Brits plan voor
wapenstilstand
in Rhodesië
w
ISRAEL VERBIEDT
PROTESTACTIES
BURGEMEESTERS
Leger: Natusch
niet afgetreden
Bureaucratie vertraagt
voedselhulp aan Cambodja
BOKASSA IS BLUT
Tien jaar
voor
Christina
von Opel
pSBE
Al]#!
FORffiU
Vooruitgang
in Namibië-
overleg
Ontvoerd kamerlid
komt binnenkort vrij
ZATERDAG 17 NOVEMBER 1979
BANGKOK - De medicijnen- en
voedselhulp aan de zieke en hon
gerende Cambodjaanse burger
bevolking begint langzaamaan
op gang te komen, maar wordt
nog steeds vertraagd door bu
reaucratische maatregelen van
het nieuwe regime in Phnom
Penh en zijn Vietnamese bond
genoten. Aldus blijkt uit ge
sprekken die ik dezer dagen heb
gevoerd met vertegenwoordigers
van internationale organisaties in
de Thaise hoofdstad Bangkok.
Een groep westerse journalisten
die het afgelopen weekeinde een
bliksembezoek aan het land heeft
mogen brengen, meldde dat zelfs
in de drie grootste ziekenhuizen
(met een gezamenlijke capaciteit
van slechts duizend bedden) da
gelijks niet meer dan 400 gram
eten per patiënt ter beschikking
is: volgens de normen van de
voedsel- en landbouworganisatie
van de Verenigde Naties (FAO) is
dat minder dan het noodzakelijke
minimum. Een hospitaaldirec
teur tekende daarbij aan dat de
toestand elders nog veel slechter
Ondanks de ontkenningen van de
Cambodjaanse en Vietnamese
autoriteiten lijkt dan ook aanne
melijk dat 2,5 van de 4 miljoen
mensen die zij onder hun con
trole hebben ernstig ondervoed
zijn - zoals eerder door het Rode
Kruis en Unicef is gemeld. Wel
schijnt het dat het eveneens ge
teisterde Vietnam evenals de
Sowjet-Unie en andere
Oostbloklanden zelf al 2 a 300.000
ton rijst en tarwe hebben ge
stuurd, nog voordat de westerse
landen in beweging kwamen. Dit
was echter duidelijk onvoldoen
de, en geschat wordt dat interna
tionale organisaties in de ko
mende zes maanden zeker 1000
ton per dag moeten sturen om
een verdere verslechtering te
voorkomen.
Daarbij zijn echter verschillende
problemen gerezen. Allereerst
politieke. Aanvankelijk eiste het
nieuwe regime dat de hulpverle
ners hen expliciet of impliciet als
enige wettige vertegenwoordiger
zouden erkennen, later dat zij
tenminste zouden afzien van
humanitaire bijstand aan de bur
gerbevolking die nog onder con
trole staat van de verzetsgroepen
van de Rode Khmers. Deze laat
ste voorwaarde kon alleen door
particuliere hulpverleners wor
den aanvaard, zoals het Britse
Oxfam. Al eind augustus - begin
september - kon directeur Jim
Howard daarop een bezoek bren
gen, later gevolgd door zijn
plaatsvervanger Chris Jackson.
Zij waren daardoor in staat begin
oktober een eerste schip te sturen
Het ontbreken van kranen schiep
moeilijkheden, en ook werd 5000
dollar gevraagd (later terugge
bracht tot 3000) voor de huur van
de ontbrekende vrachtwagens en
de aankoop van benzine in het
buitenland. Oxfam-woordvoer-
ders toonden daarvoor toen be
grip, maar toonden zich woens
dag duidelijk geirriteerd, toen
bleek dat bij een nieuwe zending
via de Vietnamese haven Vung
Tao opnieuw 9000 dollar werd
gevraagd. Het is nu bezig zijn ei
gen vrachtwagens in te voeren
voor de distributie. Nog moeilij
ker lag de zaak voor internatio
nale organisaties als het Rode
Kruis en Unicef, die ook bij eer
dere conflicten zoals die rond
Biafra en Bangladesj steeds via
beide strijdende partijen hulp
hebben gegeven. De menings
verschillen hierover hielden het
op gang komen van hun hulp dan
ook lange tijd op, maar kennelijk
heeft men nu besloten er verder
geen woorden meer aan vuil te
maken en toch maar tot daden
over te gaan.
Na alle negatieve publiciteit van de
afgelopen weken laat woord
voerder Jacques Danois zich in
het Unicef-kantoor in Bangkok
dan ook nu opvallend positief uit
over de samenwerking die zijn elf
man sterke team in Phnom Penh
van de machthebbers daar on
dervindt. Volgens hem is in ok
tober ongeveer 10.000 ton aange
komen, zal dat in november bijna
20.000 ton zijn, en vanaf decem
ber 30.000 ton per maand. Maar
toch is niet helemaal duidelijk
hoe dit streefcijfer moet worden
gehaald. De haven van Kompong
Som kan niet meer dan 350 ton
per dag ontladen: de havenarbei
ders zijn bovendien ernstig ver
zwakt door ondervoeding. Zelfs
al zou men boven dit maximum
uitkomen, dan kan de spoorlijn
vandaar naar Phnom Penh niet
meer dan 500 ton per dag verwer
ken: er is slechts één treinstel dat
rijdt.
Er zouden slechts een honderdtal
vrachtwagens van Chinese en
Russische makelij ter beschik
king zijn. Voor burgerdoeleinden
wel te verstaan, want de Vietna
mese oorlogsinspanning gaat
gewoon door. De hulporganisa
ties willen dit aantal nu verdub
belen, maar moet het voorlopig
nog veel met ossekarren afdoen.
Het is moeilijk toezicht te houden
op de voedselverdeling via wijk
centra, maar Amerikaanse be
richten dat kisten met het op
schrift „Unicef-hulp voor Phnom
Penh" in Hanoi zouden zijn op
gedoken, noemt Danois volledige
verzinsels: er bestaan helemaal
geen kisten met dergelijke op
schriften.
Om meer voedsel en medicijnen
het land in te krijgen, varen nu
echter sinds enkele dagen ook
boten de Mekongrivier op via Ho
Tsji Minh-stad (het vroegere Sai
gon). Vietnam toont zich ook
hierbij echter niet erg soepel: het
Franse hospitaalschip lie de Lu-
mière moest dezer dagen voor
een dergelijke trip eerst alle ap
paratuur en een vijftal dokters in
Bangkok ontschepen - ondanks
het feit dat Phnom Penh zegt
maar over vijftig artsen te be
schikken voor het hele land.
Een soortgelijke argwaan bestaat
tegenover een Amerikaans aan
bod om 1000 ton per dag over
land te brengen: eerder overge
bracht door drie senatoren, en het
afgelopen weekeinde nog eens
herhaald door vijf vrouwelijke
Congresleden. Gevreesd wordt
dat dergelijke convooien in han
den zouden kunnen vallen van de
guerrilla, en gesuggereerd wordt
dat dit ook eigenlijk de bedoeling
van Washington zou zijn.
Machtspolitieke overwegingen
staan een verdere ontplooiing
van de hulpinspanning dan ook
nog steeds in de weg.
LA PAZ (AFP/Reuter/UPI) - Het
opperbevel van de Boliviaanse
strijdkrachten heeft gisteravond
tegengesproken dat kolonel Al
berto Natusch als president is af
getreden. Eerder op de dag was in
de Boliviaanse hoofdstad La Paz
officieel bekendgemaakt dat ko
lonel Natusch was teruggetreden
uit de functie die hij sinds de
staatsgreep van 1 november be
kleedde.
Het opperbevel van de strijdkrach
ten in Bolivia maakte gistermid
dag in een laatste communiqué
bekend dat Natusch nog in func
tie is en dat „het Boliviaanse leger
en de president van de republiek
wachten op het resultaat van de
gesprekken die zijn gehouden
tussen de strijdkrachten, het Bo
liviaanse congres en de arbei-
derscentrale, teneinde de natio
nale pacificatie te consolideren"
De tegenspraak heeft nogal wat
verwarring gezaaid in politieke
kringen in Bolivia. Waarnemers
in La Paz wijzen erop dat de Boli
viaanse arbeiderscentrale (COB)
zich donderdag al officieel uit de
besprekingen terugtrok.
Generaal Oscar Larrain, leider van
de delegatie die van het leger het
mandaat heeft gekregen in sa
menspraak met het congres een
oplossing te vinden voor de cri
sis, had in de nacht van donder
dag op vrijdag aangekondigd dat
met het neerleggen van hun func
ties door kolonel Natusch en door
de „constitutionele" president
Walter Guevara, „alle moeilijk
heden zijn opgelost. Het woord is
nu aan het congres".
Gisteren echter kwamen in de loop
van de dag successievelijk de mi
nister van voorlichting van Na
tusch, Gonzalo Riveros, en de
particulier secretaris van deze
laatste, Daniel Salamanca, de
verklaring van generaal Larrain
ontkennen. Beiden bevestigden
dat kolonel Natusch aan de
macht bleef. Riveros voegde
daaraan nog toe dat „het kabinet
van de president het resultaat van
de onderhandelingen afwacht,
die gaande zijn tussen het natio
nale congres en het leger". Dit
werd later nog eens onderstreept
door het communiqué van het
opperbevel.
„Na bestand geen grensoverschrijdingen meer'
LONDEN/LUSAKA (Reuter/UPI)
- Volgens een Brits plan, dat gis
teren op de Londense Rhodesië-
conferentie is voorgelegd aan de
strijdende partijen in het Rhode-
sische conflict, moet er binnen
hooguit zeven tot tien dagen na
het bereiken van algehele over
eenstemming een bestand kun
nen zijn geregeld in Rhodesië.
De conferentie kon hier gisteren
over gaan praten nadat donder
dag een beslissende doorbraak
was bereikt, doordat de guerilla-
leiders Van het Patriottisch Front
akkoord waren gegaan met de
Britse voorstellen om het gebied
naar onafhankelijkheid te voe-
De Britse voorzitter van de confe
rentie, Lord Carrington, stelde
gisteren in het bijzonder voor, dat
er vanaf de dag waarop het be
stand ingaat tot aan de dag van de
in Zimbabwe-Rhodesië te hou
den verkiezingen, van beide zijde
geen grensoverschrijdende mili
taire activiteiten zullen worden
ontplooid. De guerrillastrijders
opereren vanuit bases in de
buurlanden Mozambique en
Zambia. Voor toezicht op de na
leving van het bestand zouden
troepen uit Britse-Gemenebest-
landen zorg moeten dragen. Au
stralië, Nieuw-Zeeland en Fidji
hebben reeds contingenten toe
gezegd voor deze macht, waarvan
ook Britten deel zullen uitmaken
Krachtens het Britse plan zou er
een commissie in Salisbury moe
ten komen voor toezicht op de
naleving van het bestand. Deze
commissie zou moeten bestaan
uit een Britse militaire adviseur
als voorzitter en militaire verte
genwoordigers van de Rhodesi-
sche veiligheidstroepen en van
het Patriottisch Front.
Het Rhodesische opperbevel liet
gisteren nog weten dat het wat
zijn troepen betreft - „gedispli-
neerd als zij zijn" - desnoods ook
a la minute met de uitvoering van
een bestand kan beginnen. „Voor
de andere partij zou het mis
schien twee a drie dagen kunnen
vergen om de nodige instructies
doorgegeven te krijgen", zo werd
daaraan toegevoegd.
"Onzin"
De opvatting van het Patriottisch
Front, dat de guerrillatroepen tij
dens het bestand eenzelfde status
moeten hebben als .het rege
ringsleger, noemde de Rhodesi-
PARIJS (UPI)-De onttroonde dictator Jean Bedel Bokassa, die eens omge
rekend ongeveer vijftig miljoen gulden uitgaf om tot „keizer" van Cen-
traalafrika te worden gekroond, zegt blut te zijn.
„Ik heb geen cent meer over"zo zegt hij in een interview in het Franse
dagblad l'AuroreIk besta alleen nog maar dankzij de goede gaven
va n de president van Ivoorkust en heb alleen nog maar mijn pensioen als
voormalig kapitein van het Franse leger,zo zei hijBokassa ,die diaman
ten ten geschenke zou hebben gegeven aan de Franse president Giscard
d'Estaing bevindt zich sinds 25 september in ballingschap in Ivoorkust
nadat hij door een door de Fransen gesteunde staatsgreep was afgezet
naar aanleiding van zijn betrokkenheid bij het doden van scholieren
Eén van de voorwaarden voor de asielverlening door Ivoorkust aan hem
is, naar men meent, dat hij zich onthoudt van interviews en verklarin
gen.
sche opperbevelhebber, generaal
Peter Walls 'ronduit onzin'. Juist
op grond van deze gelijke status
is het Front donderdag akkoord
gegaan met de herziene Britse
voorstellen voor de overgangspe
riode. De opvatting van het front
is gebaseerd op de bepaling dat
de bevelhebbers van het rege
ringsleger en van de guerrilla
troepen rechtstreeks verant
woordelijk moeten zijn aan de
Britse gouveneur, die Rhodesië
tijdens de overgangsperiode be
stuurt. Maar volgens Walls kun
nen de guerrilleros daaraan geen
gelijke status ontlenen. Hij zei
ook nog dat zijn troepen de guer
rilleros in de gaten zullen houden
om te zien of ze zich aan het be
stand houden: 'Als iemand op
ons schiet zullen we ervoor zor
gen dat dit niet meer gebeurt'
Bij de onderhandelingen over het
bestand komt generaal Walls te
genover Josiah Tongagara, een
van de bevelhebbers van het
Front te zitten. Het leger van Sa
lisbury is ongeveer 45.000 man
sterk, de reservisten niet meege
rekend, terwijl het Front naar
schatting over zo n 15.000 guer
rilleros kan beschikken
Lof voor Thatcher
De Zambiaanse regeringskrant
Daily Mail heeft gisteren de Brit
se premier Margareth Thatcher
lof toegezwaaid voor haar rol bij
het beëindigen van het conflict in
Zimbabwe-Rhodesië. „Zij zal
niet alleen de historie ingaan als
de eerste vrouwelijke premier
van Groot-Brittannië maar ook
als de vrouw die slaagde waar
mannen faalden", zo zegt de
krant.
Volgens het dagblad faalden haar
voorgangers Wilson, Callaghan
en Heath, „omdat het duidelijk is
dat zij niet waren geïnteresseerd
in vrede in Zimbabwe, zolang de
blanken maar niet aan het kortste
eind zouden trekken"
DRAGUIGNAN (DPA, UPI) De
Westduitse miljonaire Maria-
Christina von Opel, ergename
van de miljoenen van het Duitse
Opel-concern, is gisteren door
een rechtbank in het Franse Dra-
guignan tot 10 jaar gevangenis
straf veroordeeld, wegens haar
aandeel in een lucratief drug-
smokkelnet aan de Franse Rivie
ra. De aanklager had vijf jaar
geëist. Haar medeplichtigen,
Westduitsers en Libanezen, kre
gen straffen van 16 jaar tot twee
jaar voorwaardelijk. Een ver
dachte werd vrijgesproken.
De groep was schuldig bevonden
aan smokkel van 2,5 ton hasj uit
Libanon naar Zuid-Frankrijk.
Zwarte Rhodesiërs groepen samen rond een verkooppunt van kranten in Salisburyom het laatste t
vernemen over de Rhodesiè-conferentie die in Londen wordt gehoudenLord Carrington kwam gisteren r
plan voor wapenstilstand in Rhodesie
GENÉVE (DPA, Reuter. UPI) - De
door VN-secretaris-generaal
Kurt Waldheim in Genëve geor
ganiseerde besprekingen over
het instellen van een gedemilita
riseerde zone langs de grens van
Namibië met Zambia en Angola
zijn gisteren geëindigd met uit
zicht op een akkoord.
Volgens Waldheims vertegen
woordiger Urquhart hebben zo
wel de Afrikaanse „frontlijnsta-
ten" Angola, Zambia, Botswana,
Mozambique en Tanzania als de
Swapo (de door Sam Nujomo
geleide Namibische bevrijdings
beweging) met het VN-plan inge
stemd.
Zuid-Afrika - dat zich tot dusverre
nooit in principe heeft gekant te
gen een gedemilitariseerde zone -
heeft enige bedenkingen tegen
het plan geuit. Zij zou met name
van de VN willen weten hoe zij
kunnen garanderen dat vreemde
troepen uit de gedemilitariseerde
zone blijven. De leider van de
Zuidafrikaanse delegatie, staats
secretaris Fournie, zou de resul
taten van de besprekingen eerst
willen voorleggen aan de rege
ring in Pretoria.
De vertegenwoordigers van de
„democratische partij" van Na
mibië. die pas na aandrang van
Zuid-Afrika door de VN werden
uitgenodigd, toonden zich over
het verloop van de besprekingen
tevreden. Eén van hen, Andreas
Shipanga, die leider is van de
„democratische Swapo" (een af
splitsing van de Swapo) zei dat
men „op de goede weg is"
VN-vertegenwoordiger Uruquart
legde er de nadruk op dat de be
sprekingen in Genève alleen gin
gen over het instellen van een ge
demilitariseerde zone. Het in
stellen van zo'n zone - die bedoeld
is om botsingen tussen Zuidafri
kaanse- en Swapotroepen te
voorkomen - moet volgens Uru
quart worden gezien als een „toe
voeging" aan het algemene plan
voor de onafhankelijkheid van
Namibië dat door de Veiligheids
raad van de VN is aanvaard.
JERUZALEM - Het Israëlisch mi
litair bestuur heeft de burge
meesters van de westoever van
de Jordaan en Gazastrook verbo
den vandaag een vergadering in
Gaza te beleggen. Ook hebben de
autoriteiten een collectieve hon
gerstaking van de burgemeesters
verboden, die solidariteit met
hun collega Basam Shaqa van
Nabloes zou moeten onderstre
pen. De afgetreden burgemees
ters zijn gewaarschuwd dat tegen
demonstraties en andere politie
ke activiteiten hard zal worden
opgetreden. De burgemeesters
mochten gisteren ook met bij de
Aqsa-moskee in Jeruzalem sa
men bidden.
Israëls minister van defensie
Weizman heeft in een televisie-in-
ter view gezegd de ontwikkeling
te betreuren. Hij verwacht roeri
ge maanden, maar hoopt dat de
onlust van voorbijgaande aard zal
zijn. Weizman zei bij de uitwij
zing van Shaqa voor een moeilij
ke keuze te hebben gestaan, om
dat hij persoonlijk tegen uitwij
zing van Shaqa is, doch zijn plicht
als minister van defensie die uit
wijzing noodzakelijk maakt. Vol
gens Weizman had hij Shaqa al in
augustus gewaarschuwd dat wet
tiging van terreur als strijdmid
del voor Israël onhoudbaar
De Arbeiderspartij en de
nisten zullen volgende week in
het Israëlische parlement, de
Knesset, een motie van wan
trouwen indienen in verband met
de Shaqa-zaak.
Oud-minister van buitenlandse za
ken Dajan heeft gisteren voor zijn
vertrek naar Amerika als zijn
mening te kennen gegeven dat
burgemeesters en anderen in de
bezette gebieden niet dienen te
worden gestrafd voor politieke
opvattingen.
Felipe Gonzalez:
(Van onze correspondent
Peter Hattink)
MADRID - Felipe Gon
zalez, secretaris-generaal van de
Spaanse socialistische arbei
derspartij (PSOE), heeft gisteren
op het vliegveld van Lissabon ge
zegd dat hij verwacht dat het
Tweede-Kamerlid Ruperez
spoedig wordt vrijgelaten. Rupe
rez werd zondagochtend door de
Baskische pressiegroep ETA-
Politico Militar ontvoerd. De
Spaanse socialist Gonzalez, die
gisteravond in Oporto een ver
kiezingsbijeenkomst van de Por
tugese socialistische partij (PSP)
Verwijdering
atoomkoppen
Gisteren berichtten wij dat
Bondskanselier Helmut
Schmidt heeft voorgesteld
eenzijdig 1000 atoomkoppen
uit West-Europa terug te
trekken. Daarbij werd ten on
rechte de indruk gewekt dat
dit voorstel van Schmidt los
staat van Amerikaanse plan
nen in die richting.
Een dergelijk voorstel is echter
al eerder van Amerikaanse
zijde gelanceerd.
bijwoonde, voegde er onmiddel
lijk aan toe dat geen enkele staat
moet wijken voor terreurmetho
de n
De familie van Javier Ruperez ont
vangt nog steeds betuigingen van
solidariteit uit allerlei bevolking
slagen in Spanje en uit alle uit
hoeken van de wereld. Gister
middag ontving mevr. Ruperez
solidariteitsbetuigingen van de
Nederlander Hans de Koster,
voorzitter van het Europese Par
lement. van Gabriel Jackson,
Amerikaans historicus en Span-
je-specialist en onder meer van
het arbeiderscomitè van de Ma-
drilleense metro
Twee mannen hebben gisteren de
38-jarige chef-administrateur
Juan Luis Aguirreurreta in Mon-
dragon met een paar mitrail-
leursaivo's gedood. Het slachtof
fer stond bekend als een serieus
en gereserveerd iemand, die geen
bandeu met politieke partijen
had. Op de plaats van het misdrijf
is een aantal kogelhulzen gevon
den van het type Parabellum. 9
mm. de munitiesoort die ETA-
Militar doorgaans b(j aanslagen
gebruikt.
Een politiecontrole bij Bilbao werd
gisteren vanuit een snel rijdende
auto met mitrailleurv uur be
stookt Bij deze aanslag liep geen
van de vijf politieagenten ver
wondingen op. Ook hier vond
men kogelhulzen van de muni
tiesoort, die ETA Militar ge
bruikt.
