Gegijzelden worden niet als
spionnen
berecht"
WOEDE OVER AANSLAGEN
Opnieuw onthulling in
Brits spionageschanclaal
Lancering „Ariane"
gisteren weer mislukt
Egyptische journalist na gesprek met Chomeini:
gsssfr
PBMV©
msporir
PANAM DOOR FUSIE
TERUG OP SCHIPHOL
1-75F
Doden bij
ongeluk
met Turks
vliegtuig
MAANDAG 24 DECEMBER 1979
BUITENLAND
PAGINA 11
LONDEN (Reuter) - Het Britse zondagsblad "Sunday Ti
mes" meldt dat een voormalige hoge Britse regerings
ambtenaar, John Cairncross, heeft toegegeven dat hij in
de jaren voor de Tweede Wereldoorlog voor de Sowjet-
Unie heeft gespioneerd.
Cairncross zei tegen verslaggevers dat hij gegevens over de Britse diplo
matieke strategie en geheime informatie over belangrijke politieke keu
zes had doorgespeeld aan de Russische spion Guy Burgess.
Burgess en Donald MacLean, beiden Britse diplomaten, vluchtten in 1951
naar de Sowjet-Unie, toen zij op het punt stonden ontmaskerd te worden
als spionnen voor de Russen. Een derde man in dit complot, veiligheids
agent Kim Philby, nam eveneens de wijk naar Moskou en Anthony
Blunt, een voormalig kunst-adviseur van koningin Elizabeth, werd vo
rige maand ontmaskerd als een lid van dezelfde groep.
Cairncross zei tegen de Sunday Times dat hij in de jaren dertig op de
Cambridge Universiteit tot een communistische cel behoorde, waartoe
onder meer ook Burgess en MacLean behoorden.
De spionale-activiteiten van Cairncross kwamen aan het licht toen Britse
veiligheidsmensen het overlopen van Burgess en MacLean onderzoch-
ve,'dere druk op de rege- SALISBURY - Familieleden van een van de leiders van het Patriottisch Front, Robert Mugabe, keren terug i
-y ring-TOatcher meei^Segeveji^te^publiceren over het spionage-schan- het huis van Mugabe, na in het ziekenhuis te zijn behandeld.
Zaterdag werd Mugab's huis, waarin diens zuster met haar kinderen woont, beschoten.
r hoge ambtenaren bij betrokken zijn.
PARIJS/KOUROU (Reuter/AFP) -
De tweede lanceringspoging van
de Europese raket 'Ariane' in
Kourou in Frans Guyana, is giste
ren na enkele onderbrekingen bij
het aftellen door minder goed
weer, vanwege technische moei
lijkheden voor onbepaalde tijd
uitgesteld. De derde trap moest
worden leeggepompt, omdat zich
daarin zeer explosieve brandstof
bevond. Er was een helium lek.
De lancering werd maar 52 se
conden voor het startsein tegen
gehouden. De eerste poging
mislukte vorige week toen een
computer een defect ontdekte en
de motoren automatisch deed af
slaan. De 40 miljoen dollar kos
tende Ariane is gebouwd door
Frankrijk, West-Duitsland,
Groot-Brittaniè en andere lan
den die lid zijn van het Europese
ruimtebureau van 12 naties. Zij
werd in delen over de Atlantische
Oceaan naar Kourou gebracht en
daar in elkaar gezet. De 200 ton
zware kunstmaan is gemaakt om
telecommunicatiesatellieten in
een baan te brengen, waardoor
West-Europa op dit terrein min
der afhankelijk wordt van de
Verenigde Staten. Gisteravond is
een derde poging ook mislukt
men hoopt binnen enkele dagen
een nieuwe lanceerpoging te
kunnen wagen.
Moord
op drie
caissières
in Frankrijk
BEZIERS (DPA) - Zaterdag
zijn bij een gewapende roof
overval op een supermarkt in
de Zuidfranse stad Beziers
drie caissières als het ware te
rechtgesteld.
De drie vrouwen, in leeftijd va
riërend van 26 tot 27 jaar, wa
ren juist bezig met het tellen
van de kasinhoud. Zij moes
ten plat op de grond gaan lig
gen en werden in koelen
bloede met twee schoten in de
nek door de dader of daders
vermoord.
De politie vermoedt, dat de da
der of daders hiermee getui
gen uit de weg wilden ruimen,
want niemand anders in de
supermarkt hoorde de scho
ten of merkte de roofmoorde
naars) op.
Overstroming
teistert
Venetië
VENETIË (Reuter) - Een krachtige
aanlandige wind heeft zaterdag
in Venetië voor aanzienlijke
overstromingen gezorgd. De
schade die daarbij is aangericht
loopt volgens de plaatselijke au
toriteiten in de miljoenen gul
dens. Hoewel de stad met de
hoogste waterstanden sinds de
rampzalige november-overstro-
ming van 1966 te maken had,
werd Venetië zaterdag voor erger
behoed doordat de wind op het
laatste moment van richting ver
anderde. De harde wind en de
wilde zee vernielden vele strand-
voorzieningen op het eiland Lido,
voor de kust van Venetië. Ernsti
ge schade aan de historische ge
bouwen in de stad zelf deed zich
niet voor. Toch kwam het water
op sommige plaatsen ruim an
derhalve meter hoog te staan, het
hoogste niveau sinds de 1.90 me
ter, die in 1966 werd bereikt. Op
het San Marco-plein stond zater
dag het water één meter hoog.
Bijna dertig gezinnen werden
dakloos. In Rome heefteen storm
met windstoten van meer dan 100
km. per uur enorme schade aan
gericht aan gebouwen, bomen en
elektriciteitsr- en telefoonleidin
gen. De storm leidde tot een ver
keerschaos.
LONDEN/TEHERAN (Reuter) - De Egyptische journalist
Mohammed Heikal, ex-hoofdredacteur van 'Al Achram',
heeft in een zaterdag door het Britse blad Sunday Times
gepubliceerd artikel verklaard dat de 50 Amerikaanse ge
gijzelden in Teheran voordat ze vrijgelaten worden, te
recht zullen staan, maar dan niet als spionnen.
De Algerijnse kardinaal Duval
is door Chomeini uitgenodigd naar
Teheran te komen om een kerstvie
ring voor de gegijzelden te leiden.
ADVERTENTIE
tlPVANHÉTREiSBÜRO
aan het ^goK»"5 «n
2'kC"T,er,raattraktieSrt
Volope^hu>otcr"sP°iacht-
5ubtroP'«heen eigen K"
bob»*"*
K BEL020-966866 A
SCHIPHOL (ANP) - De Ameri
kaanse luchtvaartmaatschappij
Pan American World Airways zal
per 1 januari 1980 weer regelma
tig op Schiphol verschijnen. Dit
als gevolg van de overneming
door deze maatschappij van de
eveneens Amerikaanse lucht
vaartmaatschappij National Air
lines. Voor deze fusie, waarover
jarenlang is gestreden, heeft de
Amerikaanse president Carter
neelsleden omvatten. Er zullen
volgens Panam geen ontslagen
vallen. De nieuwe combinatie
wordt, gemeten naar het aantal
vervoerde passagiers, de vijfde
luchtvaartmaatschappij ter we
reld, achter vier andere Ameri
kaanse luchtvaartmaatschappij-
en. Op deze ranglijst stond Pa-
nam vóór de fusie op de twaalfde
en National Airlines op de veer
tiende plaats.
zaterdagavond het groene licht De vloot van de combinatie telt r
gegeven.
Op een gistermiddag op Schiphol
gehouden persconferentie ver
klaarde de directeur van Panam
Nederland dat alle diensten van
National Airlines zullen worden
overgenomen door Pan Ameri
can, waaronder ook de diensten
die National uitvoert op Amster
dam. Voorlopig zullen deze dien
sten ongewijzigd blijven. Het
personeel van de beide maat
schappijen dat in Nederland
werkzaam is zal worden samen
gevoegd. In totaal zal het perso
neelsbestand van de gecombi
neerde onderneming 49 perso-
146 vliegtuigen, 89 van Panam en
57 van National Airlines. Op 28
oktober van het vorig jaar staakte
Panam de lijndiensten op Schip
hol. Dit in verband met de gewij
zigde situatie op de Noordatlanti-
sche route als gevolg van presi
dent Carters liberalisatiepolitiek.
Veertig personeelsleden van Pa
nam moesten toen worden ont
slagen. De wijziging in de lucht
vaartbetrekkingen tussen Ne
derland en de Verenigde Staten
gaf National Airlines in die tijd de
mogelijkheid diensten tussen
Amsterdam en de VS te gaan
houden.
Het proces, aldus Heikal, gaat in
feite tegen de ex-sjah en de V.S.
De gegijzelden zullen als verte
genwoordigers van de V.S. wor
den gedagvaard.
Heikal zou het artikel geschreven
hebben na een exclusief inter
view met ^jatollah Chomeini, in
ae loop van de vorige week in
Qom gehouden. Volgens de
Egyptische journalist wordt er
een internationale jury gevormd
voor het proces en zal het zes we
ken tot twee maanden duren om
de aanklacht voor te bereiden.
De voormalige Ierse minister van
buitenlandse zaken Sean Mac-
Bride heeft gisteren in Teheran
gezegd dat hij geen snelle oplos
sing in de zaak van de Ameri
kaanse gegijzelden in de Iraanse
hoofdstad verwacht.
Na een werklunch bij de Iraanse
minister van buitenlandse zaken,
Gotbzadeh, zei MacBride - No
belprijswinnaar voor de vrede
"Er zijn geen positieve ontwik
kelingen. Ik ben niet bijzonder
optimistisch".
MacBride, die een maand geleden
ook al in Teheran was om te pro
beren de crisis te helpen oplos
sen, kwam zaterdagochtend in de
Iraanse hoofdstad aan en begaf
zich regelrecht naar het ministe
rie van buitenlandse zaken voor
besprekingen gedurende twee
uur met Gotbzadeh.
Omwenteling
De Iraanse minister van financiën,
Abol Hassan Bani-Sadr, heeft
gisteren verklaard dat zijn land
zich tegen Amerikaanse econo
mische sancties te weer zal stel
len door de produktie te vergro
ten en het verbruik in te krimpen.
Volgens hem zou dit "de grootste
economische omwenteling in de
geschiedenis van wereld" kun
nen blijken te zijn.
Bani-Sadr, die er op 28 november
zijn andere portefeuille - buiten
landse zaken - aan gaf onder druk
van de ernstiger geworden Ame-
rikaans-Iraanse crisis, deelde
mee dat de islamitische re
publiek met ingang van 21 maart
1980, eerste dag van het Iraanse
nieuwjaar, de rente zal schrappen
uit het bankwezen, maar niet uit
de gehele economie.
Mehdi Bazargan, voormalig eerste-
minister van Iran, is voornemens
eind januari mee te doen aan de
verkiezingen voor het president
schap van de islamitische re
publiek.
De 73-jarige Bazargan zei gisteren
dat hij door veel Iraniërs - "vrien
den en onbekenden" - was bena
derd met het verzoek zich kandi
daat te stellen. "Ik kan
nee op zeggen", zei hij.
Geestelijken
Op weg naar Iran zijn drie Ameri
kaanse geestelijken die een offi
ciële opdracht hebben: het voor
gaan in kerstvieringen voor de
gegijzelden.
Van deze drie is één een neger en
hebben de andere twee tijdens de
oorlog in Vietnam actie gevoerd
tegen Amerika's betrokkenheid
daarbij.
De verwachting is dat de kerstvie
ring waarin het drietal zou voor
gaan, een oecumenische dienst
zou zijn. Daarnaast zouden speci
fieke diensten voor katholieke en
reformatorische gegijzelden
plaatshebben.
Ook kardinaal Duval, de aartsbis
schop van Algiers, komt vandaag
in Teheran aan voor een bezoek
aan de gegijzelden.
De laatste dagen zijn niet alleen honderdduizenden brieven en kerst
pakketten naar de gegijzelden in de ambassade in Teheran gebracht,maar
de gegijzelden een kerstviering wor-
ander aan de geestelijke hebben
meegedeeld in samenhang met
de kerstviering voor de gegijzel
den.
Desgevraagd deelde het ministerie
van buitenlandse zaken in Was
hington mee niets over een ver
huizing van de 50 Amerikanen af
te weten.
De betrokken geestelijke en een
aantal confraters zouden de
plaats kennen waar de gegijzel
den naartoe zouden zijn gebracht
maar zij zouden dat niet wereld
kundig mogen maken.
Ander oord
Een katholiek geestelijke in Tehe
ran die in dagelijks contact staat
met de Amerikaanse gegijzelden
heeft gisteren laten doorscheme
ren dat de gegijzelden 'om veilig
heidsredenen' naar een ander
oord in de Iraanse hoofdstad zijn
overgebracht.
Volgens het Franse persbureau
AFP zouden de islamitische stu
denten in de ambassade een en
ANKARA (DPA'UPI) - In de
buurt van Ankara is gisteren
in zware mist een vliegtuig
van de Turkse luchtvaart
maatschappij Turkisch Airli
nes verongelukt. Aan boord
van het toestel, een Fokker F-
28, bevonden zich 39 passa
giers en 4 bemanningsleden.
Vier inzittenden hebben het
ongeluk overleefd.
Het vliegtuig was op een bin
nenlandse vlucht van de stad
Samsun aan de Zwarte Zee
naar Ankara.
De Turkse luchtvaartmaat
schappij heeft meegedeeld
dat alle inzittenden van het
verongelukte toestel Turken
Het ongeluk gebeurde bij een
heuvel in de buurt van het
dorp Cucuk op 45 kilometer
van de luchthaven Esenboga
van Ankara.
De inzittenden die het ongeluk
hebben overleefd, zijn drie
passagiers en een stewardess.
De stewardess heeft verteld dat
de gezagvoerder van het toe
stel vanwege de dichte mist
niet in Ankara had willen lan
den, maar op een ander vlieg
veld. De passagiers evenwel
zouden erop hebben gestaan
in Ankara aan de grond te
worden gezet.
In Ankara waren de reddings
diensten al gealarmeerd om
dat het contact tussen de
Fokker en de verkeerstoren
twee minuten voor de voor
genomen landing afbrak.
Fokker op Schiphol heeft mee
gedeeld dat dit de derde F-28
van Turkish Airlaines is die is
verongelukt. De maatschap
pij beschikte oorspronkelijk
over vijf F-28-Fellowships,
waarvan er nu dus nog maar
twee over zijn. De eerste twee
toestellen verongelukten vol
gens Fokker als gevolg van
fouten van de vliegers.
Aanslagen op
Turkse
instellingen
AMSTERDAM (ANP) - Een bo
montploffing in de Leidse straat
in Amsterdam heeft zaterdagoch
tend rond vijf uur voor een enor
me ravage gezorgd. De bom was
geplaatst tegen de gevel van het
Turkse reisbureau "Turkish Air
lines". Een deel van het iel bu
reau werd vernield en ruiten van
winkels en woningen in de naaste
omgeving sprongen. Er vielen
geen gewonden. Ook by het ge
bouw van de Turkse luchtvaart
maatschappij Thy" in Istanbul
heeft zaterdag wel voor materiele
schade gezorgd, maar persoon
lijke ongelukken deden zich niet
voor.
Op de Champs Elysées in Parijs
werd de directeur van het Turkse
verkeersbureau in Parijs dood
geschoten. De verantwoordelijk
heid voor die actie werd opgeëist
door "het commando van Ar
meense wrekers tegen de geno
cide".
In Keulen is gisteren een bomaan
slag gepleegd op het gebouw van
een Turkse organisatie. Een 36-
jarige Turkse gebedsvoorganger
werd hierbij ernstig gewond.
ISTANBUL - Steeds veelvuldiger
worden de laatste maanden de
aanslagen op Turkse diplomaten
of hun familie en op kantoren van
de Turkse luchtvaartmaatschap
pij, die worden geclaimd door
Armeense organisaties. Mag men
de daders geloven, dan opereren
er twee naast elkaar: het Armeen
se Commando ter Gerechtigheid
voor de Genocide (Turkse kranten
vertalen het met „wraak-com-
mando"), dat diplomaten neer
schiet, als laatste de chef van het
Turkse toeristenbureau in Parijs
zaterdagmorgen, en het Armeen- ,r diplomatieke post te
king moet nemen dat ook het ter
rorisme in het binnenland steeds
vaker aan buitenlandse machten
wordt toegeschreven. Het feit dat
na de eerste aanslag op twee con
suls in Los Angeles in 1971 -
waarvoor een plaatselijke Ar
meense grijsaard werd veroor
deeld - geen van de daders is ge
grepen sterkt allerlei commenta
toren in hun mening dat er meer
gaande is dan een Armeense
wraakactie. Griekscyprioten en
Griekse-Amerikanen moeten er
achter zitten en liefst ook zionis
ten en andere machtige groepen
die contact hebben met de ma
fia.
se Bevrijdingsfront dat, tot n
zonder doden, bommen plaatst in
kantoren van de Turkse lucht
vaartmaatschappij TAL, afgelo
pen zaterdagmorgen in Amster
dam.
„We worden van binnen en van bui
ten bestookt", luidt een kop op de
voorpagina van het boule
vardblad Gunaydin van gisteren
De woede over de systematischer
wordende gewelddadigheid te
gen Turken in het buitenland
wordt vanzelfsprekend steeds
groter, waarbij men in aanmer-
bekleden lijkt langzamerhand
inderdaad nog wat riskanter te
zijn dan een Amerikaanse, zelfs
in Teheran. De bekende Turkse
hoogleraar in het staatsrecht
Mumtaz Soy sal .voorzitter van de
Turkse afdeling van Amnesty In
ternational, schreef hierover on
langs op sarcastische wijze in zijn
rubriek in het dagblad Milliyet,
onder de titel .Met twee maten".
Hij vroeg zich af waarom het Wes
ten, terwijl het moord en brand
schreeuwt over de gijzeling van
het Amerikaanse ambassadeper
soneel in Teheran die Soysal ove
rigens ook veroordeeldezich zo
weinig druk maakt over de op
eenvolgende moorden, elf nu al,
op Turks diplomatiek personeel
en familie hij spreekt van „bijna
volkerenmoord"). Ze zijn door
gaans slechts aanleiding tot het
uitvoerig memoreren van gebeur
tenissen uit het Ottomaanse rijk.
.Het is of men zoekt naar een
rechtvaardiging voor deze da
den".
Een andere, veel minder veronge
lijkte toon vond men in een com
mentaar in het serieuze Engels
talige weekblad Briefing, dat in
Ankara verschijnt, na de aanslag
vorig jaar in Madrid waarbij de
echtgenote, zwager en chauffeur
van de Turkse ambassadeur om
kwamen. ,f>eze gangsters willen
geen Groot-Armenie, ze willen
wraak, zoals ze steeds betuigen,
wraak voor misdaden die zestig
jaar geleden zijn begaan. De Ot
tomaanse daders van de Armeen-
se slachtingen zijn allang dood".
Dit Engelstalige commentaar is in
zoverre een uitzonderingdat h icr
openlijk over slachtingen wordt
gesproken,bedreven door Turken
in de Ottomaanse tijd. Want dat
is iets ivat in de Turkse pers, net
als in het onderwijs, nu juist nog
steeds uit de weg wordt gegaan.
Voorzover de moderne Turk
wordt geconfronteerd met deze
problematiek, uxirdt hem inge
prent dat Armeniërs, opgezweept
door buitenlandse machten en
ondankbaar voor de tolerantie
die hun eeuwenlang is betoondin
opstand kwamen en met geweld
pleging begonnen.
Anders dan de Duitsers na de jo
denmoord, anders ook wel dan de
Amerikanen na wat ze de india
nen aandedenhebben de Turken
zich, ook al zouden ze een veront
schuldiging kunnen vinden in het
andere regime dat toen heerste,
nooit serieus verdiept in de do
cumentatie en in de schuldvraag
waarom de volkerenmoord op
Armeniërs. Door het woord ge
nocidein haar naam op te ne
men, is een van de moordorgani-
saties er nu in geslaagd dit ook m
de Turkse pers geregeld gedrukt
te krijgen, wat ongetwijfeld een
van haar voornaamste oogmer
ken was. Maar daarmee komt de
Turkse ..bewustioording" van
wat er eerder deze eeuw u ge
beurd natuurlijk peen stap dich
terbij. Integendeel, het versterkt
hen in de ingegoten zekerheid dat
de Armeniërs indertijd met ge
weld .begonnen" zijn. Ze „eindt-
pert" er immers ook mee
