Kloos: functioneren bij de
VARA niet langer zinvol
Nieuwe aanpak van
Glazen Speelgoed
[jmAmgrammai
Dirkx redt het
niet met luit
toegejjcht
"Ik ben door Jan Nagel soms persoonlijk getackeld
In Koninklijke Schouwburg
r>r>
DONDERDAG 29 NOVEMBER 197S
PAGINA 5
HILVERSUM (GPD>-André Kloos heeft gisteren nadat bekend werd dat hij zal aftreden
als voorzitter van de VARA, een verklaring uitgegeven waarin hij stelt dat „een langer
functioneren van mij binnen de VARA niet zinvol is. Het klimaat tussen de medewer
kers onderling, zeker gezien de mate waarin ik door een aantal medewerkers tot
doelwit ben gekozen, is voor mij onwerkbaar geworden".
Ook de verschillen van inzicht binnen dagelijks bestuur en de stemverhouding binnen
het hoofdbestuur van de VARA hebben Kloos gebracht tot zijn beslissing. „Doorslag
gevend is voor mij geweest", zo zei Kloos gisteren tijdens een persconferentie, „het
stemmingsbeeld op de afgelopen vergadering van de verenigingsraad (in die vergade
ring werd een motie, waarin het aftreden van het dagelijks bestuur werd geëist, met 80
tegen 50 stemmen verworpen - red.).
Uit de daarin doorklinkende opvat
ting hoe de VARA bestuurd moet
worden, spreekt een toenemend
wantrouwen tegen het bestuurs
beleid, met name wanneer het
gaat om de rol die het dagelijks
bestuur vervult in de bewaking
van het klimaat van de vereni
ging. In steeds mindere mate
meen ik dat ik als voorzitter de
mij opgelegde verantwoordelijk
heid kan waarmaken".
Kloos typeerde zijn aftreden als een
nederlaag. „Een nederlaag die ik
heb moeten erkennen en dat doe
ik niet graag", zo meende hij. Zijn
vertrek ziet Kloos niet direct als
een hulpmiddel om uit de
problemen bij de VARA te ko
men. „Ik heb geen idee hoe het in
de toekomst met de VARA moet
gaan, maar het zal een hels karwei
zijn er nog iets van te maken. Ik
ben daarover erg somber ge
stemd. Het vertrek van een voor
zitter is een zware ingreep, en als
dat helpt om uit de problemen te
komen, dan ben ik blij dat ik mijn
bijdrage heb kunnen leveren.
Maar ik ben van mening dat er
zwaardere ingrepen nodig zijn
LEIDEN - Luitspelers zijn er nog
beslist niet zo "bij de vleet", dat
men te kust en te keur vergelij
kingen kan maken. In zeker op
zicht is dit jammer voor Kees
Dirkx, die op het ogenblik nog de
positie heeft van de één-ogige
koning in het land der blinden.
Een luit is een moeilijk bespeelbaar
instrument. Bovendien is de toon
zo intiem, dat men een grotere
ruimte dan een kamer nauwelijks
kan overbruggen.
Wat dus te verwachten van een luit
speler die zich aan een concert
waagt? Voor een repertoire dat
teruggaat van renaissance tot en
met barok in elk geval stijlkennis
en daarnaast een perfecte be
heersing van zijn instrument.
Daarmee verwant is zijn overtui
gingskracht en zijn concentratie.
Heeft men dit alles van Kees Dirkx,
die voor K. en O. gisteravond
concerteerde in de Kapelzaal, te
horen gekregen? Het antwoord
moet helaas luiden: beslist niet.
Het beste van de avond dat wij
hebben gehoord was het laatste
werk van het programma: Suite
in d van Leopold Weiss, het enige
dat Kees Dirkx tot in de perfectie
beheerste, het enige waarin wij
stijlkennis hebben gehoord. Ook
het enige houvast dat wij hebben
om in Kees Dirkx te blijven gelo
ven. Want vóór de pauze, ook in
Gallot, hebben wij hem zo onrit
misch gehoord en zoveel fouten
horen maken dat wij ons zelfs
hebben afgevraagd of hij juist
heeft gedaan om als solist op te
treden.
Het is jammer! Kees Dirkx is een
vriendelijk mens, bereid tot het
geven van toegiften, bereid tot
explicaties over zijn instrument.
Maar een solist in hart en nieren
leek hij ons niet.
BEP RIJNDERS
om van de VARA weer een ge
zond bedrijf te maken".
Kloos blijft aan als voorzitter tot er
een nieuwe benoemd is, zo heeft
het hoofdbestuur hem gevraagd.
„Maar", zo zei hij gisteren „als je
hebt aangekondigd dat je af
treedt, dan gooi je in feite je gezag
te grabbel. Ik moet me voor die
komende periode dan ook zeker
beperken in mijn taken en mijn
aanblijven zal dan ook niet al te
lang duren".
Kloos toonde zich enigszins teleur
gesteld in zijn eigen bedrijf door
op te merken dat de houding van
het personeel, de konkelarij en de
stemming die binnen het bedrijf
werd gemaakt tegen hem per
soonlijk, zijn beslissing versneld
heeft. „En dat heeft allemaal ge
zagsondermijnend gewerkt", zo
zei Kloos.
Ook herinnerde Kloos aan de rela
tie tussen hem en de voorzitter
van VARA-ondernemingsraad
sraad, Nagel. „Met Jan Nagel had
ik een groot verschil van inzicht
ten aanzien van het te voeren be
leid. Maar ik ben door Nagel af en
toe persoonlijk getackeld, en dat
is de sfeer beslist niet ten goede
gekomen".
Jan Nagel, die enige tijd geleden
publiekelijk opmerkte dat het
bestuur van de VARA vernieuwd
moest worden, waarmee hij indi
rect het aftreden van Kloos eiste,
zei als reactie op het besluit van
de voorzitter: „We vinden het
jammer dat het zo ver gekomen
is, maar respecteren het besluit.
We zijn van mening dat het ook
eigenlijk wel een onvermijdelijke
gang van zaken is geweest".
Over een persoonlijk conflict tus
sen hem en Kloos wilde Nagel
liever niet spreken. „Het is lo
gisch dat als er verschillende be
langen zijn, de twee woordvoer
ders (Kloos en Nagel - red.) aan
varingen krijgen. De vraag is al
leen: hoe voel je je als je na een
gesprek weer in de wandelgan
gen loopt. Ik heb die aanvaringen
nooit als een persoonlijk conflict
ervaren. Kloos denkt daar anders
over".
Het vertrek van Kloos ziet Nagel
niet als een overwinning. „Bij een
overwinning hoort blijdschap, en
die hebben noch ik. noch de an
dere OR-leden gevoeld. Ik zie het
meer als een mislukt huwelijk.
En wij hebben zeker niet aange
stuurd op het vertrek van Kloos -
zoals is gesuggereerd - vanwege
persoonlijke ambities voor een
bestuurlijke functie. Die ambi
ties zijn er niet bij de leden van de
ondernemingsraad", aldus Na
gel.
Aftredend voorzitter Kloos ten slot
te: „Ik vraag alle betrokkenen
begrip voor mijn stap. Maar ook
roep ik allen die de VARA trouw
zijn gebleven, op om de VARA in
de komende en ongetwijfeld
moeizame tijd te steunen. Scheu
ring in de gelederen van de VA
RA moet worden voorkomen. De
stem van sociaal-democratisch
Nederland in al zijn geledingen
mag niet uit de ether verdwij
nen.
In een reactie heeft de KRO ver
klaard de gang van zaken bij de
VARA in hoge mate te betreuren.
De KRO hecht er grote waarde
aan, te verklaren dat de samen
werking met VARA-voorzitter
André Kloos altijd zeer hartelijk
is geweest.
André Kloos.
Eddy Brugman (Tom) en Josephine van Gasteren (Amanda) in "Glazen Speelgoed'' van Tennessee Williams
dat in de Koninklijke Schouwburg in première ging.
DEN HAAG - "Glazen Speelgoed"
van Tennessee Williams behoort
al tot de klassieken van het mo
derne toneel. Sinds de wereld
première in 1945 is het stuk in
vele ensceneringen en zelfs tal
van verfilmingen te zien ge
weest en uit dit alles heeft zich
een traditionele wijze van spe
len ontwikkeld die sterk natura
listisch van aard was en balan
ceerde op de grens van senti
mentaliteit en melodrama.
Als vrije produktie is gisteravond
in de Koninklijke Schouwburg
een voorstelling in premiere ge
gaan in de regie van Jo Dua, die
op zeer geslaagde wijze de na
druk heeft afgewend van het mi
lieu en de omstandigheden
waarin de hoofdpersonen leven.
Het verhaal van het kreupele
meisje dat zichzelf als mislukt
beschouwt en haar heil zoekt in
haar glazen speelgoed en haar
overbezorgde moeder die niet
meer in staat is uit haar droom
wereld te treden, bevat zo al een
ADVERTENTIE
Kostelijke kadees,die u alléén bij de Bruna-Winkel kunt kopen!
1. Parker Floating ball De snuggerste schrijfvondst sinds
de ganzeveer' Het schrijven wordt een genoegen - een
kadootje om te geven en te ontvangen kost
ergens anders het dubbele'
Alléén bij de Bruna-Winkel 9,95
2. Parker kadoset Naast de extreem
voordelige floating ball-aanbiedmg
kdnt u bij ons ook het overige
kwaliteitsassortiment van
Parker vinden Een voorbeeld
vulpen balpen, smaakvol
verpakt Kost alléén bij
de Bruna-Winkel nü
17,50
komplete set.
PARKER
LEIDEN
Haarlemmerstraat 211 - Maarsmansteeg 10
overvloed aan sentimentele ele
menten.
Het was kennelijk de bedoeling van
Dua het hierbij te laten en niet
nog meer zielige toestanden aan
te slepen door een expliciete
schildering van de achterbuurt
waarin deze mensen leven. Het
decor van Tom Schenk was dan
ook meer symbolisch dan natu
ralistisch: het geraamte van een
enorme kubus met daarbinnen
het noodzakelijke meubilair plus
wat gaasgordijnen die uiterst
functioneel benut werden. Een
indicatie van de buitenwereld
was slechts te vinden in de sug
gestie van drogend wasgoed op
de achtergrond en geluiden en
lichten uit een nabije dancing.
Deze aanpak had wel als belangrijk
gevolg dat de afstand tussen de
droomwereld van de moeder en
de realiteit minder sterk voelbaar
werd. Daarbij speelde Josephine
van Gasteren de rol sterk inge
houden, veel beheerster en met
meer gevoel voor humor dan ge
bruikelijk en daardoor ontbrak cr
nog een element dat verder
strekkende gevolgen had. Deze
Amanda was als mens niet aan
lager wal geraakt en Josephine
van Gasteren bleef zoveel dame
dat het "souper" met de vreemde
bezoeker een deel van zijn ridi
cule effect verloren had. Ook het
overheersende ten aanzien van
de zoon Tom had in feite sterker
aangezet kunnen worden, waar
door zijn uiteindelijke vlucht aan
geloofwaardigheid zou winnen.
Aan de andere kant slaagde deze
voorstelling er wel in veel onder
huidse humor en subtiliteiten
naar boven te halen die in de tra
ditionele visie verborgen bleven.
Ook Eddy Brugman profiteerde
hiervan en typeerde Tom meer
als een welwillende losbol dan als
een gewetensvolle broer die
wordt heen en weer geslingerd
tussen zijn liefde voor zijn zuster
en zijn verlangen naar de verte.
Ook hier winst ten aanzien van
tekstbehandeling en geloof
waardigheid, maar wel met dien
verstande dat een enkele woe
deuitbarsting nu niet genoeg
voorbereid wordt
Met de verlegen, manke Laura kon
regisseur Dua minder makkelijk
van het traditionele type afwij
ken, maar in Marja Liewen vond
hij wel een speelster die dit kas
plantje een geheel eigen gezicht
wist te geven. Deze Laura leefde
beladen met een hoop com
plexen en contactstoornissen
buiten de normale maatschappij,
maar haar wereldvreemdheid
was niet absurd en deze interpre
tatie bood ook geen plaats aan
overdreven zoetelijkheid. (Een
vondst was het de "avondkle
ding" van Laura af te stemmen op
het meubilair en haar er juist niet
door een zoetelijke kleur uit te la
ten springen.
Bewondering ook voor Manfred de
Graaf, die als de lang verwachte
bezoeker een overmaat aan ijdel-
heid en zelfbewustzijn wist te
etaleren zonder daardoor on
sympathiek en poenerig te wor
den. De symboliek van de glazen
eenhoorn die een gewoon paardje
was geworden, werd door hem
over de slotscène heen getrok
ken. De barst die hij veroorzaakte
in het pantser van Laura maakte
een positieve ontwikkeling in de
toekomst mogelijk, en het is juist
dit zoeken naar een benadrukken
van de positieve elementen die de
interpretatie van Dua onder
scheidt van het sentimentele ef-
fectwerk waartoe "Glazen Speel
goed" meer dan eens een regis
seur verleid heeft.
De moderne en voortreffelijk
speelbare vertaling van Josephi
ne van Gasteren en het met leid
motieven doorweven klankdecor
van Jacques Herbet droegen tot
dit effect trouwens niet weinig
by.
PAUL KORENHOF
Letterkundige De
Boer (86) overleden
TILBURG (ANP) - De oud-jour
nalist en letterkundige Jan Wil
lem de Boer is, naar nu pas be
kend is geworden, zondag op 86-
jarige leeftijd in zijn woonplaats
Tilburg overleden.
Als romanschrijver deed De Boer
van zich spreken met boeken als
,.De kolk en de kreek", „Soleas",
„Ras", „Het boek van God", en
„Vrouwen en vrienden", en met
zijn novelle „Sjeernark".
NEDERLAND 1
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort. Voor Turken (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Barbapapa, kleuterprogramma (VARA)
19.05 - Pinokkio. jeugdserie (VARA)
19.30 - Ombudsman (VARA)
20.00 - Twee voor twaalf, kwis (VARA)
20.40 - Rechtbank Miami, aktuele documentaire (VARA)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag vandaag (NOS)
22.20 - Denk-Beeld (NOS)
23.15 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
1800
18.55
18.59
20.00
20.27
21.40
22.30
23.20
23.50
Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
Journaal (NOS)
De Hulk, tv-serie (TROS)
Journaal (NOS)
Andre van Duin's Jubileumshow (TROS)
Rebecca, tv-serie (TROS)
Aktua TV (TROS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
(Reg. progr.: NDR: 18.00 Reg. joum.
18.30 Aktual. 18.40 Reg. nws. 18.45
Kleuterprogr. 18.55 Polizeiinspek-
tion 1, tv-serie. 19.25 Reg. magaz.
19.59 Progr.overz. WDR: 18 00 Caba
retserie. 18.15 Eine amerikanische
Familie, tv-serie. 19.15 Aktual. 19.45
Misdaadmagaz.) 20.00 Journ. 20.15
Reportage. 21.00 Muz. amus.progr.
21.45 Amus.progr. 22.30 Aktual.
23.00 Auf dem Chimborazo, tv-spel.
0.55-1.00 Joum.
DUITSLAND II
18.20 Wie erziehe ich meinen Vater,
tv-serie. 19.00 Joum. 19.30 Show-
progr. 21.00 Aktual. 21.20 Aktueel
magaz. 22.05 11 x 14, tv-spel. 23.25
DUITSLAND III WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Tv-cursus
Natuurkunde. 19.00 Jeugdmagaz.
19.45 Journal 3. 20.00 Joum. 20.15
Das Strafgesetzbuch (The criminal
code), speelfilm. 21.45 Cult, magaz.
22.15 Gesprek. Aansl.: Joum.
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.00 Kinderfilmserie. 18.05 Jonge-
renprogr. 18.30 Gorri. de duivel
(Gon-i, le diable). tv-serie. 18.55 Do-
cum. serie. 19.17 Inform, progr. 19.37
Meded. en Morgen. 19.45 Joum.
20.10 Mork en Mindy, tv-serie. 20.35
Panorama. 21.25 De verovering van
het Westen (How the West was won),
tv-serie. 22.55-23.10 Journ.
NET II
18.00 Kinderfilmserie. 18.05 Jonge-
renprogr. 18.30 Gorri, de duivel
(Gorri, le diable), tv-serie. 18.55 Do-
cum. serie. 19.17 Inform, progr. 19.37
Meded. en Morgen. 19.45 Joum.
20.10 Sport. 20.40 De boeren (Chlo-
pi), tv-serie. 21.30-22.20 Filmma-
gaz.
'De andere Nicolaas", dat is het thema van Denk-beeld (NOS,
Nederland 1, 2220 uur) dat vanavond voor de tweede maal door
Freek (Neerlands Hoop) de Jonge wordt gepresenteerdDe andere
Nicolaas kan tot het geloof in wonderen inspireren. Velen en^aren
Sinterklaas als een symbool van commercie maar daartegenover
staat dat hij tot in onze dagen magische invloed heeft uitgeoefend.
Zeevaarders hebben zijn naam over de wereld gedragen. Hij ishun
beschermheer en daarmee van de plaatsen waar de zeelui af- en
aanvoeren. Amsterdam is zo'n plaats, de oudste kerk is aan hem
toegewijd. Al metalgenoeg redenen voor de makers van Denk-beeld
om een gesprek met de andere Nicolaas aan te knopen.
Komiek André van Duin kijkt in een jubileumshow vanavond
terug op vijftien jaar optredenDe jongste bediende van een verze
keringskantoor won in 1964 de talentenjacht "Nieuwe Oogst
waarna de goede jaren voor hem aanbraken, vooral toen hij als
achttienjarige vijf shows bij de AVRO kon maken, met daarna de
show van Rudi Carell en de Mounties. Een optreden bij Snip en
Snap bracht hem op het idee ook dergelijke shows te beginnen,
afgewisseld met een hoofdrol in "Het meisje met de blauwe hoed".
Sindsdien draaide André's pretmachine op volle toeren. Medewer
kenden aan de jubileumshow zijn o.a. Corrie van Gorp en Frans
van Dusschoten. (Nederland 2, 2027 uur).
In de tweede aflevering uit de vierdelige Engelse serie Rebecca
(Nederland 2,21.40 uur) arriveert de nieuwe mrs. De Winter op het
landgoed Manderley. Ze voelt zich allesbehalve op haar gemak als
hoofd van een dertig man tellende huishouding. Bovendien maakt
het personeel het haar moeilijker dan het al is. ledereen handelt nog
net zo ais Maxims overleden vrouw Rebecca het hen heeft opgedra
gen. Ze krijgt dan ook het gevoel dat Rebecca nog altijd op Mander
ley aanwezig is.
In Tros-Sport een samenvattende reportage van de vanavond
gespeelde ijshockeywedstrijd Nederland-Denemarken. De wed
strijd geldt als voorbereiding op de Olympische Winterspelen die
van 8 tot en met 24 februari in het Amerikaanse Lake Placid wor
den gehouden.
DONDERDAG 29 NOV
HILVERSUM I
18.11 Hier en nu. 18.30 (S) In bewe
ging. 18.45 (S) Leger des Heilskwar-
tier. 19.02 (S) De wereld zingt Gods
lof. 19.55 (S) Op de man af. 20.03 (S) t
Is Ted-tijd. 21.02 (S) Orgelmuziek.
21.40 (S) Literama-donderdag 22.02
(S) Bij de tijd, documentaire. NOS:
23.02-24.00 <S) Met het oog op mor
gen. KRO: 0.02 (S) De Nachtspiegel.
1.02 (S) Tussen de hoezen. 3.02 (S)
Heme of Harry op 1.6 02 (S) Country
time. 6.50 Het levende Woord
HILVERSUM II
IKON 18 05 Kleur 18.35 DE VRIJE
GEDACHTE. P.P.: 18.50 Uitz. van
het CDA. 19.00 AVRO-academie
19.20 (S) In de kaart gespeeld. 21 00
(S) Klass. muz. (22.30 Nws.) 23 15 (S)
Jazz Spectrum. 23.50 AVRO s Ra-
dioiournaal. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 (S) De Nationale Hitpa
rade met de Avondspits. TROS
19.02 (S) Poster. 20 02 (S) Soul Show
22.02 (S) Sesjun. 23.02-24.00 (Sj Huge
van Gelderen met LP-werk
VRIJDAG 30 NOVEMBER
HILVERSUM I
OS: Ieder heel uar nws.KRQ 07.03
Echo 0.13 (S) Even na zeven (08.03
Echo). 9.03(E)Gevar progr. 12.03 (S)
Gevar. progr.t 13.03 Echo). 14.02 (S)5
x 3. 15.02 (S) Ol de valreep 17.02 (S)
En zo hoort het ook. ij
HILVERSUM II
VPRO: 7.00 Nws 7.10 Oehtendgym.
7 20 VPRO-Exprcsse <7.30. 8 0E en
8.30 Nws). 9.E0 Gym. voor de
vrouw 9.10 Waterstanden. 9.15Ex-
pres-VPRO. NCRV 0 30 Schoolra
dio. NOS: 10.45 Werkbank. 10.55
Progr overz. AVRO: 11.00 School
radio. TROS; 11.20 Week in Week
uitè 12.25 Mededelingen voor land
en tuinbouw. 12.30 Nws 12.36 Ak
tua NOS: 13 00 Nws 13 11 Meer over
minder. 14 20 Op de zeepkist... komt
u maar 14.45 't Kan van nut zijn.
14.45 Rechtoprecht 15.00 Stad en
land.waann de OS-Visrubriek 15.15
Knollen voor citroenen 15 30 Van
onze redaktie. (Met om 15.30 Kijk op
de Derde Wereld en Oost-Euro
pa. 16.10 Kijk op West-Europa. 16 20
Kijk op Den Haag. 16.30 Journalis
ten forum VOO 17 00 Ifo-Radio.
17.24 Mededehncgn. 17.30 Nws.
HILVERSUM III
NOS: Ieder heel uur nws EO: 7 02
(S) Ronduit op drie "Joy in the mor
ning". 8.03 (S) EO-Metterdaad-Me-
mo. 8.05 (S) Tjdsein. 9.03 (S) De Mu
zikale Fruitmand. 10903 (S) Te elf
der ure NCRV 11.03 (S) Pop non
stop. 12.03 (S) Goeiemiddag VOO
14 02 (S) Tipparade 15 25(S) Pol-
journaal 15 3<)<S) 7op-40
HILVERSUM IV
NOS 7 00 Nws. 7 02 (S) Vroeg Klas
siek 9 oo Nws 9.0KS)Muziek ultdc
Middeleeuwen en Renaissanc e 9 30
(S) Vriidagmorgenconcert VOO:
11.0E Muzek voor miljoenen
EO. 13.0E (S) Klankspiegel 14 00
Nws 14 02 (S) Woord der Waarheid
14.20(S) Orgelbespeling 14940 (S)
Plaat Lraat VPRO: 15900 (S) Mu
