GEEN VIERDE MACHT
Alleen krachtigen blijven overeind
Niet aan te raden om
laatste spaarcentjes
in goud om te zetten
Overvaller spoorloos
VRIJDAG 4 JANUARI 1980
LEIDEN
Ambtenaren in de frontlinie zijn niet te benijden
LEIDEN - "Die ambtenaren lullen
maar wat en de bewoners in de
wijken hebben toch niks te ver
tellen". Een rokerig zaaltje in de
Leidse wijk Pancras-oost waar
ambtenaren van de gemeente
voorlichting moeten geven over
het ontwerp-bestemmingsplan
dat is gemaakt voor deze binnen-
stadswijk. Achter de tafeltjes in
de zaal zitten eigenaren van be
drijven in Pancras-oost. De sfeer
is broeierig. Voorzitter Eggen-
kamp probeert rustig te beginnen
maar "hij blijft een ambtenaar die
de kluit belazert". Al gauw spoelt
een golf van kritiek over de hoof
den van de gemeentedienaren
heen. Een waar spervuur van
verwijten, frustraties en mach
teloosheid.
Het is een duidelijke zaak: ambte
naren die de buurt in moeten
worden pas echt geconfronteerd
met de problemen rond de stads
vernieuwing, de buurt die wordt
ontwricht, de mensen die er aan
kapot gaan. Die ambtenaren zijn
niet te benijden. Vaak moeten zij
heel wat incasseren waar ze in
wezen niet verantwoordelijk
voor zijn. Abel de Jong, vijf jaar
als extern-deskundige betrok
ken bij de stadsvernieuwing in
Leiden, zegt daarover "Ik heb
vrij veel ambtenaren overspan
nen zien worden.
Alleen de meest stabiele figuren is
het gegeven overeind te blijven in
het spanningsveld met aan de ene
kant hun conservatieve chefs,
een politiek uiterst gevoelige
wethouder, kritische collega's en
aan de andere kant de mondelin
ge agressie van buurtbewoners,
de achterdochtige middenstan
ders en de soms betweterige wel
zijnswerkers".
Ambtenaren die zitting hebben in
een projectgroep verkeren even
eens in een moeilijke positie. Zij
dienen in twee richtingen ver
antwoording af te leggen, aan de
leden van de projectgroep en aan
hun directe chefs. De bewoners
in de buurten zouden het ambte
lijk apparaat daarom ervaren als
sterk verdeeld en weinig geneigd
tot goede samenwerking met de
bewoners. Ambtenaren zouden
slechts in zeer geringe mate
openstaan voor bewonersin
vloed.
Hoewel de gemeenteraad is geko
zen om deze stad te besturen
worden met name topambtena
ren, naast het college van burge
meester en wethouders steeds
vaker naar voren gehaald als de
gene die een sterk stempel druk
ken op het beleid. De rol die amb
tenaren spelen op het gebied van
de stadsvernieuwing is hoe dan
Ambtenaren achter de tekentafel: hoe groot is hun macht?
ook geen onbelangrijke, want
met onwillige honden is het nog
steeds slecht hazen vangen. Nog
maar twee jaar geleden klaagde
wethouder Waal dat het ambte
narenapparaat tegenwerkt. "Dan
laten ze zaken in hun la liggen, of
ze geven instructies aan hun
ambtenaren die anders zijn".
Welke ambtenaren bedoelt Waal?
"Ambtenaren die meer verdie
nen dan ik".
Vorige maand presenteerde een
PvdA-werkgroepje, waaronder
wethouder Waal, een rapport
waarin wordt erkend dat er ten
aanzien van het beheersen van
het ambtelijk apparaat nog
steeds problemen zijn. "De bur
ger zou beter ondersteund moe
ten worden en daarnaast moeten
spelregels worden opgesteld die
meer duidelijk moeten verstrek
ken over de positie van ambtena
ren in projectgroepen", aldus de
PvdA.
Abel de Jong in een interview: "Het
is natuurlijk een verouderde op
vatting, maar ik heb te vaak en te
lang de ambtenaar beschouwd
als dienaar van gemeente en ge
meenschap. Maar dat ligt anders.
Het zijn mensen net als iedereen,
bezield met ambities. Er is echter
wel een groot verschil tussen een
ambtenaar en een kantoorklerk.
Een opdringend ambtenaar zit
veel dichter bij de directe macht
suitoefening. Als ze eenmaal ge
roken hebben hoe het werkt, hoe
je via zogenaamd redelijk overleg
of met een paar doordachte ad
viesnota's de wereld naar je hand
kunt zetten, wordt het een
boeiend spel datje zorgenvrij kan
spelen vanuit je riante trakte
ment, je goede oudedagsvoor
zieningen en je onberispelijke
eengezinshuis. Echte persoonlij
ke inzet voor mensen die die inzet
hard nodig hebben is een zeld
zaam verschijnsel", aldus De
Jong.
Ook bij de banken zijn de ge
volgen van de sterk stijgende
goudprijzen goed merkbaar.
Er is sprake van een duidelijke
verschuiving in beleggingen.
De beleggingen in goud nemen
een grote vlucht. Een perso
neelslid van de ABN-vestiging
in Leiden poseert hier met een
gedeelte van de snel slinkende
goudvoorraad.
Chef stadsontwikkeling Logtenberg:
LEIDEN - "Wat Abel de Jong zegt steekt mij
wel", bekent M. A. Logtenberg. "Ik vind het niet
terecht dat hij zo cynisch is". Logtenberg is chef
van de afdeling Stadsontwikkeling, Verkeer en
Grondzaken (SVG) en tevens adjunctdirecteur
ruimtelijke ordening van de Dienst Gemeente
werken.
"Ik wil niet hebben dat wij het ima
go krijgen van kerels die maar
doen", zegt hij heel beslist. "Onze
intentie is volkomen eerlijk, en ik
heb een team dat ontzettend hard
werkt. Ik wil niet dat zij een vier
de macht vormen". Hij ontkent
ten stelligste dat er ambtenaren
zijn die het beleid bepalen en wil
kwijt dat hij Waal een goeie wet
houder vindt. En: "Ik heb liever
een sterke dan een zwakke wet
houder".
Volgens de heer Eggenkamp, me
dewerker van de secretarie-af
deling Stadsontwikkeling, Ver
keer en Grondzaken, staat het
buiten kijf dat ambtenaren een
vierde macht yormen. "Maar",
vult hij aan: "hoe sterker de polir
tiek is hoe minder invloed amb
tenaren hebben. Waal is een ster
ke wethouder die duidelijke be-
leidslijnnen heeft uitgezet. Als je
als ambtenaren binnen die be-
leidslijnnen werkt heb je enorm
veel invloed. Dat is echt geen
ramp, zolang initiatieven van
ambtenaren binnen dat uitge
stippelde beleid liggen", aldus
Eggenkamp.
Anders is het wanneer ambtenaren
beslissingsvrijheid hebben dan
wel proberen het beleid te bein-
vloeden. Zo is de, door de heer
Logtenberg, in 1978 uitgebrachte
woningbouwnota wel uitgelegd
als "een tendentieuze poging het
eerder uitgestippelde beleid te
beinvloeden". In deze nota werd
geconcludeerd dat in 1982 met de
bouw in één van de grote bouw
plaatsen in Leiden (lees de Ste-
venshofpolder) moest worden
begonnen om een daling in de
woningbouw te vermijden. Een
jaar daarvoor had de gemeente
raad er voor gekozen dat voor
rang moest worden gegeven aan
het bebouwen van open gaten in
de binnenstad. Sommige zien in
het verschijnnen van de nota
Logtenberg een weigering van de
ambtelijke top om de voorkeur
van de raad uit te voeren. Ook zou
de nota, gepresenteerd op het
moment dat het gemeentebe
stuur zelf nog geen standpunt
had ingenomen over de terug
vallende woningbouw, wijzen op
een poging om het beleid te bein
vloeden.
Logtenberg zelf (de man die de Me-
renwijk "bouwde") wijst die op
zet krachtig van de hand: "Mijn
eerste taak is om woningen te
bouwen voor de mensen die een
huis nodig hebben. Als we achter
lopen met de woningbouw acht
ik het mijn taak het college van B
en W daar op te wijzen". Hij ont
kent dat hij liever de Stevenshof
zou aanpakken: "Dat is niet zo
spectaculair als de binnenstad
overeind houden. Een stad zon
der hart is niks. Ik hang erg aan
de stadsvernieuwing. In '71 was
ik al voorzitter van de werkgroep
Haver en Gortbuurt. Toen, na de
komst van Waal, in 1974 de na
druk op de binnenstad kwam te
liggen vond ik dat alleen maar
fijn"
Logtenberg: "Wij zijn geen kerels die
LEIDEN
breekt
en
/A"1 fk.
jaar geleden verscheen en waar
in het bestuur van deze stad zijn
nood klaagde over de nijpende
problemen waarmee Leiden
heeft te maken. Leiden was
schrikbarend in verval.
Tien jaar later is "Leiden in her
stel" het motto van het Leids
gemeentebstuur. Pogingen om
het proces van aftakeling te
stuiten lopen als een rode draad
door de stad heen. Over het weer
leefbaar maken van de Leidse
binnenstad gaat een serie arti
kelen die wekelijks in deze
krant verschijnen.
Eggenkamp: "De doorsnee-amb
tenaar zit echt niet te kijken van:
hoe kan ik die bewoners nou eens
pakken. Ik heb niet het gevoel dat
de mensen gemanipuleerd wor
den, dat is een overschatting van
de situatie. Naar mijn gevoel sta
ik er zoveel mogelijk voor open
brok idealisme achter. Dat moet
wel, want als je er niet achter staat
wat in de stad gebeurt dan ga je er
onder door". Eggenkamp ver
klaarde zich in een vorig artikel al
voorstander van projectgroepen
waarin ambtenaren en bewoners
evenveel te vertellen hebben over
de plannen voor de buurten.
"Niet alle (top)ambtenaren zullen
daar voorstander van zijn omdat
hun handelingsvrijheid daardoor
wordt beperkt". Eggenkamp, ge
confronteerd met de praktijk van
de stadsvernieuwing, meent
daarentegen dat projectorganisa
tie onontbeerlijk is voor een goed
verloop van de inspraak.
Logtenberg: "Ik ben er van over
tuigd dat we ook collega's heb
ben die weinig open staan voor
bewonersinvloed. Maar dat zijn
niet de mensen die op pad wor
den gestuurd". Hij zelf toont zich
niet afkerig van projectgroepen
maar maakt een duidelijk voor
behoud ten aanzien van het in de
hand houden van de stadsver
nieuwing. "We moeten er voor
oppassen dat we het kind niet
met het badwater weggooien.
Waar ik me het meest zorgen over
maak is het tekort aan uitvoe
ringsambtenaren. We hebben
geld en we hebben plannen maar
ik vrees dat er niet genoeg men
sen zullen zijn om de plannen uit
te voeren. Mijn angst is dat het
geld dat we, van Beelaerts van
Blokland voor de stadsvernieu
wing krijgen, straks door Wiegel
weer wordt ingepikt en zal terug
vloeien naar de staatskas. Ik ben
momenteel bezig een rapport op
te stellen om tien man extra inge
zet te krijgen op de meest kritieke
punten anders loopt het fout.
Daarom moet de hele aanpak zo
vlot mogelijk blijven verlopen,
zonder dat de inspraak daardoor
in gevaar komt. Dat zal één van de
grootste opgaven zijn waarvoor
we in 1980 staan.
JAN RIJSDAM
"Met juwelier Van Kampenhout
spreekt u. U wilt een verhaal
tje schrijven over de gevolgen
van de enorm snel stijgende
goudprijzen voor banken en
juwelierszakenJa. wat een
toestand hè? We zijn op het
ogenblik hard bezig om onze
gouden artikelen te prijzen.
We zitten nu op de koers van
vanochtend, 31.000 gulden
per kilo. Wat zegt u? Is het nu
al 38.000 gulden per kilo? Nou
da's dan mooi. Dan kunnen
we de boel weer gaan herprij-
Het is bekend. De goudprijzen
vliegen met een duizeling
wekkende vaart omhoog. De
zilverpnjzen in iets mindere
mate. Gistermiddag was de
goudprijs 38.000 gulden per
kilo, enkele uren later 38,700.
Op dit moment zal de prijs wel
weer beduidend hoger liggen.
Kortomer is een enorme vraag
naar goud. Als oorzaak wordt
genoemd de onzekere politie
ke situatie in Iran en Afgha
nistan. De heer W. van den
Brink, hoofd van de effecten-
adviesdienst van de ABN-
vestiging in Leiden spreekt
zelfs van "goudkoorts"Het
is een volstrekt krankzinnige
situatie. Niet reëel meer", zo
meldt hij.
De heer Van den Brink vervolgt:
"Het is op dit moment gewoon
onmogelijk om contact te
krijgen met de goud-afdeling
van ons hoofdkantoor in Am
sterdam. De telefoon staat
daar werkelijk roodgloeiend.
Ook bij ons zijn de gevolgen
van de goudkoorts merkbaar.
Er is een grotere vraag naar
gouden munten dan normaal.
Er is duidelijk sprake van een
verplaatsing in beleggingen.
De beleggingen in goud ne
men een grote vlucht".
Is het dan echt zo lucratief om op
dit moment geld in goud om te
zetten. De hele zaak kan
straks toch zo in elkaar stor
ten? De heer Van den Brink
"Wanneer je een miljoen bezit
dan kun je natuurlijk wel een
bepaald risico nemen. Maar
ik raad de mensen niet aan
om hun laatste spaarcentjes
in goud om te zetten".
Ook bij de Nederlandsche Mid-
denstandsbank is de vraag
naar goud duidelijk toege
nomen. "Het gaat uiteraard
voornamelijk om de zoge
naamde papierhandel m
goud maar wanneer iemand
echt goud wil kan hij dat via
ons krijgen. Of wij goud in
voorraad hebben? Eh, hel
spijt me maar dat mag ik niet
zeggen", aldus een woord
voerder van de NMB-vesti-
ging in Leiden.
Uit de inleiding is al gebleken
dat de juweliers de zaken
nauwelijks kunnen bijhou
den. En dat terwijl de meesten
juist druk aan het inventari
seren zijn. De eigenaar van de
"Goudsmidse": "Ik durf geen
partij gouden voorwerpen
meer in te kopen. Waarom
niet? Durft u me op een briefje
te geven dat die prijzen zo
sterk blijven stijgen? Nee
toch?"
Bij Begeer Van Kempen en Vos
is sprake van een duidelijk
toenemende vraag naar
zwaardere gouden en ook zil
veren voorwerpen. Massieve
sieraden vooral. Hetzelfde
verschijnsel doet zich bij
Kampenhout voor. Maar vol
gens deze juwelier is de mode
daar in de eerste plaats debet
aan en niet zozeer de sterk
stijgende goudprijzen
De tandartsen, hoe staat het
daarmeeDie hebben nogal
wat goud en vooral zilver no
dig (bruggen en vullingen).
De tandarts J.h. Goudsmit
(hoe toepasselijk in dit ver
band) meldt heel laconiek:
"Oh, die verhoogde prijzen
worden gewoon in de tarieven
doorberekend. Ik heb zelf dan
wel geen fondspatiënten
maar ik heb begrepen dat de
Ziekenfondsraad daar al mee
akkoord is gegaan. Maar het
valt best mee hoor die tariefs
verhogingen'. Dat scheelt mis
schien maar een procent of
LEIDEN - De Leidse politie is nog
geen stap verder gekomen met
het oplossen van de overval die
gisteren werd gepleegd op een fi
liaal van de Leidse Spaarbank
aan de De Sitterlaan. Wel be
schikt de politie over een signa
lement. De dader is ongeveer 20
jaar, 180 lang. Hij heeft blond
kroeshaar en een "gaaf gelaat".
Hij was gekleed in een oude
blauwe spijkerbroek, een grijs
bruine trui met een bruim motief.
De overvaller liep gisterochtend bij
de opening van liet kantoör gelijk
met de filiaalhouder mee naar
binnen en ging direct door naar
de kas. Hij zei tegen de filiaal-
houden "Geld, geen geintjes,
vullen" en gaf een linnen tasje.
De filiaalhouder gaf geen gevolg
aan het bevel van de overvaller,
zodat deze zelf een graai deed en
er met achtduizend gulden van
door ging.
Motorfiets gestolen
LEIDEN - Uit een schuurtje aan de
Van Baerlestraat is in de nacht
van woensdag op donderdag een
motorfiets ontvreemd. De dader
kwam binnen door de deur open
te breken. Waarde van de motor
fiets: 400 gulden.
Jazz on Sunday
Zondag 6 januari treedt het
kwintet van trompettist Bert
Jagel op bij Jazz on sunday in
het zwembadrestaurant aan de
Boshuizerlaan. Deze jazz-mid-
dag gekoppeld aan een nieuw
jaarsreceptie, begint om kwart
voor drie 's middags. De groep
speelt in hoofdzaak .main-
stream-jazz. De bezetting van
het Blue Train Jazztet is als
volgt: Nico Hiep op bas, aan het
slagwerk Lex Loot, op piano
Hans Heinhuis, op tenorsaxo
foon Henk Vincenten en Bert
Jagel naast trompet ook op flü-
gelhorn. Aanvang 14.45 uur.
Nieuwjaarsbal I
De Leidse carnavalsvereniging
"De Hutspotten" houdt mor
genavond het traditionele
nieuwjaarsbal in de residentie
aan de Lange Mare. Het festijn
zal worden opgeluisterd door
het bekende Loosdrecht Kwartet
en het dansorkest 'Big Band".
Een andere traditie is dat tij
dens het Nieuwjaarsbal ook de
Jaarorde van de Hutspotten"
wordt uitgereikt aan een per
soon of vereniging die zich in
1979 op een of anderwe wijze
verdienstelijk heeft gemaakt
voor Leiden, dan wel een be
paalde prestatie heeft geleverd.
De orde zal worden uitgereikt
door Prins Theo de Eerste.
Het Nieuwjaarsbal begint om
21 uur.
Nieuwjaarsbal II
valsvereniging „De
Merepinters" houden vanavond
al het nieuwjaarsbal. Dat ge
beurt in de aula van de school
aan het Valkenpad. Aan het
nieuwjaarsbal werken mee het
duo The Whitebreads en de boe-
renblaaskapel „De Dorst t)vle-
gels". Het feest begint om 2030
Ome Willem
Morgenmiddag is de bekende
televisiefiguur Ome Willem sa
men met zijn "neef' en "buur
man" te zien in de Leidse Stads
gehoorzaal. Het moet een kolde
riek en gezellig feest worden
waarbij meisjes en jongens met
bekende liedjes mee mogen zin
gen. De voorstelling begint om
twee uur en de toegangsprijs
bedraagt vijf gulden.
De Ratel
De Leidse werkgemeenschap
"De Ratel" houdt morgen een
nieuwjaarsbijeenkomst in de
grote zaal van het Leidse Volks-
huis.Het is de eerste activiteit in
het kader van het 30-jarig ju
bileum.
De bijeenkomst wordt
muzikaal omlijst door een aan
tal musici onder leiding van de
heer J. Trouwee. Bovendien
wordt er een gezamenlijke
broodmaaltijd gebruikt.
Het arondprugr
meldt onder meer het optreden
van Thomasvaer en Pieternel
meteen terugblik op 1979 en een
jubileumloterij' en jubileun
quiz. De bijeenkomst begint oi
zes uur 's middags.
Wandeltocht
De wandelsportvereniging
"Zuid-West" organiseert mor
gen een wandeltocht over 5, 10,
15 en 20 kilometer. Startpunt is
't Parlement aan de Nieuwe
Rijn 52. Er kan worden gestart
tussen 9 en 1430 uur. Iedere
deelnemer die de toch t volbreng t
krijgt een fraaie herinnering.
