"Voor
geen geld ga ik
Palace nog binnen
Jan-Dirk Pronk is christen gebleven
r;:rzz&mÊsm
Directeur
Van Hese.
ZATERDAG 29 DECEMBER 1979
PAGINA 23
"Ik kreeg het toen wel even te pakken", reageert de Noordwijkernu. "Ja, ik ben hard weggelopen toen ik
die troep had gezien. Verschrikkelijk. Als het aan mij zou liggen ging dat hotel vandaag nog legen de
grond. Voor geen geld krijgen ze mij daar nu nog naar binnen. Wanneer ik iets moet hebben, dan haalt
iemand dat wel foor me. Je ziet alles weer voor je als je naar binnenstapt. Dat hoeft voor mij niet:'
Precies een jaar geleden werd Noordwijk midden in de nacht opgeschrikt door een felle, uitslaande
brand die in Palace woedde. Twee verdiepingen brandden volledig uit. De schade liep in de miljoenen
Opknappen was er niet meer bij. Muren waren door de hitte krom getrokken of waren gescheurd.
Éénmaal werd de omgeving zelfs afgezet, omdat er gevaar voor instorten bestond.
NOORDWIJK - Eén keer
nog is directeur Van
Hese in 'zijn' afgebran
de Palace-hotel ge
weest. Niet uit vrije wil,
maar min of meer ge
dwongen. Een kraker
had er geslapen. De po
litie vond dat de eige
naar maar even moest
meegaan om te kijken
of er niets werd vermist.
Van Hese zelf was zo geëmotio
neerd, dat hij een dag later
met een hartaanval in een zie
kenhuis moest worden opge
nomen. Zijn vrouw had gauw
in de gaten dat er iets niet in
de haak was met haar man. Ze
belde de dokter die hem di
rect liet opnemen. In het zie
kenhuis kreeg hij het infarct.
"Ik ben er slecht aan toe ge
weest. Van de eerste vijf da
gen kan ik me niks herinne
ren. De eerste keer dat ik me
bewoog zei m'n buurman; zo
joh, ben je weer terug?"
Vooral de eerste dagen na zijn
verblijf in het ziekenhuis
kreeg Van Hese het zwaar te
pakken als hij over de boule
vard wandelde en het afge-'
brande hotel aanschouwde.
Dan moest hij snel doorlopen.
"Maar dat heb ik nu wel van
me kunnen afzetten", zegt hij.
Toen ook begreep Van Hese pas
wat hij kwijt was. 's Nachts
had hij nog het gevoel dat het
allemaal wel zou meevallen.
Maar de volgende dag kwam
de grote schok. "Toen ik
overdag nog eens ging kij
ken", zegt de directeur, "had
ik al heel gauw in de gaten dat
dit een verloren zaak was.
Daar viel niks meer aan te
spijkeren. Dan zie je alles, dat
je in vijf jaar opbouwde, in
rook opgaan. Palace had, toen
ik het kocht, een omzet van
anderhalf miljoen gulden.
Vijfjaar later was die opgelo
pen tot zeven miljoen. Als je
zoiets binnen een paar uur
tijd verliest, doet je dat toch
wel wat."
Geen pijn
Van Hese had graag op dezelfde
Directeur Van Hese 'Ik ben
er slecht aan toe geweest."
club' personeel. "Vijfenzestig
man kwamen van de een op
de andere dag op straat te
staan. Maar dat is allemaal
bijzonder fijn opgelost. Bin
nen drie maanden had prak
tisch iedereen een andere
baan. Er waren mensen bij die
binnen vier dagen al bij een
andere baas aan de slag kon
den. Ja. daar heb ik wel van
staat te kijken. Als straks de
sloper komt geloof ik niet dat
het mij veel pijn zal doen als
de boel wordt neergehaald. Ik
loop nu net zo gemakkelijk
langs PalaceEen klem
jaartje geleden lag dat wel iets
anders."
weg doorgegaan. Het was de
bedoeling het bedrijf in fasen
op te knappen. Het visrestau-
i de parallel-bouie-
de eerste stap. Het
is. om beide com
plexen tot één geheel te laten
vloeien en over de weg
i verbinding te maken van
het ene naar het andere or
derkomen.
In het hotel had hij een 'fijn
Na de brand het Van Hese snel
een plan in elkaar zetten om
zo gauw mogelijk wat anders
op de boulevard te laten ver
rijzen. De gemeente Noord-
v. ijk veegde dit van tafel. Er
volgden onderhandelingen,
maar men kon elkaar niet
vinden. Voor de Palace-di
recteur reden om de zaak van
de hand te doen. Van der Put
te uit Amstelveen kocht het
afgebrande complex voor een
niet onaanzienlijk bedrag.
Terug
"Wij komen in elk geval terug",
/«•et Van Hese nadrukkelijk.
"Het restaurant op de bene
denverdieping. met zo'n
achthonderd plaatsen, ga ik
exploiteren." In de kelder van
dat restaurant komen zestien
bowlingbanen en buiten
rondom terrassen met een
capaciteit van twaalfhonderd
zitplaatsen. Wat Van der Put
te verder op die plek gaat
doen. wil Van Hese niet kwijt.
Volgens hem zijn die plannen
nog niet afgerond. Misschien
wordt een gedeelte bestemd
als hotel, maar de kans be
staan ook dat er appartemen
ten komen of heel luxe wo
ningen. Zeker is dat volgend
jaar met de bouw een begin
zal worden gemaakt. Ander
half jaar later zullen de plan
nen zijn voltooid. "Dit seizoen
hoeft men dus geen activitei
ten op de boulevard van ons
te verwachten."
Van Hese wil zich meer en meer
op het pad van het amuse
ment gaan begeven. Niet al
leen in Nederland, maar ook
over de grens. Zo heeft hy in
Drachten een boerderij ge
kocht en is hij onlangs eige
naar geworden van een ijshal
op Las Palmas. In de buurt
van Noordwijk wil hij een ca
fé-restaurant met twintig
bowlingbanen en acht of ne
gen overdekte tennisbanen
laten bouwen. Welk dorp dit
wordt houdt Van Hese nog
even geheim. Pas als alle ver
gunningen rond zijn, geeft hij
de plaatsnaam prijs.
En in de badplaats zelf? "Waar
we nu mee bezig zijn. maar
verder niks. Noordwijk is niet
zo soepel. Kijk zelf maar eens
naar de gemeenteraad. Daar
zitten toch veel te weinig za
kenmensen in? Ze moeten de
situatie eens door het oog van
de toerist bekijken. Want die
is de consument van de bad
plaats. daar moeten we het
van hebben."
KATWIJK/AMSTERDAM - Jan-Dirk Pronk is chris
ten gebleven. De kerk is nog altijd een heilige plaats
voor heni. Velen zouden Gods huis mijden als ze net
zo'n onverkwikkelijke affaire achter de rug hadden
als de ontslagen 29-jarige CPN-leraar van het
christelijke Pieter Groen College in Katwijk.
Jan-Dirk Pronk: geen behoefte
Pronk heeft er geen behoefte
aan om te oordelen. De ont
slagkwestie was voor hem
helemaal geen reden om het
christendom de rug toe te ke
ren. Integendeel zelfs. Die na
re geschiedenis heeft hem
..duidelijk gemaakt, dat er in
het bijzonder onderwijs nog
wel wat moet worden gedaan.
"Kijk", relativeert de maat
schappijleraar, "als ik het
christendom had afgedankt,
had ik toch niet al die moeite
hoeven doen om aan de
school verbonden te mogen
blijven? Ik blijf er wel bij: het
schoolbestuur heeft ongelijk
gehad toen het mij de laan
uitstuurde."
Géén wrok
Omkijken in wrok. Jan-Dirk
Pronk zal dat zeker niet doen.
Hij blikt vooruit. Alle Katwij-
kers op één lijn plaatsen en
voorzien van de titel
'klootjesvolk', vindt de leraar
niet eerlijk. Voor hem lopen
ze niet allemaal met oogklep
pen voor. "Als je zegt dat dit
dorp een achtergebleven ge
bied is, doe je een hoop Kat-
wijkers onrecht aan."
Tóch wordt Pronk om de ha
verklap met zijn neus op de
harde feiten gedrukt. Niet één
schoolbestuur heeft het tot nu
toe aangedurfd om hem als
maatschappijleraar binnen te
halen. Steeds weer kwam het
communisme om de hoek
kijken. En Jan-Dirk heefj
heel wat sollicitatiebrieven
geschreven: aan christelijke-
en openbare scholen. Tot in
de wijde omtrek van dc
hoofdstad. Twee keer kreeg
de Amsterdammer al bij
voorbaat een briefje: 'in de
vacature is voorzien'. Even
zoveel keer sloeg Jan-Dirk
nauwelijks een week later een
krant open en trof hij dezelfde
advertentie aan als waarop hij
eeder had geschreven
De Waarheid
Pronk verbloemt niet dat hij
communist is. Thuis in zijn
Amsterdamse woning aan de
Van Spilbergenstraat, twee
hoog, ligt het dagblad De
Waarheid open en bloot op ta
fel. Aan de smoezelige muur,
die eens wit moet zijn ge
weest, hangt een tegeltje met
een tekst van diezelfde krant.
Hierin wordt verhaald over de
komst van tienduizend Cana
dese soldaten in de Tweede
Wereldoorlog. Zelfs in het
toilet hangen leuzen die de
denkbeelden van Pronk dui
delijk maken.
In het kleine woonkamertje
snort een oude, grijze gaska
chel. Een grote, zwarte kat
blijft net zo lang zeuren tot ze
eten krijgt. Dan springt ze op
de toetsen van de 'piano,
schrikt van het zware geluid
en zoekt vlug een veiliger
heenkomen bovenop het in
strument. Een groot poppen
huis, Jan-Dirk kreeg het op
z'n vierde verjaardag, doet
dienst als wandmeubel. Om
onder meer het glasservies in
op te bergen.
Na twee bakken zwarte koffie
en de nodige zware sigaret
ten, merkt Pronk op: ,.'t Is in
derdaad erg moeilijk om aan
een baan te komen. Het lijkt
wel of er voor elke school een
enorme bos prikkeldraad ligt.
Je komt er niet gemakkelijk
overheen. Ik ben nu maar aan
het studeren geslagen. Voor
lopig krijg ik voor een half
jaar een uitkering. Binnen die
tijd hoop ik toch wel een baan
te hebben gevonden'klinkt
het niet al te overtuigend.
Katwijk
Katwijk was het sleutelwoord
als Jan-Dirk bij de et
•n of an-
dere school kwam orr
ïte solli-
citeren. Kaartte men
het on-
derwerp zelf niet a
an. dan
deed Pronk dat zelf
wel Hij
begrijpt het ook w
et "Na-
tuurlyk, aan de ei
rie kant
maakte die affaire het een
heel stuk moeilijker om aan
de slag te komen. Maar de an
dere kant van de medaille is
wel. dat er in christelijke
scholen over mij wordt ge
praat Althans over dat Kat-
wijkse voorval. Nog niet zo
heel erg lang geleden kreeg je
niet eens de kans om hier
binnen te komen. Nu moeten
ze erover nadenken. Dat vind
ik al een goede zaak."
Maar bij sommige scholen klap
te wel direct de deur dicht
toen ze zijn naam onder de
sollicitatiebrief lazen. Andere
waren bereid met hem te pra
ten. "Nee. het was niet altijd
een uitgemaakte zaak. Er wa
ren besturen die me best wil
den hebben, maar ze hadden
geen baan..
Jan-Dirk is reëel: het commu
nist-zijn heeft er zeker toe
bijgedragen dat hij tot nu toe
geen baan heeft kunnen vin
den. Dat ziet hij zelf ook wel
in. "Als ze maar in een krin
getje bleven draaien, dacht ik
wel eens bij me zelf: wat zijn
jullie toch een stelletje bange
schijters. Laten ze er op z'n
Toch een gewone zaakn Ach
teraf moest ik er om lachen.
Een trieste /aak blyft het na
tuurlijk wel."
Spaanders
Zou hij zich ook zo hebben op
gesteld als hij de zorg had
kindertjes?
Even wordt het stil in het kleine
vertrek. De kat sluipt angst
vallig dicht langs een wankele
globe. Jan-Dirk draait be
hoedzaam z'n zoveelste 'sjek
kie'. Dan: "Ach, waar wordt
gehakt vallen spaanders."
I Weer «van stil "Tja, kinde
ren Nou, die zouden er
man aan moeten wennen dat
hun vader er andere denk
beelden op nahoudt dan de
ouders van hun vriendjes en
vriendinnetjes." En daar laat
Pronk het by
De maatschappij leraar is er nog
niet moedeloos van geworden
dat hy zoveel keer zijn neus
heeft gestoten. Natuurlijk wil
óók hy best een treetje hoger
op de maatschappelijke lad
der. Maar hy is niet van plan.
als zijn idealen in gevaar ko
men, daarvoor te bukken
"Om carrière te maken, nee,
daar ga ik nooit van zyn leven
voor door de knieën. Dat heb
ik nu niet gedaan en dat zal in
de toekomst ook niet gebeu
ren. Als je een goede idealist
bent kun je dat met. Boven
dien, ik ben zeker niet het on-
derwys ingegaan om hogerop
te komen."
Bedanken
Daarom ook zal het nóóit in
Jan-Dirks hoofd opkomen
om te bedanken als lid van de
Communistische Party van
Nederland. Door dik en dun
zal hij de CPN blijven steu
nen. "Als er een school is die
me werkelijk wil hebben,
moet ze dat er maar op de
koop toe by nemen. Werk en
privé-zaken kan ik heel goed
gescheiden houden. Kijk. en
als ik als hd van de party zou
bedanken, zou je de proble
men alleen maar voor je uit
schuiven. Dat moeten we nou
net niet doen. Uitpraten de
zaak. dat is veel beter."
Pronk weet inmiddels ook wie
er bij de schoolleiding van het
Piëta Groen College heeft
aangeklopt om te vertellen
dat hy communist is Welk
voordeel de man daaruit heeft
geput en wat de reden van het
telefoontje aan de rector is
geweest, weet hy niet Jan
Dirk zal er vermoedelijk ook
nooit achterkomen. Hy is niet
van plan om eens met de 'ver
klikker' te gaan praten over
de motieven "Als die man er
niet openlijk voor durft uit te
komen, heb ik daar geen be
hoefte aan."
Over Jan-Dirk Pronk, die pre
cies éen jaar heeft lesgegeven
aan het college, hoeft men
zich in Katwijk gtvn zorgen te
maken "Met my gaat het
goed", lacht, hy. "Ik hoop met
de meeste mensen in de bad
plaats ook. Doe ze in elk geval
