Plan oppositie
in Portugal
nog zeer vaag
Rabobank Q
Waterkrachtwerk spil van Surinaamse ontwikkeling
Nieuw voorstel NAVO
De Holland International zomer-
programma's liggen nü bij de
Rabobank voor u klaar!
Vakbonden hebben geen haast
boek snel
voor het beste eruit is
geld en goede raad
DINSDAG 18 DECEMBER 1979
VARIA
PAGINA 11
CRITICI VREZEN VOOR GEDWONGEN VERHUIZING VAN BEWONERS
DEN HAAG (ANP) - Het wa
terkrachtwerk Kabalebo zal
het komende decennium het
zwaartepunt vormen van de
geplande ontwikkelingsacti
viteiten in Suriname. Dat
staat in een nota van de werk
gemeenschap Parbo, die be
staat uit vier advies- en inge
nieursbureau^ uit Nederland
en Suriname. De werkge
meenschap Parbo is ingesteld
op initiatief van de Commis
sie Ontwikkelingssamen
werking Nederland-Surina-
me (CONS).
Het Kabalebo-waterkracht-
werk, dat in zijn uiteindelijke
vorm zal bestaan uit twee of
drie stuwdammen, een
stuwmeer en een water
krachtcentrale, is de spil
waarom het ambitieuze ont
wikkelingsplan West-Suri-
name draait. Voorts voorziet
dit plan onder meer in een
spoorlijn dwars door het
Bakhuisgebergte en
bauxietmijnen in het Suri
naamse oerwoud.
De autoriteiten in Paramaribo
en ook de Nederlandse minis
ter van ontwikkelingssa
menwerking, drs. J. de Ko
ning, hebben grote verwach
tingen van het ontwikke
lingsplan West-Suriname.
Veelvuldig wordt herinnerd
aan de stijgende energieprij
zen om het belang van het wa
terkrachtwerk Kabalebo te
onderstrepen.
Kritiek
De kritiek op dit grootschalige
project is echter ook niet van
de lucht. En deze afwijzende
geluiden lijken eerder toe dan
af te nemen. In het manifest
dat de solidariteitsbeweging
Suriname vorige maand, ter
gelegenheid van haar vijfjarig
bestaan uitgaf, staat bijvoor
beeld: "De voortzetting van
het West-Suriname-project
moet scherp worden afgewe
zen. De rechten van de oor
spronkelijke bewoners die
nen te worden gerespecteerd.
Deze en soortgelijke kritiek is
niet helemaal voorbijgegaan
aan de werkgemeenschap
Parbo, want in haar nota staat
niet alleen dat het ontwikke
lingsprogramma met "voort
varendheid en op zo kort mo
gelijke termijn moet worden
gerealiseerd", maar ook dat
zulks dient te gebeuren "met
de grootste zorg en aan
dacht"
Boslandbewoners
In de nota wordt op vele plaat
sen gewezen op de financiële
en technische moeilijkheden
die zich bij de uitvoering van
het project in West-Suriname
voordoen. De problemen van
de boslandbewoners, waar
bijvoorbeeld de solidariteits
beweging Suriname - en zij
niet alleen - het over heeft,
komen daarentegen in de no
ta nauwelijks aan de orde. En
dat is nu juist waarover de cri
tici van de ontwikkelingspoli
tiek van de bewindslieden in
Paramaribo en Den Haag zich
zo boos maken.
In het algemeen is hun stelling,
dat er in Suriname wordt ge
pland zonder rekening te
houden met de mening en
behoeften van de bewoners
en dan met name de bewo
ners van West-Suriname. In
spelend op dergelijke kritiek
zei de oppositionele Suri
naamse parlementariër Henk
Herrenberg begin december
"Laten we in het vijfde jaar
van onze politieke onafhan
kelijkheid beginnen, ook al is
het wat laat. de ontwikkeling
van dit land vóór het volk,
dóór het volk en mët het volk
n op gang te brengen"
Brokopondo
In de nota van de werkgemeen
schap Parbo wordt het Bro-
kopondo-project, in het oos
ten van Suriname, opeen aan
tal punten ten voorbeeld ge
steld wat betreft het te voeren
beleid inzake het West-Suri-
name-project. Daarmee zul
len kritische geesten in Suri
name en Nederland niet erg
gelukkig zijn. Velen onder
hen beschouwen het Kabale-
bo-project als een herhaling
van het volgens hen catastro
fale Brokopondo-project. In
West-Suriname. zo betogen
ze, vindt vrijwel hetzelfde
plaats als een kleine vyftien
jaar geleden in het oosten van
dit kleine Latijns-Ameri
kaanse land: een gedwongen
verhuizing van de oorspron
kelijke bevoking.
Veertien jaar geleden moest een
groep bosnegers wijken voor
het v*n Blommestijn-stuw-
meer in het district Broko
pondo. Deze mensen zitten
nu in het transmigratie-dorp
Browns weg. 150 kilometer
ten zuiden van Paramaribo.
Kritiek op de voortgang van
het Brokopondo-project viel
slecht by de regeringsgezinde
pers in Suriname. Ook van
daag de dag is deze pers slecht
te spreken wanneer er uit Ne
derland kritiek wordt geuit
(door Nederlanders of door
hier wonende Surinamers) op
het project in West-Suriname.
Voornaamste voorwaarde om
dit ambitieuze West-Surina
me project in de ogen van de
autoriteiten in Paramaribo te
doen slagen is in ieder geval,
dat de bauxietwinning in het
Bakhuisgebergte op gang
komt.
Mijnbouw-
maatschappijen
Twee maanden na de komende
parlementsverkiezingen in
Suriname (die vinden plaats
in maart 1980) zullen de drie
in het land actieve myn-
bouwmaatschappijen beslis
sen of ze brood zien in de
bauxietdelving in West-Suri
name Die drie ondernemin
gen zyn Suralco. Grassalco en
Billiton.
Het Tweede Kamerlid Aarts
(CDA), voorzitter van de Viste
kamercommissie voor ont
wikkelingssamenwerking, is
over de uitslag van die beslis
sing niet optimistisch ge
stemd. Volgens hem heeft
nog geen van de genoemde
mynbouwmaatschappyen
belangstelling getoond.
Het is niet geheel duidelijk wat
er met de spoorlijn door het
Bakhuisgebergte gaat gebeu
ren, wanneer de mynbouw-
ondernemingen negatief
zullen beslissen. De spoor
weg moet het gedolven
bauxieterts vervoeren van de
vindplaats naar Apoera aan
de Corantynrivier, vanwaar
het verder verscheept kan
worden.
Pessimisten vrezen dat de rails
binnen vrij korte tijd door het
oerwoud zal zyn overwoe
kerd.
LISSABON (GPD) - De zondag gehouden gemeenteraads
verkiezingen in Portugal hebben niet voor nieuwe verras
singen gezorgd, zoals twee weken geleden bij de parle
mentsverkiezingen. Toen leden de socialisten spectacu
laire verliezen ten voordele van de conservatieve Demo-
kratische Alliantie en de communistische Verenigde
Volksunie (APU).
Gisteravond waren van vijf ge
meenten nog geen resultaten be
kend. De Demokratische Allian
tie verwierf tot dan echter 48 pro-
ADVERTENTIE
Celstraf en
tbr voor
brandkast-
krakers
BREDA (ANP) - Christiaan van
Helvoirt (48) werd 31 maart van
dit jaar wakker in zijn woning in
Roosendaal. Hij zag drie mannen
die bezig waren de brandkast in
zijn slaapkamer te openen. Toen
één van hen zag dat Van Helvoirt
niet meer sliep, stak hij hem met
een mes door het hart. Van Hel
voirt overleed ter plaatse.
De rechtbank in Breda veroordeel
de voor het toebrengen van de fa
tale steek gisteren de 19-jarige
J.S. uit Roosendaal wegens
doodslag tot drie jaar cel en ter
beschikkingstelling van de rege
ring daarna. Wegens medeplich
tigheid werd A. van T. uit Roo
sendaal veroordeeld tot vier jaar
cel met aftrek van voorarrest. De
derde, H.K., eveneens uit Roo
sendaal, werd wegens poging tot
diefstal met geweld veroordeeld
tot één jaar en zes maanden cel,
met aftrek.
cent van de stemmen, de socialis
ten 27,5 en de Verenigde Volksu
nie 20 procent. In burgemeester
sposten komt dat neer op 191
voor de conservatieven, 57 voor
de socialisten en 48 voor de
communisten.
De partijen van de Demokratische
Alliantie behaalden gezamenlijk
of afzonderlijk in 151 gemeenten
een absolute meerderheid; de so
cialisten zijn nog maar in 35 ge
meenten de baas, de communis
ten in 43. In 1976 waren deze cij
fers respectievelijk 91, 61 en 33
De burgemeesterszetels van de
belangrijkste steden, waaronder
Lissabon en Oporto, gingen van
de socialisten over naar de De
mokratische Alliantie. De partij
die in een bepaalde plaats de
meeste stemmen wint, levert au
tomatisch de burgemeester.
Eerste-minister Maria de Lurdes
Pintasilgo zei bij haar bezoek aan
het stemlokaal zondag, dat zij in
de loop van deze week zal aftre
den zodra de uitslagen van de
parlementsverkiezingen officieel
zijn. President Eanes zal daarna
beginnen met het raadplegen van
de politieke partijen en de Revo
lutionaire Raad alvorens hij de
nieuwe eerste-minister be
noemd. Vast staat echter al dat de
leider van de Demokratische
Alliantie, Francisco sa Carneiro,
de nieuwe eerste-minister zal
worden. Hij zal zijn kabinet waar
schijnlijk pas in januari aan het
parlement kunnen presente-
Kwalijk
De Demdkratische Alliantie heeft
het Pintasilgo kwalijk genomen
dat zij niet onmiddellijk is afge
treden na het bekend worden van
de uitslag van de parlementsver
kiezingen. Zij willen nu alle rege
ringsbesluiten herzien die na 2
december genomen zijn. Een
groot deel daarvan heeft betrek
king op sociale maatregelen.
Over de wijze waarop de socialisten
en communisten tegen het nieu
we kabinet oppositie willen gaan
voeren, bestaat nog geen duide
lijkheid. Sa Carneiro heeft zich in
zijn eerste verklaringen na de
verkiezingen zeer gematigd op
gesteld. Hij zal geen ruzie zoeken
met president Eanes, zei hij,
hoewel de president net als Pin
tasilgo een van de mikpunten van
de conservatieve verkiezings
campagne was. Sa Carneiro
noemde de socialisten een be
voorrechte gesprekspartner bin
nen de oppositie, maar voorals
nog hebben de socialisten zich dit
voorrecht nog niet aan laten leu-
Binnen de socialistische partij lijkt
echter nog geen duidelijkheid te
bestaan over de vraag in hoeverre
zij, alleen of toch in een zekere
samenwerking met de commu
nisten. de verworvenheden van
de revolutie vanuit de oppositie
zullen verdedigen.
De vakbonden, die misschien wel
als de gevaarlijkste tegenstan
ders van het conservatieve kabi
net kunnen worden gezien,
schijnen ook nog geen haast te
maken met oppositionele acties
Wel zijn de piloten van de TAP
alweer voor enkele dagen in sta
king, maar de stakingen van deze
kant worden steeds als strijd
middelen van de conservatieven
gezien.
Binnen de anti-communistische
vakcentrale UGT, opgericht door
de socialisten en conservatieve
sociaal-democraten als tegen
hanger van de veel grotere Inter-
sindical, zijn binnenskamers wel
moeilijkheden tussen socialisten
en conservatieven ontstaan. Maar
ook hier heerst overwegend de
spreekwoordelijke stilte voor de
storm.
BETHLEHEM Ook in Bethlehem wordt alles in gereedheid gebracht
voor de viering van Kerstmis. Op het Manger Plein wordt een geweldiae
kerstboom opgetuigd.
Amnesty komt
op voor
kinderen
DEN HAAG (ANP) - Amnesty
International heeft aandacht
gevraagd voor het lot van
kinderen over de gehele we
reld. die het slachtoffer zijn
van schendingen van de men
senrechten. Amnesty doet dit
door middel van een docu
ment dat door de Nederland
se afdeling van Amnesty de
titel "Kinderen van de reke
ning" heeft meegekregen.
Volgens Amnesty blykt uit be
trouwbare informatie dat in
vele landen kinderen om poli
tieke redenen worden gemar
teld, van de ouders geschei
den of gedetineerd. In het do
cument worden vele voor
beelden beschreven uit lan
den in Zuidoost-Azië, Latijns-
Amerika, Afrika en Europa
(met name in het Oostblok).
Om een dergelijke vorm van
schending van de mensen
rechten te bestrijden heeft de
Nederlandse afdeling van
Amnesty het document voor
zien van suggesties om te pro
testeren, zoals het sturen van
brieven naar de regering van
landen die in het document
worden genoemd. Het docu
ment is te verkrijgen bij Am
nesty in Amsterdam.
Terugtrekking 13.000 VS-soldaten
WENEN - Vertegenwoordigers van
de NAVO hebben gisteren in We
nen de landen van het Warschau
pact een omvangrijk pakket
nieuwe voorstellen aangeboden.
Hoogtepunt van de nieuwe wester
se voorstellen is de aanbeveling
een verdrag te sluiten dat van
NAVO-zijdc de terugtrekking
van 13.000 Amerikaanse en vun
Russische zijde de terugtrekking
van 30.000 soldaten inhoudt.
Voorts stelt de NAVO een reeks
begeleidende maatregelen voor
die voor alles de opzet hebben
"vertrouwen te wekken".
De bedoeling is het zich sinds zes
jaar voortslepende overleg over
troepenvermindering in midden-
Europa te vergemakkelijken en
tot resultaat te brengen.
Oosteuropese diplomaten zeiden in
een eerste reactie op het NAVO-
aanbod dat de terugtrekking van
13.000 Amerikaanse soldaten niet
voldoende was.
Het overleg in Wenen begon in
1973, maar het zit vast door een
conflict over de omvang van de
grondtroepen van het Pact van
Warschau. De NAVO zegt dat de
getallen die het pact heeft opge
geven, verre onder de maat zijn.
Het nieuwe NAVO-voorstcl komt
in de plaats van het aanvankelij
ke plan dat in een eerste fase
68.000 Russische en 29.000 Ame
rikaanse soldaten uit centraal
Europa worden teruggetrokken.
De NAVO vindt deze 2-1-verhou-
dingen gerechtvaardigd, omdat
de mankracht van de legers van
het Pact van Warschau die van de
NAVO met ongeveer 150.000
overtreft.
ARNHEM (ANP) - Op zeer korte
termijn wordt in de Gelderse
hoofdstad de benoeming ver
wacht van burgemeester drs.
J.A.F. Roeien tot lid van de Raad
van State in Den Haag.
Roeien, die ook bekend is als voor
zitter van de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten, is bijna elf
jaar burgemeester van Arnhem
geweest. Hij is 59 jaar. Eerder was
Roeien al burgemeester in Delf
zijl en Zwolle.
Verwacht wordt, dat drs. Roeien,
die lid is van de WD, al binnen
enkele maanden zijn zetel in de
Raad van State zal gaan innemen.
ADVERTENTIE
Daar onze showrooms vanaf
21 december gesloten zijn
wensen wij u nu vast
prettige
feestdagen
en hopen wij u op
2 januari weer Ie mogen
begroeten om een
loost uil te brengen op een
voorspoedig 1980.
Dr. Meinsma
treedt af
AMSTERDAM (ANP) - Dr L.
Meinsma zal per 1 januari aftre
den als directeur van het Konin
gin Wilhelmina Funds, zo heeft
het KWF gisteren bekendge
maakt. Dr. Meinsma. die be
kendheid verwierf als initiatief
nemer van campagnes tegen het
roken, heeft in de afgelopen 26
jaar verschillende taken bij de
organisatie voor de kankerbe
strijding vervuld. Sedert 1968
was h^j directeur. De heer
Meinsma zal als bestuurslid aan
het KWF verbonden blijven.
Meinsma was al sedert mei vong
jaar met het KWF in onderhan
deling over het neerleggen van
zyn difecteursfunctie. Zyn ver
trek hangt samen met zyn wens
zich minder bezig te houden met
routinezaken en meer tijd vrij te
maken vuur andeie a< ti\ it. it.-n
Zo bekleedt hy sedert 14 dagen
het voorzitterschap van de ver
eniging tegen kwakzalverij.
De opvolging van dr. Meinsma is
nog niet definitief geregeld.
Voorlopig zal prof. dr. E. Lopes
Cardozo, oud-hoogleraar aan de
Vrye Universeteit te Amsterdam,
als waarnemend directeur optre
den.
ADVERTENTIE
