Woody Allen op z'n allerbest
Mn
r „uur jt
"Een pak slaag": minder
geslaagde Haanstra-film
Manhatten schaamteloos sentimenteel portret van New York
w jr M
Meatballs: lachen
op z'n Amerikaans
VRIJDAG 14 DECEMBER 1979
Een opgewonden puber die Little Richards Tutti Frutti zingt,
Provo-relletjes in Amsterdam, het popfestival in Kralingen
en tenslotte een optreden van Herman Brood voor een laaiend
enthousiast publiek.
De openingsbeelden van Cha-Cha
geven, direct al de ambities aan.
die achter deze Nederlandse-
speelfilm schuilen. Via rock and
Uk ''lllh, X||k vi
Cha-Cha; regie: Herbert Cu
riël; hoofdrollen: Herman
Brood, Nina Hagen en Lene
Lovich; theater's: Trianon,
Leiden en Euro 2, Alphen; al
le leeftijden.
iiiiimmmiiiiiiiimiiiiiiiim
roll, de opstand aan het eind van
de jaren zestig en het flower-po-
wergebeuren zijn we nu blijkbaar
beland in de periode-Brood. En
omdat regisseur Herbert Curiel
zelf Cha-Cha betitelt als een
"harde rock and roll-musical",
zou de conclusie moeten luiden
dat de cirkel weer rond is. Maar
daarover blijft de film onduide
lijk, zoals Cha-Cha eigenlijk op
alle fronten onduidelijk blijft.
Na afloop van Cha-Cha valt dan in
Curiëls samenvatting van het
verhaal te lezen dat er zich "een
dramatiese, fonetiese liefdes
ontwikkeling afspeelt tussen de
uitgeweken Oostduitse zangeres
en komedienne Nina Hagen en
het Nederlandse rock roll idool
Herman Brood." Maar de 'ont
wikkeling' van die liefde is niet
veel meer dan een wat plomp
verloren voorstel van Brood aan
Nina om maar te trouwen en Ni
na's instemmende antwoord,
omdat "ze Herman ook wel goed
vindt."
Het is kortom een complete chaos
in Cha-Cha. Ander voorbeeld: de
bankoverval in het begin van de
film is een idee van zangeres Le
ne Lovich, die in een gesprek met
Nina Hagen daarvoor politieke
motieven aandraagt, maar daar
verder in het verloop van de film
niet of nauwelijks blijk van geeft.
Trouwens, de hele opbouw van
het verhaal laat van alles te wen
sen over. Na de genoemde ban
koverval zien we Herman de vol
gende morgen temidden van drie
dames (onder wie Nina) wakker
worden en vervolgens een lang
durige wandeling door Amster
dam maken. Hij geeft daarbij zelf
commentaar, waar overigens
geen touw aan vast te knopen is.
Zijn stembanden produceren een
schor gerochel en slechts zo nu en
dan zijn daar woorden in te her
kennen. Heel zelden wordt die
monoloog gelardeerd met mu
ziek, terwijl het laaatste half uur
vrijwel uitsluitend met muziek is
gevuld. Van enige dosering is dus
beslist geen sprake.
De voorgeschiedenis van Cha-Cha
verklaart weliswaar veel van de
chaos, maar dat is natuurlijk geen
excuus. Als drie eigenzinnige
mensen (Lovich, Hagen en
Brood) een regisseur (Curiel) ho
rendol maken door steeds maar
weer in het verhaal te verande
ren, dan moet het publiek zo'n
film eenvoudig worden be
spaard.
Tenzij je genoegen neemt met
Herman Broods visie op Cha-
Cha. "Je moet de film beschou
wen als een documentaire van
het samen-zijn van Nina, Lene en
mij gedurende drie weken in
Amsterdam", zo zei hij na afloop
van de première. "Elke dialoog,
die er in voorkomt is geïmprovi
seerd. Dus een verhaal moet je
niet verwachten. Wat maakt het
bovendien uit Geen bal. In de
film zijn diverse vedettes bezig en
daar ging het uiteindelijk om
Vedettes, van wie er dan twee bij al
die improvisaties danig door de
mand vallen. Alleen Nina Hagen
kan daarin met haar waanzinnige
talent uit de voeten. Een andere
reden om ondanks alles naar
Cha-Cha te gaan is de muziek.
Afgezien van het genoemde drie
tal, krijgt de Amsterdamse groep
The Meteors de ruimte om haar
grote talenten te tonen en zingt
Son MacCauley ondersteund
door het Hans Dulfer-kwintet
een prachtige blues-ballade.
BART JUNGMAN
Van een groot filmkomiek is Woody Allen de laat
ste jaren uitgegroeid tot één van de belangrijk
ste filmmakers van deze tijd. Of om het wat mo
dieuzer uit te drukken: Woody Allen is volwasen
geworden. Het jaar 1977 was in die hele ontwik
keling een soort keerpunt. In dat jaar presen
teerde Allen de veel geroemde en met vier Os
cars bekroonde Annie Hall.
"illlii, x
Manhattan: Regie: Woody Al
len; hoofdrollen: Woody Al
len, Mariel Hemingway en
Diane Keaton; theater: Stu
dio; alle leeftijden.
iiiiiimiiiiiiinimiiiiimiiuiili
Tot dan was het losmaken van zo
veel mogelijk lachsalvo's prak
tisch het enige wat Woody Allen
in zijn films nastreefde. Hij deed
dat met een sterk aan de Marx
Brothers herinnerende humor.
Zowel verbaal als visueel. Allen
had zichzelf daarbij de rol toebe
deeld van de schuchtere, onhan
dige schlemiel, die zich met veel
grappen en grollen toch staande
wist te houden tegenover de boze
buitenwereld.
Bij Annie Hall was die rol veel min
der vastgelegd. De film had door
het auto-biografische karakter
niet alleen veel meer diepte, maar
bovendien presenteerde Allen
zichzelf veel minder als de 'kleine
man' (hier in figuurlijke zin be
doeld). Nu in zijn laatste produk-
tie Manhattan is hij volkomen
gelijkwaardig aan zijn tegenspe
lers. Sterker nog: was het vroeger
zo dat Allen (bewust of on be
wust) de sympathie van het
publiek naar zijn eigen creaties
toetrok, in Manhattan is dat zeer
zeker niet het geval.
Praktisch elke hoofdrol in Manhat
tan heeft zijn onaangenaamhe
den, Isaac Davis (Woody Aliens
rol) niet uitgezonderd.
Manhattan gaat ov
zich door hun eigen neurotische
moeilijkheden aflaten leiden van
de onoplosbare wereldproble
men", (zoals Allen het zelf aan het
einde van de film formuleert).
Afgezien van de 17-jarige en nog
onbedorven Tracy (Mariel He
mingway) heeft iedereen zo z'n
eigen neuroses. Het echtpaar
Yale (Michael Murphy)en Emily
(Anne Byrne), waarvan zij kinde
ren en hij een mooie auto wil. De
journaliste Mary Wilkins (een rol
van Aliens 'huisactrice' Diane
Keaton) - een chaotisch en mo
dieus mens - die het hoofd van de
twee vrienden Isaac en Yale op
hol doet slaan, met beiden ook
een verhouding heeft en uitein
delijk kiest voor de laatste
Geen echt onaardige mensen, maar
ze maken het zichzelf en elkaar
wel moeilijk. Isaac bijvoorbeeld,
bouwt een muur om zich heen
door voortdurend zijn toevlucht
te zoeken in grappen. Dat komt
vooral tot uitdrukking in zijn
verhouding met Tracy. Hij voelt
zich wat ongemakkelijk door het
grote verschil in leeftijd en wil
niet inzien hoeveel ze eigenlijk
voor hem betekent. Door zijn en
haar gevoelens belachelijk te
maken, probeert hij hun verhou
ding te relativeren.
In dat verband is de boze opmer
king van Yalè aan het adres van
Isaac ook aardig typerend: "Jij
bent zo zelfingenomen, je denkt
zeker dat je god bent". Isaacs
antwoord "Ik moet toch iemand
als voorbeeld nemen", is een ty
pische Allen-grap, maar krijgt
door Isaacs karakter een extra
dimensie. Eén van de sterke pun
ten van Manhattan.
Een ander is de manier waarop
New York in beeld wordt ge-
Tracy geniet van een soda. ter
wijl Isaac de door haar geschonken
harmonica uitprobeert.
bracht. Voorheen was de visuele
kant nooit iets waar Allen zich al
te zeer om bekommerde. Het ging
tenslotte om de grappen. Via Lo
ve and Death (1975), Annie Hall
en Interiors veranderde dat. Die
laatste film - zijn eerste 's<
hij niet ^elf optrad i
Aliens "schaamteloos sentimenteel
portret van New York, met onno
zele, roekeloze liefde gemaakt"
(Allen in een'interview met het
Belgische blad Humo. Dat valt
overigens best mee) heeft dezelf
de kwaliteiten. Om zijn grote
liefde voor de stad het best tot
uitdrukking te laten komen,
filmde hij Manhattan in zwartwit
en gebruikte George Gershwin
voor de achtergrondmuziek.
"Omdat al mijn romantische vi
sies van New York zwartwit zijn
en ik er altijd de muziek van
Gershwin bij heb gehoord".
Dat zou een vervelend, nostalgisch
sfeertje kunnen creëren, maar de
eigentijdse (pseudo-)intellec-
tuele (priet-)praat van de hoofd
personen ontzenuwt dat. Het ge
bruik van zwartwit flatteert de
stad natuurlijk. De grauwe
smogkleuren worden op die ma
nier weggewerkt en de wijdsheid
van New York met al zijn fiats
komt er heel goed in tqt uitdruk
king. De romantiek van de grote
stad.
fe zou Manhatten, om kort te gaan,
kunnen beschouwen als een syn
these tussen Annie Hall en Inte
riors. De schitterende verbale
humor (de visuele grappen zijn
praktisch volledig uit Aliens
werk verdwenen) uit de eerste en
de dramatiek en de regie uit de
laatste. In feite een eenvoudige
optelsom: goede film plus goede
film is uitstekende film.
BART JUNGMAN
'"'llllii. 'Hllli,,
Tot de vijf films die dit jaar het
langst in Leiden hebben ge
draaid, behoort zonder enige
twijfel ook Animal House. Ik
vermoed dat de complete
Leidse studentengemeen
schap eens is gaan kijken wat
hun Amerikaanse soortgeno
ten onder 'zooien' verstaan.
Een soortgelijke film draait nu
in Camera en heet Meatballs.
Weliswaar niet op een studen
tencampus gesitueerd, maar
de humor en de typetjes zijn
exact hetzelfde. Niet zo ver
wonderlijk want regisseur
Ivan Reitman was co-produ
cent van Animal House.
Meatballs speelt zich af op
een zomerkamp, waar ouders
die hun kinderen beu zijn, ze
daar voor een paar maanden
droppen.
De belangstelling van Reitman
richt zich met name op de
(jeugdige) leiders en leidsters
rond wie zich de romances en
komische zaken ontwikke
len. Klap op de vuurpijl is de
sportontmoeting, waarin het
stelletje ongeregeld het moet
.iill
will
Animal House; regie:
Ivan Reitman; hoofd
rol: Ivan Reitman;
theater: Camera; alle
leeftijden.
iiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiuuii
opnemen tegen een naburig
kamp. Voor het leuke con
trast zijn hun tegenstanders
keurige, gediscipineerde
kinderen van welgestelden en
ook daarin schuilt weer een
overeenkomst met Animal
House.
Meatballs is zeker niet zo ge
slaagd als die film, maar kent
dankzij de aanwezigheid van
tv-komiek Bill Murray toch
een paar leuke momenten die
een bioscoopbezoekje niet
volstrekt zinloos maakt.
BART JUNGMAN
Mooi slot dankzij Paul Steenbergen
''liiiiL "'ijiiii, 'n
Will
will
In de plooi leven. Dat doet Hein
Slotter, president-directeur van
een kinderwagenfabriek teveel.
Het wordt hem niet in dank afge
nomen door zijn personeel, dat
niet veel sympathie kan opbren
gen voor de ingetogen, hardwer
kende leider.
Wanneer de dag van diens jubileum
nadert, wordt dan ook een kwa
lijke grap bedacht. Een verzon
nen verhaal, van een gefrustreer
de werknemer zal breed worden
uitgemeten. De directeur zal voor
schut staan voor het hele perso
neel. Zoals al eerder is gebeurd,
toen hij vijftig werd. En dezelfde
omhooggevallen nietsnutten iets
'grappigs' voor hem in petto had
den.
Helaas voor die nietsnutten dreigt
de boel in het honderd te lopen.
Maai- dan komt de president-di
recteur zelf met een idee voor zijn
jubileum: zijn schoonvader, oud
president van de fabriek, zal hem
toespreken. De man is wel seniel,
maar af en toe heeft hij heldetë
momenten. De gebeurtenis loopt
uit in een catastrofe: de oude man
spreekt wartaal en plast van
schrik in zijn broek. Tot grote hi
lariteit van het rijtje ja-knikkers.
Maar het schut Slotter wakker. Zijn
leven lijkt alsnog een andere
wending te krijgen.
Wederom heeft Bert Haanstra een
verhaal van Anton Koolhaas aan
gegrepen om te verfilmen. Kees
Brusse speelt, net als in "Dr. Pul
der zaait papavers" de hoofdrol.
Het ligt dan ook voor de hand om
beide films met elkaar te verge
lijken. Immers ook in "Dr. Pul
der" was er sprake van een maat
schappelijk geslaagd figuur, die
echter in zijn persoonlijke leven
was vastgelopen?
"Een pak slaag" mist echter de
vaart die "Dr. Pulder" zo ken
merkte. Vóórdat het hoogtepunt
van de film plaatsvindt, heeft
men al kwartierenlang een droge
brij van feestvoorbereiden moe
ten doormaken.
Pas wanneer de oud-directeur
Sliep zijn "feestrede" begint af te
steken wordt het pas boeiend.
Dat laatste half uur krijgt de film
weer de kwaliteiten van Haan
stra's vorige film. Zeker door het
spel van Paul Steenbergen, die
een prachtig tragi-komische
"Een pak slaag"; regie:
Bert Haanstra; hoofdrol
len: Kees Brusse en Paul
van Steenbergen; Lido 1,
Leiden, Euro 1, Alphen; al
le leeftijden.
iiiiiiitiiiiiiieimiiiiiiiiiiiiiiHlJ
Sliep vertolkt. Een Sliep die
steeds zieliger wordt en daardoor
het I.cnIi' i i1 Slotter (Kees Br us o)
bovenhaalt.
Nu biedt de roman van Koolhaas
ook nauwelijks een handvat om
een gedegen speelfilm te produ
ceren. Daarvoor biedt het verhaal
te weinig actie.
Toch is "Een pak slaag" de moeite
van het zien wel waard. De inge
togenheid. waarmee Haanstra
het beknopte gegeven te lijf is ge
gaan, maakt hem bóeiend ge
noeg. Het is geen slechte film Het
is zeker geen slechte Nederland
se film Het is alleen een wat min
dere Haanstra. En daarmee is ge
noeg over Haanstra en tegelijker
tijd over de Nederlandse speel
film gezegd.'
ANNEMIEK RUYGROK
Weinig hoogtepunten deze
week aan films op de beeld
buis. Wel een flink aantal
produkties, die best het aan
zien waard zijn. Op de twee
gebruikelijke filmavondjes
van BRT2 - dinsdag en
woensdag - bijvoorbeeld.
Dinsdag wordt Het einde van
een gentleman van de Franse-
regisseur Jean-Pierre Mel
ville vertoond. De aloude
Charles Vanel en Jean-Paul
Belmondo spelen de hoofd
rollen. Een dag later een
Zweedse thriller, uiteraard
gebaseerd op een boek van
Sjöwall en Wahlöo. Het is De
verschrikkelijke man uit
Saffie van Bo Widerberg. Het
spannende verhaal van een
scherpschutter die zich op het
dak van een flat heeft ver
schanst.
Een ander werkstuk van Mel
ville wordt vrijdagavond via
Duitsland 2 op het scherm
gebracht. Het is de zeven jaar
oude Le Flic, waarin Alain
Delon politie-commissai is
Edouard Coleman speelt. De
hoogblonde Catherine De-
neuve is zijn vriendin Cathy.
De overeenkomsten tussen
politie en gangsters is het
thema van de film. De Ne
derlandse tv heeft twee speel
films op het programma
vlll' 'M|',
jjililll ijlfiwi
lliiiiHlMIIHI!!1
staan. Maandag bij de TROS
Warlock, een western met Ri
chard Widmark en Henrv
Fonda. Donderdagavond
Franse klassieker. La tulipe
noire naar het boek van
Alexandre Dumas.
Het programma:
ZATERDAG: Law and ordei
22.35 uur; Dtsl. 1 (regie Ed
ward L. Cahn)
ZONDAG: A king in New York;
20.15 uur. Dtsl 2 (van en met
Charles Chaplin)
MAANDAG Warlock; 20 20
uur; Ned. 1. Paris nous appar-
tient; 21.15 uur; Dtsl 3 (regie-
Jacques Rivette). The great
McGinty; 23 00 uur; Dtsl 1
(regie: Preston Sturges).
DINSDAG Het einde van een
gentleman. 21.05 uur; Bel 2.
WOENSDAG De verschrikke
lijke man uit SafTle; 20.15 uur;
Bel 2. Christmas holiday;
22 05 uur; Dtsl. 3 <rx gu Ro-
bert Siodmak met Deanm
Durbini
DONDERDAG La tulipe noi
re; 19.45 uur; Ned. 1. Chisum;
20.15 uur; Dtsl. 3 (regie: An
drew V. McLaglen met John
Wayne)
VRIJDAG: Junior Bonner;
20.15 uur; Bel. 1 (regie: Sam
Peckinpnh met Stevc
McQueen) Bridger; 20 15
uui. Dtsl 1 (regie David Lo
well Rich met Sallv Field). Un
flic; 23.20 uur; Dtsl. 2
Blijvers
"Hair" - Hippie-musical, Lado 2.
Leiden. Euro 2, Alphen.
"Die Ehe der Maria Braun"- Impo
sant, Lido 3. Leiden.
"The Wild Bunch" - Mannen keren
met terug van een missid. Euro 4
Sexfilm
Nachtfilms
"Sexavonturen t
Rex, Leiden.
"Meisjes die ervoor 'klaar' gemaakt
worden" - Euro 1 en 2. Alphen
"SOS atoomonderzeeer gezonken"
- Euro 3. Alphen
'Tommy" - Euro 4. Alphen.
Den Haag
"Race naar de schroothoop" -
Apollo 1 (460340). al.
"Where eagles dare"- Apollo 2.12 jr.
"Monty Python's Life of Brian'' - As-
ta (463500). 12 jaar
"Courage fuyons - Bijou (461137),
16 jr
"Cha cha" - Calypso (463502). al.
"Rabbi Abraham in het wilde wes
ten'' - Camera (467200), al.
"Apocalypse now" - Cineac 1
(630637). 16 jr
"Manhattan- Cineac 2. al
"Escape from Alcatraz" - Cineac 3.
16 jr.
"De duivel hale je" - Corso (467200),
al.
"Cha cha" - Du Midi (855770), al.
"Hair" - Euro (667066). al.
"Een pak slaag" - Mctropole 1
(456756). al
"Apocalypse now" - Metro pole 2.16
jr
"Manhattan" - Mctropole 3. al
"Schiet niet op de tandarts" - Me-
tropole 4. al.
"La Luna" - Mctropole 5, 16 jr.
"Dona Flor and her two husbands" -
Odeon 1 (4624001. 16 jr
"Rabbi Abraham in het wilde wes
ten" - Odeon 2. al
"Alien" - Odeon 3. 18 jr.
"Halloween" - Odeon 4, 16 jr.
"Story of Joanna" - Le Paris 1
(656402), 18 jr
"The opening of Misty Beethoven" -
Le Paris 2, 18 jr
"De grote bevrediging" - Le Paris 3,
18 jr.
"Escape to Athena" - Passage
(460977). 16 jr.
"Cha cha" - Studio 2000 (542288), al.
"The Adventurers" - De Uitkijk
(542288), 16 jr.
Amsterdam
"The Golden Lady" - Alfa 1 (278806),
16 jr.
"The adventurers" - Alfa 2. 16 jr
"Manhattan" - Alhambra 1 (233192),
al.
"La Luna" - Alhambra 2. 16 jr.
"Race naar de schroothoop" - Belle-
VU« Cinerama (234876). al
"Monty Python's Life of Brian" -
Calypso 1 (266227). 12 jr.
"The Wanderers" - Calypso 2, 16 jr.
"Unehistoire simple"-Calypso 3.16
jr'
"Mijn naam is Claudio Pornio" -
Centraal (248933), 18 jr.
"Rabbi Abraham in het wilde wes
ten" - Cineac Damrak 1 (245648),
al.
"The Car" - Cineac Damrak 2. 16 jr.
"Levend verslonden" - Cineac
(243639), 16 jr
"Préparez vos mouchoirs" - Cine
center (236615), 16 jr
"Hair" - Cinecenter, al.
"Last tango in Paris" - Cinecenter,
16 jr
"De werkende klasse, gaat naar het
paradijs" - Cinecenter. 16 jr
"Escape from Alcatraz" - Cinema
International (151243), 16 jr.
"Dona Flor en haar twee mannen" -
City 1 (234579). 16 jr
"Apocalypse now" - City 2. 16 jr.
"L'Ingorgo" - City 3, 16 jr.
"De goldpiraten" - City 4, 16 jr
"Kentucky fried movie" - City 5, 16
"La Luna" - City 6, 16 jr.
"Alien" - City 7, 16 jr
"(B)rokker\jagers in Tirol" - Corso
(234561), 16 jr
The Sting - CineD' 22655112jr.
"Hooper" - Desmet (226551). al
"Lawrence of Arabia"
rmtsj) ai
Feestelijke revue van tekcnfilmster-
ren - Flora Disney (230469». al
TTha cha" - Knterion (231708). al.
"Cha cha" - Lcidsepleinthcatcr
6235909), al
"Escape from Alcatraz" - Noggerath
(2306551. 16 jr
"Het heetste hoertje gaat vrolijk
verder" - Paruien (248933). 18 jr
"Apocalypse now - Rembrandt-
pleintheater 1 (223542), 16 jr
"Moonrakcr - Rembrandtplein-
thcater 2. 12 jr
"De vreselijke vuisten van de uzeren
aap Hex (246132). 16 jr
"Cha cha" - Rial to (723488). al
"Where eagles dare" Rivoli
(723488). 12 jr
"De Peetvader - Roxy (232809), 12
Jr
"Courage fuyons" - Studio K
(231708). 16 jr
"Mcssidor" - The Movies (245790), 18
_Jr
"Sibenada" The Movies. 18 jr
"Een pak slaag" - Tusehinski 1
(2626331. al
"Manhattan - Tusi hinski 2. al
"Movie movie" Tusehinski 3. 16 ir
"Die Ehe der Mana Braun - T\i-
schinski 4. 16 jr
"Grijpstra St Dc Gier" - Tusehinski
5. 12 jr
"Courage fuyons" - De Uitkijk
(237460). 16 jr.
Du Midi
