Leidse lutheranen
formuleren doel
Geen fiat van Gereformeerde
Bond voor 'Samen op weg'
BIJZONDER AANBOD
VAN PANDER.
Verwarring en verbrokkeling in de Broederschap
Pander
65S33IIÏÏI2B
Remonstrantse verontrusten Waakt en Weegt"): Niet zwijgend toezien
Mijlpaal en keerpunt
VERGELUKING
PRIJSPEIL
LEVENSMIDDELEN-
BEDRIJVEN
HAAL HET BUDIGROS
Humanisten
te weinig
gemeenschap
KW
VRIJDAG 14 DECEMBER 1979
ADVERTENTIE
(Van c
redactie geestelijk leven)
Naast de gereformeerden hebben nu ook
de Nederlandse remonstranten hun
"verontrusten". Zij hebben zich ver
enigd in een werkgroep onder de naam
"Waakt en Weegt". Is de gereformeerde
verontrusting meer theologisch van
aard - haar titel is: "Waarheid en Een
heid" - die der remonstranten lijkt te
zijn ingegeven door politieke motie-
"Reeds langer bestaande gevoelens van
onbehagen en verontrusting vonden het
afgelopen jaar hun hoogtepunt, toen be
kend werd dat uit het anti-racismefonds
van de Wereldraad van Kerken een
schenking was gedaan aan het Patriot
tisch Front van Rhodesië en later een
nog grotere gift aan de Swapo" (Nami-
bië-Zuidwest-Afrika), zo staat te lezen
in een toelichting. De werkgroep heeft
inmiddels geprotesteerd bij de "Com
missie tot de Zaken" (hoofdbestuur) van
de Remonstrantse Broederschap tegen
een nieuwe gift van de Wereldraad aan
het Front van Zimbabwe-Rhodesië voor
deelneming aan de conferentie in Lon
den. "Omdat met deze gift niet een zui-
ver-humanitair doel wordt gediend en
bovendien de kosten van elke delegatie
op deze conferentie tot een aantal van
twintig personen door de Britse regering
worden gedragen"
Daling
De werkgroep zegt verontrust te zijn over
de versnelde daling van het ledental
van de Remonstrantse Broederschap
(35 gemeenten, 38 predikantsplaatsen,
11 kringen, 8 werkgroepen en 13.600 le
den in 1978), "waardoor het voortbe
staan als zelfstandig kerkgenootschap
steeds moeilijker en zelfs problema
tisch dreigt te worden".
"Bezinning op de grondslag, de inhoud en
de presentatie van het remonstrantisme
is in deze tijd een eerste vereiste". Deze
bezinning is binnen de huidige structu
ren van de Broederschap op korte ter
mijn niet te verwachten, meent de werk
groep. waarvan dr. F. Vriesendorp te
Dordrecht, in afwachting van de vor
ming van een definitief bestuur, voorlo
pig voorzitter en de heer J. B. van der
Reijden te Driebergen voorlopig secre
taris is.
In het bewustzijn van haar verantwoorde
lijkheid voor de geloofsgemeenschap en
"met instemming en medewerking van
vele andere leden" wil de groep deze be-
zinningstaak binnen de Broederschap
nu ter hand nemen. Haar doel is: hand
having en versterking van de geloofs
gemeenschap, vanuit het beginsel dat de
Remonstrantse Broederschap een ge
loofsgemeenschap is "die, geworteld in
het evangelie van Jezus Christus en ge
trouw aan haar beginsel van vrijheid en
verdraagzaamheid, God wil vereren en
dienen"
Volgens de werkgroep hebben de ge
noemde giften en "dergelijke zaken" op
geestelijk gebied verwarring doen ont
staan. Zij ziet dat ook als een van de oor
zaken van het dalende ledental en van de
geringe werfkracht van de Broeder
schap.
Verscherping
De oprichters zeggen te beseffen dat hun
groep de onderlinge tegenstellingen kan
verscherpen. Aan een nieuwe kerkge
meenschap hebben zij echter geen be
hoefte. Dat zou ook in strijd zijn met de
geschiedenis en de aard van de Broeder
schap.
"Maarals de Broederschap in haareenheid
en daarmee in haar voortbestaan dreigt
te worden aangetast, is zwugend toezien
tegenover het proces van verwarring en
verbrokkeling niet toegestaan. De on
dergang van de VPRO is daarbij een
waarschuwend baken in zee".
De werkgroep werd al in de zomer van dit
jaar opgericht, maar zij is toen niet naar
buiten getreden omdat eerst een gesprek
met de Commissie tot de Zaken nodig
werd geacht. Dat is er nu geweest.
"Waakt en Weegt" heeft zich inmiddels
tot de leden van de Broederschap ge
wend om haar motieven bekend te ma
ken. Leden die hun instemming met de
oprichtingsverklaring betuigen wor
den geacht zich ook als lid van de
werkgroep te hebben opgegeven. Het
voorlopige bestuur heeft de vrijwillige
bijdrage vastgesteld op ten minste vijf
tig gulden per jaar.
De evangelisch-lutherse gemeente in Leiden heeft op een
"gemeenteberaad" geprobeerd, haar tegenwoordige
doelstelling onder woorden te brengen. De hele kern
van de gemeente, ongeveer honderd mensen, was daar
toe bijeengekomen. Tien groepen spraken afzonderlijk
en met elkaar over het thema: "Gemeentewaar-
i God
Zij hadden, vertelde de plaatselijke
predikant J. Happee, zeer gelijk
lopende conclusies. Er was geen
sprake van polarisatie. In grote
r de eeuwigheid....
openheid werd naar elkaar ge
luisterd. "We praatten niet alleen
óver de gemeente, we waren het
ook. Een ervaring waar men in
deze wereld met een lantaarntje
naar moet zoeken werd ons zo
maar geschonken, alsof Gods ze
gen een voelbare realiteit kan
zijn"
Werkgemeenschap
De gesprekken resulteerden in de
volgende formulering:
"De gemeente is er om samen het
geloof te beleven en een open
werkgemeenschap te vormen
rondom het evangelie, waarin ie
der een functie heeft en ieder in
vrijheid zichzelf kan zijn. De ge
meente is er om zonder verlies
van de continuïteit een speciale
opening te maken naar de nieuwe
generatie. Een kerk die naar bui
ten uitstraalt en probeert
geven aan de bedoeling vi
in de wereld"
Hoewel dominee Happee deze ge
meenschappelijke doelstelling
als een "mijlpaal" beschouwt,
zou hij haar zeker niet "voor de
eeuwigheid" willen vastleggen.
"Ze is een momentopname en zal
steeds weer opnieuw moeten
worden doordacht. Maar voor nu
is dit ons uitgangspunt. Ieder
stuk werk kan worden getoetst
aan deze doelstelling, die wij sa
men hebben gevonden"
Opdracht
De predikant hoopt dat dit doel ook
een keerpunt betekent binnen
het hele krachtenveld van ere
dienst, gesprekskringen, kinder-
kerk, jongerengroepen, dames-
kransen, bejaardenwerk, bazaar
en kerkeraadsoverleg. "Elk lid
staat voor de opdracht om de
doelstelling van de woorden naar
de daden over te brengen en het
er niet bij te laten zitten als men in
de gemeente dingen aantreft die
met dit doel niet kloppen"
29 van de goedkoopst
aanwezige merken
(100 goedkoopste bedrijf)
Dirk van den Broek/
Bas van der Heijden/
Dirkson/ Digros
Edah
Jac. Hermans
Prijsslag
Fred v.d. Werff
100
Simon
V D/Vendet
Albert Heijn
Vivo
Centra/Co-op
Végé/Spar 12
4.6 12
A O 12
Tot liefst 22%verschil!
110
111
114
115
118
119
r Edward Scliillebecckx en drie theologen van de
nu aan de gang. Na de eerste dag kenschetste de Nederlandse
theoloog het als "een zware theologische discussie". De drie gesprekspartners mogen niets zeggen. Morgen
moet, als het goed is, het verslag van de besprekingen worden ondertekend.
Schillebeeckx:
zwaar gesprek
(Van onze correspondent)
ROME - Het gesprek dat de Ne
derlandse theoloog Schille
beeckx in Rome voert over zijn
boek "Jezus, het verhaal van een
levende" verliep gisteren zo vlot
dat 's morgens al zes van de negen
discussiepunten konden worden
afgewerkt. Men besloot af te zien
van een middagzitting. Alles
schijnt .erop te wijzen dat het
Romeinse onderzoek naar de
"rechtgelovigheid" van de Nij
meegse hoogleraar zich in gun
stige zin ontwikkelt.
De Congregatie voor de Geloofs
leer, die volgens een blad in Tu
rijn van hogerhand opdracht zou
hebben gekregen om Schille
beeckx met alle voorkomend-
ADVERTENTIF
Nou zal het toch niet
gebeuren dat zulke
mooie kerstkaarten
de deur uitgaan
zonder postcode?
Als u straks eens
een nieuw adressen-
lijstje maakte? Mèt
postcodes? Die hebt
u dan altijd bij de
hand. U weet wel, in
het laatje!
Gebruik 'm goed.
pttpost
heid te behandelen die een theo
loog van zijn allure toekomt,
heeft nu ook de gesprekspartners
bekendgemaakt. Het zijn mgr.
Alberto Bovone, adjunctsecreta
ris van de congregatie, mgr. Al-
bert Descamps. honorair rector
van de Leuvense universiteit, se
cretaris van de pauselijke Bijbel
commissie en adviseur van de
congregatie, pater Albert Pat-
foort, hoogleraar aan de pauselij
ke universiteit van St. Thomas in
Rome, en de Belgische pater Jean
Galot, hoogleraar aan de Grego
riaanse universiteit in Rome. Bo
vone is de gespreksleider.
Na de eerste ronde noemde prof.
Schillebeeckx zelf het gesprek
"vriendelijk, open. maar wel fun
damenteel". Het was een zware
theologische discussie"
Het feit dat de ontkerkelijking in
ons land niet heeft geleid tot een
versterking van het Humanis
tisch Verbond zou wel eens op
een "crisis in de gemeenschaps
zin" kunnen wijzen. Dat ver
moedt dr. W. Klever (Leeuwar
den) in het laatste nummer van
"De Humanist".
Als mensen de kerk uit gemoti
veerde afkeer de rug toekeren,
kan een humanist dat toejui
chen, schrijft dr. Klever. "Het is
een uiting van gezond realisme".
Maar als mensen uit de kerk
weggaan omdat zij hun mens
zijn niet meer in gemeenschap
met anderen kunnen beleven,
dan is dat minder positief. "Men
trekt zich dan terug uit een ver
band, waaraan naast de gods
dienstige kant nog tal van ande
re aspecten van een menswaar
dig bestaan zijn te beleven, zoals
verantwoordelijkheid voor en
meeleven met elkaar, zorg voor
zieken, bejaarden en armen,
omgang met symbolen, gevoel
voor kunst en gesprek, het feest
vieren met elkaar, de scande
ring van het jaar. en het leven in
perioden en hoogtepunten".
Wie dat alles in de steek laat,
komt, naar dr. Klever mogelijk
acht, in een "onmenselijk va
cuum" terecht. Hij meent dat
het Humanistisch Verbond te
weinig inspeelt op de diepe be
hoefte aan gemeenschapsbele
ving en daardoor niet kan fun
geren als een alternatief voor de
kerken.
(Van onze redactie geestelijk leven)
Het hoofdbestuur van
de Gereformeerde
Bond - de rech
tervleugel van de
Hervormde Kerk -
heeft geen reden om
ten aanzien van de
samenwerking tussen
hervormden en gere
formeerden ("Samen
op weg") op zijn
conclusie van 1976 te
rug te komen. En die
was: uit zorg om het
rechte belijden van de
kerk kunnen wij deze
samenwerking niet
begeren.
De recente ontwikkelingen van
"Samen op weg" - de beide syno
des gaven groen licht aan verdere
pogingen om in de toekomst tot
eenheid te komen - waren voor
het hoofdbestuur van de Bond
aanleiding om zich breedvoerig
hierover te beraden. In de verkla
ring die hieruit is voortgevloeid
laat het hoofdbestuur er geen
twijfel over bestaan dat de gere-
formeerde-bonders aan "Samen
op weg" hun fiat niet kunnen ge
ven. ook al hebben enkele syno
deleden die tot de Bond behoren
zich er positief over uitgelaten.
Deze leden vertegenwoordigen
in de synode niet de Bond maar
hun regionale (classicalc) verga
deringen, zo verduidelijkt het
hoofdbestuur. Individuele
stemmen in persorganen kunnen
evenmin op naam van de Bond
worden geschreven.
Geest des tijds
Op de onlangs gehouden gecombi
neerde vergadering van de her
vormde en gereformeerde syno
de is met grote eenstemmigheid
een aantal aanbevelingen en
voorstellen van verschillende
werkgroepen aanger
inhouden dat de bezinning op het
streven van "Samen op weg"
voortgang moet vinden. In 1982
worden de resultaten daarvan
opnieuw op een gecombineerde
synode aan de orde gesteld.
In zijn verklaring van 1976 distan
tieerde het hoofdbestuur van de
Bond zich van de nagestreefde
eenwording, zij het "met leedwe
zen". De voornaamste reden was
de feitelijke toestand in beide
kerken wat betreft het functione
ren van de belijdenis.
"Het blijkt meer en meer dat nu in
de Gereformeerde Kerken de
zelfde beginselen worden gehul
digd als in de vorige eeuw domi
nerend waren in de Hervormde
Kerk en die mede oorzaak waren
van Afscheiding en Doleantie. De
prediking in de Gereformeerde
Kerken wordt sterk beïnvloed
door de nieuwe theologiebeoefe-
ning en door de geest des tijds.
Het gereformeerde element
daarin is zeer gering of ontbreekt
geheel". Zo luidde een van de
overwegingen in 1976.
Het hoofdbestuur meent dat de si
tuatie nog dezelfde is. Het is ern
stig verontrust over de "ver
vlakking die zich in de predi
king openbaart". Maar het be
seft tegelijk dat het proces naar
eenwording tussen gerefor
meerden en hervormden niet is
tegen te houden.
Gewetensnood
"Bij de voortgaande bezinning
(waaraan de Bonders zich niet
willen onttrekken - redactie)
komt voor ons als hervormd-ge
reformeerden de vraag op óf en zo
ja hoé wij in de kerk van de toe
komst een plaats kunnen heb
ben. Waarop zal met name de be
zinning in de werkgroep Kernen
van Belijden uitlopen9 Wat zal de
plaats en de functie van de belij
denis zijn in de kerk die er komt
als beide kerken samengaan? Als
de gefuseerde kerk de gerefor
meerde belijdenis en kerkorde
zou loslaten, geraken wij als her
vormd-gereformeerden in grote
gewetensnood".
Het hoofdbestuur laat het aan de
eigen verantwoordelijkheid van
de kerkeraden over om gesprek
ken op plaatselijk niveau aan te
gaan, waar die gevraagd worden.
Daarbij zullen dan wel de vragen
over de wezenlijke dingen aan de
orde moeten komen en niet over
de randverschijnselen.
Op 3 januari wordt in Zeist een ver
gadering van gereformeerd e-
bondspredikanten gehouden
waarin ds. C. den Boer. studiese
cretaris van de Bond. over 'Sa
men op weg" zal spreken. Zijn le
zing, die is bedoeld als een theo
logische fundering van het "ker
kelijke standpunt" van de Bond.
wordt daarna geheel in het blad
"De Waarheidsvriend" afge
drukt.
Gehuwde homofielen. Het Oe
cumenisch Radiopastoraat zal in
februari een ontmoetingsdag
houden voor getrouwden die ook
homofiel of lesbisch zijn. De laat
ste tijd komt het Radiopastoraat
steeds meer in aanraking met
vragen van gehuwde homofielen,
ook op het gebied van geloof en
kerk. Dominee A. Klamer wil het
aantal deelnemers beperken tot
veertig. Komen er meer aanmel
dingen. dan wordt een tweede
dag gehouden. De deelnemers
mogen komen als echtpaar, met
vriend of vriendin, maar ook al
leen. De ontmoeting draagt een
besloten karakter.
Bibliotheek. In Veldhoven
(Noord-Brabant) hebben her
vormden en gereformeerden een
plan gemaakt voor een "kerk-
bibliotheek". Niet om de openba
re bibliotheek concurrentie aan
te doen maar om heel veel uitga
ven die een tudj? op de boekenta
fels hebben gelegen niet in de
vuilnisbak te laten verdwijnen.
De bedoeling is dat de collectie
achtergrond informatie gaat be
vatten voor catechisaties, ge
sprekskringen enzovoort. Voor
de inrichting is een gemeentehd
met bibliotheekervanng aange
trokken
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Baambrugge
A Jumelet Vlaardingen. bedankt
Mplun .1.111 den Rijn T
Tijsma OotmarMim Christelijke
Gereformeerde Kerken: i>edankt
voor Utrecht-Noord H Klomp
Zwaagwesteinde
Gereformeerde Gemeenten: be
dankt vooi Boskoop A. Vergunst
Veen. voor Goudswaard D. Riet
dijk Vlaardingen
o erfcod
de Evangelische Kerk in West-
Du itsland doet pogingen om te
komen tot een verbod op of in elk
geval een beperking van alcohol
reclame.
Pander heeft de ideale
oplossing om het 'glazen
oog' mooi te kunnen
wegbergen, achter een
front van bloem-mahonie.
De deurtjes draaien 270°.
Het achterschot heeft
ventilatic-openingen.
Achter de 'laden' vindt u
een extra ruimte voor
bijvoorbeeld grammo
foonpLiten. Komt u even
kijken nu er nog
voldoende voorraad is.
Speciale prijs 995.-
Lcuicn: Brccstr.Lit 146
Botcrm.irkt 21-22
DEN HAAG - AMSTERDAM - ROTTERDAM - EINDHOVEN - LEIDEN - GRONINGEN - ENSCHEDE
