Een tweede
huis in
Frankrijk?
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1979
PAGINA 25
vroegere Zuidlimburgse ba-
zareigenaar Ludwig Krab-
huis.
Als ik het kampement in okto
ber bezoek, is de rust er te
ruggekeerd, een enkele late
vogel rust nog terzijde van
zijn caravan, de lucht is door
schijnend blauw, de druiven
hangen zwaar. Toch is de kor
te historie van dit „Rosarium"
symbolisch voor een combi
natie van halve oplichterij en
hele onkunde, die talloze
vakantiegangers tot wanhoop
en razernij heeft gebracht, en
niet alleen hier.
Ik word ontvangen door Krab-
huis' schoonzoon Wim Hof
stede en zijn vrouw Ellis in
een wat zorgelijke woonkeu
ken, die bewijst dat de Rose-
raie niet alleen rozegeur heeft
verspreid. Nadat het gezin
Krabhuis de bazar vaarwel
had gezegd, kocht vader het
stuk bij Argelès om er een
bungalowkamp te beginnen,
in de veronderstelling dat dat
wel allemaal vanzelf zou
gaan.
Sta-caravans
Krabhuis liet zich inpalmen
door de firma Hopecombe,
die vanuit Engeland sta-cara-
vans leverde, die ook poogde
te verhuren en ook in Nice en
Cannes ziin praktijken uitoe
fende. Sta-caravans zijn in fei
te huizen, hun ondervoede
wieltjes dienen er alleen toe
verslepen mogelijk te maken.
En ze kunnen tot gigantische
afmetingen uitgroeien.
Als de caravans van Hopecom
be werkelijk in Argelès arri
veren, ontbreekt er meestal
wel het een en ander aan. De
eerste kopers zijn Britse art
sen en intellectuelen die het
thuis moeten doen met het
inkomen van een grutter in
Nederland en niet rijp zijn
voor projecten als „Vast
goed" in St.-Raphaël. Dan
komen ook de Nederlanders
zonder geld en de Nederlan
ders op zoek naar avontuur.
De sta-caravans kosten zo'n
18.000 gulden en verhuur tot
een flink bedrag wordt in uit
zicht gesteld.
Maar er klopt geen barst van. De
familie Krabhuis, die juri
disch alleen met het terrein en
niets met de caravans te ma
ken heeft, loopt toch ge
schrokken als tovenaarsleer
lingen heen en weer om het
ergste leed te verzachten van
gezinnen die na een reis van
-1500 kilometer hun onderdak
niet vinden.
Na een jaar „Hopecombe" weet
Krabhuis zich van de desa
streuze firma te distantiëren.
Het tweede bedrijf van de tra
gikomedie zet in met de
komst van meneer Van Zeist
uit Twisk. Een van de Neder
landers die ik, nog nagenie
tend van de zomer, naast zijn
sta-caravan (overigens zit
tend) aantref, vertelt me dat
Van Zeist kaartjes met be
schikbare caravan plaatsen
liet circuleren terwijl er voor
die plaatsen geen sta-vergun-
ning bestond. Bovendien be
ging Van Zeist de slordigheid
de door hem voor de caravan-
bezitters geïnde huur niet
door te geven.
Mijn zegsman wachtte na jaren
nog steeds op dit in uitzicht
gestelde rendement. De in
mensenkennis en organisa
tiekunde te kort schietende
Krabhuis ontdeed zich ook
weer van Van Zeist, terwijl
Ellis Hofstede-Krabhuis nog
de wijsheid heeft veront
schuldigend, doch hoofd
schuddend uit te brengen dat
„maar weinigen de weelde
van het geld dragen kun-
Ook de door Van Zeist gelever
de sta-caravans - ditmaal van
de firma Harryvan in Boven-
karspel - blonken uit door
onvolledigheid, of in het erg
ste geval door totale afwezig
heid. Van Zeist had evenmin
een hoge dunk van de nood
zakelijke invoerdocumenten,
waarover een aantal van zijn
klanten dankzij zijn nalatig
heid nog steeds niet beschik
ken, wat van een latere ver
koop in Frankrijk een du
bieuze zaak maakt
Geur
De Roseraie verspreidde de du
bieuze geur van namaak-op-
timisme die ook in bepaalde
door avonturiers geleide reis
bureaus hangt en waarvan de
klandizie wachtend op duis
tere luchthavens overnacht.
Het verband is niet ver met
het overigens Nederlandse
„Sunline Holiday System",
dat even verderop in het
kamp Costa Rouge stukjes
grond aan caravanbezitters
heeft verkocht op plaatsen
waar een openbare weg is uit
gezet.
De meest recente fase in het
drama-Krabhuis is ingeleid
met de komst van een oud
medewerker van Hopecom
be, meneer Van de Glind. Van
de Glind heeft een kantoortje
in Argelès geopend waar hij
„verkoop en huur van cara
vans" aanprijst. De bezoeker
wordt er ontvangen door een
onbedorven kijkende blon-
dinette en het arbeidsterrein
is er groter dan dat van het
Krabhuis-rosarium al
leen.
De Nederlandse caravanbezit
ters daar probeert hij ertoe
over ie halen hun verhuur en
onderhoud aan hem over te
laten, maar de Nederlanders
zijn niet ten onrechte wat
schichtig. Wellicht wekt Van
de Glind ook te veel de indruk
dat hij de enige uitweg biedt.
Toch wordt over zijn persoon
in het contact tussen de Ne
derlanders en Krabhuis met
geen woord gerept De geteis
terde familie houdt nu de
adem in: „Misschien wordt
het toch nog wat ten slot
te".
In het kantoortje met medede
lingen aan de geachte cliën-
tèle in drie vreemde, maar ui
terst krom ges'chreven talen,
kan de schoonzoon van
Krabhuis een standaardcon
tract niet meer voor me pro
duceren. Buiten spelen de
laatste kinderen in het zwem
bad, dat na jaren modderen
eindelijk met water is gevuld,
en dat er niet op een of andere
manier weer uitloopt. De Ho-
pecombe-caravans staan keu
rig onder het lover. Vele van
de Nederlandse Harryvan-
produkten zijn geheel bloot
gesteld aan de blauwe lucht.
Toch merkte men in het Van
de Glind-kantoortje op: „Het
is hier zo warm dat je op een
caravanterrein onmogelijk
zonder bomen kunt".
De moraal is hier ook weer sim
pel, en de raad niet duur te
ken nooit iets zonder ter
plaatse te hebben onderzocht,
zonder de consul te hebben
geraadpleegd, of in ons land
de ANWB. De beste bron blij
ven toch lotgenoten, die uit
schaamte hun grootste ver
gissingen ook niet meteen
aan de grote klok zullen han
gen.
Langs de Middellandse Zee zijn
overal de rozen echt en de zon
schijnt er voor iedereen. Bo
nafide bouwers, maar ook
knoeiers en oplichters staan
overal klaar om de vluchte
lingen voor de Nederlandse
regen en de Nederlandse be
lastingen op te vangen. Voor
wie werkelijk in de val trapt,
geldt meedogenloos het mo
derne Nederlandse gezegde:
„Eigen schuld, dikke bult",
wie aan de val ontsnapte, luis
terde naar de wat belegen
kreet Rustig aan, dan breekt
het lijntje niet" Ouk morgen
schijnt immers de zon nog,
van Argelès tot Cannes.
ST.-RAPH AEL - De man
Twee van de luxueuze appartementsgebouwen langs de boulevard in St.-Raphaël worden gefinan
cierd door „Vastgoed", een dochteronderneming van de Fries-Groningse Hypotheekbank, samen
met de „Fortress"-groep.
Vanuit ons land wordt de verkoop van deze complexen - „Beau Rivage" en „Le Mexico" geheten -
geregeld door de zgn.Kokgroep in Rotterdam. Ter plaatse is de verkoop in handen van makelaar
Charles Omédée. Kok meldt in zijn brochure trots: „Wij regelen uw bezichtig ingsreis en staan u ter
zijde bij de vervulling van de formaliteitengeven advies over fiscale, juridische en hypothecaire
aspecten". Nu is meneer Omédée dichter bij de bron dan meneer Kok en die kan dan ook niet alles
weten.
Als de. trommelende Nederlander het kantoortje heeft verlaten, hoor ik de achtergrond van de opwin
ding. Kok had de man een aparte garage beloofd en in ruil daarvoor verteld dat de bij het
appartement behorende garage in het souterrain makkelijk zou kunnen worden verkocht. Maar dat
kon nu juist niet, want hij maakt onverbrekelijk deel van het appartement uit. Man boos.
Een incident dat kenmerkend is voor het doen van zaken op de lange afstand.Inhet bureel van meneer
Omédée geeft een voortreffelijk Nederlands sprekende mevrouw me de eerste serie raadgevingen die
alle Nederlandse aspirant-kopers uit hun hoofd moeten leren (en niet alleen voor het geval ze in
Frankrijk kopen).
Juan les Pins, de appartementsgebouwen
rijzen uit de boulevard
trommelde met zijn
vuisten op de maquette
en herhaalde op dram
merige toon: „Ik wil de
notaris nu!" De me
vrouw van het huizen
verkoopkantoortje
bleef uiterlijk kalm en
antwoordde als een ge
duldige verpleegster
dat zelfs in St.-Raphaël
notarissen niet zomaar
uit de lucht komen val
len. Wilde meneer niet
tot na de lunch wach
ten? „Toch word ik hier
voor de gek gehouden",
sprak de verontwaar
digde Nederlander; hij
nam de welgevulde arm
van zijn vrouw en wan
delde naar buiten, om
na een lawaaiige start in
zijn Mercedes om de
hoek te verdwijnen.
Daar scheen de zon op
de zee en de palmen en
de terrasjes.
St.-Raphaël haalt ver
licht adem in oktober,
al blijven ook dan nog
de Duitsers komen. Te
gen de blauwe lucht
draaien oranje kranen
boven grijze betonske-
letten. In het haventje,
zijn de plezierjachten
aan de winter overgela
ten. Ook Nederlanders
zoeken hier een plaatsje
in de zon, weg van Ne
derland, weg van de fis
cus. Toch is lang niet
iedereen meteen tevre
den met wat hij heeft
gekocht.
Reclamebord in
St. Raphael voor
o.m. Beaurivage en
Le Mexico, in aanbouw
voor 'Yastgoed'. Naïeve
aanprijzing van de werkelijkheid: een
nieuw Manhattan aan de Middellandse Zee.
Omdat in vele gevallen meer
dan één verkoopkantoor zich
met een nieuw project bezig
houden en ieder voor zich zo
veel mogelijk opdrachten in
de wacht wil slepen, probeert
men de klant wel eens over te
halen in plaats van hem te
overtuigen. De Kokgroep or
ganiseert bijvoorbeeld vlieg
tochten van een dag op en
neer naar St.-Raphaël, waar
de aspirant-kopers op een
wellicht wat al te feestelijk
filmpje worden getracteerd
en op een te snelle tocht langs
de bouwprojecten.
Iedere kenner van het probleem
zal een koop-enthousiast ech
ter bezweren op eigen houtje
en minstens een week in de
buurt van zijn keus rond te
dwalen en eerst alle stenen
om te keren alvorens tot een
beslissing over te gaan. Wie
vijf ton kan besteden aan eni
ge bescheiden ruimtes met
balkon in een betontoren,
heeft ook de middelen zich zo
te informeren dat hij later op
niemand anders meer boos
kan zijn dan op zichzelf.
In dit verband wijst de me
vrouw in het kantoortje van
de heer Omédée me ook op
het taalprobleem. Er zijn nu
eenmaal Nederlanders die
niet willen weten dat ze de
helft niet verstaan van wat de
Fransen hen vertellen. Ze
knikken dan maar uit wan
hoop ,ja", tekenen, en het
kwaad is geschied. De meeste
Nederlandse consulaten
kunnen zorgen voor uitste
kende vertalers, en een bona
fide Franse notaris zal ook be
slist niet tot voorlezing van de
koopakte overgaan als hij er
niet zeker van is dat de Ne
derlandse koper zijn potjesla
tijn begrijpt.
Moord
Op de bouwprojecten van Vast-
goed-Fortress is overigens
niets aan te merken. Men kan
er sentimentele bezwaren te
gen hebben dat we bijdragen
aan de moord op St.-Raphaël,
dat over enkele jaren nog
voornamelijk uit luxe wol
kenkrabbers zal bestaan,
maar de gunstige uitzonde
ringspositie van de projecten
„Beau Rivage" en „Le Mexi
co" is dat ze werkelijk langs
de boulevard liggen. Als de
bewoners de route nationale
nr. 98 zijn overgestoken zon
der verpletterd te worden,
kunnen ze de hele dag met
hun voeten in de zee blijven
zitten.
De bouwwerken zijn bovendien
het produkt van Franse aan
nemers en architecten die
uitgaan van de voorschriften
voor elektrisch verwarmde
appartementen. Dat wil zeg
gen dubbele beglazing en ex
tra dikke muren. St.-Raphaël
is „een plaats Ln de zon waar u
zich thuis zult voelen" (in het
Kok-proza) en {ie via zwarte
bronnen opgewelde luxe van
de Nederlandse welvaarts
staat glinstert er moeiteloos
in de blauwe zee.
Oorzaak van oprecht verdriet
zijn niet bonafide bouwers.
Het zijn vooral de Nederlan
ders die geen tonnen kunnen
laten rollen en niet in een
Mercedes rijden, en die extra
moeten uitkijken met het ko
pen van onroerend goed in
Frankrijk (en waar ook
niet).
De keus valt al gauw op iets dat
niet meer is dan een vakan
tiehuis, en wie de principiële
raad niet opvolgt eerst zelf te
gaan kijken, komt dan al
gauw in de verkeerde boot.
Omdat in vele gevallen de
contracten al op de tekening
alleen worden afgesloten,
dient het eigen onderzoek
grondiger te zijn, waarbij men
zich niet door welklinkende
namen om de tuin moet laten
leiden.
Een triest voorbeeld van een
bedrieglijk spel met namen
was de zgn. samenwerking
tussen „Vlakland" en de Hei
demaatschappij, zo vertelt me
een Nederlander die een
Vlakland-huis voor perma
nente bewoning gekocht
heeft in St.-Jacques even bui
ten Grasse, ten noorden van
Cannes. Ook deze zegsman
voer uitsluitend op de teke
ning en op het vertrouwen
inboezemende baken van de
Heidemaatschappij, die „met
Vlakland de oplevering vol
gens overeenkomst garan
deert" (aldus de folder).
Mijn al jaren in Frankrijk gesta
tioneerde zegsman schrok al
enigszins tijdens een dinertje
„a titre privé" met de Vlak-
landbaas, die er bij het des
sert, wat loslippig geworden,
uitflapte dat hij „binnen vijf
tien jaar binnen" wilde zijn.
En hij schrok nog meer toen
de Heidemaatschappij elke
verantwoordelijkheid van de
hand wees toen de eerste
klachten dienden te worden
gemeld.
Ook hier was een van de
problemen geweest dat de
aspirant-kopers waren bin
nengeleid in een riant gelegen
modelhuis en dat ze te snel tot
de koop waren overgegaan.
Beknibbeld
Hoewel elektrisch verwarmd, is
in St.-Jacques niet aan de
voorschriften voor bouw in
elektrisch verwarmde huizen
voldaan. Dat door de bouwer
op alles is beknibbeld, blijkt
uit de anekdote van de dorp
stimmerman die later beken
de dat zijn ontwerpvoordeur
als „te goed" was afgewezen
door de man die binnen vijf
tienjaar binnen wilde zijn. De
dikte van de deur werd tot
zoiets als de helft terugge
bracht en is nu niet meer dan
een soort piepende en klem
mende groen-houten kast
deur.
Omdat naar Franse zede de
sleutel van het huis pas wordt
overgegeven na betaling van
de gehele koopsom, hadden
de bewoners niets meer ach
ter de hand om Vlakland mee
te dwingen toen ze er eenmaal
in zaten. En nu - vier jaar na
St. Jacques de Grasse: vlakkelands revolutiebouw, niet voor de winter. "Heidemaatschappij keek de
andere kant uit".
Argelès sur Mer: Sta-caravan in de Roseraie. Zonder bomen in de zomer niet uit te houden.
de aankoop - circuleert onder
de bewoners een hele waslijst
van klachten. De kernklacht
is een ontoelaatbaar vochtig
heidsgehalte dat, naar men
aanneemt, wordt veroorzaakt
door de slechte en te goedko
pe constructie.
In het abrikooskleurige huis
van mijn zegsman heeft de
open haard het nog nooit ge
daan. Op de aanvankelijke
koopsom van 130.000 gulden
(in '75) moest hij nog eens
75.000 gulden toeleggen om
het huis in een staat van rede
lijke bewoonbaarheid te
brengen. Tegelijkertijd dient
men zich in het geval van een
dergelijk relatief lage koop
prijs af te vragen of meer ach
terdocht niet op zijn plaats
geweest zou zijn.
Vanaf het hooggelegen par
keerterrein liggen de Vlak-
landhuisjes er tussen de olijf
bomen keurig bij. Van de drie
en dertig eigenaren overwin
teren er drie. De rest zijn
vakantiehouders die de weg
naar Cannes in de zomer ver
stopt vinden als ze naar de zee
af willen dalen.
Toch gqldt ook hier dat de zon
veel vergoedt. De winterse
nachten kunnen koud zijn in
de heuvels van Grasse - en de
huisjes te klunzig om daar
voldoende bescherming te
gen te bieden - maar overdag
kunnen de overwinteraars
nog met sinterklaas op hun
terras buiten eten en dat doen
de thuisblijvers in het vader
land hen niet na. Ondanks alle
ellende dus toch gelukkig?
„Zeer zeker", zuchten de
slachtoffers van Vlakland. En
er is een schrale troost de
maker van dit alles is over
vijftien jaar nog steeds niet
rijk.
Spookwereld
Het voordeel van de Middel-
landse-Zeekust tussen Mar
seille en Nice is dat ook in de
winter alles op normale voet
blijft functioneren. Dat is an
ders in de monsterprojecten
tussen Marseille en de Pyre
neeën. Wie hier in de kunst
matige dorpen of in de woon-
pyramides overwintert, leeft
in een spookwereld.
Helemaal in het diepe zuiden,
nog voorbij Perpignan en
vlak bij de Spaanse grens, ligt
het charmante Argelès-sur-
Mer met zijn brede stranden
en duinen. Het gebied rond
Argelès telt niet minder dan
83 bungalov.'kampen, wat de
charme ervan niet direct ver
hoogt. Een van die kampen
luistert naar de zoetgeurende
naam „La Roseraie" (Rosa
rium) en is eigendom van de
