zowel bij de Vene
zolaanse regering als bij minister
Van der Klaauw (buitenlandse
zaken) na het Nederlandse blik
sembezoek aan de Venezolaanse
hoofdstad Caracas. Tijdens de
besprekingen is gebleken dat
Venezuela de afgelopen maan
den een zelfde soort politieke
doctrine inzake het Caribisch ge
bied heeft ontwikkeld als Ne
derland. Ook over de toekomst
van de Antillen waren Van der
Klaauw en zijn Venezolaanse
ambtsgenoot Zanbrano het vol
ledig eens: de Antillen moet een
politieke en economische een
heid blijven vormen, ook na de op
het programma staande onaf
hankelijkheid.
Prooi
Dat laatste heeft nogal wat beroe
ring gewekt bij de Arubaanse on-
afhankelijkhcidspleiter Bettico
Croes. Hij heeft Van der Klaauw
per telex laten weten dat zijn uil-
latingen indruisen tegen de rege
ringsverklaring van het huidige
Antilliaanse kabinet, waarin het
onafhankelijkheidsstreven van
Aruba wordt erkend, evenals
zelfbeschikkingsrecht van de
andere eilanden. Tevens wijst
Croes erop dat in de Konink
rijkswerkgroep (die de onafhan
kelijkheid vorm moeten gege
ven) nog alti'd wordt onderzocht
in hoeverre een onafhankelijk
Aruba toekomst zou hebben.
Uitlatingen van Van der Klaauw
dat Aruba alleen geen levensvat
baarheid heeft en daarom een
prooi voor Cuba zou zijn, hebben
Croes dan ook zeer verontwaar
digd.
Minister Van der Klaauw toonde in
Caracas volledige instemming
met de nieuwe Venezolaanse di
plomatie inzake het Caribisch
gebied die de Venezolaanse mi
nister van buitenlandse zaken
José Zanbrano dubbelzinnig de
naam „interventie zonder inter
ventie" heeft meegegeven. Deze
Venezolaanse doctrine gaat uit
van een versneld verbreidende
Cubaanse invloed in kleine (vaak
jonge) Caribische staten. Volgens
Zanbrano moet die Cubaanse in
vloed een halt worden toegeroe
pen omdat daardoor de democra
tische ontwikkelingen in die sta-
ten worden verstoord en de Cari
ben het terrein dreigen te worden
waar de Verenigde Staten en de
Sowjet-Unie hun geschillen gaan
beslechten.
Derde weg
Zanbrano, die sinds vorig jaar
maart in functie is, propageert
een soort van derde weg, die niet
ten dienste staat van het Ameri
kaanse imperialisme maar
evenmin het communisme mag
worden. In mooie woorden heet
het dat de Caribische staten de
mogelijkheid moeten hebben om
zich veilig te ontplooien en hun
eigen ontwikkelingsmodel moe
ten kunnen kiezen. Om niet ge
troffen te worden door de „Cu
baanse infectieziekte" (zoals ook
de smaakmakers van de Neder
landse buitenlandse politiek het
noemen) moeten de Caribische
staten worden geholpen bij het
opbouwen van een „gezonde"
sociaal-economische basis, „de
enige defensie tegen het commu
nisme", aldus Van de*
Klaauw.
