Film in rol van
taboe doorbreker
IVI
ni'Yi
Verhaal zonder
kop of staart
Verwarrende
vechtpartijen
The Wanderers:
Met "Invasion of the Body Snat-
chers" bewees regisseur Phil
Kaufman dat hij, met een goed
scenario bij de hand een film kan
maken die het maximum aan
spanning biedt. Maar wanneer
het scenario niet deugd en Kauf
man probeert een film te maken
die op de eerste plaats een sfeer
tekening is, dan gaat hij de mist
Dat is gebeurd in "The Wanderers"
(de zwervers).
Bronx, de wijk van vele etnische
minderheden in New York, is het
decor en de jaren zestig de tijd
waarin de film zich afspeelt. Om
precies te zijn 1963, zoals blijkt uit
een korte scene waarin de moord
op president Kennedy centraal
staat. Waarom dat er voor het
overige bijgehaald is, is verder
een raadsel. The Wanderers kan
het beste gekarakteriseerd wor
den als een film zonder kop of
staart.
)Het verhaal, voor zover aanwezig, is
geconcentreerd rond een-jeugd
bende van Italiaanse afkomst,
waarvan de leden niet tot de dap
persten gerekend kunnen wor
den. Zij raken in conflict met di
verse andere jeugdbendes in de
wijk, maar allen trekken uitein-
npiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiim
Theater Trianon. "The
Wanderers" van regis
seur Paul Kaufman. In
de hoofdrollen Ken
Wahl, John Friedrich,
Erland van Lith de Jeu-
de, Linda Manz, Tony
Ganios en Karen Allen,
■r Toegang 16 jaar.
AftaV' .illli'' ,.iil
'"lik. ''Illlh. 'U|
delijk gemeenschappelijk ten
strijde als louche lieden van bui
ten om overigens volstrekt duis
tere redenen een footballwed-
strijd komen verstoren. Op de
achtergrond tracht de film iets
weer te geven van het ruwe be
staan in Bronx, waar het bezit van
een paar stevige spierballen be
palend is voor de machtsposities.
Kaufman komt in The Wanderers
met weinig originaliteit, een en
kele aardige scene (zoals een par
tijtje strippoker) kan daar maar
weinig aan veranderen.
JOHN KROON.
„Vier vuisten op safari" mager
Een -voor een avonturenfilm best
aardig, maar erg bekend gegeven
wordt verziekt door onwerkelijke
en overbodige vechtpartijen aan
het eind van bijna elke scène.
In de binnenlanden van Afrika or
ganiseren Tom (Bud Spencer) en
Slim (Terence Hill) safarivakan
ties. In dezelfde streek opereert
een gangster met zijn omvangrij
ke lijfwacht. Zij terroriseren het
gebied en jagen op wilde dieren
om ze naar het westen te verko
pen. Tom en Slim, zeer begaan
met het lot van de dieren, probe
ren deze praktijken te voorko
men en zetten de gangster Or-
mond en zijn handlangers op alle
mogelijke manieren de voet
dwars. Hierdoor komt het me
nigmaal tot een knokpartij. Ech
ter zo vaak, dat het verhaal elke
lijn gaat verliezen. De verschil
lende scènes lijken niet veel met
elkaar te maken te hebben.
Ook komen de vechtpartijen erg
onwerkelijk voor. De twee "hel
den" overwinnen keer op keer,
alleen of met zijn tweeën, met het
grootste gemak een
fftinniiniiiiiiimiiiiiiinniiiii
"De vier vuisten op safa
ri": regie: Italo Zinga-
relii; met Terence Hill,
Bud Spencer en Joe
Bugner; Luxor; alle leef
tijden.
ar ar „ui
b- ''lli, '<1||||,. ''i||
overmacht aan tegenstanders.
Toch zijn er ook wel komische
momenten, zoals bijvoorbeeld
aan het begin van de film. wan
neer Slim. na een lange reis weer
"thuiskomt". Hij verlaat het
vliegtuig, terwijl het nog m de
lucht is en landt met een parachu
te. Zijn enige bagage is een fiets.
"De vier vuisten op safari" is een
chaotische, soms grappige film.
Wie andere films van dit duo
heeft gezien zal moeten beken
nen, dat het dit keer zeker geen
uitblinker is geworden.
MARIJKE KOOL
UTRECHT - De filmtheoreticus Amos Vogel gelooft dat, wil onze wereld
nog overlevingskansen hebben, er grondige veranderingen dienen plaats
te grijpen in de huidige maatschappelijke orde. Die deugt niet en dient
derhalve te worden ondermijnd.
Dientengevolge is het de belangrijkste taak van de cineast, net als van
andere kunstenaars, om bij voortduring te morrelen aan de status quo. Het
maatschappelijk denken mag op geen enkele wijze worden ingeperkt, alle
taboes MOETEN daarom sneuvelen.
De kerstdagen leveren een
filmweek van jewelste op.
Meer dan twtinig speelfilms
zullen de komende dagen
over het scherm rollen. Voor
al het Italiaanse aandeel
daarin verdient de aandacht.
Zondagavond vertoont de
VPRO de laatste film, die re
gisseur Luchino Visconti
voor zijn dood in 1976 maak
te: l'Innocente. De Italiaan
was destijds na een beroerte
al gedeeltelijk verlamd. Gian-
carlo Giannini speelt de aris
tocraat Tullio Hermil, die zijn
vrouw ontrouw is. De film,
gebaseerd op een boek van
Gabriele d'Annunzio, is van
een adembenemende
schoonheid.
Eerste kerstdag brengt Duits
land 3 de laatste film van een
andere befaamde Italiaanse
filmmaker, Federico Fellini.
Het is Prova d'Orchestra die
een paar maanden geleden
zijn Leidse première beleef
de. De film gaat, zoals de titel
al laat raden, over de repetitie
van een orkest, maar dat is in
feite symbolisch voor de Ita
liaanse maatschappij die aan
dezelfde verwarring ten prooi
is als het orkest.
Dinsdag tot en met vrijdag heeft
het derde Duitse net een
cyclus van Charlie Chan-
films. Charlie Chan, een film
held uit vroeger tijden, is een
beleefde, Oriëntaalse detecti
ve met een grote familie en
een groot arsenaal aan. wijze
uitspraken.
De Nederlandse tv heeft nog
één speelfilm voor de ko
mende week op het pro
gramma staan: Scaramouche,
een kostuumfilm uit de vijfti
ger jaren. Stewart Granger
speelt de hoofdrol.
Het programma:
ZATERDAG: Tanz auf dem
Vulkan; 14.45 uur; Dtsl. 1 (re
gie: Hans Steinhoff met Gus-
taf Grundgens). Midnight
Lace; 22.30 uur; Dtsl. 1 (regie:
David Miller met Doris Day).
1'Amour fou (eerste deel);
22.40 uur; Dtsl. 3 (regie: Jac
ques Rivette met Bulle
Ogier).
ZONDAG: Rond de wereld in
tachtig dagen (eerste deel);
15.40 uur; Dtsl. 2 (regie: Mi
chael Anderson met David
Niven). l'Innocente; 21.25
uur; Ned 2. l'Amour fou
(tweede deel); 2.00 uur; Dtsl.
3.
MAANDAG: Rond de wereld
in tachtig dagen; 16.30 uur;
Dtsl. 2. Love among the
ruins; 20.05 uur; Dtsl. 1 (regie:
James Costigan met Katheri-
ne Hepburn en Laurence Oli
vier). Glenn Miller Story;
21.00 uur; Dtsl. 2 (regie: An
thony Mann met James Ste
wart).
DINSDAG Charlie Chan op
kruistocht; 16 45 uur; Dtsl. 3.
The shoes of the fisherman;
19.00 uur; regie: Michael An
derson met Anthony Quinn.
Prova d'Orchestra; 20.10 uur;
Dtsl. 3.
WOENSDAG: Charlie Chan:
een bijna perfect alibi; 16.00
uur; Dtsl. 3. The three muske
teers; 16.30 uur; Dtsl. 2 (regie:
George Sidney met Gene
Kelly). My fair lady; 20.15
uur; Bel. 2 (regie: George Cu-
kor met Audrey Hepburn en
Rex Harrison). Die marquise
von O.; 20.15 uur; Dtsl. 1 (re
gie: Eric Rohmer met Bruno
Ganz).
DONDERDAG; Charlie Chan:
schaduw over Chinatown;
16 00 uur; Dtsl. 3. Scaramou
che; 20 27 uur. Ned 2.
VRIJDAG: Charlie in Honolu
lu; 16 .<0 uur, Dt I Last of
the hot red lovers; 20.15 uur;
Dtsl. 1 (regie: Gene Saks met
Alan Arkin). That's enter
tainment; 20.15 uur; Bel 1
(montagefilm uit vroegere
Hollywood-showfilms).
Maar het kost weinig moeite om
voorbeelden te vinden van soor
ten films die in de vrije westerse
wereld taboe zijn en dat maar het
beste kunnen blijven ook. Films
bijvoorbeeld die de gedachte uit
dragen dat het ene ras beter, ijve
riger of intelligenter zou zijn dan
het andere ras. Of films die pro
paganda maken voor fascistische
idealen. Of de zogenaamde
"snatchers" of snuff movies", die
als dieptepunt van de cinemagra-
fische perversie een sadistisch
ingesteld publiek verlekkeren
met beelden van niet getruceerde
csène's van marteling en moord.
Toch zijn dat soorten films die de
huidige sociale orde aantasten en
daarom in Vogels visies (hij laat
deze voorbeelden overigens on
genoemd) ruim baan zouden die
nen te krijgen, uit de taboe-sfeer
gehaald dus. Vogels cultuur-ad
vies ("Breek alls taboes af!") heeft
dus geen algemene geldigheid
voor een mens met gezond ver
stand, maar je blijft dan wel zitten
in de morele knoop welke taboes
Vanuit die visie stelde Vogel in 1974
een boek samen dat alle histo
risch belangwekkende filmda
den wilde inventariseren, "Film
As An Subversive Art", zo luidde
de oorspronkelijke titeh In het
Nederlands vertaald werd het
"De Film Als Taboe-Breker".
Hoewel de basis-filosofie van Vo
gel wel een plausibele taakom
schrijving geeft van kunst in het
algemeen en van film in het bij-
zohder, is het boek Film Als Ta
boe-Breker (in stapels bij De
Slegte in voorraad) op onderde
len zeer aanvechtbaar.
Dat gesteld hebbend, kan er ver
volgens gepeuterd worden aan de
Vogel-filosofie, die de waarde
van het taboe-doorbreken wel
erg overschat als graadmeter
voor al dan niet zinnig filmen. Het
is waar dat slechts een zo breed
mogelijk denken misschien de
oplossingen kan opleveren voor
mondiale problemen en dan is
elk voortlevend een potentieel
obstakel, dat kritisch aandacht
verdiend.
wel en welke niet oirbaar zijn. Je
kunt vrijheid wel op willen rek
ken, maar je kunt het nooit ab
soluut maken.
In essentie is het verder van tame
lijk gering belang om na te gaan
in welke films er welke taboes
zijn doorbroken zoals Vogel dat
doet. Er is ooit een speelfilm be-
weest, die als eerste het schaam
haar-taboe doorbroken heeft.
Van belang is dan niet om sec
vast te stellen dat zoiets dus is ge
beurd. ("Ik was de eerste, hiep
hiep hoera!"), van belang is al
leen, dat wordt nagegaan wat die
film feitelijk had mee te delen.
Ging het om een film die een bij
drage leverde aan de seksuele
vrijheid, of was het nou juist zo'n
film - zoals vrijwel alle seksfilms
van vijftien jaar geleden - waarin
uiteindelijk werd vastgesteld dat
het fout afloopt met losbandige
lieden. De ideeën (al dan niet ten
aanzien van taboes) en de capaci
teiten van een filmer om de
ideeën over te dragen, dat is het
enige dat er echt toedoet bij se
rieuze filmbeschouwing.
Vogel in zijn boek ziet dat niet zo.
Het is typerend dat het gros van
de door hem ter sprake gebrachte
ondermijnende films weliswaar
meestal interessant zijn, maar in
tussen zelden films geweest zijn
waar het grote publiek weet van
heeft gehad. Ik zeg dat zeker niet
als bezwaar tegen die films - we
zijn hier niet in Rusland waar
kunst alleen verantwoord schijnt
als het gaat om zo populair en
constructief mogelijke werk
stukken - maar als bezwaar tegen
de gedachtegang van Amos Vo
gel, die juist vanwege zijn revolu
tionaire normbesef blijer dient te
zijn met zinnig betogende films
die de massa bereiken dan met
misschien wel betere maar even
subversieve films die niet verder
zijn gekomen dan de kring van
fijnproevers en de eigen paro
chie.
De meest degelijke, meest onder
mijnende tdocumentaire die
Jungleboek
nu in het
Nederlands
iiniiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiii
"Jungleboek"; Lido 1,
r JBT JÊT .ui
'k llllk ''lllli,, ''Hf
Een zeer amusante film van
Walt Disney keert terug op het
witte doek: Jungleboek. De
avonturen van het mensen-
jong Mowgli, dat in de jungle
met vriend en vijand leert op
trekken, maar tenslotte ioch
naar de mensenwereld terug
keert, hebben menigeen verte
derd. Het nieuwe aan deze re
prise is dat er nu een Neder
landse vertaling is ingespro
ken. Voor jonge kinderen is
het nu allemaal wat gemak
kelijker te volgen. En zo kan
iedereen opnieuw genieten
van de belevenissen van
Mowgli (ingesproken door
Michiel Ceelenj, Bagheera
(Joan Remmeltsf.Baloe (Coen
Flink) en Hathi,het olifanten-
jong.
zich laat denken met kernenergie
als onderwerp, wordt niet beke
ken als op het andere net André
van Duin scheel kijkt. En daarom
vallen de kwaliteiten van die do
cumentaire volledig in het niet.
Bij bijvoorbeeld The China Syn
drome; een film die - omdat het
zo'n spannende thriller is en met
hoofdrollen van Jack Lemmon
en Jane Fonda - die massa wél
bereikt en tot het innemen van
standpunten dwingt. Maar The
China Syndrome is een categorie
films waar Amos Vogel nooit van
gehoord schgnt te hebben.
Peter van Bueren wijst als onaf
hankelijk inleider in het festival-
boek nog eens naar Holocaust.
Een tv-serie waar van alles op
valt af te dingen, maar intussen
toch bleek ts kunnen doordrin
gen tot het Duitse volksbewust
zijn. Iets waar betere films in dit
genre - die het taboe al 25 jaar
geleden doorbroken hadden - in
geen 25 jaar in geslaagd z(jn.
Voor het verbreiden van bevrij
dende ideeën over seksualiteit,
de dood, verzet tegen dictatuur,
het feminisme psychiatrische
hulpverlening zijn de veel bezon
gen films van Metzger, Zeno. Lit-
tin, Stockl en Cohen van minder
belang - want minder invloedrijk
- geweest dan voor een groter
pubhek gemaakt films van Ver
stappen, Bergman, Costa-Ga-
vras, Van Brakel en Forman.
Nogmaals, de filmers uit de eerst
reeks hebben natuurlijk in veel
gevallen de verdienste gehad dat
ze het pad hebben geëffend, ter
wijl de tweede groep misschien
veel commerciëler heeft gedacht
(Mogelijk er zelfs alleen maar op
uit was om geld te verdienen in
sommmige gevallen), maar dat
zijn overwegingen van secundair
belang. Voor een revolutionair
dienen resultaten te tellen.
De situatie in Nederland is nog al
tijd zo dat de meeste commer
ciële verhuurders - zelfs al gaat
het om een of twee voorstellingen
hier en daar - de nog rendabel
geachte filmt niet aan de alterna
tieve vertoners zullen afstaan.
Films die de laatste tien jaar nog
op spectaculaire wijze taboes
hebben doorbroken zgn Salo, la
Grande BouCTe, Blue Movies,
L'Empire des Sens, Contes Tm-
moraux. La Béte, Trash, Loflied
op de Zonde. Deep Throat.
PIETER VAN LIEROP
1 Hlhil'
iiniiiii 'iiiniiir i
Blijvers
"H»Ir" - Hippie-musical, Lido 2,
Leiden. Euro 4. Alphen.
"Een pak slaag" - Minder geslaagde
Haanstra. maar mooie rol van Paul
Steenbergen. Li Jo 3. Leiden. Euro 2,
Alphen.
"Manhattan" - Imposant beeld van
handel en wandel van New Yorks
intellectuelen. Studio. Leiden.
"Cha cha" - Chaotisch, Euro 4. Al
phen.
Sexfilm
"Josephine Mutsenbacher" - Een
olijke dame. Rex, Leiden.
Nachtfilms
"Everything you always wanted to
know about sex" - Camera. Leiden.
"Callgirl bv" - Rex. Leiden.
"De vier vuisten op safari" - Euro 1
Alphen.
"Shao Lin Brekers" - Euro 2. Al
phen."American Grafflty" - Euro 3,
Alphen.
"De Bahama's, een pornoparadijs"
- Euro 4, Alphen.
Den Haag
"De vier vuisten op safari" - Apollo 1
(460340). al
"Race naar de schroothoop" -
Apollo 2. al.
"Het geheim van Bear Island" - Asta
(4635001. 12 jaar
"Onkruid vergaat niet" - Bijou
(461137), al.
"Cha cha" - Calypso (463502). al.
"De vier vuisten op safari" - Baby-
Ion 1 (471656). al.
"Monty Python s life of Brian" - Ba
bylon 2, 12 jr.
"The prisoner of Zenda" - Babylon
3. al.
"Rabbi Abraham in het wilde wes
ten" - Camera (467200), al.
Apocalypse now" - Cineac 1
(630637). 16 jr.
"Manhattan" - Cineac 2, al.
Escape from AJcatraz" - Cineac 3.
16 jr.
"Airport '80" - Corso (467200), al.
"Waterschapsheuvel" - Du Midi
(855770). aL
"Hair" - Euro (667066), al.
"Apocalypse now" - Metropole 1
(456756), 16 jr.
"Een pak slaag" - Metropole 2, al.
"Manhattan" - Metropole 3. al.
"Schiet niet op de tandarts" - Me
tropole 4. al.
"La Luna" - Metropole 5, 16 jr.
"Jungleboek"-Odeon 1 (462400), al.
"Rabbi Abraham in het wilde wes
ten" - Odeon 2, al.
"Kiss in attack of the phantoms" -
Odeon 3, al.
"Alien" - Odeon 3, 16 jr.
"Dona Floor en haar twee mannen" -
Odeon 4. 16 jr.
"De complete verleiding" - Le Paris
1 (656402). 18 jr.
"Klaar... overboord maar" - Le Paris
2. 18 jr.
"Story of Joanna" -Le Paris 3.18 jr.
"Airport 80" - Passage (460977). al.
"Monty Python's life of Brian" -
Studio 2000 (542288), 12 jr.
"Courage fuyons - De Uitknk
(542288), 16 jr.
Amsterdam
"Monty Puthon's life of Bnan" - Alfa
1 (278806), 12 jr.
"The prisoner of Zenda" - Alfa 2. al.
"Manhattan" - Alhambra 1 (233192),
aL
"La Luna" - Alhambra 2. 16 jr.
"De vier vuisten op safari" - Belle-
vue Cinerama (234876), al.
"Het geheim van Bear Island" - Ca
lypso 1 (266227), 12 jr.
"Race naar de schroothoop" - Ca
lypso 2, al.
[The Wanderers" - Calypso 3, 16 jr.
"Het heetste hoerde gaat vrolyk
verder' - Centraal (248933), 18 jr.
"Airport "80" - Cineac Damrak 1
(245648). al
"Rabbi Abraham in het wilde wes
ten" - Cineac Damrak 2, al.
"Levend verslonden" - Cineac
(2436391, 16 jr
"Préparez vos mouchoirs" - Cine-
center (236615), 16 jr.
"Hair" - Cinecenter. al.
"Last tango in Pans" - Cinecenter,
16 jr
[[High and low" - Cinecenter, 16 jr.
"Airport "80" - Cinema International
(151243), 12 jr.
"Jungleboek" - City 1 (234579), al.
"Dracula" City 1, 16 jr
"Apocalypse now" - City 2, 16 jr.
"Alien" - City 3, 16 jr.
"Kentucky Fried Movie" - City 4, 16
jr.
"Dona Flor en haar twee mannen" -
City 5. 16 Jr
"La Luna" - City 6. 16 jr.
"Marlijn en de Magiër" en "Jungle
boek" - City 7. 16 jr.
"(B)rokkenjagers in Tirol" - Corso
(234561). 16 jr
Het geheim van Bear Island" - Du
Midi (723653). 12 jr
"Jungleboek" - Flora Disney
(230469). al
"Cha cha" - Kntenon (231708), al.
"Cha cha" - Lcidscplcinthcater
6235909). al.
"Rabbi Abraham in het wilde wes
ten" - Noggerath (2306551 al
'Erections -Paruien(248933), 18jr.
"Apocalypse now" - Rrmbrandt-
pleintheater 1 (223542). 16 jr
"Moonraker" - Rem brandt plein
theater 2. 12 jr.
"De vier vuisten op safari - Rialto
(723488). al
"Cha cha" - Rivoli (723486), al.
"Escape from Alcatraz - Roxy
(2328091. 16 jr
"Courage fuyons" - Studio K
(231708). 16 jr.
"Messidor" - The Movies (245790), 16
if
"L Ingorgo" - The Movies, 16 jr.
'Een pak slaag" - Tuschinski 1
(262633). ai
Manhattan" - Tuschinski 2, al
Movie movie" Tuschinski 3.16 jr
"Die Ehe der Maria Braun - Tu
schinski 4. 16 jr.
'Grypstra Se De Gier" - Tuschinski
5. 12 jr
Courage fuyons" - De Uitkyk
(237460), 16 jr.
