NAVO: onderhandelen
met Oostblok
Europ ar] ement
gispt Frankrijk
De beste wensen
zijn altijd welkom!
Bedenkelijke gevallen van
censuur in Griekenland
Journalisten mochten
Oost-Timor niet in
Invasie
giftige
spinnen
Weer rellen
in Madrid
Clark 's
misstappen
ZATERDAG 15 DECEMBER 1979
(Van onze correspondent Bob
Martin JAKARTA - Vier Au
stralische correspondenten
gestationeerd in Jakarta is de
toegang geweigerd tot Oost-
Timor, ondanks het feit dat zij
toestemming hadden gekre
gen van de chef van de bin
nenlandse veiligheidsdienst
admiraal Soedomo en van de
territoriale bevelhebber.
De
journalisten kwamen
niet verdei dan Bali. Daar
kregen zij te horen van de
plaatselijke militaire autori
teiten dat de toestemming is
ingetrokken en dat zij naar
Jakarta moesten terugkeren.
Terwijl de journalisten met
Jakarta belden om uitleg te
vragen, arriveerde op hetzelf
de vliegveld een toestel uit
Dili, de hoofdstad van Oost-
Timor, met aan boord zeven
Europese journalisten die op
uitnodiging van de Indonesi
sche regering net een bezoek
van twee dagen hadden afge
sloten aan de voormalige Por
tugese kolonie.
Volgens deze Europese journa
listen hebben zij geen bewij
zen gevonden van een mas
sale hongersnood op Oost-
Timor. Er zou slechts sprake
zijn van geisoleerde gevallen
van ondervoeding, maar in
ternationale hulporganisaties
hadden hun verzekerd dat
binnen zes maanden alles
weer bij het oude is. Hun
conclusie staat echter in
schril contrast met de bevin
dingen van twee andere wes
terse journalisten, een Au
straliër en deze correspon
dent, die een bezoek van een
week hebben gebracht aan de
voormalige Portugese kolo
nie, met toestemming van het
ministerie van defensie.
Na gesprekken met lokale auto
riteiten, vertegenwoordigers
van de hulporganisaties, ker
kelijke figuren en instanties
kwamen zij tot de slotsom dat
300.000 Oosttimorezen er
slecht aan toe zijn als gevolg
van een ernstige hongers
nood.
De Europese journalisten, on
der wie de TROS-tv-ploeg
onder leiding van Bob Kroon
en zijn collega van De Tele
graaf Otto Gobius, kregen in
tegenstelling tot de twee cor
respondenten de beschikking
over twee helilopters waar
mee zij bliksembezoeken
brachten aan een aantal hulp
verleningscentra in o.a. Vi-
queque, Haitola en Dilor.
In Los Palos waar de twee jour
nalisten foto's van menselijke
wrakken hebben gemaakt en
de plaats die dooi de CRS, de
katholieke hulporganisatie,
werd genoemd als zijnde re
presentatief voor de situatie,
zijn de Europese journalisten
niet geweest. De twee corres
pondenten maakten een tocht
met een auto dwars door het
land en bezochten behalve
Los Palos, dorpen aan ue
noordkust en hoog in de ber
gen. Hun foto's en conclusies
veroorzaakten grote deining
in Indonesië en daarbuiten en
wekten wrevel bij de militaire
autoriteiten.
Maar intussen stroomt de hulp
voor de Oosttimorese bevol
king binnen. Australië, Ame
rika, de EEG, en nog vele an
dere landen stuurden hulp
goederen naar Oost-Timor.
De hulpverleningsactie draait
nu op volle toeren, zowel de
CRS als het internationale
Rode Kruis hebben toe
stemming gekregen om na
het vastgestelde limiet van
zes maanden, hun activiteiten
voort te zetten.
Over Rijn vervuiling
(Van onze verslaggever
Link van Bruggen)
STRAATSBURG - Met een mini
male belangstelling van de zijde
van de afgevaardigden zijn gis
termiddag in het Europese Par
lement drie ontwerp-resoluties
aangenomen, die de bestrijding
van de Rijnvervuiling op EG-ni-
veau willen aanpakken, doch in
feite tegen Frankrijk zijn gericht.
De resoluties wercien ingediend
namens de socialisten, de chris
ten-democraten en de liberalen.
De initiatiefnemers waren Ne
derlanders, die tegen een vrij lege
zaal moesten aanpraten, omdat
de meeste parlementariërs van
wege het aanbrekende weekein
de de reis naar huis reeds hadden
De resolutie, ingediend door het
Nederlandse EP-lid Muntingh
namens zijn eigen socialistische
fractie en D'66, protesteert tegen
de starre houding van de Franse
(Van c
correspondent Jan Gerritsen)
hel;
wenwekkende maatregel
sturen van waarnemers bij mili
taire oefeningen.
BRUSSEL - Nieuwe en uitgebreide onderhandelingen met de Sowjét-
Unie over wapenbeheersing moeten in de jaren tachtig leiden tot een
„fudamentele verbetering in de situatie tussen Oost en West". Dit staat Kruisraket
in de slotverklaring die gisteren na de NAVO-ministerraad werd uitge- A
geven. De NAVO-landen roepen de landen van het Pact van Warschau ^°om'
op „de belangstelling waarvan ze blijk hebben gegeven" om verbetering
in de verhouding met het Westen te bereiken nu „in actie om te zet
ten"
Een bewogen week van NAVO-be-
raad in Brussel werd gisteren be
sloten met het aanbod aan de
Sowjet-Unie en haar bondgeno
ten „in alle beschikbare forums
voor onderhandelingen" te gaan
praten over wapenbeheersing.
Dit aanbod is verbonden aan het
besluit van de NAVO-landen in
Europa 572 raketten voor de
middellange afstond, elk met een
atoomkop, op te stellen. De nega
tieve reacties van het Oostblok op
dit besluit noemde NAVO-secre-
teris-generaal Luns gisteren
„minder streng dan verwacht
kon worden". Toch maakte het
officiële Sowjet-persbureau Tass
gisteren bekend dat Moskou het
aanbod om te onderhandelen had
ingetrokken. Door het besluit
van de NAVO is de basis voor be
sprekingen vernietigd en nemen
de NAVO-landen de „zware ver
antwoordelijkheid op zich voor
een nieuwe ronde in de bewape
ningswedloop", aldus Tass.
Communiqué
De Amerikaanse minister Cyru3
Vance (buitenlandse zaken) zal
zijn Russische ambtgenoot vol
gende week woensdag informe
ren over de NAVO-beslissingen.
Hij zal het communiqué over
handigen waarin het besluit tot
het Brusselse NAVO-overleg
duidelijk althans voorlopig bui
ten schot te willen blijven bij toe
komstige onderhandelingen over
de kernwapens in Europa. Even
als Parijs wil Londen volledige
zeggenschap behouden over zijn
eigen kernmacht. De atoom-
strijdkrach ten van beide landen
zijn echter zeer klein in vergelij
king met die van de beide super-
mogendheden.
invoering in West-Europa van de Reeds aanstaande maandag komt
de NAVO in Wenen met een
nieuw voorstel over troepenver
mindering in Centraal-Europa.
Behalve de reeds gemelde terug
trekking van 13.000 Amerikaanse
en 30.000 man Russische troepen
in de eerste fase van een veelom
vattend akkoord, bevat het voor
stel nog andere elementen. Deze
hebben betrekking op afspraken
om militaire activiteiten aan
weerszijden van het IJzeren Gor
dijn „doorzichtiger te maken"
Dat kan door de zogenaamde ver
trouwenwekkende maatregelen
een juridisch bindend karakter te
geven. De belangrijkste vertrou-
koppen terugtrekken uit Europa
als onderdeel van het besluit 572
nieuwe Pershing en kruisraket
ten in Europa op te stellen. Of dit
betekent dat de zogenaamde op
tie 3 bij het Weense MBFR-over-
leg daarmee is vervallen, kon mr
Luns desgevraagd niet zeggen.
Deze optie 3, waaraan in de recen
te debatten in de Tweede Kamer
veel aandacht werd besteed, is
het al jaren geleden gedane aan
bod aan het Oostblok 1000 Ame
rikaanse kernkoppen af te ruilen
tegen een compleet Russisch
tonkleger. Moskou is hier nooit
op ingegaan.
Voor het eerst in een NAVO-com-
muniquè werd een land in Zui
delijk Afrika vermeld. De NAVO-
ministers verwelkomden het
vredesakkoord over Rhodesië.
Mr. Luns zei nog dat Frankrijk
„nogal gelukkig" is met het mo-
derniseringsbesluit van de NA
VO. Parijs en de andere NAVO-
landen drukten in de slotverkla
ring hun geloof uit dat ratificatie
van het SALT-verdrag „zou bij
dragen aan andere mogelijkhe
den voor overleg over wapenbe
heersing". Over handhaving van
de mensenrechten in „sommige
landen" toonden de NAVO-mi-
nisters zich zeer kritisch.
raketten is vastgelegd,
alsook het voorstel aan Moskou
om te gaan praten over „substan
tiële beperking" van de middel
lange afstondswapens. Of dit in
het kader van een SALT Ill-ak-
koord moet gebeuren, zoals in de
slotverklaring van gisteren staat,
is volgens mr. Luns nog geen uit
gemaakte zaak.
Het kan ook eventueel buiten het
kader van SALT, aldus Luns. In
de huidige SALT-akkoorden zijn
alleen afspraken gemaakt over de
strategische kernbewapening
van Amerika en Rusland. Enge
land maakte overigens tijdens
ADVERTENTIE
JOHANNESBURG (UPI) - De
Zuidafrikaanse stad Johan
nesburg wordt geplaagd door
een ware invasie van giftige
spinnen. Tegen hun beet, die
dodelijk kan zijn, bestaat
geen tegengif. Een woord
voerder van de gezondheids
dienst zei dat de spinnen
vermoedelijk uit de mijnen
bij de stad komen. Hij noem
de de situatie ernstig.
De inwoners van Johannesburg
zijn gewaarschuwd voor het
gevaar van het bruin-oran
jekleurig insect. Het is nog
geen centimeter groot, maar
zijn beet kan een kind doden
en een volwassenen langdu
rig ziek maken. De ziekenhui
zen hebben tot dusver enkele
mensen met beten opgeno
men. Sterfgevallen hebben
zich echter nog niet voorge
daan.
De beet van de vioolspin is
pijnloos. De werking van het
gif manifesteert zich pas uren
later. Het insect is nooit eer
der in dit deel van Zuid-Afri-
ka gesignaleerd. Het komt
wel voor in Zoeloeland en
Botswana.
MADRID (GPD) -~ïn de Spaanse
hoofdstad Madrid is het gister
avond op verschillende plaatsen
in het centrum opnieuw tot ge
welddadige confrontaties geko
men tussen de politie en jonge
ren. Groepen van vijftig tot hon
derd man wierpen zonder enige
onderlinge coördinatie verspreid
door het centrum van de Spaanse
hoofdstad barricaden op, die zij
in brand slaken. Hierbij werd een
groot aantal geparkeerde auto's
omgegooid, straatbunken en tele
fooncellen vernield. De politie
verdreef de jongeren met rook
bommen en rubberen kogels.
ISTANBUL-In Istanbul zijn gisteren vier Amerikanen, die op een auto
stonden te wachtendoor onbekenden doodgeschoten. De moordenaars
schoten vanuit een auto.
Van gezaghebbende zijde is vernomen dat de vier Amerikanen, twee mili
tairen en twee burgers, werkten op een radarbasis in de buurt van Istan
bul. De aanvallers, drie mannen en een vrouw, zijn ontkomen.
regering en verzoekt de Europese
Commissie, het dagelijks bestuur
van de gemeenschap, binnen zes
maanden voorstellen te doen in
het licht van verschillende alter
natieven. Deze betreffen onder
meer de opstelling van een EG-
richtlijn inzake te nemen maatre
gelen tot bescherming van de
Rijn tegen de verontreiniging
door zoutverbindingen, afkom
stig van de Franse kalimijnen in
de Elzas.
Namens de christen-democrati
sche fractie diende mevrouw
Maij-Wegen een resolutie in, die
vollediger is dan de socialistische
en die zich zowel tegen het Fran
se parlement als de regering
richt. Zij doet daarnaast een be
roep op de Franse parlementa
riërs blijk te geven van hun soli
dariteit en verantwoordelijkheid
ten aanzien van de grensover
schrijdende milieuvervuiling.
met het oog op de onhoudbaarheid
van een situatie, die per jaar de
lozing van 12 miljoen ton afval
zout te zien geeft.
De resolutie die door Cornelis
Berkhouwer namens de liberale
en democratische fractie inge
diend was, werd op de Franse
communisten na, door het hele
parlement gesteund. De Europe
se Raad (de viermaandelijkse
vergadering van de regeringslei
ders) werd hierin gevraagd zono
dig bij gelegenheid van de eerst
volgende samenkomst te be
werkstelligen dat het verdrag in
zake de bestrijding van de zout-
verontreiniging van de Rijn zo
spoedig mogelijk van kracht
wordt in alle oeverstoten (alleen
Frankrijk heeft dit verdrag nog
niet geratificeerd), terwijl tegelij
kertijd wordt verzocht initiatie
ven te ontwikkelen om een com-
munitoire wetgeving tot stand te
brengen ter bescherming van de
swateren.
Voor veel Europarlementariërs was
het onverdraaglijk dat de Neder
landse gelederen door partijpoli
tieke opties waren verscheurd en
dat de drie grote partijgroeperin
gen er niet in waren geslaagd tot
een gemeenschappelijk stand
punt te komen in deze voor ons
land van vitaal belang zijnde
zaak. De ene resolutie ging mis
schien wat verder dan de andere,
maar alle waren toch van dezelf
de strekking.
Het moeilijkst staat ongetwijfeld de
socialistische fractie ervoor, om
dat haar Franse leden onder één
hoedje spélen met de Franse
gaullisten en de Franse commu
nisten, die uit nationaal belang de
ratificatie van het Rijnzoutver-
drag door de esstmblee tegen
houden. Een en ander bleek uit
de pogingen, door Franse Euro
parlementariërs in het werk ge
steld, het aannemen van de door
Nederlandse afgevaardigden
geispireerde resoluties te verhin
deren.
Bij monde van commissaris Tu-
gendhat, die in de Europese
Commissie onder meer de porte
feuille van milieuzaken beheert,
werd vanwege de commissie alle
steun en hulp toegezegd, maar de
voorbereidingen hiertoe zouden
OTTAWA (AP) - Al voordat de
conservatieve regering van
Canada gevallen was. in ver
band met de begrotingsvoor
stellen, had de eerste minister
Joe Clark al de nodi
ge politieke misstappen be
gaan.
In de korte tijd dat Clark aan de
macht was. is gebleken dat hij
zich niet hield aan de tijdens
de verkiezingscampagne ge
dane beloften
Hij liet het partij beleid ver af
drijven van de oorspronkelij
ke doelstellingen en veran
derde onlangs nog de effec
tenbeurs in een tijdelijke
chaos door een aantal on
doordachte uitspraken
Waarschijnlijk heeft hij zijn
grootste fout gemaakt met het
besluit de Canadese ambas
sade in Israel niet over te
plaatsen van Tel Aviv naar Je
ruzalem. zoals hij tijdens zijn
campagne had beloofd.
Deze belofte had hem tijdens de
in mei gehouden federale
verkiezingen veel Joodse
stemmen in Toronto opgele
verd. In de Arabische wereld
ontlokte dit echter nogal wat
protesten die uitmondden in
financiële maatregelen tegen
Canada toen Clark eenmaal
aan het bewind was.
De oppositie heeft de afgelopen
tijd voortdurend gewezen op
de met nagekomen beloftes
en schilderde de eerste minis
ter af als een man die zijn
woord niet wil houden en de
conservatieven als een party
zonder leider.
Een belofte om de inkomsten
betaling voor particulieren te
verlagen werd niet nageko-
maar liefst
hoogd wordi
verzoek van
gen.
de rentev
cht
j juist te veria-
Enkele dagen geleden liet Clark
in een vertrouwelijk gesprek
doorschemeren van plan te
zijn de belasting voor olie
maatschappijen te verdub
belen als het resultaat van de
nieuwe stygingen van de
olieprijzen.
Toen dit bekend werd schoten
de aandelen op de beurs om
laag en de ministeriele staf
van de premier moest snel
bekendmaken dat deze uitla
tingen van Clark bezijden de
waarheid waren omdat een
dergelijke belastingverho
ging helemaal niet aan de or
de was.
(Door Frans van Hasselt)
ATHENE - Griekenland, waar
na de dictatuurperiode van
1967 tot 1974 de drukpersvrij
heid heel aardig is hersteld, is
de laatste weken het toneel
van een aantal gevallen van
censuur die behalve bizarre
ook bedenkelijke facetten
vertonen.
De eerste zaak betreft het ver
bod van het „Handboekje van
de Goede Dief'. In dit werkje
wordt verteld waarmee een
dief rekening moet houden
bij de uitoefening van zijn be
roep, bij confrontaties met
politie en rechters en in de
gevangenis. De schrijver, Pe-
tropoulos, die nu wijselijk in
Parijs woont, heeft al eeder
moeilijkheden gehad, onder
andere na zijn baanbrekende
studie over de Rebetika-lie-
deren (die teruggaan op een
subcultuur waar het niet aan
hasjiesj ontbrak) en over het
homoseksuelejargon. Zijn op
een na laatste publikatie „De
Turkse koffie in Grieken
land" kan ook de nodige wre
vel hebben gewekt, daar elke
rechtgeaarde Griek sinds de
Cyprus-crisis van 1974 wordt
geacht te spreken van
„Griekse koffie".
Het „handboekje" is uit de han
del genomen - met het be
kende gevolg dat het nu on
der de toonbank druk wordt
verkocht - en de schrijver is
aangeklaagd wegens „be
schimping van de godsdienst,
onbetamelijke publikatie, en
belediging van het gezag
(kerkelijk, rechterlijk, poli
tioneel)". Wat dat politionele
gezag betreft, dat moet zich
vooral hebben gestoten aan
de goed gedocumenteerde
beschrijving van de „twee
maal achttien
foltering", waaraan volgens
de schrijver dieven en derge
lijke in het land Antiqua nog
doorlopend worden onder
worpen.
Ook de tweede kwestie raakt
het gezag van rechterlijke- en
politieautoriteiten. Het gaat
om het jongste elpee-album
van de bekende zanger-com
ponist Savopoulos, die men
een soort Griekse Wolf Bier-
mann zou kunnen noemen.
De hoofdmoot van dit album
wordt gevormd door de „lan
ge Zeimbekiko voor Niko"
Zeimbekiko is de karakteris
tieke Griekse eenmansdans
op een negentelsritme; Niko
is Niko Koëmtzis, die na aan
vankelijk ter dood te zijn ver
oordeeld een levenslange ge
vangenisstraf uitzit, omdat hij
in 1973 twee politiemannen
en een burger in een bouzou-
ki-tent heeft doodgesto
ken.
Dit gebeurde in een soort
amokstemming, nadat de
twee politiemannen voor hun
beurt waren gaan dansen op
een lied dat Niko had besteld
voor zijn jongere broer. Savo
poulos, verre van de daad te
verheerlijken, gaat in zijn lied
- dat een hele plaatkant in be
slag neemt - wel na onder
welke psychologische om
standigheden het voorval kon
plaatsvinden en hoe Niko's
voorgeschiedenis is ge
weest.
Daarbij heeft écn zin, namelijk
„het gerecht zat binnen, maar
de gerechtigheid bleef bui
ten", geen genade kunnen
vinden bij de commissie du
in Griekenland nog altijd
vooraf grammofoonplaten
moet beoordelen, hetgeen
stamt uit de dictaturen van
Metoxas en Papadopoulos
(voor films geldt dit ook, maar
voor drukwerk niet).
Savopoulos heeft nu op zijn
plaat die omstreden regel
vervangen door het geluid
van een geluidsbandje dat af
draait, terwijl het bijgesloten
boekje de volledige tekst be
vat, plus de verklaring voor
het vreemde geluld. Een uni
cum in de geschiedenis van
de Griekse censuur een „wit
te plek" op een grammofoon
plaat.
Het derde geval betreft het uit
de handel nemen van de
voorlaatste aflevering van
Amfi, het periodiek van de
„bevrijdings beweging van
homoseksuelen" in Grie
kenland. Nadat dit nummer al
twee maanden had gecircu
leerd, werd het plotseling in
beslag genomen op grond van
een gedicht en een tekening,
waarvan de buitenstaander
alleen maar kan zeggen dat er
„wel ergere" dingen in het
zelfde nummer zijn te vinden.
(Amfi is overigens een be
spiegelend, en zeker geen
pornoblad).
Dit verbod was voor de bewe
ging aanleiding voor het eerst
in haar bestaan een demon
stratieve avond te beleggen.
Deze werd voor haar stellig
een succes, al is zij door het
grootste deel van de Griekse
dagbladpers van rechts tot
links totaal doodgezwegen.
Ook de meeste politieke par
tijen, inclusief de socialisti
sche PASOK, houden zich
verre van deze groep, die al
eerder succesvol aandacht
had gevraagd voor een drei
gende en intussen ingetrok
ken wet met sterk discrimine
rend karakter.
De enige party die op de betref
fende bijeenkomst blijk gaf
van solidantëit. was de „(Eu-
ro-)communistische party
van het binnenland", die al
eerder in de kolommen van
de Moskou-georiênteerdé Ri-
zospastis mikpunt van spot
was geworden, omdat zy op
haar laatste congres een in
formatieve stem voor de ho
moseksuele bevrijdingsbe
weging had ingeruimd
De drie bovengenoemde ge
vallen zijn, hoewel eigenaar
dig, nog niét oldoende om te
spreken van een ernstige aan
tasting van de vrijheid van
meningsuiting m Grieken*
land; daarvoor zyn zij ook te
marginaal. Op breder politiek
terrein heerst hier nog altijd
de persvrijheid die groter is
dan het land vóór de laatste
dictatuur kende.
De krant die dit jaar nog het
meest in moeilykheden
rechtse hoek zoeke
De zo-
wel tijdens als na de
lictatuur
junta-gezinde E
leOhero»
Kosmos (Vrije Were
ld) werd
aangeklaagd vanw
publikatie, waarin
dere werd gesugge
eerd dat
de Griekse commu
nistenlei-
der Florakis het be
zoek van
premier Karamanhs aan
Moskou had voorbe
reid.
Op grond van „onjuiste be
richtgeving die on
rust kan
zaaien onder de bc
volking"
werd hoofdredacte
ur Vela-
choutakos dezer d
agen tot
achttien maanden
deeld In afwachtin
van be-
handeling in hoge
berocD
kwam hy op borgt
icht vry
De zaak kreeg zei
r weinig
aanacht in de rest
van de
pers.
