'Cuba als
realiteit
accepteren
PSYCHIATER WIL EXPERIMENTEN
Politie ontkent
schuld aan
ernstige brand
Ook CARA-patiënten
kunnen naar de zon
Van der Klaauw
in Venezuela:
Vrachtwagen rijdt huis binnen
Meer vreemdelingen geweigerd
Protesten tegen mogelijke behandeling depressieve patiënten
DEN HAAG - Van alle patiën
ten die lijden aan depressies
en daarvoor worden behan
deld door psychiaters in of
buiten klinieken, reageert na
kortere of langere tijd 60 pro
cent heel goed op psychothe
rapie in combinatie met de
groep medicamenten die men
antidepressiva noemt. Er
blijft echter altijd een bekla
genswaardige groep van 40
procent over, die eigenlijk
nergens op reageert. Vaak
gaat hun depressie gepaard
met tal van lichamelijke
klachten, zoals slapeloosheid,
gebrek aan eetlust met daar
bij sterke gewichtsverminde
ring en grote moeite met de
ontlasting.
Voor deze groep, die tot op he
den in de hoek 'onbehandel
baar' terecht komt, wil psy
chiater W. Nolen, verbonden
aan de psychiatrische inrich
ting Bloemendaal in Den
Haag, een experimenteel on
derzoek beginnen in twee
aaneensluitende fases van
respectievelijk twee en vier
weken. Het experiment ge
beurt overigens alleen als de
patiënt zelf hierin toestemt.
Er zijn volgens dr. Nolen al
lerlei waarborgen voor de
deelnemende patiënten en
volledige openheid. Het hele
project is volgens hem bo
vendien met voldoende ethi
sche normen omkleed.
Omdat lichamelijke klachten
van de groep onbehandelba-
ren allemaal wijzen op biolo
gische factoren, is de eerste
fase na de opname van de pa
tient een uitgebreid lichame
lijk onderzoek met daarbij ui
teraard een onderzoek van
bloed en urine in het labora
torium. Na die periode heeft
dr. Nolen de keuze uit zes
mogelijkheden.
De eerste is een antidepressi
vum dat werkt op noradrena
line, een normaal en al hon
derden jaren bekend stofwis-
selingsprodukt in het mense
lijk lichaam. De tweede mo
gelijkheid is het toedienen
van een antidepressivum dat
werkt op de serotonine, een
produkt dat normaal in het
menselijk bloed wordt ge
vonden. Beide natuurlijke
hormonen kunnen gesynthe
tiseerd worden, een goed
hulpmiddel voor wie deze
stoffen van nature te weinig
aanmaken of ze zelfs in het ei-
een lichaam afbreken.
Derde mogelijkheid is het toe
dienen van tryptophaan, een
aminozuur dat voorkomt in
alle eiwitten. Vierde moge
lijkheid is het toedienen van
zogenaamde mao-remmers,
medicamenten die de afbraak
van noradrenaline en seroto
nine kan tegengaan. Dit mid
del stamt uit de beginjaren '50
en heeft indertijd nogal wat
deining doen ontstaan, toen
er een paar ongelukken mee
zijn gebeurd. Het bleek na
melijk dat het sterk bloed-
drukverhogend werkt. Het
middel werd in Nederland
meteen geschuwd en kort
daarop door de importeur uit
de handel genomen. Verbo
den werd het echter niet en
wie het meende nodig te heb
ben uit professionele over
wegingen, kon het bij de fa
brikant bestellen.
In het buitenland wordt van de
mao-remmers nog steeds vol
op gebruik gemaakt, zeker
nadat uit onderzoek is geble
ken wat nu toch eigenlijk
leidde tot die onacceptabele
bloeddrukverhoging. Door
een simpel dieet voor te
schrijven, waaruit bepaalde
voedings- en genotmiddelen
worden geweerd, is men van
een schadelijk bijeffect van
de mao-remmers nu definitief
af.
Vijfde biochemische mogelijk
heid is het toedienen van li
thium, een sporenelement,
tevens vervanger van natrium
en onmisbaar voor de zout- en
waterhuishouding in ons li
chaam.
Helpen deze vijf chemische
middelen niet, dan rest dr.
Nolen nog één ding: de slaap-
deprivatie ofte wel het ont
houden van nachtrust aan de
depressieve patiënt - een me
thode waar soms goede resul
taten uit voortkomen.
Wat is nu het doel van dit expe
riment? „Ik hoop een ver
band te vinden tussen het la
boratoriumonderzoek en het
effect op één van de behan
delingsvormen", zegt dr. No
len. „Het is een biologische
verfijning van de diagnose,
die kan leiden tot een meer
gerichte behandeling van die
befaamde 40 procent depres
sieven, waarbij dan tevens de
opnameduur sterk beperkt
kan worden en waarbij de pa
tiënt sneller uit zijn depressie
gehaald kan worden".
Inmiddels is er ook kritiek ge
komen op de plannen van dr.
Nolen, o.a. van de actiegroep
'Stop de biologische psychia
trie', van Release uit Den
Haag, van de Gekkenkrant en
van de stichting Pandora. Om
te beginnen maken zij bezwa
ren tegen het gebruik van
sommige antidepressiva om
dat ze nog niet geregistreerd
staan. In de tweede plaats zet
men een groot vraagteken
achter het vrijwillig deelne
men van psychiatrische pa
tiënten die in grote geestelij
ke nood verkeren, aan een
dergelijk experiment.
Ook zit men enigszins met de
verklaring van de mensen
rechten, opgesteld in Helsin
ki, die bescherming biedt aan
de integriteit van het mense
lijk lichaam. En in de vierde
plaats vinden de protesteren
den de ontwikkeling van de
biopsychiatrie te veel in de
puur medische hoek terecht
komen, terwijl nog lang niet is
aangetoond dat het bioche
misch disfunctioneren van
het menselijk lichaam een
puur medisch-chemische
zaak is: dat kan ook een totaal
andere, bijvoorbeeld een so
ciale achtergrond heb
ben.
(Van c
correspondent Rob Sprenkels)
CARACAS - Minister van buitenlandse zaken José
Zambrano van Venezuela heeft tegenover minister Van
der Klaauw zijn bezorgdheid geuit over de toenemende
Cubaanse invloed in het Caraibische gebied. De Neder
landse minister noemde Cuba echter „een realiteit, die
moet worden aanvaard". De Venezolaanse minister
deed zijn uitlating tijdens zijn eerste onderhoud met
Van der Klaauw die een bezoek van drie dagen aan de
Venezolaanse hoofdstad Caracas brengt, met als be
langrijkste punt op de agenda de relatie tussen Venezue
la en de Nederlandse Antillen.
Curagao, Bonaire èn Aruba liggen
vlak voor de Venezolaanse kust
en bezitten daardoor een strate
gische positie. Er heerst in Vene
zuela enige ongerustheid over de
weg die de Antillen zullen inslaan
als zij eenmaal onafhankelijk zijn
geworden. Minister Van der
Klaauw verzekerde zijn Venezo
laanse collega ervan dat het Ne
derlandse beleid erop gericht is
de democratie op de Antillen Vei
lig te stellen. Als middelen daar
toe noemde hij een gezonde so
ciale en economische ontwikke
ling.
De ongerustheid van Venezuela
over de Cubaanse activiteiten in
het Caraibische gebied is sterk
toegenomen na het recente inci
dent bij de Venezolaanse ambas
sade in Havanna, toen Cubaanse
wachten meedogenloos schoten
op Cubanen die in de Venezo
laanse ambassade politiek asiel
wilden aanvragen. Volgens de
Venezolaanse autoriteiten wijst
dat erop dat Cuba slechts vrien
den of vijanden kent en een mid
denweg (die de Venezolanen ver
kiezen) afwijst: de Venezolanen
vrezen daarom dat Cuba van plan
is een socialistisch blok in het Ca
raibische gebied te stichten.
Daarbij wordt gewezen op de
toenemende invloed die Cuba in
de Jamaicaanse politiek heeft
gekregen middels het zenden van
artsen en docenten en op de hulp
aan de nieuwe regimes in Domi
nica en Grenada.
In zijn volgende gesprekken met
Venezolaanse regeringsfunctio
narissen zal Van der Klaauw
vooral spreken over de interna
tionale energieproblemen. Het is
vrijwel uitgesloten dat Van der
Klaauw tijdens die gesprekken
zal proberen olie van Venezuela
te kopen. De 2,3 miljoen vaten
olie, die Venezuela dagelijks pro
duceert, zijn immers al allemaal
verhandeld en de Venezolaanse
autoriteiten verwachten de ko
mende jaren moeilijkheden om
hun produktie op peil te kunnen
houden.
DEN HAAG (GPD) - Uit een onder-
zoek van deskundigen uit de
reiswereld is gebleken dat er voor
zogenoemde CARA-patiënten
(lijders aan astma, bronchitis,
longemfyseem e.d.) mogelijkhe
den bestaan ongehinderd mot
vakantie naar het buitenland te
gaan. Die mogelijkheden zijn ech
ter wel beperkt en men dient zich
van tevoren goed op de hoogte te
stellen.
UTRECHT - Een demonstrant wordt verwijderd van de nieuwjaarsre
ceptie van de gemeente Utrecht die gisteren werd gehouden.
Ongeveer veertig actievoerders deelden in de receptiezaal stencils rond
waarin zij ageerden legen de ruimtenood op het gebied van cultuurbeoefe
ning.
Terwijl er nog een rij van ongeveer honderd mensen stond te wachten om
burgemeester Vonhoff de hand te schudden wierpeen van de actievoerders
plotseling een laait m het gezicht van Vonhoff. De demonstranten werden
daarop door de politie met horde hand uit de receptiezaal verwijderd
De burgemeester bleef gewoon handen schudden, zij het met een besmeurd
gezicht en een vuil pak.
Zij kunnen niet tegen bepaalde
stoffen, die onder andere voor
komen in en op bepaalde soorten
vloerbedekking, gordijnen, ma
trassen, dekens, hoofdkussens en
lakens. Om geen last te krijgen is
het dus nodig het contact met de
ze stoffen te beperken of te ver
mijden. Daarom moet het vakan
tieverblijf aan bepaalde voor
waarden voldoen.
Dit betekent in de praktijk dat on
geveer 700.000 Nederlanders (de
overige patiënten zijn of te ern
stig ziek om op reis te kunnen of
zodanig licht gehandicapt dat zij
het risico wel zonder voorinfor
matie aandurven) alleen dan op
vakantie kunnen gaan indien zij
van tevoren weten dat zij in de
slaapkamer van hun verblijf voor
hen geschikte stoffering en bed-
degeoed zullen aantreffen.
Op verzoek van de reisagenten
heeft een kritisch team van erva
ren onderzoekers in de landen
van het Middellandse- en Zwarte
Zeegebied gegevens verzameld
over de vlicgvakantieverblijven
voor Nederlandse toeristen in
1980. Zo'n onderzoek wordt elk
jaar gehouden, maar nieuw is dat
het nu werd uitgebreid met na
speuringen op verzoek van het
ROTTERDAM (GPD) - Het elfde
slachtoffer van de brand die in de
nacht van dinsdag op woensdag
een oud pand in Rotterdam in as
legde, is gistermiddag geborgen.
Het is het achtjarige neefje M.
Kencwiel, uit Amsterdam loge
rend bij de familie Oosterwolde.
De Rotterdamse politie ontkent in
alle toonaarden dat door een te
slap optreden tegen de man die
op de begane grond woonde de
politie mede schuldig zou zijn
aan de felle brand die aan elf
mensen het leven kostte. Buurt
bewoners verwijten de politie en
andere gemeente-instanties dat
zij vaak gewaarschuwd zouden
zijn voor een ramp als deze, maar
dat niemand zich bijzonder voor
het geval inspande.
Buurman Van der Laar, die zich
met zijn schoonzoon bijzonder
actief toonde bij het redden van
vier mensen uit het brandende
pand, verklaarde woensdagoch
tend dat "de politiearts, die een
duidelijk gestoorde man ziin
zeggers AR
MOERDIJK (ANP) - Dooreen te hoge snelheid bij het verlaten van Rijksweg A-l 7 bij de afslag Moerdijk verloor
een chauffeur de macht over het stuur en reed met zijn vrachtwagen bij de familie Lodders aan de Steenweg het
huis binnen.
Huis en auto zijn grotendeels vernield. Het duurde twee en een half uur voordat de bijrijder uit zijn benarde
positie kon worden bevrijd en in totaal vijf uur voordat de wagen uit de gevel kon worden gelrokkeiy.De chauffeur
kwam met de schrik vrij.
In totaal werden bijna 2000 ac
commodaties onderzocht in elf
landen. Spanje kwam nog het
gunstigst uit de bus: daar bleken
van de 880 vakantieverblijven die
voorkomen in de vliegprogram-
ma's van de Nederlandse tour
operators 32 geschikt te zijn voor
CARA-patiënten. In Frankrijk
waren er twee van de 62 onder
zochte geschikt, in Griekenland
drie van de 210, in Italië vijf van
de 157, in Malta één van de 26.
Geheel negatief kwamen uit het
onderzoek de landen Bulgarije,
Joegoslavië, Marokko, Portugal
en Tunesië. Wie wil weten of
vakantieverblijven in dit opzicht
geschikt zijn, maar ook met het
oog op kwesties als ligging aan
een drukke verkeersweg, het lo
pen van trappen en dergelijke
kan dat nu bij de reisbureaus vra
gen, waarna gegevens ter inzage
worden gegeven.
Op
na clebat over
kernwapens
DEN HAAG (GPD) - Tot deze week
hebben enkele tientallen leden
van de ARP hun lidmaatschap
opgezegd naar aanleiding van de
houding van de AR-politici in de
Tweede-Kamerdebatten over de
kernbewapening, in december.
Van een massaal bedanken is ech
ter geen sprake. Dat deelde secre
taris drs.C. Bremmervande ARP
gisteren mee in een verklaring. In
eerdere publicaties is gemeld dat
de AR tot zelfs 1500 leden verlo
ren zou hebben vanwege de steun
van de zogenaamde AR-"dissi-
denten" uit de CDA-fractie, aan
de motie-Stemerdink, in de eer
ste week van december. Deze be
richten zijn volgens Bremmer
volstrekt onjuist
Zigeuners
kwaad over
rede van
commissaris
AMSTERDAM (ANP) - De zigeu
nerkoning Koka Petaio heeft zijn
verontwaardiging uitgesproken
over de wijze waarop hoofd
commissaris Sanders van de Am
sterdamse politie zich gisteren in
zijn nieuwjaarsrede over buiten
landers heeft uitgelaten.
Petaio, die zegt te spreken namens
de gehele zigeunergemeenschap
in Nederland, beschuldigt San
ders van "racistische opvattin
gen" en het "aanwakkeren van
vreemdelingenhaat*. Hij heeft
zijn grieven in een telegram aan
de hoofdcommissaris kenbaar
gemaakt. Ook is hij van plan over
de rede contact op te nemen met
enkele Tweede-Kamerleden.
Sanders zei in zijn rede onder meer
dat de illegale vreemdelingen als
een loden last op het politie-ap-
paraat drukken. "Ik doel hier", zo
voegde hij hieraan toe, "op de
grote aantallen illegalen die met
uiterst duistere bedoelingen in
Amsterdam rondhangen, die de
grond in eigen land vaak te warm
onder de voeten is geworden en
die bezig zijn de naam van onze
stad in diskrediet te brengen. Ik
verklap ook geen geheim als ik
zeg dat de politie op dit punt vrij
machteloos is. Amsterdam en
ook zijn politie zijn niet ingesteld
op grote groepen zich misdra
gende vreemdelingen".
"Door deze generalisaties wordt
het klimaat voor vreemdelingen
cr alleen maar onleefbaarder op",
aldus Petaio die van mening is
dat uitlatingen van Sanders her
inneringen oproepen aan het fas
cisme van de jaren dertig. "Hij
doet het voorkomen of alleen bui
tenlanders verantwoordelijk zijn
voor de criminaliteit in Amster
dam. Laat hij eerst maar eens
binnen zijn eigen korps kijken".
gang laat gaan, schuldig is aan de
brand".
Politievoorlichter H. van Wanum
ziet dat echter anders. Hij ver
klaarde gistermiddag dat het
korps niets te verwijten valt en
dat men gedaan heeft wat men
kon. "De bewoner van de bene
denverdieping was inderdaad
een wat zonderling man. Ge
waarschuwd door de buren, is de
rayonagent inderdaad enkele
malen bij de man thuis geweest
om over de situatie te praten.
Door tussenkomst van de politie
is de man fysiek gekeurd bij de
Gemeentelijke Geneeskundige
Dienst. Verder kunnen wij als
politie echter niet gaan, totdat de
man werkelijk gevaarlijke din
gen doet of zich schuldig maakt
aan strafbare handelingen.
Terwijl gistermiddag rond één uur
het laatste slachtoffertje werd
geborgen, waren rechercheurs
van het gerechtelijk laborato
rium druk doende de feitelijke
directe aanleiding van de brand
te ontdekken. Terzijde gestaan
door deskundigen van de brand
weer, groeven zij balk na balk
weg, terwijl de buitenkant met
grote platen voor het publiek was
afgesloten zodat de speurtocht
ongestoord kon worden verricht.
Enkele tientallen buurtbewoners
stonden verslagen bij de puinho
pen toen het laatste slachtoffertje
naar buiten werd gedragen.
Een woordvoerder van de Bewo
nersorganisatie Bloemhof, de
wijk waarin de getroffen Olean
derstraat ligt, vertelde dat zijn or
ganisatie een aantal vragen heeft
dat binnenkort in een vergade
ring met de betrokken autoritei
ten zal moeten worden beant
woord. Kernvraag daarbij blijft
natuurlijk de kwestie of de brand
voorkomen had kunnen worden.
Werd de politie werkelijk vaak
gewaarschuwd voor de zich toen
al aankondigende ramp?
Verder kon de hoogwerker van de
brandweer pas na het rammen
van een verkeerd geparkeerd
staande auto de Oleanderstraat
bereiken. Kan daar nu niet eens
extra tegen worden opgetreden,
zodat brandweer en ziekenauto
de plaats des onheils voortaan
snel kunnen bereiken? En hoe
staat het met de vele pensions
voor buitenlandse gastarbeiders?
Hebben die wel een soort bran-
duitgang, of behoren deze men
senpakhuizen met brandtrappen
uitgerust te worden?
De commandant van de Rotter
damse brandweer, B. Vossenaan
"Momenteel zijn we druk bezig
met de boel op te ruimen, maar
over de definitieve oorzaak valt
nog niets te voorspellen. De be
woner van de benedenverdieping
kan wel met een brandende siga
ret in slaap zijn gevallen, maar
nogmaals het blijft gissen. Wel
weten we met zekerheid dat de
brand op de benedenverdieping
is ontstaan en buitenlangs naar
de eerste verdieping is overge
slagen, waarna het hele pand
vlam vatte", aldus de heer Vosse-
Man dood door
verstikking
MIDDELBURG (ANP) - De 38-ja-
rige man, wiens lijk dinsdag
avond achter de Middelburgse
Volkerakstraat werd gevonden,
is door verstikking om het leven
gekomen. Dit heeft sectie uitge-
Op het lichaam van de man werden
verschillende verwondingen
aangetroffen. Ze waren echter
niet dodelijk, aldus een woord
voerder van de politie van Mid
delburg. Of de man is vermoord
kon hij nog niet zeggen.
De man was gedeeltelijk ontkleed.
Zijn colbertyuge en zijn broek
ziin verdwenen.
Stappen hij VS
DEN HAAG (ANP) - Het Neder-
landse socialistische lid van het
Europees Parlement, Ien van den
Heuvel, heeft aan de raad van de
EG, de ministers van de negen
lidstaten, gevraagd stappen te
ondernemen by de Amerikaanse
regering in verband met de be
slissing van deze regering om
geen inreisvisum meer te ver
strekken aan homoseksuele bui
tenlanders. Mevrouw Van den
Heuvel noemt deze beslissing
een ernstige schending van de
mensenrechten.
ZEVENAAR (ANP) - De mare
chaussee aan Nederlands belang
rijkste grensovergang Bergh-au-
toweg heeft vorig jaar ruim der
tienduizend buitenlanders de
toegang tot ons land ontzegd. Dat
is vijftienhonderd meer dan in
1978. De geweigerde vreemde
lingen - vooral Duitsers en ook
wel Turken-hadden in lln mflfltf
gevallen geen geldige papieren of
te weinig geld op zak. Een en an
der blykt uit het jaaroverzicht
van de marechaussee in Zeve-
Circa 23,5 miljoen personen pas
seerden in 1979 Bergh-autoweg
in ruim zes miljoen personenau
to's. In 1978 telde de marechaus
see 800 000 grenspassanten meer
Kapitein G. Nijboer van de mare-
chausse wijt deze daling vooral
aan de strenge wintermaanden
januari, februari en muit L)«
topmaand vorig jaar voor Bergh-
autoweg was juli met ruim vier
miljoen passanten. Het aantal
vrachtauto's, dat de grens in 1979
via rijksweg 12 pa.-scei d' WU t
half mihoen.
Ruim elfhonderd mensen werden
aan Bergh-autoweg in 1979 gear
resteerd vanwege nog uit te zitten
gevangenisstraffen en dergelijke.
Dat aantal bedroeg in 1978 bijna
750. De marechaussee van Bergh-
autoweg verstrekte vorig jaar
verder ruim 3600 toeristenkaar-
ten. De prijs van een aan de grens
uitgereikte toenstenkaart is ove
rigens met ingang van 1 januari
1980 verhoogd van 25 tot 35 gul
den.
