Vrede en onvrede in Midden-Oosten
10
ZATERDAG 29 DECEMBER 1979
Carter en Deng: Coca Cola
dringt ook tot Chinese Volksre
publiek door.
Carter en Brezjnev: SALT-2
in Wenen ondertekend.
Toneelstuk voor drie heren in veel bedrijven: Sadat, Carter
1979. Het jaar van het vredes
verdrag voor het Midden-
Oosten. Eerst leek het er maar
niet van te komen. De heren
Begin en Sadat werden het na
Camp David niet eens op tek
sten in het verdrag. Er werd
wat afgereisd en afgepraat in
het beginvanditjaar.En toen
alle hoop vervlogen leek,
kwan het toch nog vrij plotse
ling. Op een podium voor het
Witte Huis werd het toneel
stuk voor drie heren opge
voerd: Begin en Sadat m de
hoofdrol en Carter als lachen
de derde.
Overigens is het gebakkelei in
het Midden-Oosten nog niet
van de lucht: de overige par
tijen hebben zich tegen Sadat
gekeerd, Begin geeft toelis-
waar grond aan Egypte te
rug, maar bouwt net zo hard
nieuwe nederzettingen op de
westelijke Jordaanoever en
jaagt daarmee de Palestijnen
nog meer tegen zich in het
harnas.
Over Palestijnen gesproken: de
wereld werd wat toeschiete
lijker tegenover de PLO van
Jasser Arafat.
Wat al te toeschietelijk vond
men in de Verenigde Staten
het contactvan VN-ambas-
sadeur Andrew Young tegen
over deze bewegingHij moest
dan ook het veld ruimen. Zelfs
Carter, een goede vriend van
Young, kon dat niet verhinde
ren. Overigens leverde deze
actie heel wat extra sympa
thie voor Young èn de PLO op.
Er rolden ook - figuurlijk ge
sproken - nogal wat koppen.
Van staatshoofden. Zo viel het
verheugende feit te vieren dat
dictator Amin van Oeganda
en 'keizer' Bokassa van de
Centraalafrikaanse Re
publiek werden verdreven.
Ook in Midden-Amerika was
het roerig. Daar kon dictator
Somoza zich niet meer hand
haven tegenover de volksop
stand. De Sandinistische op
standelingen kregen steun uit
veel Middenamerikaanse
landen en zo kwam ook voor
Nicaragua de dag van be
vrijding.
In Bolivia greep een wat minder
duidelijke coup plaats. Na
verkiezingen, waarbij een
president was benoemd, bleef
het daar roerig. Tot in het na
jaar mijnheer Natusch Busch
de macht greep. Maar het
grootste deel van het volk had
ook aan Busch geen bood
schap. Dus stapte hij maar op.
De macht is daar nu voorlopig
in handen van mevrouw
Gueiler. En die moet zien dat
volgend jaar nieuwe verkie
zingen worden uitgeschreven.
In El Salvador vond eveneens
een coup plaats. Daar kwam
een burgerregering in de
plaats van de militaire junta.
Maar rustig is het ook daar
nog niet
De meest vérstrekkende gevol
gen had de revolutie in Iran.
De sjah werd verdreven en
ajatollah Chomeini verscheen
op het toneel. Middeleeuwse
toestanden waren en zijn het
gevolg. Elke westerse invloed
moest teniet worden gedaan.
Gevolg: vrouwen moesten zich
weer sluieren, seksuele normen
werden teruggedraaid en al
cohol werd verboden. Dit wa
ren nog de minste maatrege
len. Met strakke hand werd
korte metten gemaakt met al
les wat de geestelijk leider niet
zinde: prostituees, ho
moseksuelen en anderen die
van onduidelijke misdaden
werden beschuldigd, vonden
de dood voor het vuurpeloton.
En toen de sjah in de Verenigde
Staten onderdak kreeg om
zich medisch te laten behan
delen was de beer los: de Ame
rikaanse ambassade werd be
zet, hetgeen de spanning tusen
beide landen en in de rest van
de wereld hoog deed oplaaien.
Tussen de Verenigde Staten en
de Sowjet-Unie kwam een
tweede SALT-verdrag tot
stand. Carter en Brezjnjev
reisden voor de onderteke
ning daarvan naar Wenen.
Maar dat wil niet zeggen dat
het verdrag nu ook wordt uit
gevoerd: het Amerikaanse
Congres moet nog zijn goed
keuring geven, hetgeen heel
wat voeten in de aarde heeft.
Boze tongen beweren zelfs dat
senator Frank Church een
nieuwe Cuba-crisis heeft
aangewakkerd om te voor
komen dat SALT-2 wordt
goedgekeurd.
Dichterbij huis werd een Euro
pees Parlement gekozen. Dat
heeft overigens weinig zeg
genschap. En de Nederlan
ders zijn nogal boos, omdat
alle hoge posten hun neus
voorbijgingen.
NAVO-opperbevelhebber gene
raal Haig wist vlak voor hij
de NAVO als zodanig zou
verlaten aan een aanslag te
ontkomen.
In Groot-Brittannië waren sta
kingen aan de orde van de
dag. De Labour-regering kon
het stakingsgeweld niet aan.
Margaret Thatcher, in de
wandelgangen ook wel "IJze
ren Maggie" genoemd van
wege haar onverzettelijkheid,
kreeg het estafettestokje in
handen. Nu moet zij bewijzen
het beter te kunnen.
Rond het conflict over Rhodesie
werd in december een ak
koord gesloten. Het is nu weer
tijdelijk een Britse kolonie, tot
er verkiezingen zijn gehou
den.
De vliegmaatschappijen had
den het erg druk met paus Jo
hannes Paulus II. Die ging
naar Mexico, Polen, Ierland
en de Verenigde Staten. Later
deed hij ook nog Turkije aan.
Hij kreeg heel wat mensen op
de been, maar zijn standpun
ten bleven, ondanks zijn po
pulair gedrag, onveranderd
hard: homoseksualiteit, anti
conceptie, vrouwen in kerke
lijke ambten blijven verboden
zaken voor de katholieken.
Dit jaar was door de Verenigde
Naties uitgeroepen tot Jaar
van het Kind. De charitieve
instellingen waren er druk
mee. Maar desondanks mani
festeerde zich een aantal
schrijnende problemen. Zoals
de kwestie van de Vietnamese
bootvluchtelingen. Later
kwam daar Cambodja nog
bij. Duiïenden Cambodjanen
ontvluchtten het verscheurde
land en werden in Thailand
in vluchtelingenkampen on
dergebracht. Duizenden wa
ren al onderweg gestorven,
honderden stierven aan ziek
tes en ondervoeding in de
kampen. En ook in dit geval
waren het vaak de kinderen
die het 't hardst te verduren
hadden. Het Jaar van het
Kind had voor hen geen effect.
En het is nog maar de vraag of
in 1980 een oplossing voor de
ze kinderen wordt gevonden.
Het Jaar van het Kind is dan
wel voorbijmaar wat hun be
treft zou het nu pas moeten
beginnen.
Andrew Young: teveel geflirt met PLO.
Paus Johannes Paulus II: harde lijn tijdens rondreizen.
Mislukte aanslag op de afzwaaiende NAVO-opperbevelhebber
Haig.
leider
Het grote moment: ajatollah
De sjah had de aftocht gebla
geenszins teruggekeerd.
de terugkeei
Chomei
