Triifel
LIEVE CHOCO
KUNST
TE KIJK
'Zo wijd de wereld strekt
Tentoonstelling over
Maurits van Nassau
Uitvoering kamerkoor
T
Sa
DONDERDAG 13 DECEMBER 1979
PAGINA 29
De Derde Wereldoorlog had er
eigenlijk allang moeten zijn.
Tussen het einde van de Eerste
Wereldoorlog in 1918 en het
begin van de Tweede Wereld
oorlog in 1939 lag een tijdperk
van 21 jaar. In 1945 was de
Tweede Wereldoorlog afgelo
pen. de Derde had 21 jaar la
ter, in 1966, moeten beginnen.
We zijn nu bijna veertien jaar
voorbij die fatale grens en het
wil maar niet wereldoorlog
worden. Natuurlijk, er blee/
genoeg over voor de geschied
schrijvers: Korea, Vietnam,
Biafra, Cambodja, het Mid
den-oosten, maar een echte
wereldoorlog is er nooit uit
voortgekomen.
Waar we dat aan te danken
hebben? Aan het machtse
venwicht, zeggen kenners van
machtsevenwichtenOmdat
Amerika evenveel atoom
bommen heeft als de Sowjet-
Unie, voelt geen van beide er
voor een wereldoorlog te star
ten. Het is dus zaak dat
machtsevenwicht in stand te
houden, en omdat de Russen
de laatste jaren op het gebied
van atoombewapening zijn
uitgelopen op de Amerikanen
moeten wij zorgen wij Ame
rikanen, zal ik maar zeggen)
dat we die achterstand weer
inhalen door nieuwe atoom
raketten te produceren.
Evenwicht
Het zou best waar kunnen zijn.
Toch maken de mensen die zo
redeneren volgens mij een
denkfout. Die lange vrede tus
sen onze vorige wereldoorlog
en de komende wereldoorlog
die maar duurt en duurt, is
niet te danken aan het macht
sevenwicht dat er nu wèl is en
dat er in 1914 en 1939 niet
was, maar aan het feit dat er
nu A- en H-bommen en SS
-20's en atoomkoppen in alle
soorten en maten voorradig
zijn. Het feit dat zowel Ame
rika als Rusland atoomwa
pens bezitten, zorgt voor dat
machtsevenwicht
De HOEVEELHEID vernieti
ging die beide partijen te bie
den hebben (en die groot ge
noeg is om de godganse aarde
vele malen achtereen te ver
nietigen), is van secundair
belang. Als Amerika zeven
Door
Scheepmaker
atoomkoppen zou hebben, en
Rusland zevenduizenddan
was er toch een machtseven
wicht. Geen land kan het zich
veroorloven slechtszeven
atoombommen te incasse-
Wip
De wapenwedloop escaleert,
doordat de landen waar het
om gaat steeds meer wapens
produceren, waar de tegen
partij dan weer een antwoord
op wil geven. Een soort wip,
waarbij de beide wippers
steeds grotere hoogten weten
te bereiken. Maar als de een
wat lager gaat wippen, zal de
ander ook de neiging verto
nen wat lager te gaan wip
pen. Een escalatie naar bene
den dus.
Amerika bouwt duizend
atoomkoppen om tot glijba
nen voor de jeugd, dus wat
doet de Sowjet-Unie dan? Die
denkt: aha, dan kunnen wij er
ook wel negenhonderd af
schaffen! Het machtseven
wicht blijft immers gehand
haafd, geen vuiltje aan de
lucht!
Strot
Maar waarom zou de Sowjet-
Unie dat doen? Ze moet zich
toch nog veel veiliger en pret
tiger voelen met 1000 atoom
koppen méér achter de hand?
Ze zal het uit bittere noodzaak
doen. De Sowjet-Unie staat en
valt met haar ideologie, hoe
meer gemor onder de bevol
king, hoe meer er gemorreld
wordt aan de fundamenten
van de staat. Als ze in Ameri
ka ontevreden zijn kiezen ze
een andere president, maar
als ze in een Oostblokland on
tevreden zijn draait het mei
een uit op .Boedapest" en
.JPraag".
Het begint de Russen steeds
meer de strot uit te hangen dal
ze voor alles in de rij moeten
staan.dus hoe meer deSowjet-
autoriteiten in staat worden
gesteld de levensstandaard
weer even op te schroevenhoe
liever het ze zal zijn. Voor de
partij en de staat is dat een
zaak van bestaan of niet be
staan. ,Jn my philosophy"
zullen zij dus meegaan met de
Amerikanen, als die hun wa
penarsenaal verminde-
Ludiek
Nu zult u zeggen: jij bent hele
maal niet zo gesteld op het
Sowjet-regime, dus eigenlijk
zou je de Russen moeten
dwingen hun defensie-uitga
ven zozeer op te schroeven dat
er te weinig welvaart voor het
volk overblijft, zodat het in
opstand komtAls ik een cyni
cus was, zou ik dat inderdaad
moeten propageren. Maar dat
ben ik niet altijd, en daarom
voel ik veel meer voor een soort
eenzijdige opzegging van de
wapenwedloopzoals de Sow-
jet-Unie in 1917 de Eerste We-
reldoorlog opzegde alsof het
een tijdschrift was.
Trotski opende in Brest-Litovsk
de vredesonderhandelingen
met de Centrale Mogendhe
den nadat hij het leger bevel
had gegeven de strijd te sta
ken, maar na negen weken
onderhandelen kregen de
Duitsers er genoeg van en
hervatten zij de oorlog met een
tegenstander die er niet meer
was. Tot zover was het een
leuke, ludieke wijze van oor
log voeren geweest van de zij
de van de Trotski en Lenin,
maar toen ze merkten dat de
Duitsers bezig waren heel
Rusland onder de voet te lo
pen, liet Lenin haastig weten
dat ze de voorwaarden van de
Duitsers accepteerden.
Het werd daardoor een heel on
voordelige vrede voor de Sow-
jet-Unie, die Polen, de Balti-
sche landen, de Oekraine,
Finland en de Kaukasus
moest afstaan. Misschien dus
toch niet zo'n goed argument,
zo'n eenzijdig uitgeroepen
vredesoffensief?
LEIDEN/VOORSCHOTEN - Twee
"Leidse" schilders, P. C. de Boer
en R. Augustinus exposeren van
af vandaag hun werken bij Dey-
kers en Van der Plas aan het Kort
Rapenburg.
Ruud Augustinus, werkzaam in
Voorschoten als zelfstandige
goud- en zilversmid maakt, be
halve penningen en plastieken,
veel pasteltekeningen en aqua
rellen. Hij is lid van het Leids te
ken- en schildergenootschap
"Ars Aemula Naturae."
Piet de Boer, eveneens lid van
"Ars", heeft zich in het schilde
ren, etsen en aquareleren zodanig
weten te bekwamen, dat zijn
werk op vele tentoonstellingen te
zien is geweest.
Bij E. de Keuning aan de Molenlaan
in Voorschoten zijn zoals eerder
gemeld gedurende de maand de
cember elke vrijdag en zaterdag
van 11.00 tot 17.00 uur oude pren
ten van landschappen van ver
scheidene grafische kunstenaars
uit de 17e en 18e eeuw te zien.
.Centraal in deze expositie staat de
figuur van Jan van de Velde,
landschapstekenaar-etser bij
uitnemendheid. In de week vóór
kerst zijn de etsen vanaf dinsdag
elke dag te zien tussen 11.00 en
17.00 uur, ook op de koopavon
den.
DEN HAAG (ANP) - ,Zo wijd de wereld strekt" heet de tentoonstellingdie
20 december in het Mauritshuis in Den Haag geopend wordt. Die dag is
het drie eeuwen geleden dat Johan Maurits van Nassau-Siegen overleed.
Hij wordt één van de boeiendste figuren uit Nederlands verleden geacht:
veelzijdig en kleurrijk.
Te kijk staan tot 1 maart '80 in zijn
huis in Den Haag behalve schil
derijen meer dan tweehonderd
voorwerpen als tapijten, beelden,
prenten, tekeningen, zilver, kaar
ten, planten en opgezette dieren.
Ze komen uit verzamelingen in Eu
ropa, Amerika en Braziliè. Ze
vormen een rijkdom aan mate
riaal, die de bezoeker duidelijk
maakt wat de nieuwe en bizarre
wereld voor de Nederlander in de
zeventiende eeuw heeft bete
kend. Johan Maurits was gou
verneur van Nederlands Braziliè
en bevorderde de verkenning van
nieuw verworven gebieden. Zijn
devies was „zo wijd de wereld
strekt".
Kooplieden van de West-Indische
Compagnie veroverden destijds
het suikerrijke Brazilië op de
Spaans-Portugese vijand van
Nederland. De compagnie bezat
zo tussen 1637 en 1644 een Zuid-
atlantisch imperium: een stuk
Noordoost-Brazilië en Elmina en
Loanda, de voornaamste havens
voor slaven in Afrika. Geleerden
.VOORSCHOTEN - Het Voorschotense Kamerkoor geeft vrijdagavond 20
december een concert in de kapel van huize Bijdorp aan de Veurseweg
in Voorschoten.
Op het programma staan werken van Josquin des Prés, J. S. Bach, Ham-
merschmidt, Praetorius, Cornelius, David Willcocks e.a.
Het programma na de pauze staat in het teken van het naderende kerst
feest. Aan dit concert werken verder mee: Het Leids Barokensemble
onder leiding van Thorn Beckers en Aad Eriks op orgel.
gingen naar de koloniën om er de
sterrenhemel te bestuderen, het
planten- en dierenrijk te onder
zoeken en land in kaart te bren
gen.
Onder hen was ook Albert Eckhout
die in Brazilië schetsen en meer
dan manshoge schilderijen
maakte van Indianen, negers,
mulatten en mestiezen. Frans
Post schilderde als eerste het tro
pische landschap, de mensen en
de dieren. Gouverneur Johan
Maurits moedigde de uitgebreide
verkenning van de kolonie aan.
Hij leefde van 1604 tot 1679, was
militair, architect, bestuurder en
diplomaat. Als jongeman maakte
hij de veroveringen op de Span
jaarden mee van Den Bosch en
Maastricht. In Brazilië leidde hij
de belegering van Bahia. Hij was
al 68 jaar toen hij Amsterdam
verdedigde tegen de legers van
Lodewijk XIV. Naast officier in
het leger van de Nederlandse re
publiek was hij stadhouder van
de keurvorst van Brandenburg in
Kleef, waar hij het laatste deel
van zijn leven doorbracht.
Bij gelegenheid van zijn 300ste
sterfdag en de expositie in zijn
huis in Den Haag. is een filmdo
cumentaire gemaakt, die de NOS
onder de titel „De verovering van
Brazilië of De Atlantische Oceaan
als hollands binnenwater", eerste
kerstdag uitzendt. Ook verschijnt
een wetenschappelijke essay
bundel, getiteld „Johan Maurits
van Nassau-Siegen, a humanist
prince in Europe and Brasil".
Rita Meyer. Japanse prentkunst, Ope
ning - verkooptentoonstelling „Japanse
prenten" van za. 1 dec. t/m za. 22 dec.
Geopend: ma t/m za van 11-17 uur. Lan-
gebrug 32a.
Ina Hilgevoord, Marianne Geestma en
Cathy Parijs; drie vrouwen uit de Me
ren wijk exposeren van 4 t/m 21 decem
ber keramiek en beeldende kunst in de
Openbare Bibliotheek, filiaal Merenwijk
(flat Rosmolen). Geopend: bibliothee-
Museum Lakenhal - Tentoonstelling
van Joop van Kralingen, beelden en mo-
zaiken, van 26 oktober t/m 9 december.
Galerie de Oude Rijn: Stille Mare 4, t/m
30 dec., werken van Corneille en Bertus
de Korte, de Korte, etsen en litho's.
Café De Oude Vest expositie Will Sorel,
gouaches en pastels, t/m 31 dec.
Galerie De Pomp. Dorpsstraat 38m,
Warmond, tot 15 dec. Marijke Haverkort,
wandkleden - Ineke Lieshout, keramiek
- Marieke van Leuveren en Tilly v. d.
Broek, Brooddeegfiguren. Geopend van
13-17 uur en van 19-21 uur en woens
dagmorgen van 10-12 uur met koffie.
Galerie de Poort - Herensteeg 11, Na
jaarstentoonstelling van 31 okt - 31 dec.,
olieverven, aquarellen, tekeningen.
Galerie Denise Stephan: Bakkersteeg
18, t/m 23 dcc. Hans de Jong-tekenin-
gen; Coba Koster Plastieken; Tiny van
der Sar - etsen en schilderijen.
Galerie Bosploin, Bosplein 1, Katwijk.
Expositie: Piet de Boer en Ruud Augus
tinus. t/m 13 dec. Geopend van 10.30-18
Rijksmuseum van Oudheden - "Ont
moeting met het oude Egypte", werk
van de 19e eeuwse kunstenaar David
Robert, vanaf 2 november
Grote vaart
Abida 11 vn Maputo nr Mombasa.
Acmaea 12 vn Balboa nr Wellington.
Alnati 11 vn Rotterdam nr Hamburg.
Aludra 11 85 nnw Dakar nr Kaapstad,
Amersfoort 11 vn Bilbao nr Anigua.
Amstelburcht 11 300 z Monrovia nr Sa-
Amsteldiep 11 300 ono Bermuda nr
Charleston,
Amstelmolcn 11 1230 ozo New York nr
Golf vn Mexico.
Amstelstad 12 vn Bahrain nr Koeweit.
Amstelwal 11 575 zzo Kp Race nr Lissa
bon,
Antilla 11 130 nw Muscat nr Djibouti,
Baarn 12 te Bueana Ventura verw.
Bilderdijk 11 vn Rotterdam nr Bremer
haven,
Breda 11 865 no Paramaribo nr Parama
ribo,
Buena Vista 11 50 z Finisterre nr Rotter
dam,
Broere Emerald 11 40 ozo Wight nr Oris-
Bussum 11 500 w Callao nr Longbeach,
Chevron Madrid 11 880 wze Djakarta nr
Kurnell,
Chevron Naples 12 vn Panama nr Ho
nolulu,
Chevron Nederland 11 300 zzw Karachi
nr Singapore.
Chevron Rome 11 1200 z Dakar nr Cana-
port.
Coral Rubrum 12 197 wzw Havanna nr
Panama,
Dallia 111515 ozo New York nrStanlow,
Diadema 12 vn Kharg Island nr Momba-
Farmsum 11 1350 w Maden
rossisk,
Felania 11 500 zw Tokio nr Chiba,
Getafix 11 130 z Azoren nr Corpus Chris-
Hollandia 11 vn Kingston nr Puerto Ri-
Incotransspeed 11 vn Corinto nr Balboa,
Katendrecnt 12 vn Wellandkanaal nr
Montreal,
J£ KR'J&T
lOO PAAUCgRf»
Ait> je gets;
NACHT* IW PAT"
&PCOKH Ulfe
POOR&ReMdl
IK BEN 2E-KER
vaai «Er
✓ooRZ-irrE/e
«WAP
niet neee
NADAT" IK. BE<END
heb sjewatt
WAT IK l/AAJ
ik seai v/oee «oe war
OE AJOEvwr .fPE
JUEq IKI DE: BOTE72*
FRED BASSET
De avonturen van Jommeke
ai neo ik maar acht
kleine teentjes
om te knijpen... mmm
Wel. hoe zit het?
Wij hebben gedaan!
Hoeveel liters hebt ge?
KONIJN MET TO
MAAT EN BASILI
CUM
Snijd e«n wild konijn in
stukken cn wnjf deze in
met zout, versjtemalen
peper en bloem Brand
de stukken snel even
nan alle kanten aan tn
boter en olijfolie of
kwartier braden blokje*
ontbijtspek toe en een
gesnipperde ui en nn
fijn gesnipperde teen
tjes knoflook en 2 volle
theelepels (gedroogde)
basilicum. Laat dit nog
oen:. 10 minuti-n bukken
glas witte wijn by en
deksel op^de pan cn Uat
het geheel gaarsudde-
braad tijd van r
per kg Een wt
weegt meestal
I i k.' n n lam OIICC
veer 2.5 kg Bij een
zwaar konijn kunt u de
berekende braadtyd
iets korter nemen.
WIN A BORN
Agenda
CAMERA: "Meatballs da. 7.00 en 9.15
uur, al.
Kindermatinee: "Asterix verovert Ro
me", za. en woe. 1.30 uur, zo. 2.00 uur.
Nachtvoorstelling: "Cousin cousine"
vr. enza. 11.30 uur. 16 jr
LIDO 1: "Een pak slaag", da. 2.30,7.00 en
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
ungevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhui* en van vrijdag 13.00 uur tut za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis)
Bezoekuren
ziekenhuizen
LIDO 2: "Hair", da. 2.30,7.00 en 9.15 uur,
zo. ook 4.45 uur, 12 jr.
LIDO 3: "Die Ehe der Maria Braun", da.
7.00 en 9.15 uur, do„ vr., ma., di. ook 2.30
uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Woody Woodpecker",
za. en woe. 2.30 uur, zo. ook 4.45 uur.
STUDIO "Manhattan", da. 7.00 en 9.15
uur, do., vr., ma., di., ook 2.30 uur, al
Kindermatinee: "Kiss in attack of the
Phantoms", za. en woe. 2.30 uur, zo. ook
4.45 uur.
TRIANON: "Cha. Cha". da. 2.30, 7.00 en
9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, al.
REX: "Superpret in het liefdesbed", da.
2.30,7.00 en 9.15 uur. zo. ook 4.45 uur. 16
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan
2 bezoekers per patiènO-
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.OOuur-
(alleen voor echtgenooO van 15.00-16.00
uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow
laatste kwartier van avondbezoek.
Kinderafdeling: dag.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalre kinderen)
zijn de bezoekuren aLs volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
der*
Maandag tfm vrijdag
14.4S-1SÜ0 t
Bezoek aan ernstige patiêi
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderklintelc
Dagelijks
15 00-15.45 uur
18 30 19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
■On dal
14 15-15.00 uur
18 30-19 00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
1330-14 15 cn 1830-1930 uur 3e klas
13.30-14 15 en 18.30-19.30 uur Kraamaf-
11 11ni1 'lil-1 J I i alleen vm.r ei htgi-m
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vbeg-
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld b(j het m-
entrum Geluidshinder Schip-
VI (020-175000
Kennemerland 11 660 zw Sao Vicente nr
Amsterdam.
Kylix 11 vn Hamburg nr Teesport.
Laconica 11 15 z Port Elisabeth nr Mina
al Fahal,
Latia 11 100 z Djeddah nr Ainsukhna,
Latirus 11 750 ozo St Helena nr Land-
Marinula 11 35 z Kuria Murta eilanden nr
Mena,
Meerdrecht 12 240 z Midway nr Shang
hai.
Nedlloyd Amsterdam 11 vn Singapore
nr Auckaldn,
Nedlloyd Bahrain pass 11 Engels Kanaal
nr Hamburg,
Nedlloyd Barcelona 11 130 o Massawa nr
Suez,
Nedlloyd Chatham 11 vn East London nr
Djakarta,
Nedlloyd Dejima 12 te Singapore,
Nedlloyd Ebro 11 488 zzw Sabang nr
Djakarta,
Nedlloyd Kimberley 11 400 nw Panama
nr Kaapstad,
Nedlloyd Korea 11 rede Lagos,
Nedlloyd Loire 11 vn Kaapstad nr Lagos,
Nedlloyd Nagoya 11 300 zw Reunion nr
Durban.
Alphense bioscopen
EURO 1: "Een pak slaag", da. 2.00, 7.00
en 9.30 uur. zo ook 4.30 uur. al.
EURO 2: "Hair", da 1 30. 6 30 en 9.15
uur. zo. 1.15. 4.00. 6 30 en 9 15 uur, al.
Nachtvoorstelling Euro 1 en 2: "Meisjes
die er voor 'klaar' gemaakt willen wor
den", za. 12.15 uur, 18 jr.
EURO 3: "Cha. Cha". da 1 45. 6 45 en
9 15 uur, zo. ook 4.15 uur, al.
Nachtvoorstelling: "S O S. atoomonder-
zeeér gezonken", za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 4: The wild bunch", da 1 30 en
8.00 uur, za.. zo., en woe. om 8.00 uur., 16
jr
Nachtvoorstelling: "Tommy", za. 12.15
uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Woody Woodpecker
Festival",-za., zo. en woe. 2.15 uur.
Bioscoop Voorschoten
"Novecento II", zo. en ma. 8.45 uur,
8.15 uur. 16 jr.
Kindermatinee: "Bambi", za. 2.15 i
zo. 2.00 uur, woe. 2.00 en 3.45 uur.
c(lludcl Lieu lus
13 december 1979
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Volgens mededeeltng ran de
"Times of India" heeft, bij gele
genheid van den jongslen
cycloon in de Golf ran Benga
len. een vmeselijke golfslag ter
hoogte ran ruim twee meter het
Mokishkal-eiland geheel schoon
geveegd. Verscheidene honder
den menschen en veel we zijn
daardoor omgekomen
- De koude te Brussel heeft, met
name in de voorstad Cologne,
verscheidenen menschen het le-
ven geklist. Zoo is dezer dagen
eene vrouw met hare acht kin
deren dood gevonden. Het
sjxxinvegverkeer tusschen
Brugge en Heyst is volledig ge
stremd. Bij Chorleroi is liet lijk
van een bejaard parapluieen
koopman gevonden, rite blijk
baar in een sneeuwstorm be
zweken was Uit Parijs ivordt
nog medegedeeld, dat de tram-
way maatschappij in haar
strijd tepen den sneeuuwal de
rijtuigen met vijf paarden Iaat
bespannen. Op enkele lijnen
spant men zelfs ze-s paarden
voor. Zoo goed en zoo kwaad als
het gaat wordt op deze voor die
maatschappij zeker zeer kost
bare wijze aan de eischcn van
het publick voldaan.
Vijftig jaar geleden:
In 1914 leerden in Oldenburg
Louis Schrnult. Enyelbcrt
Schmidt en Adolf Lehning teder
veroordeeld tol veertien jaar
tuchthuis wegen een roofmoord
Zij hielden echter hun onschuld
staande en poogden herhaalde
malen revisie van hun vonnis le
verkrijgen In 1921 werden zij
begenadigd. u<aama ztj iwrt-
durend werkzaam zijn ocuve.it
voor hun eerherstel. Eindelijk is
hun dit geluktDezer dagen zijn
nd. in Bremen twee personen
gearresteerd.die bekend hebben
indertijd den roofmoord be-
aaan te hebben tezamen met nog
twee anderen.die thans door de
politie worden gezocht.
Een groot aantal zeil- en
stoomschepen, welke alle uit
Loioesto/1 vertrokken waren,
wordt nog vermist. Men iver
moedt, da t de eerste een deel va n
hun zeilen hebben verloren en de
andere bijna zonder kolen zijn.
Er is een draadlooze oproep aan
alle schepen in de Noordzee ge
zonden om de wrmisle booten
op te sporen.
