Luns schrijft brief naar
landen
van NAVO
TWEE JAAR KABINET-VAN AGT
Woningbehoefte per
regio onderzocht
Godet
Cognac
NORIT
Invoer Zuidafrikaanse steenkool moet stopgezet
Uitval van
Wiegel
naar D'66
Man gaat voorbijgangers
met slagersmes te lijf
Over kernwapenstandpunt Nederlandse regering
WILD EN GEVOGELTE IN TREK
DINSDAG 18 DECEMBER 1979
LEEUWARDEN (GPD) - Ter-
louw kiest „met de handen
omhoog" voor de PvdA, net
als Van Mierlo dat in 1970
deed. Dit zei minister Wiegel
(WD) gisteravond tijdens
een spreekbeurt in Leeuwar
den. De vice-premier be
schuldigde de Democraten
ervan de laatste tijd meer te
kiezen, „en waar ze kleur be
kent, kiest ze voor links".
Volgens Wiegel heeft D'66 in
het afgelopen jaar grote winst
behaald door de „vriendelij
ke, zachte en haast non-poli
tieke opstelling" van Ter
louw. Maar de laatste tijd
wordt de opstelling van D'66
in belangrijke kwesties dui
delijker. De feiten tonen aan,
dat Terlouw net als Van
Mierlo voor de PvdA kiest,
aldus minister Wiegel.
De liberale voorman wees hier
bij op voorstellen van D'66
om de prijscompensatie af te
toppen en plannen van de
Democraten om te morrelen
aan de aftrekbaarheid van de
hypotheekrente. „D'66 wil
nivellerend ingrijpen in de
positie van de middengroe
pen in onze samenleving", al
dus Wiegel.
De opstelling van D'66 bij het
kernwapendebat noemde
Wiegel onbegrijpelijk. De op
stelling van de Democraten in
deze zaak zou voor veel bur
gers, die nu overwegen voor
D'66 te kiezen, „niet aan
vaardbaar" zijn. Oud-staats
secretaris Brinkhorst had zijn
best gedaan om de fractie een
redelijke koers te laten varen,
maar het congres dwong hem
met de PvdA een motie in te
dienen tegen de kernwapens
„Onbegrijpelijk vind ik het
dat Brinkhorst hiervoor door
de knieën ging,"
Wie-
Naast deze aanval op D'66 liet
Wiegel doorschemeren, dat
een looningreep niet onmo
gelijk is. De economie staat er
in 1980 volgens hem nog
slechter voor dan op Prins
jesdag werd gedacht. Daarbij
wees hij op de verder stijgen
de olieprijzen, de tegenval
lende groei van de wereld
handel en op de mogelijkheid
van cao-afspraken, die verder
konden gaan dan waarmee
gerekend was.
Wiegel wees erop dat het kabi
net niet zou toezien hoe het
goede werk van het kabinet
ontkracht zou worden. Hij
wees erop dat het kabinet erin
was geslaagd de werkgele
genheid te stabiliseren en de
koopkracht te handhaven
Daarnaast was het bijna ge
lukt om voor het eerst sinds
1972 een centraal akkoord te
sluiten, waarmee de ontwik
keling van lonen en prijzen
volgend jaar vastgelegd zou
zijn.
LEUSDEN (GPD) - Een 43-jarige,
vermoedelijk gestoorde, man
heeft gisteren met een groot sla
gersmes slachtoffers gemaakt
onder argeloze voorbijgangers in
Leusden. Zonder enige aanlei
ding viel hij twee vrouwen aan,
die in bovenlichaam en hoofd
werden gestoken. Zij konden la
ter, nadat de wonden waren ge
hecht, naar huis. De rijkspolitie
heeft de man, die zich al zwaaiend
met het mes in een woonwijk te
rugtrok, na schoten in de benen
ingerekend.
De man, van wie alleen bekend is
dat hij een buitenlander is, begon
om ongeveer kwart over negen 's
morgens met de aanval op de
voorbijgangsters. Een 34-jarige
en een 28-jarige inwoonster van
Leusden moesten het ontgelden
Zonder aanwijsbare oorzaak
werden zij met het mes bewerkt
Te hulp geschoten voorbijgan
gers werden ook met het mes be
dreigd.
De rijkspolitie in Leusden pro
beerde de man eerst te overreden
het mes af te geven. De man wilde
daar niets van weten en maakte
steekbewegingen naar de poli
tiemensen. Toen de politie twee
waarschuwingsschoten in de
lucht loste, werd de man nog
agressiever. Achteruitlopend en
iedere voorbijganger met het mes
bedreigend, ging hij een woon
wijk binnen. De politie besloot
hierop de man door gerichte
schoten uit te schakelen. Hij
werd in beide onderbenen ge
raakt.
Ondanks zijn verwondingen wist
hij met het mes ongeveer 100 me
ter verder te komen. Vermoede
lijk door bloedverlies verzwakt
moest hij steun zoeken bii een au-
ADVERTENTIE
Fine champagne
Evenwichtig, warm,
geurig. Met een eigen
karakter. Kenners
weten 't te onder
scheiden.
DEN HAAG (ANP) - Wanneer de Tweede
Kamer morgen bijeenkomt voor wat in de
wandelgangen wordt aangeduid als een
beslissend debat over het vraagstuk van
de modernisering van de kernwapens is
het die dag precies twee jaar geleden dat
het kabinet-Van Agt werd beëdigd.
Na de langdurigste kabinetsformatie (van
208 dagen) uit de parlementaire geschie
denis kon op 19 december 1977 het kabi
net aantreden. De beide deelnemende
partijen (CDA en WD) sloten een regeer
akkoord. In de defensieparagraaf uit dat
akkoord werd aandacht geschonken aan
het vraagstuk dat morgen (opnieuw) ter
discussie staat.
Er moet, aldus het regeerakkoord, wil de
mensheid overleven een einde komen aan
de bewapeningswedloop. Daarom zal Ne
derland zich inspannen waar en wanneer
zich de mogelijkheid voordoet voor het
treffen van effectieve maatregelen tot be
heersing en vermindering van bewape
ning. In het bijzonder is het streven erop
gericht de rol van de kernwapens te redu
ceren, waartoe een evenwicht in de con
ventionele bewapening vereist is.
In de enkele weken later afgelegde rege
ringsverklaring (16 januari 1978) zei mi
nister-president Van Agt, dat "op het ter
rein van ontwapening en wapenbeheer
sing een onverminderde inspanning
noodzakelijk blijft"
"Aan het voorkomen van uitbreiding van
kernwapens en aan de stopzetting van
kernproeven zal voorrang worden gege
ven. Het kabinet beschouwt het lidmaat
schap van het noordatlantisch bondge
nootschap van essentiële betekenis voor
de verzekering van vrede en veiligheid.
De zorgwekkende opbouw van de militai
re kracht van de Sowjet-Unie, die op geen
enkele wijze in verhouding staat tot de
behoeften aan verdediging, maakt hand
having en verbetering van de gemeen
schappelijke defensie-inspanning van de
bondgenoten onvermijdelijk".
Bij de voortzetting van het kamerdebat over
de regeringsverklaring wees premier Van
Agt (18 januari 1978) erop. dat "vooral de
conventionele krachtsverhouding ten na
dele van de NAVO verschuift". Het kabi
net - zo zette hij destijds uiteen - onder
schrijft de stelling dat een ongebreidelde
wapenwedloop moet worden voorkomen.
Voorop staat het streven naar verminde
ring van de rol van kernwapens, zo verze
kerde hij.
"Met name voor Europa is het van groot be
lang dat de verdediging geleidelijk min
der afhankelijk wordt van de tactische
kernwapens. Ten aanzien van de nucleai
re bewapening van de NAVO acht het ka
binet bij elke nieuwe ontwikkeling een
zorgvuldige afweging van alle factoren
noodzakelijk. Eén van die factoren is de
vraag, of de taak van een bepaald nucleair
wapen ook door conventionele wapenen
kan worden vervuld. In ieder geval acht
de regering het niet aanvaardbaar dat de
conventionele zwakte wordt gecompen
seerd door uitbreiding van het nucleaire
vermogen", aldus minister-president Van
Agt.
DEN HAAG (GPD) - De secretaris-generaal van de NAVO,
mr. Josef Luns, heeft op verzoek van de Nederlandse
regering alle NAVO-landen een brief gestuurd, waarin hij
duidelijkheid tracht te scheppen ten aanzien van het Ne
derlandse standpunt over de modernisering van de kern
wapens. In de brief herhaalt Luns de vorige week in de
Tweede Kamer door minister-president Van Agt afgeleg
de verklaring.
to. Een van de politiemensen zag
toen kans hem te bespringen en
te overmeesteren.
De man is later naar het ziekenhuis
gebracht. De rijkspolitie tast in
het duister omtrent de reden
waarom de man amok heeft ge
maakt.
Nederlandse
hulp voor
ontwikkelings
landen: bijna
één miljard
DEN HAAG (ANP) - Minister De
Koning voor ontwikkelingssa
menwerking heeft de zogenaam
de concentratielanden in totaal
927 miljoen gulden aan hulp voor
het jaar 1980 toegezegd. Dit is 5,5
procent meer dan de voor 1979
toegezegde hulp. Van het totale
bedrag wordt 542 miljoen gulden
geschonken en 385 miljoen gul
den als lening verstrekt. De le
ningen dragen een rente van
slechts 2,5 procent.
Het grootste bedrag ontvangt weer
India, namelijk 234 miljoen gul
den of 9 miljoen gulden meer dan
over 1979. Daarna volgt Indone
sië, dat 158 miljoen krijgt, acht
miljoen gulden meer dan over
1978. Van het hulpbedrag voor
India wordt 59 miljoen gulden
geschonken, van dat voor Indo
nesië 62 miljoen gulden. Tanza
nia (105 miljoen gulden), Bangla
desh (94 miljoen gulden), Boven-
Volta (42 miljoen gulden), Noord-
Yemen (31 miljoen gulden), Soe
dan (44 miljoen gulden) en Co
lombia (14 miljoen) kringen alle
hulp geschonken.
Dat Luns tot deze ongebruikelijke
stap bereid was, wordt door rege
ringskringen in Den Haag erg op
prijs gesteld. De inbreng van de
secretaris-generaal in de - verder
niet openbaar gemaakte - brief
beperkt zich overigens tot een al
gemene aanhef.
Luns zou in de brief wel herinnerd
hebben aan het unanieme besluit
van de NAVO-ministers om met
modernisering van de kernwa
pens akkoord te gaan, maar daar
is het standpunt aan toegevoegd
dat Nederland pas over twee jaar
over de stationering van de nieu
we raketten wil beslissen.
Vice-premier Wiegel heeft gisteren
ten stelligste ontkend dat de ver
klaring van premier Van Agt en
het officiële NAVO-communiqué
met elkaar in tegenspraak zou
den zijn. De ministers Van der
Klaauw en Scholten zullen dat, zo
zei hij, in het debat van morgen
ook duidelijk maken.
Volgens de vice-premier is het
WD-standpunt (produceren 'én
plaatsen) „volledig gaan meewe
gen" nadat het CDA-standpunt
(beperkte produktie, niet plaat
sen) niet haalbaar bleek. Wiegel
maakte duidelijk dat Nederland
heeft gekozen voor een parallelle
Politieagent
bewusteloos
geslagen
ROTTERDAM (ANP) - Een onbe
kende heeft gisteren in de par
keergarage van de Bijenkorf in
Rotterdam een 21-jarige politiea
gent neergeslagen. De dader is
voortvluchtig. Over de motieven
van zijn daad is niets bekend.
De agent surveilleerde in de par
keergarage. Op de vijfde verdie
ping werd hij onverwachts met
een hard voorwerp in zijn nek ge
slagen. De agent raakte daarop
bewusteloos. Even later werd hij
door een vrouw aangetroffen, die
de politie waarschuwde. De
agent werd naar het Dijkzigtzie-
kenhuis overgebracht. Na be
handeling kon het slachtoffer
huiswaarts keren.
benadering: modernisering én
wapenbeheersing.
Helder
Fractieleider Terlouw van D'66
heeft gisteren tijdens een
spreekbeurt in Helmond het ka
binetsstandpunt onaanvaard
baar genoemd. Het is in strijd met
de door de Tweede Kamer aan
vaarde motie-Stemerdink en ook
met de CDA-vertrekpunten. Het
zou dus ook voor de hele CDA-
fractie onaanvaardbaar moeten
zijn, zei hij.
Terlouw noemde de kabinets
standpunten „helder als glas",
omdat duidelijk is dat het kabinet
mede-verantwoordelijkheid
heeft genomen voor het NAVO-
besluit om 572 raketten te gaan
produceren. Hij vindt dat door de
regering onhandig is geopereerd,
aangezien het NAVO-communi
qué Nederland geen mogelijk
heid biedt zich over twee jaar als
nog aan plaatsing van de kern
wapens te onttrekken
Raadsel
Het CDA-kamerlid Jan Buikema
(AR), een van de tien „dissiden
ten" die zich tegen de modernise
ring heeft uitgesproken, blijkt
het op het punt van de motie-
Stemerdink met Terlouw eens te
zijn. Hij zei gisteren desgevraagd
dat de resultaten van het NAVO-
overleg in Brussel „niet eens in
overeenstemming zijn met de
CDA-vertrekpunten"
„Hoe mensen als De Boer en Frin-
king, die zo hechten aan die ver
trekpunten, daar nu toch vrede
mee kunnen hebben, is mij een
raadsel". Er moet volgens Bui
kema veel meer klaarheid komen
over wat er in Brussel aan de
hand is geweest. „Zo zal duidelijk
moeten worden in hoeverre Ne
derland zich gebonden heeft.
Verandert daaraan nog wat, als je
het kabinet naar huis
stuurt?"
Buikema toonde zich ernstig be
zorgd over de discussie die mo
menteel binnen het CDA wordt
gevoerd. „De geluiden die op het
CDA-congres klonken, waren
ronduit beangstigend. Het accent
van de discussie is verlegd naar
de mogelijke politieke gevolgen
van ons standpunt. Moet het ka
binet in het zadel blijven of niet?
Dat is natuurlijk wel een belang
rijke vraag, maar daar gaat het in
deze discussie niet in de eerste
plaats om"
AMSTERDAM - Met de kerstdagen in aantocht wordt er veel wild en gevogelte verkocht zoals hier in een kraam
op de Amsterdamse Albert Cuypmarkt.
Vanaf 1981 elke vijf jaar
DEN HAAG (GPD) - Het volks
huisvestingsbeleid moet zoveel
mogelijk gebaseerd zijn op on-
derzoekgegevens van onafhan
kelijke instituten. Dat vindt een
meerderheid van de Tweede
Kamer. Een dreigende sloopgolf
van torenflats, die rond de jaren
'60 verrezen, had misschien
voorkomen «kunnen worden
wanneer in die tijd meer geld was
uitgegeven voor woningonder-
zoek, stelde de socialist Van Dam
gisteren tijdens een vergadering
van de volkshuisvestingsspecia
listen uit de Tweede Kamer. Vo
rige week kondigde staatssecre
taris Brokx aan dat gezien de ge
ringe belangstelling die er nog
voor de hoogbouw bestaat, de
kans er dik inzit dat deze huizen
gesloopt dienen te worden.
Alle fracties waren het erover eens
dat de ontwikkelingen in de
volkshuisvesting via onderzoe
kingen op de voet gevolgd dienen
te worden, omdat anders het ge
vaar bestaat dat een regerings
beleid achter de feiten aanloopt.
Minister Beelaerts van Blokland
en staatssecretaris Brokx zeiden
de Kamer toe, dat onderzoek op
alle terreinen in de volkshuisves
ting voorrang heeft en dat de re
sultaten van de studies zoveel
mogelijk in het te voeren beleid
zullen worden vertaald.
Staatssecretaris Brokx kondigde
gisteren aan dat, met ingang van
1981 iedere vijf jaar een regionaal
onderzoek zal worden gehouden
naar de woningbehoefte in ons
land. Met daarbij de gegevens
van de volkstelling, die eens in de
tien jaar wordt gehouden, kan
bekeken worden hoeveel wonin
gen er nodig zijn en voor welke
type huizen de grootste vraag be
staat.
Brokx vind dat de doelmatigheid
van woningonderzoek verbeterd
dient te worden. Het duurt nu
vaak te lang voordat een onder
zoek is afgerond, met gevolg dat
de achterhaalde onderzoek-
conclusies niet zelden in een bu
reaula belanden.
Er zal ook een onderzoek worden
gehouden naar de problemen van
huurachterstand. Veel woning-
bouwverenigingen worden ge
confronteerd met huurders die
vele maanden huurachterstand
hebben. De PvdA wil een onder
zoek naar de maatschappelijke
invloeden op de volkshuisves
ting „zodat we niet opnieuw wor
den verrast met de plotselinge
woningbehoefte uit de hoek van
de één- en tweepersoons huis
houdens", aldus Van Dam. De
laatste tijd gaan steeds meer ge
huwden apart wonen. Van Dam
wees erop dat deze zogenaamde
LAT-relatie (living upart toge
ther) tot gevolg heeft dat de vraag
naar woningen ineens extra kan
toenemen.
hptrouwbare mlQQBl u" a
tDeUUUWu»» n plantaardig produkt
Ln.» J
Verkrijgbaar
ui de betere
slijterij/wijnhandel
Impori en-,
distributie Df Telefoon
015-569324*
DEN HAAG (GPD) - Vier anti-
apartheidsgroepen hebben giste
ren de regering in een open brief
gevraagd om steenkool uit Zuid-
Afrika als ongewenst te verkla
ren. De Anti-Apartheidsbewe
ging Nederland, de werkgroep
Kairos, het Komitee Zuidelijk
Afrika en dë Boykot Outspan Ak-
tie willen voorkomen dat Neder
land zich in de komende jaren te
afhankelijk maakt van Zuid-
Afrika. Bovendien zijn ze ertegen
dat de economische positie van
het apartheidsregime dank zij de
steenkool wordt verstevigd.
De vier groeperingen lieten giste
ren op een persconferentie weten
dat de invoer van Zuidafrikaanse
kolen de afgelopen jaren fors is
gestegen. In 1976 kwam 19.000
ton anthraciet en ketelkolen ons
land binnen. Vorig jaar was dat al
250.000 ton. In juni van dit jaar
werden ook de eerste Zuidafri
kaanse cokeskolen geimpor-
teerd. Verwacht wordt dat de in-
voercijfers in de jaren '80 sterk
omhoog zullen gaan, omdat het
aardgas opraakt en de elektrici
teitcentrales en grote industrieën
voor hun brandstof weer over
moeten schakelen op steenkool.
Daarnaast zijn er grootse plannen
voor de bouw van diverse kolen-
vergassingsinstallaties.
Om een viertal redenen hebben de
Nederlandse anti-apartheids-
groepen bezwaren tegen de in
voer van steenkool uit Zuid-Afri-
ka. Allereerst, de kolen worden
onder mensonterende omstan
digheden gewonnen. De lonen
zijn erg laag en men heeft geen
geld over voor veiligheidsvoor
zieningen. Vandaar dat de Zuid
afrikaanse kolen tot de goed
koopste ter wereld kunnen beho
ren. Het tweede bezwaar is dat de
steenkool de apartheidsecono
mie van het land verstevigt. Na
goud brengen de „zwarte dia
manten" Zuid-Afrika het meeste
geld op.
Verder, zo zeggen de anti-apart-
heidsgroeperingen, gebruikt de
Zuidafrikaanse regering de
steenkool-export als politiek wa
pen. Wanneer het Westen voor de
grondstoffenleveranties van
Zuid-Afrika afhankelijk is, wordt
het moeilijk om via politieke en
economische sancties dat land te
dwingen de politiek van rassen
scheiding op te heffen. Steenkool
speelt hierbij een zeer belangrij
ke rol, omdat de energievoorzie
ning een van de zwakste plekken
van de westerse landen
vormt.
Tot slot zou de Zuidafrikaanse ex
port-steenkool als ruilmiddel te
gen olie dienen. Op deze manier
heeft het apartheidsregime zich
ingedekt tegen mogelijke eco
nomische sancties. De gegevens
waarmee de Nederlandse anti-
apartheidsbeweging schermt,
zijn afkomstig van de Groningse
student Ruurd Huisman. Deze
verzamelde het materiaal in het
kader van zijn studie „vrije che
mie". Omdat Huisman vindt dat
bedrijven in dit soort controver
siële zaken een publieatieplicht
hebben, acht hij het niet immo
reel om de verkregen gegevens
nu voor politieke doeleinden te
gebruiken.
Volgens de anti-apartheidsbewe
ging is het belangrijk dat de Ne
derlandse regering up korte ter
mijn een politieke beslissing
neemt over de invoer van Zuid
afrikaanse steenkool. Ze zeggen
dat eerdaags al de contracten
worden afgesloten voor het
grootste deel van de leveranties
m de komenda tien jeu to de
open brief wordt de regering ge
vraagd actief stappen te onder
nemen bij de importeurs en de
toekomstige afnemers om alter
natieve leveranciers te zoeken in
de Verenigde Staten, Polen. Au
stralië en op langere termyn in
China.
