Canadese 'Film Board
I bestaat veertig jaar
Hair als film: sfeer van
toen met een boodschap
Nederland presenteert filmprogramma
Prophecy: rampenfilm
met een actueel sausje
f a iir JÈF a
VRIJDAG 16 NOVEMBER 1979
Forman verfilmt geruchtmakende musical
Eind jaren zestig: de jeugd in be
roering. Mei-revolutie in Parijs,
rellen op de Dam, protest tegen
Vietnam, Jimmy Hendrix, Rol
ling Stones. De generatiekloof
gaapt als een onoverbrugbaar
gat. En als uiting van dit alles is
daar ineens de musical Hair,
waarin de jeugd zichzelf herkent,
waarin tegen alle heilige huisjes
wordt geschopt. Acteurs kleden
zich uit op het toneel, de teksten
zijn provocerend, het genot van
marihuana en LSD wordt luid
aangeprezen. Flower power, hare
krisjna en vooral "maak liefde,
geen oorlog". Want Vietnam
woedt in alle hevigheid door.
Die sfeer van toen heeft Milos For
man, tien jaar na dato, uitstekend
in een film weten te vatten.
"Hair" heeft dat frisse van toen,
maar dan is er nog een verhaal
bijgekomen. Dat is het verhaal
van de Amerikaanse cowboy die
naar Vietnam moet, maar door
zijn hippievrienden aan het twij
felen wordt gebracht.
De bloemenkinderen van toen ko
men opnieuw tot leven, met het
Newyorkse Central Park als de
cor. Hetzelfde Central Park, waar
in die jaren de protestconcerten
werden gegeven.
Claude John Savage) komt daar als
groene cowboy uit Oklahoma te
recht, enkele dagen voor zijn mi
litaire opleiding begint. Hij wordt
opgevangen en meegesleurd
door Berger, Gene, Woof en kor
nuiten, die geen heil zien in de
oorlog. Overigens zijn zij niet zo
politiek bewust dat zij echt in op
stand komen tegen Vietnam.
Hun protest bestaat slechts uit
het op ludieke wijze aanschop
pen tegen de gevestigde orde.
Claude gaat toch de opleiding voor
Vietnam volgen. En als hij op het
punt staat te worden uitgezon
den, komen zijn hippievrienden
hem nog eens opzoeken. Het ini
tiatief daartoe wordt door Berger
genomen. En door een samen
loop Van omstandigheden wordt
dat Berger fataal.
Dat is de boodschap die Forman in
zijn vertolking heeft verweven.
De argeloze, blijmoedige bloe
menkinderen zijn de dupe ge
worden van de gevestigde orde.
Althans sommige van hen. Want
de andere hippies hebben het la-
t^n gebeuren. Die zijn nu zelf die
gevestigde orde geworden met
hun goedbetaalde baan en hun
kleurentelevisie. Hun protest
was te zwak en hield geen stand.
Deze toevoegingen van Forman
maken "Hair" anders dan de oor
spronkelijke musical. Dat moet
ook wel, want ondanks de gave
reconstructie, zou dat gegeven
alléén te weinig zijn geweest, te
F A V JOT A
"Hair"; regie: Milos For
man; hoofdrollen: Treat
Williams, Annie Golden
en John Savage; Lido 1,
Leiden; alle leeftijden.
iiiiimiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiii
vlak. Een nostalgische film met
wat liedjes. Met niet veel meer om
het lijf dan "Grease"
Forman zet een domper op de vro
lijke herkenning van een vervlo
gen periode. Terecht. Tien jaar na
"Hair" en bijna tien jaar na Viet
nam, hebben we kunnen consta
teren dat er niet zoveel is over
gebleven van die ludieke, blij
moedige flower power-jeugd van
toen.
Het is niet voor niets dat Forman
zijn film beschouwt als een on
derhoudende documentaire. Een
verslag van een periode die - he
laas en gelukkig tegelijk - voorbij
ANNEMIEK RUYGROK Enkele acteurs vanMilos F om
en Cheryl Barnes.
"Hair" v X.n.r .Treat Williams, Beverly d'Angela, Annie Golden,Don Dacus
i
UTRECHT (GPD) - In hetzelfde jaar dat de discussies
over het plan voor het nationale filmcentrum in Neder
land in alle hevigheid losbarsten, viert men dit jaar in
Canada het 40-jarige bestaan van de "National Film
Board of Canada" (NFB). Ter gelegenheid hiervan
wordt deze maand in Nederland een breed opgezet film
programma gepresenteerd, georganiseerd door de
Haagse stichting Bzztóh en het Nederlands Filmmu
seum.
"Het monster zal weer toeslaan. Er
is geen ontkomen aan". Zo luidt
het krakkemikkige versje dat ons
lekker moet maken voor de film
Prophecy. Het bedoelde gruwel-
beest is het produkt van lozing
van kwik in een rivier in de Ame
rikaanse staat Maine. De papier
fabriek blijkt daarvoor verant
woordelijk en de man die dat
ontdekt is een regeringsambte
naar, Rob Vern. Hij is in Maine
om daar een ruzie te beslechten
tussen de bewuste fabriek en een
groep Indianen, die vrezen voor
hun prachtige bos.
Een rampenfilm met een actueel
sausje, dus. John Frankenheimer
werd aangetrokken om het ge
heel te verbeelden en de ei-varen
regisseur (zijn laatste twee films
waren French Connection II en
Black Sunday) doet dat heel ver
dienstelijk. Ook de rolbezetting
(met vrijwel onbekende mensen)
is heel behoorlijk. Daarentegen is
''lik ''Hllh 'H
Prophecy; regie: John
Frankenheimer; hoofdrol
len: Talia Shire en Robert
Foworth; theater: Luxor;
16 jaar.
iiiiiimiiiiiiiiiimimiiiiiiiiii
het verhaal te zwak om nu van
een geslaagde film te kunnen
spreken.
BART JUNGMAN
De oprichting van de NFB in 1939
was een fraai staaltje van vooruit
strevende cultuurpolitiek. De
Canadese overheid nodigde de
befaamde Schotse documentaire
filmpionier John Grierson uit de
organisatie van alle overheids-
filmactiviteiten op zich te nemen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog
groeide de NFB uit tot een be
langrijk instrument in de propa
gandamachine van de geallieer
den. Toen het oorlogsgeweld
voorbij was werd het mandaat
van het nieuwe staatsbedrijf in de
wet vastgelegd: de NFB zou "Ca
nada uitleggen aan de Canadezen
en aan de wereld".
In het begin beperkte de produktie
van de Film Board zich tot docu
mentaires en onderwijsfilms. In
de jaren '40 en '50 werden de dooi
de Film Board geproduceerde
films in alle uithoeken van Cana
da vertoond. De populariteit van
de Film Board rustte mede op een
beleid dat alle films gratis ter be
schikking stelde.
Ook in het buitenland groeide de
faam van dit overheidsbedrijf,
niet in de laatste plaats door de
activiteiten van animatiefilmer
Norman MacLaren. Canada was
in de wereld de kampioen ge
worden van de documentaire- en
animatiefilm.
In 1959 kreeg de NFB mede door de
opkomst van de televisie een ge
voelige klap, toen de overheids
radio- en televisieomroep (CBC)
de produktie- en distributie-mo
nopoliepositie van het staats-
filmbedrijf doorbrak.
De grote zwakte van de NFB werd
toen ook duidelijk. Het bedrijf
bleek totaal overgeleverd te zijn
aan de politieke en economische
veranderingen die zich voorde
den terwijl de status van over
heidsbedrijf het belette commer
cieel te concurreren met de parti
culiere filmbedrijven. Daarnaast
klaagden de laatsten steen en
been over wat ze noemden het
bederven van de markt door de
NFB. Het gevolg hiervan was dat
de overheid steeds kariger werd
met financiële middelen.
Allemaal minder vrolijke berichten
in het jubileumjaar van een insti
tuut, waarvan de Amerikaanse
documentarist Fred Wiseman
zei: "De documentaires van de
NFB maakten mij bewust van de
mogelijkheden van het me
dium". Het internationale presti
ge van de NFB is enorm, met
produkties die de afgelopen j aye n
drie Oscars wonnen en zes Oscar
nominaties kregen, in Cannes
drie Palmes 'd Or en talrijke an
dere prijzen over de hele wereld.
Het zal duidelijk zijn dat de NFB
ondanks alle moeilijkheden veel
heeft bijgedragen tot het verbete
ren van het filmklimaat in Cana
da.
Deze maand dient zich voor ieder
een de mogelijkheid aan zich te
vergewissen van de kwaliteiten
van de NFB-film. Het op 8 no
vember begonnen NFB-festival
bevat een uitgebreid programma.
De films krijgen een roulement
langs filmhuizen in Den Haag,
Amsterdam, Utrecht, Breda. Den
Bosch, Amersfoort, Tilburg en
Rotterdam, Antwerpen, Wuge-
ningen en Delft.
Het programma bestaat ih hoofd
zaak uit Engelstalige films (niet
ondertiteld) en is in thema's in
gedeeld. De bijdragen van Ne
derlandse filmmakers aan de
NFB, zoals Co Hoedeman (de Os
car 1978 winnende animatiefilm
The Sand Castle), Joris Ivens
(propagandafilm uit 1943, Cor
vette Port Arthur), Nico Crama
en Paul Driesen, wordt voor het
voetlicht gebracht.
Er zullen films te zien zijn uit de
oorlogsjaren. Een overzicht van
de vermaarde, animatiefilms,
waaronder Special Delivery (die
dit jaar een Oscar won), een be
rustend doch geestig filmpje dat
in zeven minuten een avondvul
lende "hoeveelheid verwikkelin
gen op de kijker loslaat".
In het onderdeel vrouwenfilms is er
een documentaire: Eve Lambert
yan Margaret Wescott over de as
sistente van Norman McLaren.
De film toont een innemende on
afhankelijke vrouw die op een
jaloers makende manier de ou
derdom tegemoet treedt, gedre
ven door een enorme creativiteit.
The ballad of Crowfoot uit de
Challenge for Change-program-
ma met op "verandering en be
wustwording gerichte films" is
de door een indiaanse filmploeg
samengestelde grafische ge
schiedenis van het westen van
Canada. Heel aangrijpend is de
korte gedramatiseerde Revolu
tions Orphans waarin de pijn
voelbaar wordt gemaakt veroor
zaakt door de kloof tussen de
Hongaren die na de opstand van
1956 het land ontvluchtten en zij
die achter bleven. In de dooi
John Smith geregisseerde film
werd gebruik gemaakt van au
thentiek materiaal.
Van de befaamde documentarist
Donald Brittain is in het onder
deel kunst een reconstructie te
zien van leven en dood van de le
gendarische Engelse schrijver
Malcolm Lowiy, en zijn boek
Under the Volcano. Voor Volca
no werd op lokatie gefilmd in
Mexico (waar het boek zich af
speelt). de Verenigde Staten, En
geland en Canada. Via interviews
met vrienden en kennissen van
Lowry ontstaat het beeld van een
man die gevangen is geraakt in
een zelf gemaakte hel. Stukken
uit Lowry's boek worden op on
navolgbare wijze gesproken door
de acteur Richard Burton.
Het festival wordt begeleid door
een brochure waarin een over
zicht wordt gegeven van de ge
schiedenis van de NFB en alle
thema's uitgebreid worden be
sproken.
Avalanche
Express: een
matige thriller
'''Hill,. M«l||||h 'H
F J\F JKT d
Avalanche Express; regie:
Mark Robson; hoofdrol
len: Rohert Shaw en Lee
Marvin; theater: Euro 4
(Alphen); leeftijd: 12
jaar
iiiiiiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Avalanche Express zou je min of
meer kunnen beschouwen als
een ode aan Hollywood-regis
seur Mark Robson (o.m. Earth
quake). Tijdens de opnamen voor
deze spionagefilm overleed de
Canadees aan een hartaanval,
waarna het karwei door een an
der werd afgemaakt. Helaas voor
Robson is het een wéinig verhef
fend eerbetoon geworden. On
danks de aanwezigheid van
duurbetaalde sterren als Lee
Marvin, Maximilian Sehell en
Robert Shaw komt Avalanche
Express nauwelijks uit boven het
niveau van een gemiddelde tv
Met onder meer The Chase en
Roma is het filmaanbod de
komende week op de buis
weliswaar niet overdadig,
maar kwalitatiel' niet slecht.
Arthur Penns The Chase die
maandagavond via Neder
land 1 wordt uitgezonden,
kent een sterke bezetting.
Naast Marlon Brando zijn
daar Jane Fonda, Angie Dic
kinson en Robert Redford.
Penn trok halverwege de ja
ren zestig vooral de aandacht
met Bonnie and Clyde (1967).
terwijl The Chase ('66) die ze
ker zo sterk was wat geruis
loos de bioscopen langs ging.
Roma van Federico Fellini is
een sfeervol portret van de
Italiaanse hoofdstad. De film
kent niet echt een verhaal,
maar wil aan de hand van los
se fragmenten uit het heden
en verleden het gezicht van
Rome schetsen. Dinsdag
avond op België 2
Ook op de Belgische tv (1) een
Belgisch-Nederlandse speel
film (en niet de slechtste) Pal
lieter. Regie Roland Verha-
vert met hoofdrollen van Ed
dy Brugman en Jacqueline
Rommerts.
Tenslotte vertoont de KRO
donderdag via Nederland 1
een wat minder bekende En
gelse film The Quiller Memo
randum, waar achter interes
sante namen blijken te
schuilen. Harold Pinter bij
voorbeeld tekende voor hel
scenario en ook bekende ac
teurs als Alec Guinness, Max
von Sydow en George Segal
verleenden hun medewer
king aan deze produktie.
Hel programma:
ZATERDAG: De smokkelaars
ZONDAG De onverwachte
eenzaamheid van Konrad
Steiner; 14.50 uur; Dtsl. 2 (re
gie: Kurt Gloor).
MAANDAG The Chase; 20.20
uur; Ned 1. Fotografie; 21.15
uur; Dtsl. 3 (regie: Pal Zol-
nayDe laatste dagen; 23.00
uur: Dtsl. 1 (regie: Gianfranco
Mignozzi met Claudia Cassi-
lelli]
DINSDAG: Roma; 21.05
van Moonfleet; 14.30 uur;
Bel. 1 (regie: Fritz Lang met
Stuart Granger). The Shoot-
ist; 22.25 uur; Dtsl. 1 (regie
Don Siegel met John Wayne).
Vavra). Rovers en genda
mes; 22.05 uur: Dtsl 3 uegu
Maria Monicelh)
DONDERDAG The Quiller
Memorandum; 19.50 uur;
Ned. 1 Ivy; 20.15 uur. Dtsl 3
(regie: Sam Wood met Joan
Fontaine).
VRIJDAG Pallieter;20.15uur.
Dtsl 1 The palm beach sto
ry; 20.15 uur; Dtsl 1 (regie
Preston Sturgos met Claudet
te Colbert). Girolimoni, het
monster van Rome; 23 20
uur. Dtsl. 2 (regie: Damiam»
Damiani met Ni no Man lied n
PAGINA 11
l"Mi.i|l||
Blijvers
"Gejaagd door de wind" Langdu
rig epos, Camera, Leiden, Euro 1,
Alphen.
"Alien" - Monster in de ruimte, Lido
"Die Ehe der Maria Braun"
Boeiend gegeven boeiend vertolkt.
Lido 3, Leiden
"Grijpstra& De Gier" Koene poli
tiemannen, Studio. Leiden
"Kort Amerikaans" Jan Wolkers
weer verfilmd, Trianon, Leiden.
"The Wiz" - Sprookje als film-me
cal. Euro 2, Alphen
"Escape to Athena" - Avontuur, I
ro 3, Alphen.
Rex
"Zeven dagen voor de complete
verleiding" - Dat valt dan nog wel
mee. Leiden.
Nachtfilms
"Cousin cousine" - Camera, Leiden.
"Memorandum van een porno
prins" - Rex, Leiden.
"Sex-lekkerbekken" - Euro 1 en 2,
Alphen.
'The battlestar Galactica" - Euro 3,
Alphen.
"Coma" - Euro 4, Alphen.
Den Haag
Street" - Apollo 2, 12 jr.
"Gestolen goed gedijt niet" - Asta
(463500), al.
"Kort Amerikaans" - Bijou (461137),
16 jr.
"Quadrophenia" - Calypso (463502),
12 jr.
"Die Ehe der Maria Braun" - Camera
(467200), 16 jr.
"Escape from Alcatraz" - Cineac 1
(630637). 16 jr.
"LessoeursBronte "-Cineac2.16jr.
"Escape from Alcatraz" - Corso
(467200), 16 jr.
"City on fire" - Du Midi (855770), 12
jr-
"Hair" - Euro (667066). al.
"Hair" - Metropole 1 (456756). al.
La Luna" - Metropole 2, 16 jr.
"Grijpstra de Gier" - Metropole 3,
12 jr.
"Schiet niet op de tandarts" - Me
tropole 4, al.
"Moonraker" - Metropole 5, 12 jr.
"Halloween - Odeon 1 (462400), 16
jr.
"A little romance" - Odeon 2, al.
"Alien" - Odeon 3, 16 jr.
"And now for something completely
different" - Odeon 4, 12 jr.
"Memoires van een pornoprins"-Le
Paris 1 (656402), 18 jr.
"Pornodriften" - Le Paris 2, 18 jr.
"De amoureuze orgiën van mr. O" -
Le Paris 3, 18 jr.
Passage (460977). 16 jr.
Amsterdam
"-Alfa 1(278806),
"KortArr
16 jr.
"Saint Jack" - Alfa 2. 12 jr.
"L'lngorgo" - Alhambra 1 (233192),
16 jr
"Zwart en wit in kleur" - Alhambra
2, al.
"The Wanderers" - BeUevue Cine
rama (234876), 16 jr.
"Gestolen goed gedijt niet" - Calyp-
"Meatballs" - Calypso 3, al.
"De porno(b)engel" Centraal
(248933), 18 jr.
"Escape from Alcatraz" - Cineac
Damrak 1 (245648), 16 jr
"Chinatown" - Cineac Damrak 2, 16
jr-
The main event" - Cineac (243639),
"Prepares! vos mouchoirs" - Cine-
Cmei
16 jr.
"Opni
"Est
Cir
16 jr.
from Alci
International (151243). 16 jr
Hair" - City 1 (234579), al
"La Luna" City 2, 16 jr.
"Outrageous" - City 3. 16 jr.
'Une belle fille comme moi" City4.
16.)
itucky fried movie City 5, 16
in attack of the phantoms
Alien" - City 7. al.
Moonraker Corso (2345611. 12 jr
"Gestolen goed gedijt niet" Du Mi
di (723653), al
"The love bug" Flora Disney
(230469), al.
"Vrouw tussen hond en wolf' - Kri
terion (231708). al
'Quadrophenia Leidsepleinthea-
ter 62359091, 12 jr.
"Escape from Alcatraz" - Noggerath
(2306551, 16 jr
n Fantastisch bordeel" Pansien
(248933), 18 jr
Alien" - Rembrandtpleinthpater 1
(223542), 16 jr
"Schiet niet op de tandarts" Rein
brandtpleinthcatcr 2. al
"Where eagles date - Rialtc
(723488). 12 jr.
"The China Svndrome" - Rivoi:
(723488) al.
The Wiz" Roxv (232809). al.
Ligabue' Studio K (231708) lOji
Russische filmweek in The Movies
(245790).
Ia-s petites fugues" The Movies
Tusi
16 jr
Apocalypse
(262633), 16 j
"Grijpstra De Gier" - Tuschinski
2. 12 jr.
Du- Ehe der Maria Braun" - Tu
schinski 3, 16 jr
In de ban an de ring" - Tuschinski
4. al
A littleroms
Une histoin
(237460). 16 i
;i 5,al.
