De grootste
ara zo Kiem!
verkopers
„Geef 't kind veilige
ruimte in verkeer"
LUIDT HET JAAR UIT MET VUURWERK VAN VAN DORP
gr
o
Wat gebeurt er met een kind na een verkeersongeluk?
Meer dan 3 glaasjes per dag?
030-331335
LEIDSCH/ALPHENS DAGBLAD
PAGINA 10
ZATERDAG 29 DECEMBER 1979
Een jongen van 9 raakt na een on
geluk, waarbij hij achter zyn
moeder in de auto zit, in een
shocktoestand. Daar hij slechts
lichtgewond was, wordt Markus
maar vluchtig verpleegd. Acht
weken na de aanrijding wordt hij
volledig kaal. Veelvuldig bezoek
aan artsen en huidspecialisten
brengt daarin geen verandering.
De jongen is pienter genoeg en
kan op school tot die fatale dag
goed meekomen. Zijn kaalheid
maakt hem evenwel tot een paria
in het dorp waar hij woont. Het
dreigt zelfs tot BLO te komen. De
jongen raakt depressief en zijn
moeder ontwikkelt een zeer ster
ke binding met hem. Een langdu
rig vechten tegen de verzeke
ringsmaatschappij leidt uitein
delijk tot vergoeding van een
psychotherapeutische behande
ling. Na negen maanden inten
sieve behandeling - met volledi
ge inzet van moeder en kind -
keert de volle haardos weer te
rug.
Dit voorval komt uit de praktijk
van prof. G. Bierman in Mun-
chen. Hij houdt zich met name
bezig met de psychotherapeuti
sche behandeling van kinderen
die een trauma hebben overge
houden na een ongeluk. „Zo op
het oog kan een kind direct na
een aanrijding ongedeerd zijn. De
meeste aandacht gaat dan ook uit
naar degenen die die wél gewond
zijn. Het kind maakt echter alle
verschrikkelijke dingen bij zo n
ongeluk bij volle bewustzijn mee.
We moeten kinderen bij een on
geluk, ook als ze het alleen maar
zien gebeuren, niet over het
hoofd zien. De indrukken die het
kind opdoet, kunnen op de lange
duur zelfs fataal zijn".
Prof. Bierman haalt in dat verband
twee gevallen aan: - een meisje
van 14 jaar wordt na het verlies
van haar vader door een slechte
stiefvader opgevoed, ze zegt na
vele depressies tegen haar moe
der dat ze met zelfmoordplannen
rondloopt. Haalt op straat aller
hande gevaarlijke kunstjes op de
fiets uit. Komt uiteindelijk een
keer onder een vrachtauto. Bij
bezoek in het ziekenhuis van ou
ders zegt ze: „Het kan jullie toch
niks schelen dat ik hier lig, was ik
maar dood".
- Een jongen van 8 verliest zijn
vriendje door een verkeersonge
val. Hij kan het leed niet aan en
zegt ook te willen sterven. Dan
twee weken later loopt hij uit
UTRECHT (GPD) - „Het is nood
zakelijk het kind de ruimte te ge
ven die veilig is, zodat het erva
ringen kan opdoen en begeleid
kan worden in het langzame
wennen aan het grote-mensen-
verkeer. Beschermde wegen tus
sen huis en school met uitdagen
de materialen, kinderdorpen,
bouwspeelplaatsen en andere
schoolpleinen en speeltui-
Dat was een van de vele aanbeve
lingen die prof. Wilhelmina Bla
dergroen deed op een driedaags
congres in Groningen. Het con
gres dat vorige week werd ge
houden had als titel 'Het kind van
de rekening in het verkeer'.
Een groot aantal geleerden uit vele
delen van de wereld gaven hun
visie op dit fenomeen. Een van
hen was prof. dr. J. A. Michon,
hoofd van het verkeerskundig
Studiecentrum aan rle Universi
teit van Groningen. Aan dit insti
tuut wordt onderzoek verricht
naar de huidige stand van zaken
rond het verkeersonderwijs op de
Nederlandse scholen. Want dat
onderwijs moet voor een beper
king van het leed in vele duizen
den gezinnen kunnon zorgen.
Immers 300 doden en meer dan
8000 zwaargewonden (waaronder
gehandicapt voor het verdere le
ven) vormen de elk jaar terugke
rende trieste cijfers. Kinderen lo
pen in het verkeer 2 a 3 maal ho
ger risico in het verkeer. Dat is
zelfs 40 maal hoger als het een
tocht betreft met een volwassen
doel (brief op de bus, boodschap
pen e.d.).
Michon: „Tien jaar geleden werd
het kind in het verkeer nog totaal
verwaarloosd. We gingen er toen
vanuit dat scheiden van het ove
rige verkeer dé oplossing was.
Het kind heeft geen besef van wat
verkeer is. was de heersende op
vatting. Gelukkig is dat stand
punt nu veranderd
„We zijn er met z'n allen van over
tuigd dat de privilèges van het
overige verkeer beperkt moeten
worden en we vrije speelruimten
(woonerven) meer moeten be
vorderen. Daarnaast: zo vroeg
mogelijk verkeersonderwijs ge
ven met algemene regels, toepas
baar op alle situaties en niet al
leen in de klas of thuis, maar
vooral en vaak in het verkeer
zelf'
Michon en zijn medewerkers heb
ben momenteel veel succes met
een proef in het dorp Hoogkerk.
Daar worden 300 kinderen van
school pardoes onder een vracht
auto en sterft.
„Moet een kind na een ongeluk in
een ziekenhuis worden opgeno
men, dan moet zeker voor de eer
ste nacht een der ouders naast het
kind mogen slapen. In Munchen
is zelfs een ziekenhuis waar voor
dat doel al zogeheten dubbel
bedden beschikbaar zijn". Bier
man zegt verder zeer attent te
moeten zijn op de reacties van
een kind ten tijde van het onge
luk. „Verlies in elk geval uw ge
duld niet en breng angsten en
emoties niet op hem over. Vang
hem liefdevol op en haal het kind
zo snel als mogelijk van de plaats
des onheils weg"
„Dat een kind heel agressief kan
reageren, op een manier die wij
op het eerste gezicht abnormaal
vinden, heb ik in mijn praktijk
meermalen meegemaakt. Een 9-
jarig jongetje dat zijn vader na het
verlaten van de auto vermorzelt
ziet worden tussen die auto en
een langsrijdende vrachtwagen.
In een machteloze „identificering
met de schuldige" vernielt hij in
de daaropvolgende maanden, tij
dens woest ongelukje-spelen,
zijn 60 Dinky Toy-auto's".
De eveneens 9-jarige Holger is het
onschuldige slachtoffer bij een
verkeersongeluk. Hij ligt gekluis
terd aan het ziekenhuisbed door
verwijdering van de milt en een
gecompliceerde beenbreuk. Hij
tekent de plaats waar hij is aange
reden: aan de stoepranden staan
agenten die met stenguns de da
der van het ongeluk neerschie
ten. Bierman benadrukt dat der
gelijke emoties een logisch ge
4-6 jaar samen met ouders en le
raren 'getraind' in een veilig ver
keersgedrag. Nu is het niet zo dat
met dit soort lessen het kind al op
zeer jeugdige leeftijd veilig in het
verkeer kan worden losgelaten.
Het is de manier van onderwijs
waarmee wordt aangetoond dat
het kind veilige situaties kan
herkennen en zich in die situaties
veilig kan gedragen.
Door de mentaliteit van kinderen
op die leeftijd in drie specifieke
gevallen aan te passen kan zestig
procent van de ongevallen sterk
afnemen. Dat zijn: oversteken
zonder geparkeerde wagens,
oversteken met geparkeerde wa
gens en oversteken bij kruispun
ten.
Michon daarover: „We kunnen niet
volstaan met het simpele verbod.
Laat dit en dat of nee, niet doen.
We moeten uitleggen waarom en
vooral zelf het goede voorbeeld
geven. Als we de interesse levend
houden, kunnen we voorkomen
dat de verkeerssoort en steeds
meer van elkaar gescheiden wor
den in plaats van met elkaar te
bewegen. Niemand is ermee ge
diend als er eerdaags een World
Childlife Fund opgericht moet
worden".
Dat de behandeling van ongeluk-
Markus (9verliest dooreen trauma
na een verkeersongeluk al zijn
haar
ken door justitie vaak in het na
deel van voetgangers uitvalt is
een feit dat diepgaand werd be
handeld op dit congres door prof.
P. Schioldborg van het Psycho
logisch Instituut te Oslo. „In
Scandinavië let men bij het over
steken van een dier beter op dan
bij een kind. Want bij een aanrij
ding met een dier volgt altijd een
boete. Maar bij 75 procent van de
ongevallen waarbij een kind de
dupe is, wordt gerechtelijke ver
volging niet ingesteld, slechts in
20 procent van de gevallen krijgt
degene die het kind heeft aange
reden een boete en drie procent
krijgt een gevangenisstraf.
Niet alleen juridisch is de voetgan
ger zwakker, ook psychologisch.
Voor het merendeel vinden au
tomobilisten dat voetgangers
niets van het verkeer begrijpen.
Daarbij komt nog dat mannen
zich achter het stuur zekerder
voelen dan vrouwen. Daarom is
de voetganger voor het meren
deel de 'schuldige' in de ogen van
de automobilist. Dat blijkt nog
eens uit een enquête die na vijf
jaar weer werd gehouden. Voet
gangers voelen zich veiliger door
een verbeterde omgeving en au
tomobilisten door eigen inzicht,
was de veelzeggende uitslag. Dat
daarmee de angst en frustratie
volg van ongeuite angsten zijn.
„We moeten het kind de gelegen
heid geven agressieve gevoelens
na een ongeval kwijt te ra
ken".
Vaak moet het kind in het verkeer
met zijn leven betalen, of zijn
geestelijke en-of lichamelijke ge
zondheid wordt beperkt. Ook
vrijheid om zich vrijelijk te be
wegen en te spelen, is een prijs
die kinderen door het huidige
verkeer moeten betalen. Deze
vrijheid is noodzakelijk voor zijn
ontwikkeling tot een volledig
menselijk wezen.
De enorme psychische schade die
het kind lijdt, zijn in de statistie
ken niet terug te vinden. Boven
dien wordt het kind noch de fa
milie zelden psychotherapeu
tisch begeleid. Deze begeleiding
verdient een veel grotere aan
dacht. Verder moet een verbete
ring van de verkeersomgeving
t.b.v. het kind een blijvend karak
ter krijgen. De doelmatigheid
hiervan overtuigt meet- dan trai
ning. Uiteraard is verkeersop-
voeding noodzakelijk, maar dan
voor ALLE weggebruikers en
niet uitsluitend voor het
kind.
Het grootste probleem is het be
wuster maken van iedereen en
met name van de verantwoorde
lijke overheden. Deze dienen bij
de besluitvorming rekening te
houden met de wensen en de
specifieke eigenschappen van
het kind. Dit betekent dat bij ver
keersmaatregelen voorrang moet
worden gegeven aan de veilig
heid van het langzame ver
keer.
voor de voetgangers niet is weg
genomen zal overduidelijk
zijn".
Dat die angst en frustratie ook voor
een groot deel aan de inrichting
van straten kan liggen bewees
een boeiend betoog van ir. E. C.
Claxton verkeersplanoloog uit
Stevenage (G.B.). In Portsmouth
is de voorrang van auto's en der
gelijke overgegaan naar fiets en
voetganger. Dorpsstraten met
voldoende breedte hebben er in
het midden fietsstroken met
links en rechts ervan parkeer-rij-
stroken voor het overige verkeer.
In de wijk Pemlico (Londen) zijn
eenrichtingsstraten zodanig door
Claxton ingericht dat er aan be
gin en einde een flessehals ont
staat. Dit heeft een rustiger ver
keersbeeld tot gevolg. Motor
voertuigen moeten dan immers
hun snelheid verminderen om
zonder brokken de vernauwing
te passeren. Pas dan kan de krui
sende weg ingeslagen of overge
stoken worden.
Door die flessehalsen kan op de
bredere trottoirs ook meer aan
beplanting en aankleding gedaan
worden. De voetganger heeft er
ook baat bij. Hij ziet op die uitste
kende stukken trottoir beter het
verkeer aankomen en het verkeer
kan hem beter zien staan. Het is
zeker een stuk veiliger dan wan
neer ze tussen geparkeerde auto's
moeten oversteken. In Pemlico
werd het een maand of zes na de
reconstructie een stuk levendi
ger. Groen en bloemen in de klei
ne voortuintjes werden met zorg
bijgehouden, huizen kregen een
nieuw verfje en meer kinderen en
bejaarden waagden zich op
straat.
Zoals Claxton zei: „Help them to
stay out!" Daarmee doelend op
automobilisten die zich toch
niets aantrekken van verkeerste
kens. „We moeten ze helpen hun
gedrag aan te passen. Zetje een
bord neer van 30 km per uur dan
rijden ze 50 en bij een bord van 50
rijden ze 70 km. Het moet van de
inrichting van de straten komen
en die moet zo zijn dat geen ande
re keus mogelijk is dan het ge
wenste doel. Dat betekent niet
beperking van bewegingsvrij
heid, maar wel een verkeersbeeld
waarin iedereen harmonieus en
gelijkwaardig deelneemt".
Op dat eerlijker gebruik van de
verkeersruimte ging wethouder
Wallage van verkeerszaken in
Groningen ook in. „Bij de uitvin
ding van de auto waren de men
sen doodsbenauwd als zo'n eng
lawaaiig ding langsraasde. Dat ze
gelijk hadden, dat wisten ze toen
niet. Nu zitten we met files tot in
het centrum van de stad. Dat
kunnen en willen we niet aan
pakken. Ons verkeersbeleid gaat
ervan uit dat de algemene voor
zieningen in het centrum horen.
Onze ervaring is dat dit tot meer
veiligheid voor voetgangers-fiet
sers leidt. Daarbij komt dat in
verblijfsgebieden auto's primair
niet thuishoren. Dus kiezen we
voor verkeersluwheid en daarom
leiden we auto's naar hoofdrou
tes". Wallage benadrukte dat we
er niet komen door de onveilig
heid af te schermen. Er moet ge
werkt worden met de bestaande
ruimte en beslist geen uitbrei
ding ten behoeve van het verkeer
Alleen verandering van de ver
deling van het vervoer kan een
oplossing bieden. Met dat in ge
dachten wil Wallage in het voor
jaar een discussie over de hoofd
lijnen van zijn verkeersbeleid op
gang brengen.
GÉÉN PARKEERPROBLEMEN - VLOTTE BEDIENING
DISCOUNTPRIJZEN
HERENSINGEL 7 LEIDEN - TEL. 120998
koop nu nog voor
aantrekkelijke prijzen
Kom gauw kijken. Lichtgewicht toercaravans, TE King, Sprinter Wel-
tbummler en Mallorca. Burstner Flipper City en Flipper-Lux. Interessante
kampeervouwwagens
zoals de Deense Camp-Let. de Settler en de Tago campers.
campo caravans b v.
Barendrecht, 3e Barendrechtseweg 433, 01806-4866 Elst/Amerongen,
Elsterstraatweg 67 Sassenheim. Teylingerlaan 74
Te koop
eiffelland 380
4 A 5 pers. 550 kg 2 tafels mot
voortent, 3600- tel
01716-14823
Onderhoud «n reparatie
verstopt riool?
telt 140932-122987 Ook voor al uw rioolvernieuwing Dag en nacht
service. De Roode en Zoon, óók met de feestdagen
Dacht u toch al aan een
aluminium schuifpui?
glascom-leiden
Oude Singel 174-102, lel 071-142541
verbouwen is dat duur????
Frebouw geeft goed advies en werk voor aantrekkelijke prijzen Verbou
wingen timmerwerken onderhoud Ook de kleine klusjes. Badka
mers douchecellen keukens Dakwerk en isolatie. Bel voor dit gratis
fre'bouw
071-760059.
hans van leeuwen
rioleringen n v.
Overrijn 18. Leiden, tel 071-149445 Boren en zagen met diamant alsme
de voor alle sloopwerken, tevens verhuur compressors. Inl tel.
071-149445 Na 18 00 uur 071-143481. 02522-14007. 02521-13956.
aannemings
bedrijf
b. steun
vraagt werk, groot en klein, van
071-143552
Bak vrijbl een afspraak.
Loodgietersbednjf firma J J van
der Vlist Zn. Leiderdorp-Haar
lem Tel 071-893057.
023-360050 Reparatie
dakwerk
en renovatie van toilet en badka
mers, landelijk erkend installateur
Electro Technisch Bedrijf
j.w. timmers
Fru.nlaan 9. Leiden tel 123374
Aanleg van lichtkracht en zwak
stroominstallaties. Aanbrengen van
aardelectroden.
schildersbedr.
kan nog tegen concurrerende prijs
uw binnen schilder-, behang- en
witwerk uitvoeren Tevens met ex
tra winlerkorting. Telefoon
071-142876
timmerwerk
verbouwingen, dakkapellen, open
haarden en keukens Goh vrijblij
vende prijsopgave Fa Ju en Sleg-
tenhorst Leiden 071-767469 Ha-
01714-4610
behangen
witten en schilderen, bel de vakman
J Erades. tel. 071-142914
knip uit!
141665
rioolservice
barthen bv
Meer dan 50 jaar ervaring in het
ontstoppen van rioolafvoeren. het
opzoeken van rioolstank en leeg
zuigen van kelders, putten en
tanks. Specialist in het vernieuwen
van rioleringen. Gratis advies over
riool renovatie Langegracht 43,
Leiden
bel barthen
er is geen
betere
aannemer
vraagt op korte termijn metsel- te
gel- stuc en timmerwerk Vrijbl.
prijsopgave. Tel. 071-211284.
Fietsen,
bromfietsen
en motoren
Te koop wegens moeilijkheden
zündapp
KS 50, 3 weken oud, 100 km gelo
pen. toerenteller en vierkante kop
lamp, pr 2400,-. tel.
01715-1784.
Wij geven een leuk inruilprijsje voor
uw oude fiets bij aankoop van een
nieuwe Batavus-Gazelle- Sparta-
Peugeot fiets. Tweewielerspecialist
polanen
Haarlemmerstraat 2015-Meiplein
128, Leiden.
Tijdelijk 50.- of meer voor uw ou
de fiets bij inruil op een nieuwe
gazelle
fiets Bert van der Meij, Middelweg
30. Leiden centrum, tel 142557
Nieuwe
kreidler
bromfietsen, model '80, met ster-
wielen en achtervorkslot. Tijdelijk
geen 2598 -, maar 2298 -
Ri|klaar met servicebeurten en
garantie Bert van der Meij. Middel
weg 30. Leiden centrum, tel.
142557.
Alle
onderdelen
Kreidler. Zundapp en Yamaha
bromfietsen Chroomdelen met in-
il, 20 soorten zitjes, banden, uit
en enz Bert van der Mei|, Mid
delweg 30. Leiden centrum, tel.
142557.
Watersport/
vaartuigen
et bekleden van
n polyester boten
an dakgoten.
d. segaar
en Schiekade 116B, tel.
133874
Reserveer nu uw
winter
stalling
boot. Makkelijk bereikbaar
iraan aanwezig. 12,5 ton.
en buiten. De La Bije Wa
tersport. Morsweg 338a. Leiden
071-120781/763440
Wij
stofferen
Zonderop. Haar
lemmerweg 51a, Leiden, telefoon
071-144932.
Kennismaking
vriendin gevraagd
Soms samen, soms alleen. Ongeb. onderwijzer (36) Redelijk appetijtelijk
ogend. Voor vriendschap, warmte en tederheid. Br o. nr. 12073
'constance'
Erkend door Raad van Toezicht.
persoonl bemiddeling voor huwe
lijk of duurzame man-vrouw relatie
Voor contacten van Beter Niveau.
Inl. Alphen a/d Rijn, Handelhof 55,
Tel. 01720-23104
Man van 42 jaar zoekt kennisma
king met een
serieuze
vrouw van 30 tot 40 jaar 1 kind
geen bezwaar. Mag ook jonger zijn.
Ik ben in bezit van een kleine wo
ning. Wie durft mij te schrijven. Ik
ben gescheiden, geen bar-type en
houdt van gezellig thuis zijn. Ze
moet eerlijk en betrouwbaar zijn. Br.
o nr. 526
Danscontact Sociëteit
"samen"
waar gezelligheid "in" en drempel
vrees "uit" is. Alleenstaanden van
25 t/m 55 jr. zijn elke zondagav
vanaf 20 00 uur welkom in Bowling
Alphen", Sportlaan 3, Alphen a/d
Rijn Correcte kleding gewenst. 30
dec. géén soosavond. Inl.
02510-27120 na 18 00 uur.
Man van 42 jaar zoekt vrouw, het
liefst kleurling, Ik zelf ben blank,
maar dat maakt niets uit. Ik ben ge
scheiden. maar op zoek naar een
vrouw die graag een
goede relatie
op wil bouwen en na verdere ken
nismaking toch wil trouwen. Wie
durft mij te schrijven Br o. nr. 525
Erkend Buro
de nieuwe weg
geleid door een psychologe en so
ciologe (een begrip voor betrouw
baarheid en degelijkheid) bemid-
een levenspartner (huw. en duurz
m/vr relatie) Nu ook in Den Haag
070-644353 (werkd 9-11 uur,
18 00-19.30 uur). Amstelveen:
Oost. Halfrond 68, 020-419913.
Jongeman 42 jaar wil onderdak
bieden aan een jonge vrouw om
samen verder te gaan. Br. o. nr.
12075
Buitenlandse dame zoekt serieuze
kennismaking met heer middenst.
niveau tot 50 jr. Brieven onder no
12076
Dat is toch niet veel, zult u
misschien zeggen. Maar heeft
u wel eens echt goed geteld?
Zijn het er niet langzamerhand
5 of 6 per dag? En zijn het er
niet wat meer dan vorig jaar?
Want zo is het met alcohol.
Makkelijk teveel maar moeilijk
terug. Als u zich daar zorgen
over maakt ga dan eens met
uw huisarts praten. Of vraag
de onderstaande brochure aan.
Vindt u dat u meteen advies
kunt gebruiken, bel dan met de
Stichting Korre latie:
Drank. Makkelek teveel.
Moeilijk terug.
"Teveel" is een vaag begrip wellicht Maar
j houvast wilt voor de gemiddelde
s zyn 4 glazen drank per dag het
maximum Dat dan wel onder "normale"
omstandigheden. Dus zeker niet by medi -
cyngebruik,autoryden of binnen een korte
tyd. Zelfs een glas sherry of pils (10 gram
pure alcoholheeft ongeveer 1 V2 uur nodig
om door het lichaam weggewerkt te worden!
SIRE
in hel Leidsch/Alphens
Dagblad presteren.
Door dit Sleuteltje, 12,20,
verkocht mevr. Coelewij uit
Leiden het opklapbed
8 mensen reageerden op dit Sleuteltje.
Sleuteltjes blijken
elke dag weer Sleuteltjes tot Succes te zi(.
Ze verkopen al wat u maar kwijt wilt.
47.500 abonnees spellen elke dag weer
het Leidsch Dagblad.
Bel voor uw Sleuteltjes-Service: 071-123255/123256
