"Niet aan
de NAVO
toegeven
Regering niet tegen
contacten met PLO
Files op autoweg kosten jaarlijks
765.000 liter brandstof extra
Verleden haalt Duitsers steeds weer in
Tandartsen:
liever
extra geld
voor jeugd
Lubbers over kernwapens:
Ex-ziekenhuisdirecteur
in bewaring gesteld
Haagse geworgd
door vriend
Kronenbourg
DINSDAG 6 NOVEMBER 1979
DEN HAAG (GPD) - De dagelijkse
files op de knelpunten van het au
towegennet kosten per jaar
765.000 liter extra brandstof. Dit
heeft, aldus staatssecretaris
Smit-Kroes van verkeer, een on
derzoek op de acht grootste knel
punten uitgewezen. Zij voegde
daaraan toe dat in het voorjaar
van 1981 „de onaanvaardbare si
tuatie op de A-2 bij Vianen" defi
nitief zal zijn opgelost.
Een woordvoerder van het depar
tement heeft daaraan toegevoegd
dat de oplossing bestaat in de
openstelling van twee maal twee
rijstroken van rijksweg A-27 tus
sen Vianen en de A-12 (Utrecht-
Arnhem). Aanvankelijk zou in
het najaar van 1980 een rijbaan
voor twee richtingen worden
opengesteld. Hierin is vertraging
van een half jaar gekomen, maar
daar staat tegenover dat in 1981
de hele weg in gebruik kan wor
den genomen,
n de files op de autowegen, maar
ook in de centra van steden waar
verkeerslichten slecht of in het
geheel niet op elkaar zijn afge
stemd, of waar in het geheel geen
verkeerscirculatieplan is opge
steld, ondanks daarop aandrin
gende brieven van de minis
ter.
In dit verband wees zij erop dat de
jaarlijkse stijging van het olie-
verbruik in Nederland sinds 1973
weliswaar sterk is afgenomen -
voor 1973 jaarlijks 6 procent
meer, sindsdien 1 procent meer -
maar dat dit percentage toch
weer zal stijgen als gevolg van het
terugdringen van het uiterst ge
bruik ten koste van de oliecon
sumptie.
Ook maakte zij duidelijk dat er
mondiaal gezien sprake is van
een labiel evenwicht tussen vraag
en aanbod. Op dit moment zijn zij
redelijk in evenwicht en naar
verwachting blijft dat zo tot 1985,
maar beslissingen van indivi
duele olieproducerende landen
kunnen daarin gemakkelijk ver
andering brengen. „Op wat lan
gere termijn gezien kan dan ook
weinig meer worden gezegd dan
dat de noodzaak van voortgaande
besparingen op het verbruik van
aardolie aanwezig blijft", aldus
de staatssecretaris.
Zij verzette zich intussen tegen
suggesties om het wegvervoer te
rug te dringen teneinde energie te
besparen. „Het heeft weinig zin
mensen met het openbaar ver
voer naar hun werk te laten gaan,
om vervolgens de mogelijkheden
te onthouden de op dat werk ver
vaardigde produkten af te voe
ren".
Ook noemde zij het een misver- DEN HAAG (GPD) - Voorrang
stand dat trein en binnenschip
zoveel meer energrie verbruiken
dan de vrachtauto. „Gemakshal
ve wordt dan vergeten dat bij
vervoer per trein of schip in de
meeste gevallen voor- en na
transport horen"
Adviesraad
defensie in
meerderheid
voorstander
modernisering
DEN HAAG (GPD) - De Ad
viesraad voor Defensie Aan
gelegenheden (A.D.A.) vindt
dat de regering in december
wèl dient mee te gaan meteen
moderniseringsbesluit van de
NAVO, maar dat het aantal
nieuwe kernwapens voor de
middellange afstand zeer be
perkt moet blijven. Pas als
ontwapeningsbesprekingen
met de Russen mislukken,
zou de produktie eventueel
kunnen worden uitge
breid.
De A.D.A., een adviesorgaan
van de regering waarin ex-
politici, deskundigen, eco
nomen en vakbondsmensen
zitting hebben, vindt overi
gens dat de regering geen be
sluit mag nemen als niet te
gelijk een realistisch pakket
met voorstellen voor wapen
beheersing kan worden aan
geboden. Daarbij denkt de
A.D.A. o.m. aan het buiten
werking, stellen van bestaan
de, oudere kernwapens wan
neer nieuwe worden inge
voerd.
Als toch tot modernisering
wordt besloten, mag Neder
land zich niet aan plaatsing op
ons grondgebied onttrekken.
Ook moeten de Europese
bondgenoten nauwer bij de
ontwapeningsbesprekingen
worden betrokken dan tot
nog toe. Tenslotte vindt de
A.D.A. dat niet alleen de
Amerikaanse en Russische,
maar ook de kernwapens van
Frankrijk en Engeland bij de
discussies over modernise
ring een rol moeten spe
len.
Het A.D.A.-standpunt wordt
overigens slechts door 12 van
de 19 leden gedeeld. Onder
hen zijn de oud-kamerleden
Wierda (PvdA), Van Eisen
(CDA), en Hannie van Leeu
wen (CDA), H.J. Neuman van
het Instituut voor Vredes
vraagstukken (CDA), de
publicist Heldring, oud-gene
raal Van der Slikke, de pole
moloog Teunissen (CDA) en
de Europese parlementariër
Jansen van Raay (CDA).
Naast het meerderheidsstand
punt heeft de ADA ook drie
mihderheidsstandpunten ge
formuleerd, waarbij moder
nisering van de kernwapens
wordt gebonden aan meerde
re voorwaarden of de moder
nisering in haar geheel wordt
afgtezen.
DEN HAAG-DRONTEN (GPD) - Nu reeds besluiten ne
men over zaken waarover ook later beslist kan worden,
leidt tot een verdere uitbreiding van de wapenwedloop en
is in strijd met de wapenbeheersing. Daarom mag de NA
VO in december slechts een besluit nemen over de pro
duktie van nieuwe kernwapens voor de middellange af
stand en niet over de plaatsing daarvan in o.m. Neder
land.
Dat zei CDA-leider Lubbers gister
avond op een CDA-bijeenkomst
in Dronten. Het kabinet dient de
ze uitgangspunten van het CDA
tot de hare te maken en niet toe te
geven aan de militaire automa
tismen binnen de NAVO, zo vindt
Lubbers. „Nederland zal dan ook
in december geen genoegen mo
gen nemen met een besluit om
toch 572 nieuwe kernwapens in
Europa te stationeren"
De keuze die het CDA gemaakt
heeft, waarbij de werkelijke
plaatsing van nieuwe kernwa
pens afhankelijk is van de ont
wapeningsbesprekingen met de
Russen, is volgens de CDA-leider
er een die recht doet aan de wens
tot veiligheid en wapenbeheer
sing.
Wat tot nog toe aan ambtelijke rap
porten vanuit de NAVO naar bui
ten is uitgelekt, wekt de indruk
dat in het NAVO-hoofdkwartier
de wapenbeheersing wordt ver
waarloosd, aldus Lubbers. „Het
CDA kan en mag geen verant
woordelijkheid dragen voor be
sluitvorming die leidt tot een
verdere wapenwedloop tussen
Oost en West en het opvoeren van
de bewapeningsspiraal"
Lubbers haalde bijzonder scherp
uit naar de PvdA, die vindt dat er
dit najaar nog helemaal geen mo
derniseringsbesluit mag vallen,
maar dat eerst onderhandeld
moet worden. Lubbers noemde
dat „een halfslachtige houding,
die zich alleen laat verklaren uit
innerlijke verdeeldheid en onze
kerheid" De PvdA verzint vol
gens hem argumenten om geen
kleur te hoeven bekennen en stelt
zich daarmee buiten het besluit
vormingsproces binnen de NA
VO.
Daarmee laat de PvdA de moge
lijkheid om greep te houden op
de wapenbeheersing vallen. „Dat
werk laat zij aan anderen over. Of
spreekt de PvdA alleen maar zo,
omdat zij geen regeringsverant
woordelijkheid draagt? Dat is
dan wel politiek opportunisme"
aldus Lubbers.
EINDHOVEN (GPD) - Dr. W. van
der S. voormalig geneesheer-di
recteur van het Eindhovense St.
Catharinaziekenhuis, is gister
morgen door de rechtbank van 's-
Hertogenbosch in bewaring ge
steld. Volgens hoofdofficier van
justitie mr. A. Pfeil is tot deze stap
overgegaan, omdat Van der S.
voornemens was naar het bui
tenland te vertrekken. Dit ver
trek zou volgens de hoofdofficier
het in mei gestarte onderzoek
naar de malversaties van de oud
ziekenhuisdirecteur hebben be
moeilijkt.
Dr. Van der S. legde op 6 mei van dit
jaar zijn functie als geneesheer
directeur neer, nadat hij tegen
over het bestuur van het zieken
huis had bekend financiële ma
nipulaties te hebben uitgevoerd,
waarmee een bedrag was ge
moeid van f 900.000. Dat bedrag
zou hij op overigens alweer heb
ben aangezuiverd.
Via het bedingen van kortingen bij
leveranciers, die goederen aan
Weer protest in
zaak-Schillebeeckx
GRONINGEN - Na vele anderen
hebben nu veertien katholieke
hoogleraren en lectoren van de
Groningse universiteit hun
"diepe verontrusting en ernstige
bezorgdheid" uitgesproken over
de manier waarop in Rome het
werk van de Nijmeegse theoloog
prof. dr. Edward Schillebeeckx
wordt onderzocht. Zij doen dat in
een brief aan de Congregatie voor
de Geloofsleer, waarvan een af
schrift is gestuurd naar het pau
selijke secretariaat in het Vati-
caan, de pauselijke vertegen
woordiger (nuntius) in Den Haag
en de kardinalen Alfrink en Wil-
lebrands.
het ziekenhuis leverden, en het
vervalsen van kwitanties voor het
uitbetalen van reisvergoedingen,
had Van der S. een „reserve
potje" gekweekt van negen
ton.
Na de bekentenis van Van der S
werd op last van justitie een on
derzoek ingesteld door de fiscale
recherche en de rijksaccoun
tantsdienst. Naar de mening van
justitie is het niet uitgesloten dat
het in deze zaak om een aanzien
lijk hoger bedrag gaat dat de
f 900.000, waarvan volgens de
oud-geneesheer-directeur sprake
DEN HAAG (ANP) - De 22-ja-
rige mevrouw A.J. Berkhout
uit Den Haag is gisteravond
door wurging om het leven
gekomen. Dit heeft de Haagse
politie meegedeeld.
In de loop van de avond meldde
zich aan het politiebureau de
36-jarige chauffeur B.W van
den B., die zei dat hij zijn
vriendin had vermoord. De
politie vond de vrouw inder
daad levenloos in hun woning
aan de Haagse Nunspeetlaan.
Vermoedelijk waren moei
lijkheden in de relatie er de
oorzaak van dat de man tot
zijn daad is gekomen, aldus
de politie. Veel duidelijkheid
omtrent toedracht en motief
heeft de politie echter nog
niet, zo deelde een woord
voerder mee.
In het Ignatiusziekenhuis in
Breda is een 27-jarige man
overleden, nadat hij op de
avond van 26 oktober in een
woning in de Bredase bin
nenstad door één of meer on
bekenden in elkaar werd ge
slagen. Het slachtoffer is
sindsdien niet meer bij ken
nis geweest. Het onderzoek
naar de dader(s) verloopt
stroef. Van den Heuvel ge
noot een zekere faam als
hasjdealer. In de voorbije da
gen heeft de recherche in en
bij zijn woning enkele tien
tallen gebruikers aangespro
ken die daar hasj kwamen
kopen. De ervaring van de
politie tot nu toe is, dat er in
die kring zeer weinig bereid
heid bestaat meer inzicht te
geven in de contacten die het
slachtoffer had.
IERSEKE - Het college van BcnW van de Zeeuwse plaats lerseke moest gisteren de rubberlaarzen aantrekken
bij de opening van het nieuwe industrieterrein aan de Oosterschelde. Ten gevolge van de hoge waterstand liep dat
terrein gisteren namelijk onder water Overigens zullen binnenkort dijkversterkingswerkzaamheden van start
gaan.
voor de tandheelkundige zorg ten
behoeve van de gehele jeugd is
toe te juichen. Maar het kost wel
meer geld en dat kan inhouden
dat er in de voorzieningen van
ouderen moet worden gekapt.
Beter zou zijn als de extra voor
ziening voor de jeugd bovenop
het bestaande bedrag zou mogen
komen, maar de kans daarop lijkt
niet groot.
Op deze conclusie komt het com
mentaar neer van de tandartsen-
organisatie NMT op de gedach
ten die namens de Vereniging
Nederlandse Ziekenfondsen on
langs zijn opgeworpen. De VNZ
bepleitte voorrang voor de jeugd
over de hele linie en wil algehele
tandheelkunde zonder bijbeta
ling voor regelmatig naar de
tandarts gaande verzekerden tot
en met 18 jaar.
Het recht op deze algehele zorg
kunnen de jeugdigen dan ontle
nen aan een zogenaamde gebits
gezondheidsverklaring, waarin
het preventieve aspect en de aan
dacht die de patiënt zelf aan het
gebit besteedt (poetsen, voeding
e.d.) beter tot uitdrukking komt.
De tandartsenorganisatie laat
weten dat zij al lang heeft geha
merd op meer aandacht voor de
behandeling van de jeugd.
Het kostenverhogend aspect ligt in
de buurt van de f 40 miljoen, zo
schat de NMT. Dat is een hele
kluif op een totaal tandheelkun
dig budget van f337 miljoen
(naar de cijfers van 1977). Die f 40
miljoen moet binnen het kader
van de huidige begroting worden
gevonden, zodat de voorzienin
gen voor ouderen zouden moeten
worden besnoeid.
Dat „gebitsverwaarlozers" het
eerst in aanmerking komen, valt
te voorzien, zegt de NMT. Onge-
saneerden gingen met f30 mil
joen strijken en f 88 miljoen ging
op aan protheses. De jeugdtand-
verzorging kan veilig worden ge
steld door verschuivingen in het
bestedingspatroon, dat is op den
duur profijtelijk voor het gehele
bestand.
Het extra beschikbaar stellen van
f 40 miljoen zou de voorkeur ver
dienen, maar dat zien de tandart
sen niet zitten.
ADVERTENTIE
Verfijnd bier uit
de ELeas.
Gebrouwen volgens
300 jaren bestaande
kwaliteitsnormen.
Stevig bier met een
milde, volle smaak.
Grootste biermerk van
Frankrijk.
DEN HAAG (ANP) - Feite
lijke contacten met de
Palestijnse bevrijdingsor
ganisatie PLO "is iets dat
wij niet uit de weg moeten
gaan. Maar officiële con
tacten, bijvoorbeeld door
de minister van buiten
landse zaken, zijn niet ver
standig, gezien onze goede
relatie met Israël.
Minister Van der Klaauw, die dit
gisteren in de Tweede Kamer
commissie voor buitenlandse za
ken verklaarde, legde er de na
druk op dat het in feitelijke con
tacten - "Onze diplomaten lopen
in het Midden Oosten PLO men
sen tegen het lijf' - niet gaat om
onderhandelingen, maar om het
geven van informatie, en het vra
gen om uitleg, hetgeen "nuttig'
kan zijn.
De minister verklaarde dat de PLO
"als spreekbuis een zekere rol
vervult. In feite is zij de belang
rijkste spreekbuis van de Pale
stijnse verlangens" Zij maakt
"een zekere ontwikkeling" door,
van een terreur- tot een meer po
litiek georiënteerde organisatie
die streeft naar politieke erken
ning en aanvaarding als ge
sprekspartner
De minister behield zich een oor
deel voor over een door oud
staatssecretaris Brinkhorst
(D'66) ingediende motie, waarin
de regering wordt gevraagd "fei-
Nederland heeft tot nu toe slechts
gesproken over het recht van de
Palestijnen om, in het kader van
een allesomvattende vredesre
geling als volk hun eigen toe
komst te bepalen, maar het
woord "zelfbeschikkingsrecht"
zorgvuldig vermeden. Gister
avond verklaarde minister Van
der Klaauw het eens te zijn met
zijn Westduitse collega Hans-
Dietrich Genscher, die in de VN-
assemblee heeft gesproken over
"het recht op zelfbeschikking"
Nederland, aldus de minister, heeft
een "zeer kritisch" oordeel over
het Israëlische beleid, met name
wat betreft de nederzettingen en
de vergeldingsacties
r Van der Klaauw
telijke contacten met de PLO niet
langer uit de weg te gaan, die me
de gericht dienen te zijn op ver
wijdering van tegen Israël gerich
te bepalingen uit het PLO-hand-
vest."
Feitelijk contacten met de PLO
werden tot nu toe slechts onder
houden in verband met Neder
lands deelname aan Unifil, de VN
vredesmacht voor Libanon, en in
het kader van de - inmiddels op
geschorte - Euro-Arabische dia
loog (het gesprek tussen de negen
EG-landen en de 21 leden van de
Nieuwe regeling nodig
voor studiefinanciering
(Van één onzer verslaggevers)
OEGSTGEEST - "Er moet een
nieuwe regeling komen voor stu
diefinanciering" Dat zei het
WD-kamerlid drs. D Dees gis
teravond in Oegstgeest.
Het Tweede-Kamerlid zei in het
door achttien liberalen beklante
zaaltje, dat de door de overheid te
betalen studiefinanciering los
moet komen te staan van het in
komen van de ouders. De WD
stelt zich voor dat de overheid
een basissubsidie verstrekt en
dat daar bovenop een lening
komt die later, afhankelijk van de
draagkracht van de student moet
worden terugbetaald.
Over de Wet Universiteits Bestuur
(WUB) was de liberaal Dees het
eens met onderwijs minister
Pais. "Wij waarderen het positief
dat Pais het stelsel van universi
teitsbesturen en -raden in tact
laat, en dat hij daarbij ook aan
dacht besteedt aan doelmatig
heid en de positie van het weten
schappelijk personeel".
TWEEDE ZITTINGSWEEK PROCES SIERT BRUINS
HAGEN (GPD) - „Als klein kind
heb ik van een afstand gekeken
hoe nazi's joden doodschoten. Ik
zal het nooit vergeten. Het was in
Neu-Rhede, daar boven bij de
Nederlandse grens, waar Bruins
ook vandaan komt. De joden
moesten op de knieën voor een
greppel gaan zitten en toen scho
ten ze ze dood. De lijken vielen in
de greppel. De moordenaars
hadden dezelfde uniformen aan
als deze mannen in de oorlog
droegen. Die moorden hebben
mij zo geschokt, dat ik nu naar dit
proces ben gekomen om te zien
hoe deze Bruins en deze Neuhau-
ser hun straf krijgen. Daarom
vind ik het ook goed dat de kran
ten hier aandacht aan besteden
en dat jullie Hollanders met zo
veel journalisten hierheen bent
gekomen. Deze „Untaten" mo
gen niet vergeten worden".
Dat zegt een inwoner van Hagen,
een man van een jaar of veertig,
geboren in het nu Poolse Stettin,
opgegroeid in de buurt van Pa
penburg en sinds 21 jaar wonend
in het Westduitse Hagen, waar
momenteel het proces plaats
vindt tegen Siert Bruins en Au
gust Neuhauser, de voormalige
SD'ers, aan wie ten laste gelegd is
dat zij op 25 april 1945, terwijl de
Canadezen en Polen op een
steenworp afstand van Delfzijl
stonden, de joodse gebroeders
Meijer en Lazerus Sleutelberg
hebben doodgeschoten in de
buurt van het Farmsumer kerk
hof.
Het aantal journalisten op de tribu
ne van het Hagener Schwurge-
richt is deze tweede zittingsweek
drastisch verminderd. Van de
ongeveer 40 voor de pers gereser
veerde stoelen - vorige week
vrijwel allemaal bezet - staan de
meeste nu leeg. Deze hele week
en een deel van de volgende wor
den nog besteed aan het horen
van getuigen. Op 23 november
hoopt de rechtbank uitspraak te
doen.
Fatale schoten
Tot nu toe zijn er eigenlijk geen
keiharde bewijzen op tafel ge
komen tegen Bruins of Neuhau
ser inzake de moord op de Sleu
tel bergs. Hoewel vaststaat dat zij
erbij betrokken waren, is tot dus
ver niet duidelijk wie van beiden
de fatale schoten heeft gelost. De
aanwijzingen uit de getuigen
verklaringen van vorige week
richten zich het meest op Neu
hauser, maar aanwijzingen zijn
nog geen bewijzen. Voor wie
schuldig wordt bevonden aan
moord in de nazi-periode heeft de
Duitse wet een levenslange ge
vangenisstraf in petto. Op mede
plichtigheid staat een straf van
drie tot tien jaar. Bij het bepalen
van de strafmaat wordt rekening
gehouden met eventueel al uitge
zeten straffen. Dat zou dus in het
geval van Neuhauser opgaan.
De inwoners van Hagen krijgen via
de Westfalenpost en de Westfali-
sche Rundschau het verloop van
het proces vrij uitvoerig voorge
schoteld. Daarom kun je in de ca
fés ook allerlei meningen opvan
gen over het oorlogsverleden.
Hoe later op de avond, hoe hefti
ger vaak de discussies. De waar
din van het cafés op de hoek vond
vorige week dat het maar eens af
gelopen moest zijn. Het ging er
inderdaad nogal hard aan toe
Een paar ouderen, die duidelijk al
langere tijd in het café hadden
doorgebracht, probeerden aan
een stel jongeren uitte leggen hoe
zjj over de joden en de concentra
tiekampen dachten. Natuurlijk
waren de joden zelf ook schuld
aan de hele Sache. En van wat er
in de concentratiekampen met ze
gebeurde, hadden wij „damals
keine Ahnung". Met enige aan
drang verzocht de waardin de he
ren stil te zijn en over iets anders
te praten.
„Het verleden heeft Bruins en
Neuhauser ingehaald", meldde
een kop in de regionale Westfa
lenpost vorige week de 170.000
lezers. Het verleden haalt met dit
soort processen ook steeds het
Westduitse volk weer in.
Veel oudere Duitsers vinden dat
het nu maar eens afgelopen moet
zijn. „Eenmaal moet er toch een
eind aan komen. Je kunt toch niet
altijd maar weer het verleden op
rakelen. Deze mensen moetje na
zoveel jaren met rust laten. Ze
doen immers niemand iets
kwaad". Opmerkingen als deze
heb ik vorige week veel ge
hoord.
Veel jongeren vinden het goed dat
er aandacht blijft bestaan voor
wat er tijdens de oorlog gebeurd
is. Linkse jongeren - er zaten er
vorige week verscheidene op de
tribune in de zittingszaal in Ha
gen - zien in het verschijnsel-
Strauss angstige voortekenen
van een herlevend fascisme en
zijn ook daarom geïnteresseerd
in het proces Neuhauscr-
Bruins.
