Uitleg Yan Agt stelt CDA
enigszins
tevreden
Verschillen verklaring
Van Agt en communiqué
)i r
3
lïSOtLtM?
Rijbewijs van 98-jarige verlengd
Vance zette
Nederland
onder druk
wtrnmrnMi
Keukens
van klasse.
poggenpohl
Aantal overvallen in
Amsterdam neemt toe
Voorbehoud heeft wel degelijk kracht
Chauffeur de cel in voor fout baas
VRIJDAG 14 DECEMBER 1979
BRUSSEL (GPD) - Cyrus Vance,
de Amerkaanse minister van bui
tenlandse zaken, heeft Nederland
gedreigd met uitsluiting van het
NAVO-overleg over de wapen-
beheersingsonderhandelingen
met de Sowjet-Unie als Den Haag
niet wil instemmen met een
„unaniem besluit" van de NAVO-
landen om in West-Europa nieu
we middellange afstandsraketten
op te stellen. Dit werd gisteren
vernomen in welingelichte Brus
selse NAVO-kringen.
Onder deze druk besloten de Ne
derlandse ministers Van der
KLaauw (buitenlandse zaken) en
Scholten (defensie) woensdag
avond niet langer aan te dringen
op vastlegging van de afwijkende
Nederlandse positie in het com
muniqué, waarin het NAVO-be-
sluit tot produktie en plaatsing
van 572 Pershing II en Cruise-ra
ketten in West-Europa werd
vastgelegd. In de slotverklaring
werd de aparte positie van Ne
derland en ook van België niet
met name vermeld.
Het Nederlandse voorbehoud bij
het besluit van de NAVO-landen
nieuwe raketten in West-Europa
te installeren - Den Haag wil over
de plaatsing van deze wapens in
Nederland pas eind 1981 beslis
sen - is echter wel „bindend vast
gelegd". Dat zei minister Van der
Klaauw (buitenlandse zaken) gis
teren desgevraagd in Brus
sel.
De verklaring over het Nederland
se standpunt is toegevoegd aan
het zogenaamde „Integrated de-
cision document" (geïntegreerde
besluit-document) waarin de
NAVO-landen besluiten tot in
stallatie van de nieuwe raketten,
alsook tot een aanbod tot onder
handelingen met de Sowjet-Unie
over beperking van deze nieuwe
wapens in Europa. In dit geheime
document wordt naar de annex
verwezen als het om het stand
punt van Nederland gaat.
In de annex - een eenzijdige Ne
derlandse verklaring die volgens
Van der Klaauw ook bindend is
voor de NAVO-bond genoten -
wordt vastgesteld dat Nederland
het besluit tot stationering van de
(48) Cruise-raketten op Neder
lands grondgebied uitstelt tot de
cember 1981. Daarna volgt letter
lijk: „In het licht van een voort
durende evaluatie van de mate
van succes in het bereiken van
een effectieve en evenwichtige
beperking van de langere af-
stands-tactische kernwapens aan
beide zijden" (NAVO en War-
schau-pact).
De annex van het Nederlandse
standpunt is volgens Van der
Klaauw Juridisch bindend"
Daarentegen is het communiqué
dat de NAVO-landen woensdag
avond uitgaven over het besluit
tot opstelling van de nieuwe ra
ketten in Europa volgens de be
windsman „niet bindend". Er be
staat overigens geen jurispruden
tie over de betekenis van een an
nex bij een „Integrated decision
document" bij de NAVO, een
voudig omdat een dergelijk do
cument nooit eerder werd opge
steld, aldus een welingelichte
zegsman in het NAVO-hoofd-
kwartier.
VEROORDELING - De rechtbank
in Groningen heeft de 73-jarige J.
K., ex-directeur van het pen
sioenfonds voor het bakkersbe
drijf in Groningen, veroordeeld
tot een gevangenisstraf van twee
jaar en een boete van 725.000 gul
den. De eis was drie jaar en
725.000 gulden.
K. is schuldig bevonden aan het
meermalen onvolledig aangifte
doen aan de belasting en aan het
plegen van verduistering en het
medeplegen van valsheid in ge
schrifte.
AMSTERDAM (ANP) - Het aantal
overvallen in Amsterdam neemt
toe. Vorig jaar werden 15 geldin-
stituten (banken, geldtranspor
ten, girokantoren) overvallen en
dit jaar moesten dezelfde soort
instellingen het al 26 keer ontgel
den. De cijfers van overvallen op
niet-geldinstituten (benzine
pompen, juweliers, winkeliers)
liggen veel hoger 43 overvallen
in 1978 en dit jaar totnutoe 108
overvallen.
Dit heeft hoofdinspecteur Platen-
kamp van de afdeling overvallen
van de Amsterdamse politie ver
klaard. Volgens hem is er een
duidelijke verschuiving te zien in
het patroon van overvallen. "Aan
het eind van de jaren zestig waren
het vooral de geldinstituten,
waarop de overvallers het ge
munt hadden. Deze gingen zich
meer en meer beveiligen, zodat
de risicofactor van wel of niet sla
gen veel groter werd. De over
vallers verlegden hun werkter
rein en begonnen zich meer te in
teresseren voor de "midden
stand", waar een effectieve be
veiliging geen haalbare kaart is,
omdat het teveel kost. Weliswaar
is er ook minder geld te halen,
maar de kans van slagen is veel
groter", aldus Platenkamp.
DEN HAAG (GPD) De verklaring
die minister-president Van Agt
woensdagavond in de Tweede
Kamer over het Nederlandse
standpunt rond de kernwapen
modernisering heeft afgelegd,
spoort bij nadere analyse op zes
punten duidelijk niet met de offi
ciële NAVO-besluiten.
Bovendien zijn de zogenaamde ver
trekpunten van het CDA bepaald
niet volledig in de verklaringen
van Van Agt en Scholten over het
Nederlandse voorbehoud - noch
in de zogenaamde „voetnoot" -
terug te vinden.
De zes verschillen'werden gisteren
door oppositieleider Den Uyl op
een rijtje gezet. Dat rijtje geeft het
volgende beeld:
- 1. Nederland (immers: alle lan
den) heeft volgens NA-
V07rCOMMUNIQUE NAVO-
communiquè ingestemd met een
besluit tot modernisering én sta
tionering. Modernisering moet in
dit geval als produktie worden
gelezen. De „unanieme" besluit-
Volgens Van Agt heeft het voorbe
houd (nu niet akkoord met plaat
sing) wel degelijk kracht. Het
staat namelijk in een „voetnoot"
die aan de NAVO-stukken is ge
hecht. Die verklaring stelde een
groot deel van het CDA tevreden.
Desondanks is niet zeker dat met
name de tien CDA-dissidenten
hun verzet tegen de NAVO-plan-
nen zullen staken.
En dat kornt dan vooral omdat de
VVD blijft vasthouden aan de
uitleg dat Nederland wel degelijk
met het moderniseringspro
gramma van de NAVO heeft in
gestemd. Van een voorbehoud
blijkt volgens de liberalen in het
communiqué immers niets. De
VVD is dan ook niet tevreden met
de nadere uitleg van Van Agt.
In zijn brief aan de Kamer zegt Van
Agt dat het voorbehoud inder
daad niet letterlijk in het com
muniqué staat, maar dat de Ne
derlandse positie er wel uit afge
lezen kan worden. Bovendien is
het voorbehoud als een „voet
noot" in het geheime besluiten-
lijstje van het NAVO-beraad op
genomen. Die voetnoot werd gis
teren in Brussel toch openbaar
gemaakt.
De voetnoot behelst een korte me
dedeling dat Nederland nu niet in
staat is te beslissen over statione
ring van nieuwe raketten op zijn
grondgebied en daarover pas
over twee jaar zal beslissen, af
hankelijk van de resultaten van
het wapenbeheersingsoverleg
met de Russen.
Toch kan volgens hem wel het no
dige verbeterd worden ter voor
koming van overvallen, met na
me ten aanzien van nachtkluizen
van banken. "De meeste mensen
werken volgens een vast
sjabloon: zelfde tijd, zelfde
plaats. Dan is het voor een over
valler natuurlijk heel makkelijk
uit te vissen wanneer en waar
heen de winkelier met zijn tas vol
geld stapt. Een wisseling in het
patroon - niet altijd op dezelfde
tijd en ook eens wisselen van
kluis - kan die vanzelfsprekend
heid doorbreken", aldus Platen-
kamp.
Steeds vaker worden in de hoofd
stad kleinere of grote overvallen,
al dan niet gewapend, gepleegd.
Meestal lukt het de politie niet ze
op te lossen, omdat men te laat
arriveert. Van de 15 overvallen op
geldinstituten vorig jaar werden
er 6 opgelost. Dit jaar kon de poli
tie 15 maal de daders van de 26
gepleegde overvallen in de kraag
grijpen.
Waar ligt dit aan? De factor tijd
speelt, volgens Platenkamp, een
heel grote rol. "De gemiddelde
duur van een overval is anderhal
ve minuut. Het lukt ons bijna
nooit, ondanks de snelle actie van
een spceciaal daarvoor opgeleide
groep, op tijd ter plaatse te zijn.
vorming, waarnaar de Ameri
kaanse minister Vance verwees,
heeft dus betrekking op produk
tie én plaatsing;
- 2. Er komen volgens de NAVO-
plannen 572 nieuwe raketten, zo
dat van beperkte produktie, zoals
geëist door de héle Tweede Ka
mer en ook door de regering ge
wenst, geen sprake is;
Opgehelderd
In politiek Den Haag verschilden
gisteren de meningen over de
vraag welke waarde aan die voet
noot moet worden gehecht. PvdA
en VVD vinden beide dat slechts
het officiële NAVO-communi-
qué geldt, waarin over voorbe
houden niet wordt gesproken. Bij
het CDA was men echter over
wegend wèl tevreden. CDA-lei-
der Lubbers zei dat de brief van
Van Agt -,veel heeft opgehel
derd"
Volgens Lubbers blijkt nu dat de
regering geen verantwoording
voor de produktie van de nieuwe
wapens op zich heeft genomen.
De regering heeft daarmee de
vertrekpunten van het CDA be
naderd, zei hij. Hij zei wel te be
treuren dat de NAVO woensdag
een unaniem communiqué heeft
afgedwongen.
Vreemd genoeg was ook WD-lei-
der Rietkerk tevreden, maar op
precies tegenovergestelde gron
den. Volgens hem heeft Neder
land woensdag juist wèl met de
modernisering ingestemd. „Ne
derland is bereid om aan de NA-
VO-plannen mee te werken" .al
dus Rietkerk.
Daardoor ontstond de vreemde si
tuatie dat het CDA tevreden is
vanwege de beperkende voet
noot, en minder waarde toekent
aan het communiqué. Terwijl de
VVD de voetnoot onbelangrijk
vindt en content is met het mo-
derniseringsbesluit uit het com
muniqué.
De opvattingen van PvdA en VVD
worden overigens gesteund door
de woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken, Hodding Carter,
die woensdag al in Brussel ver
klaarde dat het enige dat telt het
slotcommuniqué is „en niet wat
ministers in of buiten de verga
derzaal zeggen"
Afwachtend
In kringen van de CDA-dissidenten
nam men gisteren een afwach
tende houding aan. Het NAVO-
communiqué was voor hen in elk
geval volstrekt onvoldoende.
Maar of de nadere verklaringen
van Van Agt hen binnenboord
kan trekken gaan zij in de ko
mende dagen bezien.
CDA èn WD verweten gisteren
premier Van Agt dat hij woens
dagavond in de Tweede Kamer
„overhaast" een verklaring heeft
afgelegd over het Nederlandse
standpunt om nu niet akkoord te
gaan met stationering van de
nieuwe atoomraketten.
PvdA-leider Den Uyl zei dat een
„volstrekt unieke en onaan
vaardbare" situatie is ontstaan.
Hij begrijpt niet waarom premier
Van Agt niet met zijn verklaring
heeft gewacht totdat het NAVO-
communiqué bekend was.
Terlouw (D'66) noemde het door de
regering ingenomen standpunt
„tweeslachtig en ongeloofwaar
dig". Ofwel men is voor moderni
sering en dus ook voor statione
ring, ofwel men vindt dat nu niet
gemoderniseerd moet worden
maar kan dan ook niet met het
Navo-communiqué instemmen,
aldus Terlouw.
- 3. Alle landen doen volgens het
communiqué mee aan de moder
nisering. NAVO-secretaris-gene-
raal Lun$ merkte woensdag op
zijn persconferentie op dat „ook
Nederland heeft deelgenomen
aan de besluitvorming om de wa
pens te gaan produceren";
- 4. Volgens Van Agt, woensdag
avond, hoefde Nederland zich
niet over produktie uit te spreken
CASTRICUM (GPD) - Met zijn
rimpelige hand trekt hij een
mapje met papieren uit de
binnenzak van zijn colbertjas
Uit de paperassen komt het
briefje van het Centraal Bu
reau voor Rijvaardigheids
bewijzen te voorschijn waarin
in korte zakelijke zinnen is
vermeld dat zijn rijbewijs nog
een jaar geldig zal zijn. Frede-
ricus de Goede glundert als
de bezoeker het briefje leest.
Over twee weken hoopt hij 99
jaar te worden. Een respecta
bele leeftijd, die veel van zijn
leeftijdgenoten wellicht tot
rust heeft gedwongen, maar
niet de heer De Goede.
Dagelijks wandelt hij nog de
kilometers die het verzor
gingshuis Sans Soucis Vun
het centrum van de Noord
hollandse plaats Castricum
scheiden. En dan zijn autorit
ten, want de oud-Amster
dammer mag dus opnieuw
voor een jaar achter het stuur
van zijn Fiat, die hij op 96-ja-
rige leeftijd nog kocht. Een
verzekeringsmaatschappij
maakte onlangs een hele
happening rond de verlen
ging van de verzekering van
De Goede. Hij kreeg een tele
foontje of hij even naar het
kantoor in Den Haag wilde
komen. De volgende dag ging
de Castricummer. Natuurlijk
in zijn auto. Foto's werden
genomen en men tracteerde
hem op gebak. De oudste
cliënt is nu waarschijnlijk een
geliefkoosd reclame-ob-,
ject.
UTRECHT (ANP) - Via een appèl
bij de rechter zijn de Belgische en
de Nederlandse vervoersbonden
er in geslaagd de 27-jange Ne
derlandse vrachtwagenchauffeur
Johan van H. uit Hedel vrij te
krijgen die sinds eind november
in een cel in het Belgische Leu
ven een gevangenisstraf van een
maand uitzat. Van 11 moest zitten
omdat hij anderhalfjaar geleden
door de Belgische politie van de
weg was gehaald met een zwaar
overbeladen vrachtwagen en
omdat zijn toenmalige baas.
transportbedrijf Verbeek uit
Helvoirt, had nagelaten de toen
omdat dat een puur Amerikaanse
zaak is. Maar minister Van der
Klaauw heeft in het NAVO-be-
raad letterlijk gezegd dat „in de
eerste plaats de beste benadering
is; een beslissing over de produk
tie van een beperkt aantal Pers-
hing II en kruisraketten" (ge
combineerd met wapenbeheer-
singvoorstellen).
- 5. Van Agt heeft gezegd dat de
Fredericus de Goede is aanvan
kelijk helemaal niet blij met
de bezoeker. Als deze iets op
het aantekenblok wil krab
belen, rijst hij op uit zijn stoel
en zegt het dan eigenlijk maar
niets te vinden dat iets over
hem in de krant komt. „De
mensen zeggen dan toch
maar moet die oude man nog
in een auto, en je krijgt weer
brieven"
Dan rommelt de Castricummer
wat in een kast en komt terug
met krantenknipsels. Grote
koppen als „Zestig jaar scha
devrij autorijden" en: „Ze-
sennegentigjarige koopt
nieuwe auto", prijken boven
verhaaltjes.
,Zie je wel, ik heb wel vaker in
de krant gestaan", zegt hij, en
vertelt ineens over zijn eerste
aanrijding twee jaar geleden.
Maar dat was niet zijn schuld,
laat hij nadrukkelijk weten.
„Ik ging met een andere man
naar Spanje en die hield me
steeds bezig. Bij Sevilla wilde
die man een andere kant op
en toen gebeurde het. Voor ik
het wist zat een ander boven
op ons. Veel schade, maar
verder niets"
Behalve naar Spanje gingen de
ritten van De Goede de laatste
jaren naar Frankrijk en
Noorwegen. De grote reizen
zijn nu voorbij, maar korte rit
ten houden hem nog dage
lijks bezig. Een bezoek aan
een kennis in het ziekenhuis
in Heemskerk of een dagje
opgelegde boete van 12.000 Bel
gische franc (rond 800 gulden) te
betalen.
Van H. die in de veronderstelling
verkeerde dat zijn oude baas de
boete wel had voldaan en die de
anderhalf jaar oude kwestie al
glad was vergeten, liep volgens
een woordvoerder van de Ver
voersbonden FNV alsnog tegen
de lamp toen hij 29 november
jongstleden tijdens een routine
controle door de Belgische poli
tie werd aangehouden. Hij was
voor zijn nieuwe baas met een
vrachtwagen op pad. Voor de
Nederlandse eis. dat een .ja" te
gen modernisering moet leiden
tot afstoting van bestaande Ne
derlandse atoomtaken, in Brus
sel is „vastgelegd". Maar dat
standpunt blijkt nergens uit het
communique Het komt ook niet
voor in de voetnoot, maar staat
slechts in de door Van Agt voor
gelezen verklafing;
6. Er is nergens in het NAVO-
communique sprake van het,
herhaaldelijk in de Tweede Ka
mer uitgesproken, voorbehoud
van de Nederlandse regering dat
goedkeuring van het SALT 2-ak-
koord voorwaarde is voor een
eventuele Nederlandse goedkeu
ring. In de door minister Schol
ten voorgelezen, maar dus niet in
de stukken opgenomen, verkla
ring staat wel dat de Nederlandse
regering ervan uit gaat dat in
1981, het moment waarop even
tueel tot plaatsing wordt beslo
ten. het SALT-akkoord zal zijn
getekend. De voetnoot spreekt
hier helemaal niet over.
naar Amsterdam. HO draait er
zyn hand niet voor om.
Aan het wegdoen van zijn auto
wil de Castricummer nog he
lemaal niet denken. „De ze
nuwarts die me getest heeft,
zei dat hij perplex stond van
mij. En de arts noemde me
een unicum. Laatst heb ik in
het ziekenhuis gelegen omdat
mijn arm zo maar zwart werd,
maar dat ging ook plotseling
over. De doktoren daar
noemden me toen een me
disch wonder". Bij het ver
trek loopt De Goede mee naar
de deur. Als hij zich omkeert,
zcgthij: „O ja. die auto van mij
staat om de hoek. Je ziet hem
zo. De eerste op het parkeer
terrein".
verblufte chauffeur goed en wel
begreep waar het nu eigenlijk
precies om ging zat hu al vast. al
dus de vakbond s woord voerder.
De vakbonden zijn niet alleen ver
bolgen over het feit dat de chauf
feur op staande voet de cel in
moest. Ook zun ze er veront
waardigd over dat de Belgische
wet in een zaak als deze de chauf
feur in feite geheel aansprakelijk
stelt terwijl de werkgever buiten
schot blijft. In Nederland is de
wedcievei altijd wettelijk aan
sprakelijk en gaat de chauffeur
vrijuit.
PAGINA 7
Ncuinan toont
zich tevreden,
Rölilinjr
spreekt van
'zwarte dag'
c»
HILVERSUM (ANP) - De direc
teur van het instituut voor vre
desvraagstukken. H. J. Neuman,
is tevreden over de resultaten die
de Nederlandse regering heeft
behaald in het NAVO-overleg
over de modernisering van de
kernwapens. "Hit CDA-stand-
punt - voorlopig geen beslissing
over plaatsing van de kruisraket
ten - is overeind gebleven", aldus
Neuman gisteren in het televisie
programma "Tribune".
Neuman. die ook voorzitter is van
de CDA-commissie 'Vrede en
veiligheid' keerde zich wel tegen
het aantal raketten - 572 - dat de
NAVO m West-Europa wil sta
tioneren. "572 is veel te veel", zei
Neuman. Het besluit om tot mo
dernisering over te gaan noemde
hij betreurenswaardig, maar on
vermijdelijk. De visie van Neu
man werd bestreden door de
gouverneur van de koninklijke
militaire academie, generaal-
majoor M. H. von Meyenfeldt en
de directeur van het polemolo-
gisch instituut, prof. dr. B. V. A.
Röhling.
Von Meyenfeldt noemde de mo
dernisering op grond van analy
ses van de strategische verhou
dingen niet nodig. Er is, volgens
hem, voldoende ruimte en tijd
om onderhandelingen over wa
penbeperking met het War-
schaupakt te beginnen. "De be
staande machtsverhoudingen,
mede gezien het militaire over
wicht van de Verenigde Staten la
ten dat toe", aldus de generaal.
Prof. Röhlin sprak over een zwarte
dag voor de NAVO en voor West-
Europa. "Men had kunnen kiezen
voor ontspanning, men gaat de
weg van nucleaire herbewape
ning. De wapens die de NAVO nu
zal opstellen kunnen het hart van
de Sowjet-Unie raken en dat zal
in het geval van een conflict be
tekenen, dat het de eerste zorg
van de Sowjet-Unie zal zun om
deze wapens uit te schakelen. De
modernisering is een premie op
de haast", aldus prof. Röhling.
MSl
Komfort, kwaliteit en door
dacht design. Kenmerkend
voor een Poggenpohl
keuken Met veel praktische
snufjes Met vele verborgen
kwaliteiten Kom eens langs.
Ziet u zelf hoeveel extra's
een Poggenpohl u biedt
Zonder dat u meer betaalt.
bv Gebr Rolfft Handclmij
Industrieweg 14 Do Grote Polder
Zoelrrw oude-Rijndijk
Tel 071-699206
Winkelcentrum Babyion
Den Haag Tel 070 85 13 00
DEN HAAG-BRUSSEL (Gpd)- In Den Haag heeft gisteren
de hele dag grote verwarring geheerst over de positie
die Nederland tijdens het NAVO-beraad over de moder
nisering van de kernwapens heeft ingenomen. In het
CDA was men hevig teleurgesteld dat het voorbehoud
van het kabinet niet in het officiële NAVO-communigué
was opgenomen. Met een brief aan de Tweede Kamer
wist Van Agt een deel van de bezwaren bij het CDA weg
te nemen.
BRUSSEL - Minister Van der Klaauw van buitenlandse zaken (links) u
met zijn collega's van de NAVO. De bewindslieden bespraken onder m
ambassade in Teheran. Eenstemmig werd die bezetting veroordeeld.
s ook gisteren in Brussel voor overleg
r de bezetting van de Amerikaanse
F. de Goede uit Castricum wil zijn auto nog niet wegdoen
ADVERTENTIE
