Carter wijst 183 Iraanse
diplomaten
land uit
LaVincaise
Grote verdeeldheid binnen de
PLO door opstelling Gaddafi
Zeker weten!
Carter wil modernere
strijdkrachten V.S.
Begroting Europa
nog niet rond
Veel doden bij zware
aardbeving Columbia
DONDERDAG 13 DECEMBER 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
SALISBURY/LONDEN
(DPA/Reuter) - Veertien
jaar na de breuk met
Groot-Brittannië in 1965
door de toenmalige blanke
premier Ian Smith, is het
huidige Zimbabwe-Rho-
desië sinds gisteren weer
een Britse kolonie.
Rond 13.00 uur gistermiddag land
de in Salisbury het toestel van
Lord Soames, die voorlopig de
regeringszaken in het land be
heert als vertegenwoordiger van
de Britse Kroon. Soames moet als
Brits gouverneur het omstreden
land naar nieuwe verkiezingen en
wettige onafhankelijkheid lei
den. Over een overgangsregeling
waren alle deelnemers in Londen
het eens geworden op de confe
rentie over Zimbabwe-Rhodesië
die daar op 10 september begon.
Lord Soames lost in Salisbury de
zwarte premier, bisschop Abel
Muzorewa, af die op 1 juni van dit
jaar in functie was getreden. Na
de overeenkomst in Londen trad
Muzorewa terug. Het Rhodesië
parlement werd dinsdag ontbon
den. Bij de aankomst van Soames
op de luchthaven van Salisbury
werd het Britse volkslied ten ge
hore gebracht. Boven de aan
komsthal wapperde de Britse
vlag.
Ian Smith was bij de ontvangst op
de luchthaven niet aanwezig.
Lord Soames werd begroet door
Muzorewa en leden van zijn ont
bonden kabinet. Gisteravond zet
te de gouverneur de bevolking
van Zimbabwe-Rhodesië, door
middel van een toespraak via ra
dio en televisie, uiteen hoe hij de
regeringszaken wil leiden. Soa
mes is tot de vorming van een
nieuwe regering (na de verkie
zingen) hoofd van de uitvoerende
en de wetgevende macht en van
het leger. Na de verkiezingen wil
Londen de kolonie definitief de
onafhankelijkheid verlenen.
Sancties
Naar door het Britse ministerie van
handel werd meegedeeld heeft
Groot-Brittannië de sancties te
gen Rhodesië om 24.00 uur van
nacht opgeheven. De
sche sancties golden sinds 1965.
In Washington deelde een
woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken mee dat
Amerika nog deze week een be
sluit zal bekendmaken over het
opheffen van sancties. Eerder
was al aangekondigd dat dit zou
gebeuren zodra een Britse gou
verneur in Salisbury zou zijn
aangekomen.
Lord Soames benadrukte in zijn
toespraak tot de Rhodesische be
volking dat het proces naar een
wettige onafhankelijkheid van
het land onomkeerbaar is. Hij
wees er wel op dat "brede inter
nationale erkenning van uw land
zal afhangen van de vraag of de
komende algemene verkiezingen
vrij en eerlijk zijn", verkiezingen
die naar verwachting in maart
volgend jaar worden gehouden.
"Het is mijn bedoeling", zo ging
hij verder, "met u samen te wer
ken voor een betere en vreedza
me toekomst voor elle mensen
van dit land, en het is mijn taak de
regeringszaken te beheren terwijl
de politieke leiders hun pro
gramma aan u voorleggen om uw
stem te verkrijgen. Wanneer u uw
keus hebt gemaakt zal ik mijn
bevoegdheden overdragen aan
de regering die u zult kiezen. Uw
land wordt dan juridisch onaf
hankelijk. Mijn taak zal dan vol
tooid zijn en ik keer dan naar
Londen terug", aldus Soames.
De Britse gouverneur hield de
Rhodesiërs voor dat "dit geen
gemakkelijke periode zal zijn. Als
je uit een lange en bittere oorlog
komt zijn er vele moeilijkheden.
Maar gezamenlijk zullen we deze
moeten overwinnen. Kijkend
naar de toekomst en niet naar het
verleden".
Overigens zijn de vredesbespre
kingen in Londen nog niet geheel
afgerond en gisteren leek het er
op dat een wapenstilstand in de
guerrilla-oorlog nog enkele da
gen op zich laat wachten. Robert
Mugabe, een van de leiders van
het Patriottisch Front, zei in een
eerste reactie op de jongste, dat
de gewijzigde Britse voorstellen
voor een bestand behoorlijk on
volkomen zijn. In een tv-inter-
view zei Mugabe dat de guerrilla
strijders meer waarborgen willen
voor de periode na een bestand.
Salisbury de erewacht.
WASHINGTON (DPA) - President Carter heeft gisteren in Was
hington een ingrijpende modernisering van de Amerikaanse
strijdkrachten voorgesteld, waarmee de VS op alle denkbare po
litieke en militaire uitdagingen van de jaren '80 willen reageren.
Het breed opgezette programma omvat zowel de nucleaire als de
conventionele bewapening en is in vijf punten onderverdeeld.
Het omvat modernisering van alle strategische atoomstrijd
krachten tot afschrikking van een aanvaller en vooorkoming van
een atoomoorlog. Ook de versterking van de Amerikaanse strijd
krachten binnen de NAVO en in de Stille Oceaan als bijdrage tot
de gemeenschappelijke inspanningen met de bondgenoten van
de VS, zijn in het voorstel opgenomen.
Bovendien moeten de Amerikaanse zeestrijdkrachten worden ge
moderniseerd. Een aanvalsmachtvan meer dan 100.000 man voor
snel ingrijpen buiten het NAVO-bereik moet worden gevormd en
het militaire opleidingsprogramma moet worden verbeterd.
In een toespraak tot Amerikaanse zakenlieden zei Carter dat voor
het verdedigingsprogramma over vijf jaar uitgestrekt een jaar
lijkse verhoging van de militaire begroting van meer dan 4,5
procent nodig is. Voor 1981 wil Carter 175 miljard dollar voor
defensie aanvragen, wat een reëele stijging van meer dan vijf
procent betekent.
STRAATSBURG - De Budgetraad,
in Straatsburg bijeen, en de Be
grotingscommissie van het Eu
ropese Parlement, die vanmid
dag de beslissing moest nemen of
de Europese begroting 1980 moet
worden aangenomen of verwor
pen, waren vannacht om 12 uur
nog aan een soort marathonzit
ting bezig met schorsingen voor.
beraad, door beide partijen beur
telings aangevraagd, die tenmin
ste vier keer voor een oponthoud
van een half uur zorgden.
Zeer laat vannacht was er geen en
kele mogelijkheid, laat staan
hoop, op een compromis.
Het verschil van mening betreft
zowel de begroting 1980 als het
meerjarenplan. Het Europese
Parlement wenst 830 miljoen
gulden meer te besteden en tege
lijkertijd een terugschroeving
van het landbouwsubsidiebeleid.
De Budgetraad daarentegen, be
staande uit de ministers van fi
nanciën van de Negen of hun ver
tegenwoordigers, komt hoog
stens op een bedrag van 240 mil
joen gulden uit. Inzake het
meerjarenplan zijn de verschillen
nog veel groter. Bijna 4,5 miljard
gulden, gevraagd door het Euro
pese Parlement, tegen een aan
bod van 701 miljoen gulden van
de zijde van de Raad.
De evaluatie gisteren door het Eu
ropese Parlement van de verga
dering van de negen regerings
leiders, twee weken geleden in
Dublin, resulteerde in een aantal
kritische opmerkingen door de
liberalen, van wie de Nederlan
der Berkhouwer een van de
woordvoerders was. Hij verweet
de Europese Raad zich schuldig
te hebben gemaakt aan een be
nepen beleid.
TEXAS - Politie verwijdert vijf Iraanse demonstranten van de trappen van het stadhuis van San Antonio in
Texas. Zij protesteerden met hun actie tegen de aanwezigheid van de voormalige sjah van Iran in het ziekenhuis
aldaar.
(Van onze correspondent
Rienko Wilton)
BEIROET- De psychologische
oorlog tussen Fatah (de gematig
de hoofdstroom binnen de PLO
onder leiding van Arafat) en de
Libische leider Gadaffi heeft een
absolute piek bereikt. Gadaffi
heeft zijn miljoenensteun aan Fa
tah stilgelegd en in recente inter
views dingen gezegd die zelfs zijn
vrienden binnen de PLO - het zo
genaamde Verwerpingsfront - in
verlegenheid hebben ge
bracht.
„Ik begrijp nu waarom bepaalde
Libanezen zich met Israël ver
bonden hebben (de falangisten,
chamounisten en Haddad) in hun
verzet tegen de Palestijnen. Er is
in feite geen verschil tussen de
Israëlische premier Begin en
Arafat", aldus Gadaffi, die er di
rect aan toevoegde een dialoog
met Washington voor te staan en
geen Libische olieboycot tegen
Amerika te zullen instellen.
Fatah van zijn kant heeft om on
middellijke Arabische interven
tie verzocht in het dispuut met
Libië: Arafat wil óf een spoedzit
ting van de Arabische Liga, óf een
bijeenkomst van het „Front van
standvastigheid", de in 1977 ge
vormde anti-Egyptische alliantie
van Syrië, de PLO, Libië, Algerije
en Zuid-Jemen. Arafat beschul
digt Libië van inmenging in Pale
stijnse zaken.
De nu uitgebroken Libisch-Pale-
stijnse crisis verschilt in wezen
niet van andere geschillen die de
PLO vroeger gehad heeft met an
dere Arabische regimes, die het
gevolg waren van wat Arafat be
schouwt als „pogingen van Aia-
bische regeringen de Palestijnse
revolutie voor hun eigen kar
retjes te spannen". Toen Syrische
ADVERTENTIE
Als goede wijn altijd duur was,
zouden de Fransen nu straatarm zijn.
De Fransen hebben een aangeboren gevoel voor wijn.
Dus hebben ze makkelijk pralen. Feilloos kiezen ze 'n goede wijn voor
'n betaalbare prijs. Omdat ze elke dag wijn drinken. Wij Nederlanders
hebben die feeling nu eenmaal niet. Ofschoon we zo langzamerhand ly
leren een goede w ijn te waarderen. Daarbij zoeken we zekerheid: v/
'Apcllation Controlee/eggen we geleerd W?!' "V-
Maar ook daarin kunnen wc makkelijk verdwalen. jjT'j f
La Vin^aise lost dat op door uit het W '/«y..;' i
beste wijnaanbod 'n keuze te maken, de f
apellation te laten kontroleren en de prijs frans JjiJfr fc,
te houden. La Vingaise isdus van de kwaliteit - -
die de Fransen graag drinken
Gebotteld
Fninknik voor
Bottelo BV.-Schiedam.
troepen de Palestijnen in Liba
non in 1976 bestreden, gebeurde
dat onder Damascus' slogan „Er
is geen Palestijnse revolutie mo
gelijk zonder Syrië". Syrië en de
PLO hebben zich sindsdien ver
zoend.
De PLO heeft nu ook redelijk har
telijke relaties met Jordanië -
Arafat bezocht Amman voor de
tweede keer in drie maanden -
alsof de bloedige onderwerping
van de PLO door het Jordaanse
leger negen jaar geleden nooit
heeft plaatsgevonden. De be
trekkingen tussen de PLO en
Irak zijn ook aanmerkelijk verbe
terd nadat zij hun scherpe tegen
stellingen aan de kant zetten en
éën lijn trokken in de Arabische
confrontatie tegen president Sa-
dat en het Egyptisch-Israelische
vredesverdrag. Hiertoe hebben
de Irakezen vorig jaar hun pion
Abu Nidal - de leider van een
splintergroep van Fatah die het
leiderschap van Arafat betwist -
in de ijskast gezet.
Politieke waarnemers in de Arabi
sche wereld zien in GadafYi's ac
tie het bewüs dat de Libische lei
der hoogst ontstemd is over het
PLO-beleid van de afgelopen
maanden, dat meer gericht is op
een diplomatieke doorbraak naar
het Westen dan op de gewapende
strijd tegen Israël.
Met name Arafats (nu stil gelegde)
pogingen om te bemiddelen bij
het vrijkrijgen van de Ameri
kaanse gegijzelden in Teheran,
zouden Gadaffi witheet van woe
de hebben gemaakt.
De PLO in het algemeen, en Fatah
in het bijzonder, verweren zich
met het argument dat Gadaffi -
ondanks al zijn anti-Amerikaanse
uitspraken in het verleden - zelf
niets gedaan heeft om de Ver
enigde Staten schade toe te bren
gen: „Nadat de Libiers de Ameri
kaanse ambassade in Tripoli in
brand hadden gestoken, was Ga
daffi er als de kippen bij om Was
hington compensatie te betalen.
Waarom begint hij niet met het
opblazen van zijn eigen Libische
olii bronnen?", nul het doet
Arafat gecontroleerde Palestijn
se persbureau WAFA zich af.
WASHINGTON (GPD/Reuter) - De VS hebben
in het kader van scherpere maatregelen tegen
Iran 183 Iraanse diplomaten aangezegd dat zij
het land binnen een week moeten verlaten.
sie binnen tien dagen bekend
wordt gemaakt. In het panel moe
ten volgens de Iraanse plannen
buitenlandse, in Iran gestatio
neerde diplomaten worden op
genomen. Maar een groot aantal
ambassades in Teheran zei des
gevraagd daarover nog niet be
naderd te zijn of wilde geen
commentaar geven. Naar ver
luidt zou de Syrische en Pale
stijnse vertegenwoordigers in
Teheran zijn gevraagd zitting te
nemen in de commissie.
Twee studenten aan de poort van
de bezette Amerikaanse ambas
sade hebben voor het eerst laten
doorschemeren dat niet alle ge
gijzelden meer in de ambassade
aanwezig zün. Gevraagd of alle
gegijzelden zich nog op het am
bassadeterrein bevinden, zeiden
ze dat „om elke actie, van welke
kant ook, om de gegijzelden te
bevrijden te voorkomen zun de
gegijzelden afdoende verspreid".
Meer wilden ze niet zeggen, hoe
wel in Teheran ai dagenlang ge
ruchten daarover de ronde doen.
Terwijl het in Teheran zoals ge
bruikelijk vrij rustig was. heeft
ook de rest van Iran gisteren voor
het eerst sinds het grondwetsre
ferendum vorige week een rusti
ge dag achter de rug. De secreta
ris van de regerende Revolutio
naire Raad van Iran, Hojatoles-
lam Beheshti, zei gisterochtend
op een persconferentie dat hy
gaat onderhandelen met de dis
sidente ajatollah Sjariat-Madari
over de crisis in Azarbeidjan. Be
heshti weigerde overigens Sja
riat-Madari".s waarschuwing te
accepteren dat er in Iran een bur
geroorlog dreigt als de aanhan
gers van iman Chomeini hun be
leid niet wijzigen. Hu zei met Sja-
riat-Madari te zullen gaan praten
over de moeilijkheden rond de
grondwet en speciaal de grond
wetsartikelen die «uatollah Cho
meini overmatige bevoegdheden
geven, te zullen doorpraten. Te
vens liet hij doorschemeren dat
er te praten zou zi|n over een fe
derale regeringsvorm, om de et
nische minderheden in Iran - zo
als de Koerden en de Turksspre-
kende Azarbeidjani - enigszins
tegemoet te komen in hun stre
ven naar zelfbestuur.
De ambassade houdt dan een staf
van 15 personen over en de con
sulaten elk vijf. Volgens het
Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken is deze stap ge
nomen „met het oog op de voort
durende wederrechtelijke deten
tie van Amerikaanse functiona
rissen en het bezetten van de ge
bouwen van de Amerikaanse
ambassade in Teheran, alsmede
van regeringseigendommen van
de VS in Tabriz en Shiraz".
De uitwijzing heeft betrekking op
Iraniers van de ambassade in
Washington en de consultaten-
generaal in New York, Chicago.
San Francisco en Houston. Hoe
wel een woordvoerder van het
ministerie van buitenlandse za
ken in Washington geen uiterste
datum van vertrek wilde noe
men, blijkt deze volgens andere
zegslieden te zun vastgesteld op
aanstaande maandag.
Vals
De Iraanse ambassade in Washing
ton heeft gisteren erkend dat de
brief waarvan radio Teheran zei
dat die van senator Edward Ken
nedy afkomstig was, vals is. De
persattaché van de ambassade.
Hossein Ava. zei dat er geen brief
van Senator Kennedy aan de
Iraanse regering was gestuurd.
„Er is een telegram aan de imam
Chomeini verstuurd uit naam
van Senator Kennedy, maar wij
denken dat dit een kwalijke grap
is. Wij denken dat die bedoeld
was om Senator Kennedy in des-
crediet te brengen".
Ava zei dat de regering in Teheran
een verklaring over deze zaak zal
afleggen.
Oplossing
De Iraanse regering heeft inmid
dels weer een nieuw stapje gezet
in de richting van een oplossing
van het gijzelingsprobleem. Vol
gens minister Gotbzadeh is con
tact opgenomen met een aantal
„internationale figuren van on
besproken gedrag" over de inter
nationale onderzoekcommissie
die zich moet verdiepen in de
„misdadige handelingen van de
V.S. in Iran" De bedoeling is dat
de samenstelling vai
BOGOTA (UPI/AFP) - Een zware
aardbeving heeft gisterochtend
het zuiden van Columbia en het
noorden van Ecuador getroffen.
Er zijn vele doden en de schade is
omvangrijk.
Uit officiële kringen in de Colum-
biaanse hoofdstad Bogota is ver
nomen dat er volgens een voorlo
pige balans 137 doden zijn geteld,
30 vermisten en honderden ge
wonden, van wie het merendeel
ernstig. Volgens niet-offic i de
kringen zijn er minstens 300 do
den In het gebied van Narino,
nabü de grens met Ecuador, dat
het zwaarst door de beving is ge
troffen lukt, is de plaats Charco
volledig verwoest. Men heeft er
tot nu toe 56 lijken onder de
puinhopen vandaan gehaald
De aardbeving, die zich om 09.00
uur (onze Ujd) voordeed, werd
ook stevig gevoeld m het noorden
van Ecuador Van daar zun nog
geen berichten gekomen over
dodelijke slachtoffers, maar de
bevolking vluchtte in paniek d<-
straten op in een gebied dat zich
uitstrekt van de havenstad Esme-
raldas tot aan Quito.
Het Geofysisch Instituut voor het
Andesgebied in Bogota maakte
bekend dat de beving een kracht
had van 7.7. tot 8 op de schaal van
Richter. Het epicentrum lag vol
gens de eerste gegevens in de
Stille Oceaan, onder de zuidelijke
kust van Columbia. De beving
was krachtiger dan die van 23 no
vember in het bergachtige gebied
van westelijk Columbia, waarbij
toen minstens 50 mensen om het
leven kwamen.
