Mondiger patiënten ontdekken
de alternatieve geneeswijzen
„JE MOET ZE MET RUST LATEN"
NS
Kritiek op opleiding
door
Sjak
Jansen
B. van Winkel over mummies:
Noordwij ker (71) maakt
bomschuiten in het klein
Keukens
van klasse.
poggenpohl
I§©(!JP
VRIJDAG 21 DECEMBER 1979
VARIA
PAGINA 19
Elke ochtend, steevast om tien uur. ga ik de stad en
regio in. op zoek naar mensen en dingen voor deze
rubriek. Tips en wensen voor "Publiekkunt u tot klok
slag tien aan mij kwijt, tel 071-144941, toestel 215.
Schriftelijke reacties zijn ook zeer welkom.
kostbare dingen, 't Zijn men
sen geweest."
„Je moet er dus erg voorzichtig
mee omgaan, maar daar zijn
verplaatsen wil dat zeggen,
dat je er een brancard onder
schuift en de mummie zo,
liefst met eigen vervoer, naar
de plaats van bestemming
brengt. Het zijn immers tere
dingen. Daarom moet je ze,
als het even kan, met rust la
ten."
Klein
De mummies zijn voor het
leeuwedeel opmerkelijk
klein. „De mensen waren in
die tijd ook een stuk kleiner",
verklaart Van Winkel. „Dat
deze mummies extra klein
zijn, komt ook door de be
handeling van vroeger. Het is
een heel ingewikkeld procé
dé. Niet alleen balsemen. Dat
ging met allerlei baden en
drogingen gepaard."
Aan dat procédé is het uiteraard
voor een belangrijk deel te
danken dat de mummies zo
gaaf zyn gebleven. Het res
taureren van deze gebalsem
de lijken komt in de praktijk
dan ook op niet veel meer
neer, dan zo af en toe een
weefseltje dat is los komen te
zitten, weer vast te zetten.
Maar zelfs dan komt er geen
muf luchtje vrij. Van Winkel
„Daarvoor moet er heel wat
gebeuren, want er zitten wel
honderd lagen omheen. Ga
dus maar na."
Luguber
„Ik ben echter dergelijke kreten
onderhand wel gewend. Een
mummie komt natuurlijk
over als een luguber iets. Er
zweeft ten onrechte een iets
geheimzinnigs omheen. Maar
wat doe je d'r aan?"
„Mummies hebben in elk geval
altijd veel bekijks", weet Van
Winkel. „Steevast is hier een
enorme toeloop op die din
gen. Ons museum is dan ook
het enige in het land met zo'n
grote collectie!"
„Je bent eigenlijk net te laat", zegt de 71-jarige W.
Plug, wanneer hij de deur van zijn Noordwijkse
woning opendoet. „Ik heb namelijk net weer
twee hele mooie schuiten weggedaan. Ja zo gaat
dat. Ze staan hier in rijen te wachten, tot ik er
weer eentje klaar heb. Ik ben ze zo kwijt."
De krasse Noordwijker maakt van eikehout bom
schuiten in het klein. Je reinste priegel werk is
dat. Plug is met één schuit dan ook gauw vier tot
zes maanden zoet.
„Ik maak er niet meer dan twee per jaar", zegt hij.
„Als het te koud is of ik ben moe, ga ik natuurl ijk
niet in die schuur staan. Maar in dat koken gaat
ook de nodige tijd zitten. Elk latje breng ik aan
de kook, omdat ik ze voor de schuit krom moet
hebben. Krom en toch buigzaam."
Dik vier uur per dag werkt Plug aan z'n hobby. In
zuiver Noordwijks dialect zegt hij er opmerke
lijk veel plezier in te hebben. Geen wonder,
want voordat de straatveger in ruste in gemeen
tedienst trad, verdiende hij zijn brood op zee.
,Ja ik ben zes jaar visserman geweest. Op van die
zeilloggers. Die bomschuiten heb ik net niet
meegemaakt. Was ik iets te jong voor. Maar ik
ken ze van binnen en van buiten, die bomschui
ten. Vandaar dat ik ze uit de losse hand maak.
Vroeger deed ik dat nog wel van een tekening,
maar dat hoeft allang niet meer."
Het komt volgens Plug ook allemaal niet zo nauw.
„Mijn modellen zijn niet aan vaste maten ge
bonden, dat waren die schuiten vroeger immers
ook niet Toen keken ze niet op een voet meer of
minder. Ach ja. Ik heb er voorlopig in elk geval
mijn handen vol aan."
wenst prys te geven. „Mum
mies zijn doodserieuze din
gen. Daar moet je geen grap
jes over maken", vindt hij.
Broos
Van Winkel kan dat oordeel
vellen, omdat wanneer de
mummies iets mankeert, hij
in negen van de tien gevallen
wordt opgetrommeld. Van
Winkel is terzake kundig.
Weet precies te vertellen hoe
je mummies moet aanpak
ken. „Ze zijn erg broos uiter
aard. Stel dat een mummie
verplaatst moet worden en je
pakt hem onoordeelkundig
beet, dan kun je er donder op
zeggen dat-ie breekt."
„Maar zulks probeer je natuur
lijk koste wat kost te voorko
men", vervolgt Van Winkel.
„Logisch, het zijn per slot
Luchtjes
Van Winkel begrijpt die voor
oordelen allemaal wel. Me
nigeen begint, bij het horen
van het woord 'mummie',
onmiddellijk te denken aan
onwelriekende luchtjes of
aan mysterieuze lijken, van
wie de honden geen brood
lusten.
Anno 1979 heerst dat misver
stand nog steeds.
Dergelijke sensatie verhaaltjes
gaan ook nu nog van mond tot
mond. Van Winkel is er daar
om veel aan gelegen degenen,
die zulke prietpraat in circu
latie brengen, de mond te
snoeren. Doodeenvoudig
door die lieden er van te over
tuigen dat mummies brand
schoon zijn en archeologisch
van vaak onschatbare waar
de.
"Een mummie komt natuurlijk over als een luguber iets. Er zweeft ten
onrechte een iets geheimzinnigs omheen".
Dacht ik in een oud adresboek van de ge
meente Voorschoten eindelijk een heuse
mummieficeerder te hebben opgeduikeld,
blijkt het allemaal te berusten op een grap.
Een grap, die overigens best valt te waarde
ren, al was al het alleen maar omdat ik
daardoor toch in die sferen terecht ben ge
komen.
Iemand die dikwijls bij deze gebalsemde en gedroogde
lijken rondwaart, is Leidenaar B. van Winkel. Als res
taurateur bij het Rijksmuseum voor Oudheden aan het
Rapenburg waakt onder andere hij over de enkele tien
tallen Egyptische mummies, die daar op de eerste ver
dieping, boven de Tempel van Taffeh dus, achter glas
roerloos liggen te liggen.
Van Winkel (46) maakte zo'n
dertig jaar geleden al kennis
met de mummies. Want reeds
als jonge knaap deed hij z'n
intrede daar aan die Leidse
gracht, welke in een oud ge
dicht de mooiste van West-
Europa is genoemd. Zelfs in
die jonge jaren vond Van
Winkel de mummies niet
griezelig, laat dus staan dat nu
z'n haren er te berge van zou
den rijzen.
Reden ook waarom de Leidse
restaurateur de hele rits ster
ke verhalen, die in het mu
seum over mummies de ron
de doen, in deze krant niet
Senaat eens
over hulp
aan Chrysler
WASHINGTON (Reuter) - De
Amerikaanse Senaat heeft zich
gisteren uitgesproken voor fi
nanciële hulp aan Chrysler van
3,6 miljard dollar. Nog deze week
wordt geprobeerd of ook het Huis
van Afgevaardigden mee te krij
gen is. Daarna moeten er nog
"een paar kreukels" worden
gladgestreken, waarna Huis en
Senaat hun fiat moeten geven aan
de uiteindelijke vorm waarin de
hulp wordt gegoten.
De Senaat heeft wel als voorwaarde
gesteld dat Chrysler zijn aande
lenkapitaal verdubbeld; er moe
ten dus nog eens 1,04 miljoen
aandelen worden uitgegeven. De
bedoeling ervan is dat Chrysler
over meer kapitaal kan beschik
ken om de leningen waarvoor de
Amerikaanse staat zich garant
stelt terug te betalen.
DEN HAAG (ANP) - Prof. Zeegers,
die wordt verdacht van fraude
met gelden van het lepra- en van
het carosi-fonds, is opnieuw op
vrije voeten gesteld. De recht
bank in Den Haag heeft de vorde
ring van de officier van justitie tot
verlenging van de voorlopige
hechtenis afgewezen.
De rechtbank heeft onder meer
overwogen, dat het gevaar dat
prof. Zeegers contact zal zoeken
met "derden", waardoor het on
derzoek zou kunnen worden ge
schaad, niet meer aanwezig is.
Daarvoor is het onderzoek naar
de omvangrijke fraude die hij zou
hebben gepleegd te ver gevor
derd.
UTRECHT (ANP) - De Nederland
se Spoorwegen nemen enorme
risico's ten aanzien van de veilig
heid van het reizigersvervoer
door een veel te gebrekkige op
leiding aan treinmachinisten. Het
is absurd om iemand met een
opleiding van enkele maanden de
volledige verantwoordelijkheid
voor een door hem te besturen
reizigerstrein in de schoenen te
schuiven. De voor ongelukken
aansprakelijk gestelde machinis
ten zij veelal zondebokken ge
weest van het onverantwoorde
lijke opleidingsbeleid van de NS.
Dit zegt het bestuur van de vereni
ging van machinisten (WM, 1800
leden) in haar blad "De Trek
haak". Volgens de WM wordt in
het kader van bezuinigingen door
NS aan het uitvoerende perso
neel een deugdelijke opleiding
onthouden. De vereniging wil dat
ADVERTENTIE
Daar onze showrooms vanaf
21 december gesloten zijn
wensen wij u nu vast
prettige
feestdagen
en hopen wij u op
2 januari weer te mogen
begroeten om een
toost uit te brengen op een
voorspoedig 1980.
Hoge Rijndijk 25
2313 KG Leiden
Tel. 071-141741
de NS het opleidingsbeleid her
zien en niet alle mogelijkheden
voor bezuinigingen bij het rij
dend personeel zoeken. Dat kan
volgens de WM tot zeer gevaar
lijke situaties ten aanzien van de
treinenloop leiden.
Volgens de vereniging wordt de
machinisten-opleiding door de
NS in fasen uitgevoerd. De eerste
fase wordt al na enkele maanden
afgerond, waarna machinisten
volgens de WM onvoldoende
geschoold de baan worden opge
stuurd. De machinist zou daar
door slecht een hele summiere
kennis van bijvoorbeeld elektri
sche schema's en remsystemen
hebben. Het lijkt de WM boven
dien onmogelijk dat een machi
nist al na enkele maanden volle
dig op de hoogte kan zijn van de
geldende voorschriften met be
trekking tot bijvoorbeeld bevei
ligingssystemen en seinen.
Verzekeraars
volgen nieuwe
ontwikkelingen
ELST - De ziektekosten-verzeke
raars zijn de laatste tijd onze na
tionale gezondheidszorg eens
gaan bekijken, zoals de consu
ment die beziet. En wat zagen zij:
een tanend geloof onder de pa
tiënten in de traditionele huis
arts, die de man of vrouw op zijn
spreekuur middels pillen, poe
ders en drankjes op de been
tracht te houden. Daarentegen
blijkt een steeds groter aantal
mensen zijn heil te zoeken bij al
ternatieve geneeswijzen.
Om deze duidelijk aanwezige
maatschappelijke verschuiving
bij te blijven, heeft een aantal on
derlinge verzekeringsmaat
schappijen besloten de bakens te
verzetten. Dat zal dan met ingang
Volgens de machinisten is de NS er
al geruime tijd mee bezig om de
waardering voor het beroep van
machinist te degraderen. "Er
wordt stelselmatig gewerkt naar
het creëren van een goedkope
machinist", aldus de WM.
Een woordvoerder van de Neder
landse Spoorwegen noemde de
beschuldiging van de WM, dat
machinisten al na enkele maan
den met een reizigerstrein op pad
worden gestuurd, volkomen on
juist. Hij zei dat aankomende ma
chinisten eerst een jaar lang ran
geerdienst moeten vervullen
voordat zy de verantwoordelijk
heid over een reizigerstrein krii-
gen. De machinisten-opleiding is
volgens hem gebonden aan wet
telijke vereisten, die het onvol
doende voorbereid besturen van
een reizigerstrein uitsluiten.
ELST-Met ingang van 1 januari is
het in Nederland mogelijk zich
te verzekeren tegen de kosten
van alternatieve geneeswijzen.
Dit gaat in feite lijnrecht in te
gen het beleid van de regering,
die liever een beperking van het
verzekeringspakket ziet.
van 1 januari gebeuren. Want per
slot van rekening - in de dubbele
betekenis van het woord - blijft
de cliënt tegen betaling van zijn
premie koning.
Henk Kegel uit Eist, hoofd com
merciële zaken van een ziekte
kostenverzekering, waarvan de
bakermat in Gelderland ligt,
vindt deze nieuwe ontwikkeling
binnen het verzekeringswezen
een verheugende stap voor
waarts in onze vaderlandse ge
zondheidszorg.
„De patiënt is steeds mondiger ge
worden. Hij heeft overal al in
spraak verkregen. Hij mag mee
praten over het schoolgebeuren,
waar het gaat om zijn kinderen,
hij mag zijn zegje doen binnen de
kerk en mag meedenken in zijn
werk. Het zou anno 1980 te zot
zijn om los te lopen als diezelfde
man of vrouw in de hoedanigheid
van patiënt niet mee zou mogen
filosoferen over de wijze van be
handeling en genezing bij ziek-
te".
Nog niet zo heel lang geleden
meenden velen, dat de veelal ge
zaghebbende huisarts nog prins
heerlijk in een ivoren toren zijn
praktijk hield. Sommige huisart
sen wisten dat imago ook aardig
hoog te houden. Maar van liever
lee moesten die huisartsen onder
de druk van de steeds mondiger
wordende patiënt die status
zoetjes aan vaarwel zeggen.
„Steeds vaker, zo hadden we de in
druk, vonden de patiënten de
weg naar alternatieve geneeshe
ren en ze vonden niet alleen de
weg er naar toe, maar er ook baat
by", vertelt Henk Kegel.
Ingespeeld
„Daar hebben we als verzekeraars
op ingespeeld. Eerlijk gezegd een
De uitbreidingen, die straks onder
de nieuwe dekking vallen, be
treffen onder meer door een arts
of fysiotherapeut toegepaste
acupunctuur, homeopathie, na
tuurgeneeskunde, anthroposo-
fische en manuele geneeskunst,
alsmede de zogenaamde druk-
puntmassage ofwel sjaitsoe.
vrij ingewikkelde kwestie, want
het aanbod van alternatieve ge
nezers is niet onaanzienlijk. Ie
dereen kent in het dorp wel de
smid, die hoofdpijn wegneemt of
het oude vrouwtje, dat door mid
del van gebed genezing oproept.
Maar wij hadden slechts behoefte
de beoefenaars van de alternatie
ve geneeskunst objectief te me
ten. En dat viel helemaal niet
mee. In principe hebben we nu
gesteld, dat alle alternatieve ge
neeswijzen voor uitbetaling in
aanmerking komen; paranor
male, waaronder we de strijkers
rekenen, uitgezonderd".
,Ik wil daar niets kwaads over zeg
gen, want wie ben ik. Wie bij pa
ranormale begaafden baat vin
den, vinden er baat bij. En daar
gaat het uiteindelijk om. Maar
dan zullen ze de behandelingen
toch wel uit eigen portemonnee
op tafel moeten leggen. Wy als
verzekeraars houden ons alleen
met gekwalificeerd en in de - al
ternatieve - gezondheidszorg be
zig".
Vinger aan de pols
Het in het pakket opnemen van al
ternatieve geneeswijzen zal voor
alsnog alleen geschieden door
zogeheten „onderlinge" maat
schappijen. Volgens Henk Kegel
laten de commercièle maat
schappijen nog op zich wachten.
Het verschil in ..onderlinge" of
„commerciële" zit hem hierin,
dat in de eerstgenoemde maat
schappijen de verzekerden te
vens lid zijn.
„Er worden ook leden en afde
lingsvergaderingen gehouden en
de leden kiezen zelf hun bestuur.
Dat houdt in, dat veel meer aan de
basis kan worden gewerkt en dat
De gedachte achter de nieuwe uit
breiding van het pakket is voor
al de toenemende mondigheid
en eigen kennis van de patiënt,
terwijl ook een sterkere be
wustwording is ontstaan van de
begrensde mogelijkheden van
de bekende „normale" medische
behandeling.
zodoende feeling kan worden ge
houden met het maatschappelijk
gebeuren. Zonder in medische
beeldspraak te geraken: de vin
ger kan direct aan de pols worden
gehouden", onderricht de Elste-
naar.
Met verholen trots wijst hij erop,
dat „zijn" maatschappij al enige
tyd bepaalde vormen van alter
natieve geneeswijzen vergoedt.
Iets, dat door de overige verzeke
raars niet bepaald in dank werd
afgenomen. „Want om de concur
rentiepositie niet uit het oog te
verliezen, moesten zy wel tot na
volging van ons initiatief over
gaan".
Moerman
Henk Kegel vertelt, dat de ziekte
kosten-verzekeraar. bij wie hy
werkzaam is, in het onderzoeks
veld naar alternatieve geneeswy-
zen regelmatig stuitte op mensen
die de Moerman-therapie volg
den. „Ook in dat geval zijn wy de
eerste geweest die deze therapie
gingen vergoeden", laat hy zich
„ontvallen".
„Er zijn", zo wyst hy erop, „regio
naal gezien door de loop der jaren
heen altijd mensen geweest, die
zich bezighielden met alternatie
ve geneeswyzen. Iedereen kende
in zijn buurt wel iemand, die op
een specifieke en afwijkende wij
ze van de huisarts genas Maar
landelijk is de doorbraak eigenljk
pas zo'n jaar of vyf geleden op
gang gekomen. Voorheen werd je
uitgelachen.
Maar nu is het zo. dat de traditio
nele huisarts zelf een stuk bij
scholing moet gaan plegen om
zich inzichten in het alternatieve
medische gebeuren te verschaf
fen. Want ook hy kan om deze
Voorzitter prof. dr. P. Muntendam
van de staatscommissie alterna
tieve geneeswijzen beschouwt 1
januari als een historische dag
voor de gezondheidszorg in Ne
derland. „De patiënten krijgen
nu meer keuzemogelijkheden en
meer rechten", is hij van oor
deel.
steeds meer opgeld doende ge
neeswijze niet meer heen. Of hy
wil of met".
ROB HIRDES
ADVERTENTIE
Komfort, kwaliteit en door
dacht design. Kenmerkend
voor een Poggenpohl
keuken. Met veel praktische
snufjes Met vele verborgen
kwaliteiten Kom eens langs.
Ziet u zelf hoeveel extra's
een Poggenpohl u biedt
Zonder dat u meer betaalt.
bv Gebr Roiff» Hendelmij
Industrieweg M De Grote Polder
Zoeterwoude-Rijndijk
Tel 071499206
Winkelcentrum Babylon
Den Haag Tel 070 -881306
