VS dagen Iran
voor hof
van Justitie
Chomeini: 'Bij Godwe zullen de sjah berechten
"Sluit het Westduit se
luchtruim voor DC-10*
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
Chomeini
"Na de sjah,
zullen we
Carter. Nixon
en zelfs Johnson
nog berechten
(Door George Mavros)
TEHERAN - Iran's ster
ke man, ajatollah
Ruollah Chomeini,
vindt dat alle islamiti
sche landen het wapen
van de olie-boycot moe
ten gebruiken om de
gehate Verenigde Sta
ten te dwingen de ver
dreven sjah uit te leve
ren.
Zijn antwoord op de perscon
ferentie van de Amerikaanse
president Jimmy Carter,
waarin deze woensdag Iran
waarschuwde voor „ernstige
gevolgen" indien de 50 gegij
zelden in de Amerikaanse
ambassade in Teheran niet
worden vrijgelaten, liegt er
niet om. Wanneer de sjah
eenmaal is berecht, volgen
wat Chomeini betreft presi
dent Carter, oud-president
Nixon en zelfs de inmiddels
overleden Lyndon B. John
son.
Een dag na Carters persconfe
rentie werd onze medewerker
in Teheran, George Mavros,
uitgenodigd naar de heilige
stad Qom te komen. Samen
met een select groepje andere
buitenlandse journalisten
werd hij bij Chomeini ont
vangen. Hij trof een ajatollah,
die, nu de gijzelingsactie in
Teheran al meer dan drie we
ken duurt, cynischer dan ooit
sprak over zijn erfvijan
den.
- Na de nieuwste ontwikkelin
gen is het duidelijk dat een
Amerikaanse interventie in
Iran een ernstig gevaar voor
de wereldvrede oplevert, ge
looft u dat de Amerikanen
zo'n risico zouden nemen al
leen maar om de sjah te be
schermen of hebben ze andere
redenen?
Chomeini: „Wellicht hebben ze
andere bedoelingen omdat
we bij Carter en de rest niet
zoveel menselijkheid aantref
fen. Misschien hebben ze
daarom de sjah niet uitgewe
zen. Als ze menselijke gevoe
lens hadden, zouden ze toch
geen 35 miljoen mensen opof
feren aan het lot van één man.
Ze zouden ons dan toch niet
dreigen met een economische
boycot in de verwachting ons
te kunnen uithongeren of ons
dreigen met een oorlog"
Bang
„Ik denk dat ze bang zijn dat via
een proces tegen de sjah hun
eigen misdaden aan het licht
komen, misdaden waarvan
misschien alleen de presiden
ten van de Verenigde Staten
en de sjah afweten. Het lijkt
erop dat de heer Carter
doodsbang is voor een proces
tegen de sjah omdat dan zijn
eigen misdaden en van de
presidenten vóór hem aan het
licht komen op een moment
dat Carter zelf opnieuw pre
sident wil worden".
„Welnu, we willen dat proces
tegen de sjah, en bij God, het
zal er komen en daarna zullen
we om processen vragen te
gen alles en iedereen die bij
de misdaden van de sjah be
trokken waren, of dat nu Car
ter, Nixon of Johnson is. Er
gaat geen dag voorbij of we
krijgen verzoeken uit het bui
tenland de gegijzelden vrij te
laten. Maar wij weten zeker
dat Carter niet uit menselijke
motieven handelt".
„Onze ervaring heeft geleerd
dat de grote en minder grote
mogendheden helemaal geen
aandacht aan mensen schen
ken. Ze zijn alleen op eigen
belang uit. Of er nu her een
paar mensen dood gaan of
daar een land wordt vernield,
daar geven ze niets om zolang
zij maar een paar extra jaren
president kunnen blijven.
Dat lijkt me Carters werkelij
ke motief. In Parijs werd me
een verhaal verteld over on
rust in China of zo, ik weet
niet meer precies, in elk geval
bleek eruit dat dat betreffen
de land niet bang was voor
hun ambassadepersoneel,
nee, er stonden dure meubels
in en daar waren ze bezorgd
over".
„We geloven niet in het humani
taire karakter van Carters
maatregelen ten behoeve van
de sjah. De beslissing is nu
aan hem. Hij kan een oorlog
beginnen om zijn positie als
president te redden en zijn ei
gen land naar de ondergang
leiden en ik verzeker u dat hij
die oorlog zal verliezen, of hij
kan handelen met een wijs
beleid en een misdadiger uit
leveren die een halve eeuw
lang onze jeugd heeft ver
moord, onze bodemschatten
heeft geplunderd en vernield
en ons land tot de ondergang
heeft geleid. Als Carter de
voormalige sjah uitlevert la
ten we de gegyzelden gaan,
hoewel we weten dat ook die
schuldig zijn. Maar als de sjah
en diens bezittingen aan Iran
worden teruggegeven zullen
we grootmoedig zijn"
Dictatuur
- Verkeerde voorlichting in de
westerse pers zou doen denken
dat Iran ofwel onder uw dic
tatuur staat ofwel tot chaos is
vervallen. Wat is uw ant
woord daarop?
Chomeini: „U zegt zelf al dat ze
liegen. Het spijt me dat het
Westen met al dat kabaal dat
het maakt over hun bescha
ving en hun menselijkheid,
zijn massamedia dingen over
Iran laat zeggen die nooit zijn
gebeurd. Wat zijn dat voor
landen en wat is dat voor een
pers? De vrijheid die de heren
aan hun pers gegeven heb
ben, is dat gezonde persvrij
heid? Hoe kunnen ze zoiets
toestaan, hoe kunnen ze zulke
leugens en onzin publice
ren"
,Ze zeggen dat hier dictatuur
heerst. Wat voor dictatuur?
Laten ze zelf komen kijken
naar die dictatuur. Iedereen
heeft hier de vrijheid. Vijf
maanden lang hebben allerlei
partijen en groepen de vrij
heid gehad. Mensen die vroe
ger tegen ons land samen-
zweerden, konden actief
worden en opnieuw verraad
plegen, samen met dat opge
doekte Amerikaanse spion-
nennest in de ambassade. Na
vijf maanden volkomen vrij
heid ontdekten we dat allerlei
buitenlandse machten als
zionisten en de Amerikanen
bezig waren met verraders
samen te zweren om ons land
naar de ondergang te voeren.
Er wordt nu plotseling gezegd
dat het hier een dictatuur is.
Wel, u kunt zelf het hele land'
rondreizen en het met eigen
ogen zien, die dictatuur".
,Wat de chaos betreft, dat is on
vermijdelijk wanneer het ene
regime het andere opvolgt. Ze
beweren dat Frankrijk een
van de beschaafdste landen
ter wereld is en wat is daar
niet na hun revolutie ge
beurd. En na de Russische en
al die andere revoltuties? Wij
houden staande dat onze re
volutie uniek is omdat het een
islamitische revolutie is. Het
ging niet om een staatsgreep
of een machtswisseling. De
hele natie zelf kwam in op
stand. Een natie doordrenkt
van islamitische etiek. Die na
tie overwon en op de dag van
de overwinning werden de
vliegvelden opengegooid,
begonnen de treinen te rijden
en kwamen de drukpersen in
beweging"
Grondwet
- Sommige politieke partijen in
Iran laten doorschemeren dat
de raad van deskundigen een
ontwerp-grondwet heeft op
gesteld die alleen bij de isla
mitische ideologie past. (Zon
dag wordt in Iran een refe
rendum gehouden over een
nieuwe grondwet - red.)
Chomeini: „Die partijen heb
ben óf het ontwerp niet goed
gelezen of willen het niet le
zen of ze willen er gewoon te
gen zijn. De grondwet zegt dat
alle godsdiensten en alle par
tijen en groepen vrij zijn op
voorwaarde dat ze niet tegen
het land, de staat of onze is
lamitische republiek samen
zweren. Dat is de grondwet.
Het probleem is dat bij het
begin van de revolutie de
Iraanse natie om een islamiti
sche republiek riep maar na
onze overwinning kwamen er
plotseling allerlei andere
groepen moeilijkheden ma
ken".
„We hebben verkiezingen ge
had over de islamitische re
publiek, we hebben de raad
van deskundigen laten ver
kiezen en we laten over de
grondwet stemmen. Dat is
democratischer dan waar ook
ter wereld. En nu is men boos.
Ze maken moeilijkheden
door te zeggen dat er in de
toekomst geen politieke par
tijen meer over zullen zijn. Wij
willen die politieke partijen
en wij willen vrijheid en vrij
heid van meningsuiting en
van drukpers. Wat wil men
nog meer? We willen niet dat
ze de islamitische republiek
schenden. Willen die groepen
onze grondwet aantasten?
Goed, doen ze dat niet, dan
hebben ze alle vrijheid en
doen ze het wel, we weten
waar we ze kunnen vin
den".
Juiste moment
- De islam is een godsdienst van
genade. Denkt u dat de Ame
rikaanse gegijzelden genade
kan worden geschonken -
voor of na hun proces?
Chomeini: „Islam betekent be
genadiging op het juiste mo
ment. Ons geloof kan op het
juiste moment genadig zijn,
maar er zijn beperkingen voor
hen die schuldig zijn en wier
schuld is bewezen en er is ook
gerechtvaardigde straf. Maar
de godsdienstige leider kan in
bepaalde gevallen gratie ver
lenen. Als Amerika de sjah en
zijn bezittingen uitlevert, dan
zullen wij genadig zijn, hoe
wel we menen dat de gegij
zelden schuldig zijn aan mis
drijven".
- Gelooft u dat die Arabische
regeringen die de misdaden
van de Amerikanen steunen,
door hun volk, dat nog steeds
gelovig is, zullen worden ge
straft?
Chomeini* „We zouden graag
willen en we hadden ver
wacht dat de Arabische staten
onze zijde zouden kiezen. Ze
hebben gezien hoe dit land
gedurende vijftig jaar door de
sjah is uitgeplunderd. Hoe
onze gezinnen, onze cultuur
en economie werden ver
woest We hadden gedacht
dat ze ons uitleveringsver
zoek zouden steunen en niet
de zijde van de misdadige
sjah zouden kiezen. Zij zijn
moslims en wij zijn moslims.
De sjah is een crimineel en
Carter is een nog groter cri
mineel. Wat nu gebeurt, is dat
de Arabische landen zeggen
islamitisch te zijn, maar
dwars tegen de bevelen van
de koran in, plotseling bang
zijn tegen een grote mogend
heid te ageren. Ze zouden het
met ons eens moeten zijn of
anders moeten bedenken dat
wat de sjah overkwam, ook
hen kan overkomen"
..Ze kunnen beter ons advies
aanvaarden en de VS veroor
delen en het oliewapen ge
bruiken. Ze weten dat het
buitenland hen nodig heeft.
Waarom doen ze zo verwer
pelijk en praten ze zichzelf
aan dat je de supermogend-
heden niet aankunt? Die tijd
is voorbij. Alles is thans mo
gelijk. Daarom kan het heel
best zijn dat als die Arabische
landen de bevelen van islam
niet opvolgen, hun volk met
de heersers doet wat wij met
Mohammed Reza, de crimi
nele sjah, deden
- Kunnen de christelijke kerken
in het conflict bemidde
len?
Chomeini: „Meneer de paus
heeft een afgevaardigde naar
ons toegezonden om te on
derhandelen en die vond dat
wij de gijzelaars vrij moesten
laten. We hebben de zaak met
meneer de paus doorgespro
ken en hem op de hoogte ge
steld van de misdaden die
hier zijn begaan, want mis
schien had hij daar nog niet
eerder van gehoord. We heb
ben hem uitgelegd en ons er
over beklaagd dat iemand die
zich „heilige vader" laat noe
men en plaatsbekleder van
Christus, de messias, is. net
zoals Christus zou moeten
handelen. Als Christus op dit
moment in ons midden was
dan zouden meneer de paus
en al die andere priesters we
ten dat Christus zich niet aan
de zijde van Carter zou scha
ren en dit onderdrukte land in
de steek zou laten".
^Christus zou de zijde gekozen
hebben van de verdrukten en
niet van de verdrukkers. Wij
zijn vijftig jaar onderdrukt, ze
hebben hier gemoord en ver
nield en alles is onder de rege
ring van Pahlavi senior en ju
nior met de grond gelijk ge
maakt. Onze natie is in op
stand gekomen en heeft het
regime van de sjah omverge
worpen. Meneer Carter heeft
onze misdadiger gastvrijheid
verleend en bij ons wegge
haald en wij vragen om zijn
terugzending".
„Die mensen die we gegijzeld
hebben - we weten niet eens
of dat handlangers van de
ambassade zijn of topfiguren,
dat is nog niet bewezen, maar
het tegendeel is voor ons wel
zonneklaar. Het bewijs lag er,
in dat spionnennest. Als
Christus hier was en we hem
vertelden wat we meneer de
paus hebben verteld, dan zou
Christus naar ons hebben
geluisterd en niet naar Carter
en de sjah. Als meneer de
paus het tegendeel gelooft,
dan is dat allesbehalve
christelijk. Meneer de paus is
dus blijkbaar geen christen,
want anders zou hij de onder
drukten wel hebben ge
steund. Natuurlijk heeft Car
ter macht, hij heeft tanks en
munitie, maar al die landen,
niet alleen de islamitische
landen maar ook de christe
lijke of de joodse of door wat
voor geloof ze ook worden
bewoond, die zouden ons ge
lijk moeten geven", zegt aya
tollah Ruollah Chomeini ten
slotte.
Goeie hint van de
Sint: maak uw
adressenlijstje nu
compleet. Dus
mèt postcodes
erbij. Makkelijk
als u pakjes gaat
versturen.
Gebruik 'm goed.
pttpost
(Van onze correspondenten)
WASHINGTON-DEN HAAG - De VS hebben
een beroep gedaan op het Internationale Hof
van Justitie in Den Haag zich uit te spreken voor
onmiddellijke vrijlating van de vijftig Ameri
kaanse gegijzelden in de Amerikaanse ambas
sade in Teheran en garanties te verschaffen voor
hun veiligheid.
Minister van buitenlandse zaken
Cyrus Vance vraagt in een brief
aan dit hoogste rechtsprekende
orgaan van de VN, binnen enkele
dagen te handelen „met het oog
op het uitzonderlijk dringende
karakter van de zaak".
Snoof Jordan wel of niet?
WASHINGTON (Reuter)-Het Amerikaanse ministerie van justitie
heeft gisteren een bijzondere officier van justitie benoemd voor
een onderzoek naar beweringen dat Hamilton Jordan, chef-staf
van het Witte Huis, in een Noewyorkse discotheek cocaine zou
hebben gesnoven.
Na een vooronderzoek van drie maanden door de federale recher
che adviseerde de minister van justitie deze benoeming.
De beschuldigingen werden het eerst eerder dit jaar geuit door
twee eigenaars van de discotheek "Studio 54". Jordan zou in hun
gelegenheid in 1978 cocaïne hebben gesnoven. Voorts is gezegd
dat Jordan dat ook zou hebben gedaan op twee feestjes in Cali-
fornië in 1977.
Het Witte Huis heeft meegedeeld dat Hamilton Jordan op verzoek
van president Carter normaal op zijn post blijft en dat Jordan
daarmee heeft ingestemd.
Jordan zelf gaf een communiqué uit waarin hij verklaarde 'teleur
gesteld' te zijn door het feit dat een bijzondere officier van justitie
is benoemd omdat het onmogelijk is gebleken beëdigde getui
genverklaringen te krijgen.
Omdat zowel Amerika als Iran ver
dragen en overeenkomsten heb
ben ondertekend, die thans niet
worden gerespecteerd, heeft het
Internationale Hof naar de me
ning van Amerikaanse rechtsge
leerden de bevoegdheid de ge
schillen op te lossen. Het Ameri
kaanse beroepschrift beschul
digt Iran ervan vier internatio
nale verdragen en een vriend
schapsverdrag met de VS te heb
ben geschonden, door het in gij
zeling nemen van diplomaten
onder wat wordt bestempeld als
„onmenselijke omstandighe
den".
Iran is niet verplicht op de klacht te
antwoorden, maar als het hof uit
spraak doet, kunnen de VS via de
Veiligheidsraad van de VN in
stemming krijgen met militaire
of andere maatregelen teneinde
de beslissing van het hof af te
dwingen. De Amerikanen menen
dat de actie bij het Hof van Justi
tie min of meer evenwijdig loopt
met de bijeenkomst van de Vei
ligheidsraad zaterdagavond, ook
al is het niet waarschijnlijk dat
tegen die tijd reeds een beslissing
van het hof beschikbaar is. Vance
heeft de Britse voorzitter van het
hof wel gevraagd de beraadsla
gingen te beginnen zodra er een
meerderheid is m het vijftien le
den tellende rechtscollege.
Ultimatum
Leden van het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden hebben in
een resolutie van president Car
ter geeist dat hij Iran een ultima
tum stelt voor de vrijlating van de
vijftig gegijzelden. Anders willen
zij dat militaire actie volgt. De re
solutie is ondertekend door 54
Democraten en Republikeinen
van uiteenlopende politieke
pluimage.
Zelfs al zou de resolutie door het
volledige Huis worden goedge
keurd, dan is zij voor Carter niet
bindend. De president heeft
woensdagavond in zijn perscon
ferentie duidelijk gemaakt dat hij
geen limiet wil stellen aan pogin
gen om de vrijlating van de ge
vangenen langs vreedzame weg
te bewerkstelligen.
Niettemin signaleert de resolutie
een groeiend ongeduld onder de
volksvertegenwoordigers, die
willen dat Carter Iran duidelijk
voor ogen stelt dat voortduren
van de gijzeling na een bepaalde
datum zal leiden tot „welbewus
te, voortdurende en in ernst toe
nemende militaire operaties te
gen Iran". Het doel zou moeten
zijn „het loslaten van de gegijzel
den, vergelding tegenover de
TEHERAN - Deze Iraanse officieren getuigen doormiddel van pamfletten waarin ;ij :,ehl>chben gehuld ran
hun trouw aan Chomeini en de bezetters van de Amerikaanse ambassade
verantwoordelijken en het her
stellen van orde en stabiliteit in
de olieproducerende gebieden
van de Perzische Golf
De kans dat de resolutie zal worden
aangenomen is gering. De leider
van de Democratische meerder
heid in de senaat, Jim Wright,
vindt dat zo'n besluit averechts
zou kunnen werken. Maar de
Democraat Samuel Stratton. die
als geestelijke vader van het poli
tieke document optreedt, meent
dat het uitblijven van een duide
lijke Amerikaanse reactie scha
delijk is voor het Amerikaans
prestige en het risico vergroot dat
Amerikaanse diplomaten door
terroristen in gijzeling worden
genomen.
Blijkbaar hebben de VS besloten in
eerste aanleg alle legale middelen
uit te putten alvorens tot verder
gaande acties te besluiten. Be
halve vrijlating en bescherming
van de gevangen diplomaten en
tenminste een zakenman, die na
dat de gijzeling was begonnen in
Teheran uit zijn hotel werd ge
haald, willen de VS ook ontrui
ming van het ambassadeterrein.
alsmede een verbod om de ge
vangenen te berechten in Iran
Naar uit de Amerikaanse petitie
blijkt zijn er dus niet 49. maar 50
gegijzelden.
BONN (Reuter) - West-Duitsland
dient een totaal vliegverbod in te
stellen voor de DC-10. Dit heeft
SPD afgevaardigde Manfred
Schmidt gisteren in Bonn schrif
telijk gevraagd aan de regering.
Hij stelt, dat alle recente vlieg
tuigongelukken met dit Ameri
kaanse vliegtuig te maken heb
ben en dat het niet alleen een ge
vaar is voor de passagiers, maar
ook voor de mensen op de grond.
De voorgestelde sluiting van het
luchtruim voorde DC-10 zou niet
alleen voor die van Duitse maat
schappijen gelden, maar vooralle
internationale luchtvaartmaat
schappijen die op of over West
Duitsland vliegen.
