Ombuigingen in
gezondheidszorg
oen
mass
Vanaf 5 december weer
een anti-rookcampagne
lij
"Boer niet laten
opdraaien voor
zuivelprobleem
Siert Bruins
maandag
voor rechter
In 1980 en 1981 meer eigen bijdragen
Stijgende
n in
gebruik
van trein
ONDERZOEK
HEROPEND
NAAR DOOD
VAN JAGER
y&.
i/ax //cr
V6C2GrJ£eA/ttfAf
Bluyssen achter Schillebeeckx
ZATERDAG 27 OKTOBER 1979
DEN HAAG (GPD) - Zangeres
Connie Vandenbos heeft gisteren
haar tekstschrijver Herman Pie-
ter de Boer beloofd vanaf 5 de
cember een halfjaar lang niet te
roken (De Boer rookt al lang niet
meer). Actrice Pleuni Touw be
loofde hetzelfde voor een maand
aan collega acteur-cabaretier
Willem Nijholt. Dat gebeurde bij
de start van een nieuwe campag
ne tegen het roken van de Stich
ting Roken en Volksgezond
heid.
Het was niet zomaar een belofte: de
toezeggingen van Conny en
Pleuni zijn vastgelegd per con
tract, netjes ter plaatse onderte
kend. Op niet-naleving staat
straf, op naleving beloning, zoals
het hoort in de maatschappij.
Beide dames hebben mondeling
hun vurige voornemens, toch nog
wel wat moeizaam, bevestigd. En
ze hebben oprecht de bedoeling
de contracttijd uit te dienen, in de
stille hoop helemaal niet meer te
roken...
Artiesten geven goede voorbeeld
Dat geheel stoppen, daarop mikt de
Stichting Volksgezondheid en
Roken dan ook met deze actie.
Contracten om met elkaar het
„tijdelijk stoppen" af te spreken
(als vriend met vriend, als collega
met collega, als man met vrouw
of omgekeerd) zijn vanaf half no
vember te koop in alle boekwin
kels. want de Nederlandse boek
handelaren hebben hun mede
werking toegezegd. Zo'n „Niet-
roken-afspraak" kost f 1,50 en je
kunt er nog een speciaal boekje
Dat alles vanaf begin november,
want de Stichting Volksgezond
heid en Roken maakt „We heb
ben het nu eens een keer wat
speelser willen opzetten", aldus
SVR-directeur Ad Ponfoort,
„maar wel met een ondertoon van
ernst. Feit is dat wij in Nederland
met onze rookgewoonten aan
kop gaan. Van de mannen rookt
57 procent, van de vrouwen 37
procent, in totaal 45 procent van
alle inwoners boven de 15 jaar.
Ter vergelijking: in de Verenigde
Staten rookt 33 procent der be
volking, in de ons omringende
landen zijn de percentages ook
lager".
„En we weten ook dat 8 van de 10
rokers vaak met plannen rond lo
pen om geheel te stoppen. Ze
komen er alleen niet zo gemak
kelijk toe en daarop spelen we nu
met deze actie in. Internationaal
is uit onderzoek gebleken dat de
overgrote meerderheid van de
rokers liever vandaag dan mor
gen met hun gewoonte zou willen
ophouden. De markt voor deze
campagne bestaat uit 4,5 miljoen
rokende Nederlanders".
DEN HAAG (ANP) - Het ge
bruik van de trein geeft een
steeds stijgende lijn te zien.
Werd in de afgelopen jaren
door Verkeer en Waterstaat
rekening gehouden met een
geleidelijke vermindering
van het treingebruik met een
procent per jaar, op het
ogenblik vermeerdert het met
meer dan een procent per
jaar.
Dit deelde premier Van Agt gis
teren mee ter omlijsting van
het nieuwe meerjarenplan
personenvervoer, dat door de
ministerraad is goedgekeurd.
Het geld voor de periode
1980-1984.
Nieuw in het plan is onder meer
dat er een hoofdstuk in voor
komt over de energie, waarin
verschillende mogelijkheden
worden besproken om tot een
besparing van energie in de
verkeers en vervoerssector te
komen.
In dit nieuwe plan richt het be
leid zich ook - wat de hoofd
wegen betreft - op het met
voorrang opheffen van de
meest storende knelpunten.
De kwaliteit van het openbaar
vervoer zal onder meer verbe
terd worden door maatrege
len die doorstroming en re
gelmaat bevorderen.
De regering heeft een nationaal
plan voor het "parkeren-en-
reizen" opgesteld: meer par-
keerfaciliteiten bij de halten
van spoor, metro, tram en
bus. Er komt-een nieuw ver
keersbord met de symbolen P
en R die de weg naar deze
parkeer- en reishalten aange
ven. De veiligheid voor het
fietsverkeer buiten de be
bouwde kom zal worden ver
hoogd. Ook streeft men naar
een samenhangend netwerk
van fietsroutes in de steden.
Voorts komt er een proef met
carpooling, het met elkaar
meerijden van mensen die op
hetzelfde tijdstip dezelfde
kant op moeten.
DEN HAAG (GPD) DEN HAAG - Verdere ombuigingen in
de gezondheidszorg kunnen in 1980 en 1981 meer dan 800
miljoen opleveren. Het gaat onder meer om wijzigingen in
de omvang van de ziekenfondsverzekering en de invoe
ring van meer zogenaamde eigen bijdragen voor patiën
ten. Staatssecretaris mevr. Veder-Smit (volksgezond
heid) heeft dit gisteren laten weten aan de Tweede Kamer,
die de kwestie binnenkort zal beoordelen.
De maatregelen die de bewinds
vrouw wil nemen in het kader
van Bestek '81 zullen waar
schijnlijk zelfs iets meer bezuini
ging opleveren dan aanvankelijk
was gepland. Invoering gebeurt
op basis van de adviezen die een
meerderheid van de Zieken
fondsraad onlangs heeft uitge
bracht, maar ook op de nog te
verwachten advisering van die
kant.
De ombuigingen, die worden ver
kregen door het aantal zieken
fondsverzekerden te beperken;
aanvullende premie voor partti
mers te heffen; het aan- en afmel
den van verplicht-verzekerden te
veranderen en de controle te ver
scherpen, zullen in 1980 215 mil
joen opbrengen en in 1981 ruim
258 miljoen. De bezuinigingen
door het verstrekkingenpakket
en de eigen-bijdrage regelingen
aan te passen, leveren in 1980
ruim 95 en in 1981 ruim 107 mil
joen op. Plannen voor ombuigin
gen op geneesmiddelengebied,
waarop de Ziekenfondsraad nog
studeert, worden alvast geschat
op 65 miljoen voor 1980 en 70
miljoen voor 1981.
Mevrouw Veder wil al per 1 januari
1980 een groot aantal bezuinigin
gen invoeren. Hierbij gaat het
om: betere voorlichting over en
indicatiecontrole van het zieken-
vervoer; beperking van het aantal
fysiotherapeutische behandelin
gen voor ziekenfondsrekening;
X"s£-/.C—een nieuw aanvraag
systeem voor fysiotherapeuti
sche behandelingen; verande
ringen in de eigen bijdrage voor
kraamzorg, zodat die overal ge
lijk komen te liggen; invoering
van een nieuw verwij skaarten-
systeem (van huisarts naar spe
cialist); invoering van een eigen
bijdrage met een maximum voor
medisch niet noodzakelijke zo
genaamde cosmetische of plasti
sche chirurgie.
Niet bij
verwijzing
Zo spoedig mogelijk na 1 januari
wil de staatssecretaris de volgen
de maatregelen invoeren: herzie
ning van de eigen bijdragen in het
ziekenvervoer; afschaffing van
eigen bijdragen voor ambulance
vervoer en invoering van een ki
lometervergoeding voor het ge
bruiken van particuliere auto's in
verband met ziekenvervoer. Ei
gen bijdragen bij verwijzing naar
de specialist wil zij voorlopig nog
niet i
Mevrouw Veder deelt de Kamer
ook mee dat, in afwachting van
plannen om op de verstrekkin
gen van geneesmiddelen te be
zuinigen, is besloten tot een alge
hele herziening van de medisch-
farmaceutische voorlichting. Die
zal zodanig worden ingericht, dat
er met name voor de artsen doel
treffende handleidingen worden
geboden om een zo economisch
mogelijk voorschrijfpatroon te
bezigen.
De staatssecretaris is ook van plan
de problematiek van de honore
ring van de huisartsen aan te
pakken. In dit verband wil zij op
zeer korte termijn komen tot ver
kleining van zeer grote huisart
senpraktijken (een meerderheid
van de Kamer heeft hierop bij
motie sterk aangedrongen). Deze
zaak wordt eerst afgehandeld.
Verder moet ook de gemiddelde
praktijkomvang worden ver
kleind en moeten de inkomens
stijgingen voor huisartsen wor
den afgeremd.
SCHIPHOL - Castor en Marco, twee in Brabant gekocht Mechelse her
ders,gaan de Schipholpohtie assisteren bij de bewaking van de luchtha
ven. De honden zullen met hun begeleiders gaan surveilleren op de uitge
strekte parkeerterreinen van Schiphol waar de laatste tijd ettelijke au
to s door de baldadige jeugd zijn vernield. Zij zullen ook worden inge
schakeld bij de bewaking van vliegtuigen die geacht worden het doelwit
van terroristische acties te kunnen zijn.
ADVERTENTIE
VALKENSWAARD (ANP) - Het
onderzoek naar de dood van de
59-jarige J. Bosmans uit Val-
kenswaard op 13 oktober van dit
jaar is heropend. Onderzoek op
het gerechtelijk laboratorium in
Rijswijk heeft uitgewezen dat de
dood van Bosmans tijdens de
jacht vermoedelijk geen ongeval
was. Aanvankelijk zei de politie
vertuigd te zijn dat de Schouten: „Volkomen
DEN HAAG (GPD - „De uitlatin
gen van minister Van der Stee dat
de melkveehouders in de EG wel
eens een inkomstendaling van 10
a 20 procent kunnen verwachten,
zijn een rauwe uitspraak en vol
strekt onaanvaardbaar", aldus
Joris Schouten, voorzitter van
het Landbouwschap, vrijdag
middag in een gistermiddag
„Ook de veehouders van de lan
delijke werkgroep Beter Zuivel
beleid kunnen daar absoluut niet
mee akkoord gaan. Zij zien Van
der Stee's uitspraak juist als een
zeer doordachte en tactische uit
spraak en daardoor des te ver
werpelijker. Van der Stee ge
bruikt namelijk, net als vorig jaar,
de taktiek van het schetsen van
donkere wolken boven de zui
vel wereld. Met andere woorden:
de veehouders geruime tijd
doordrenken met de meest tries
te vooruitzichten".
ZX/S.
//£<se/Jozy<$,
ySc/
o
LEIDSE SPAARBANK Ë5
heer Bosmans, die alleen op pad
was gegaan, was gestruikeld,
waarbij zijn geweer zou zijn afge
daan. Nu wordt een misdrijf niet
uitgesloten geacht, aldus een
mededeling van de politie te Val-
kenswaard.
De heer Bosmans was op 13 okto
ber gaan jagen. Toen hij niet op
de afgesproken tijd thuiskwam,
ging zijn zoon hem zoeken. Hij
vond zijn vader dood in het jacht
gebied meteen schot in de borst.
ge
slagen komen ze dan ook tot het
„inzicht" dat de financiële
problemen voor Brussel onop
losbaar zijn, tenzij via de rug van
de veehouders. Vervolgens kan
dan - wanneer er bij de Brusselse
prijsonderhandelingen een vol
strekt onvoldoende resultaat uit
rolt - Van der Stee zich op zijn
borst kloppen voor zijn geweldi
ge inzet voor de Nederlandse
veehouders. Die Nederlandse
veehouders en hun landbouwor
ganisaties zullen dan gelaten al
les over zich heen laten komen,
zuchtend dat het achteraf toch
wel weer meevalt".
Volgens Schouten zijn Van der
Stee's voorstellen voor onze vee
houders op geen enkele voor
waarde te accepteren. „Voor de
zuiveloverschotten zijn niet wij
verantwoordelijk. Een deel van
ons heeft voldaan aan de door het
EG-beleid gestelde eisen om ge
forceerd uit te breiden om zo
doende een redelijk inkomen te
behouden. Maar het merendeel
van de veehouders heeft al jaren
een te laag besteedbaar inkomen,
zeker als de lange werktijden in
aanmerking worden geno-
„Door een toenemende druk op het
inkomen wordt de noodzaak om
meesje produceren groter en een
op meer werkgelegenheid ge
richt beleid tot een grote fop
speen. Voor de veehouders zijn
andere oplossingen nodig. Na
melijk een prijsbeschermende
produktiebeheersing, welke uit
eindelijk ook Brussel van de zui
veloverschotten afhelpt. Voor de
veehouders is werkelijk triest dat
de Brusselse beleidsmakers al
leen besluitvaardig zijn in het di
rect. zonder inhoudelijke argu
mentatie, van de hand wijzen van
door de veehouders zelf bedachte
oplossingen", aldus de voorzitter
van het Landbouwschap.
DEN BOSCH (GPD) - Bisschop
Bluyssen staat achter de Nij
meegse theoloog prof. dr. Schil
lebeeckx. die zich in december in
Rome moet komen verantwoor
den voor zijn theologische opvat
tingen.
De bisschop van Den Bosch heeft
zijn handtekening gezet onder
een brief van het beraad van
priesters en pastorale werkers in
zijn bisdom. Daarmee is hij het
eerste lid van de bisschoppen
conferentie dat zich over de zaak-
Schillebeeckx heeft uitgelaten
Van de andere bisschoppen is
nog niets vernomen Volgens een
woordvoerder van de bissc hop
pen is geen gemeenschappelijk
ln de brief van het priesterberaad in
Den Bosch verklaren de onder
tekenaars zich solidair met prof.
Schillebeeckx. Ze betreuren het
dat zijn rechtzinnigheid opnieuw
m twijfel wordt getrokken.
standpunt te
ehten.
Is inwoner van Nijmegen behoc
Schillebeeckx tot het bisdo
Den Bosch.
In het Westduitse stadje Hagen wordt van 29 oktober tot 23 novem
ber een proces gevoerd dat met name in Noord-Nederland in de
belangstelling zal staan. Aangeklaagd voor moord op de Delfzijl
ster gebroeders Sleutelberg zullen daar terechtstaan de al in 1949
in ons land bij verstek ter dood veroordeelde 58-jarige Siert
Bruins en zijn voormalige Duitse SD-chef August Neuhauser. Elf
dagen heeft de rechtbank in Hagen voor het proces uitgetrokken:
29 en 31 oktober en 2. 5, 7, 9. 12, 14. 16. 19 en 23 november
De aanklacht tegen Bruins en Neuhauser is op 4 november vorig
jaar ingediend door de openbare aanklager, dr. Weissmg uit
Dortmund. In verband met personele verschuivingen in de
rechtbank van Hagen is pas op 25 juni van dit jaar beslist dat de
aanklacht rijp is voor een proces.
ALTENBRECKERFELD
(GPD) - ln het aan natuur
schoon rijke en daarom ook
door veel Nederlanders als
vakantiereisdoel gewaar
deerde Sauerland woonde tot
juli 1978 in alle rust een man
die zich met de fabricage van
tuinhekjes een goed verzorgd
bestaan had opgebouwd.
Siegfried Bruns noemde hij
zich. Met zijn vrouw en twee
zonen leidde hij een leven dat
zich niet onderscheidde van
dat van de doorsnee inwoner
van Altenbreckerfeld, een
gehucht in de buurt van Ha
gen.
„Fleissig, hilfsbereit und streb-
sam" - zoals hij door dorps
genoten genoemd wordt - fa
briceerde Bruns zijn „Jager-
zaune" (tuinhekjes van bruin
geteerde rustieke paaltjes, die
kruiselings op elkaar zijn ge
spijkerd). Zondags ging hij
met zijn vrouw ter kerke
(waar ze een eigen bank had
den); hij hielp dorpsgenoten
in financiële nood, dronk een
glas bier en een borrel in zijn
stamkroeg en was lid van de
plaatslijke kegelclub en
schietvereniging. Zijn dorps
genoten respecteerden hem.
Ze wisten dat „er iets in zijn
verleden was geweest", maar
finesses kenden zij niet.
Toen in 1971 de oudste zoon van
Siegfried Bruns wilde trou
wen, bleek op het gemeente
huis van Breckerfeld dat de
geboorteacte uit Loppersum
in Nederland moest komen.
Toen viel wel op dat de naam
in Nederland anders gespeld
werd dan in Duitsland, maar
volgens Stadtdirektor Werner
Kubenne werd aangenomen
dat er in het verleden een fout
was gemaakt door een amb
tenaar. Dat mogelijk Sieg
fried Bruns zelf zijn eigen
naam Siert Bruins wat „ver
duitst" kon hebben om niet
op te vallen, zich te verber
gen, kwam ter gemeentese
cretarie bij niemand op.
„Wij namen aan dat de heer
Bruns in Duitsland nieuwe
papieren gekregen had,
waarin deze fout was geslo
pen. U begrijpt wij zijn geen
opsporingsinstantie dus wij
hebben daar verder geen be
lang aan gehecht. Het was lo
gischer geweest als er op de
gemeentesecretarie van Lop
persum een lichtje was gaan
branden, u moest daar eens
gaan zoeken. In 1971 is de
oudste zoon, Siegfried, ge
trouwd en nu pas komt het
uit", verklaarde Kubenne vo
rig jaar aan een Nederlandse
journalist.
Nederlandse journalisten heb
ben er de hand in gehad dat
Siegfried Bruns uit Alten
breckerfeld ontmaskerd
werd als Siert Bruins, een
man die als oorlogsmisdadi
ger in Nederland in 1949 bij
verstek ter dood veroordeeld
De eis tegen Bruins destijds le
venslang. Het bijzonder ge
rechtshof van Leeuwarden in
Groningen veroordeelde hem
ter dood. Siert Bruins heette
toen al Siegfried Bruns c-n
leefde in Radevormwald,
waar hij samen met zijn broer
Derk een bedrijfje had opge
zet. Omdat het vonnis niet
binnen vijfjaar werd voltrok
ken, werd het automatisch
omgezet in levenslang.
Met behulp van Simon Wiesen-
tal slaagde na pogingen van
anderen de Groninger jour
nalist Klaas van Wier erin de
verblijfplaats van Bruins te
achterhalen.
Bruins bleek zich inmiddels uit
het bedrijf van zijn broer te
hebben teruggetrokken en
voor zichzelf te zijn begonnen
in het plaatsje AJtenbrecker-
feld. Van daaruit trok hij heel
de Bondsrepubliek door om
zijn „Jagerzane" te verkopen
en te monteren. Dat leverde
Ljoede boterham op
aanhouding van „Herr
Bruns" op het politiebureau
van Hagen op 4 juli 1978 -
waar hij op verzoek van de
politie heen was gekomen en
op de vraag van de daar ook
aanwezige Amsterdamse
commissaris G. G. J. Peters of
hij wist dat hij in Groningen
in 1949 ter dood veroordeeld
was bevestigend antwoordde
- verraste zijn dorpsgeno-
De ongeveer 7000 inwoners van
Altenbreckerfeld hoorden
het nieuws dat Bruins voor
een „Haftungsrichter" was
geleid omdat de Groninger
hoofdofficier van justitie, mr.
P. M. Schenkenberg van Mie-
rop om zijn uitlevering had
gevraagd, via de Westduitse
televisie. Journalisten van
krant, radio en tv kwamen in
groten getale naar het Sauer
land om wat lokale kleur op te
doen en nader informatie te
krijgen van autoriteiten, fa
milie en buurtgenoten. In Al
tenbreckerfeld kregen ze niet
zo erg veel te horen, want of
wel men wist weinig van het
oorlogsverleden van „Herr
Bruns" ofwel men hield de
mond zodra er een vreemde
ling verscheen in de
„Stammkneipe".
Wie nagaat wat er nadien in ge
drukte vorm over de zaak-
Bruins verscheen, vindt een
serie achtergrondverhalen
over de jeugd van Siert
Bruins, over zijn toetreden tot
de SS en zijn detachering bij
de Grensschutz in Delf
zijl.
Daar in Delfzijl ligt de reden van
zijn aanhouding... En zijn
vroegere terdoodveroorde
ling. Daar namelijk ontpopte
Siert Bruins zich volgens een
aantal getuigen tot „het beest
van Appingedam". De rech
ter in Hagen zal straks moeten
uitmaken of Siegfried Bruns
inderdaad datgene gedaan
heeft wat hem ten laste wordt
gelegd. Daarbij gaat het in dit
proces met name om zijn rol
in de moord op de joodse ge
broeders Sleutelberg.
De gebroeders Sleutelberg
hadden een slagerij in Farm-
sum. In 1943 doken Meijer en
Lazarus Sleutelberg onder.
Aanvankelijk in de water
molen bij Borgsweer, toen in
het gemaal bij de boerderij
van familie Lesman en ten
slotte in de boerderij van de
familie Dijkema aan de
Geefsweersterweg tussen
Meedhuizen en Delfzijl. In de
herfst van 1944 werden de ge
broeders Sleutelberg tgdelijk
overgebracht naar de boerde
rij van Jacob Kuiper een paar
honderd meter verderop,
waar ook hun zuster Mieke en
haar man Ane van Dam on
dergedoken zaten. Deze
overleefden de oorlog. Dat
verblijf duurde maar kort,
want het gevaar dat dreigde
was voorbij.
Meijer en Lazarus keerden naar
de familie Dgkcma terug en
waren daar veilig tot enkele
weken voor het einde van de
oorlog. Een groep terugtrek
kende Duitse soldaten - de
Canadezen stonden al bij Wa
genborgen - ontdekten de
joodse onderduikers. Samen
met dochter Jantje van boer
Dijkema - z(j werd daags
daarna weer vrijgelaten -
werden de gebroeders Sleu
telberg naar Delfzijl gebracht,
waar ze in het hoofdkwartier
van de Sü in M.n ktstra.it
werden opgewacht door o.a.
Siert Bruins en August Neu
hauser. SD-chef Bordeaux
besloot de joden te laten lo
pen. Bruins en Neuhauser
kregen opdracht daarvoor te
zorgen. Zij namen de beide
onderduikers mee in de auto
in de richting van het kerkhof
i Fai
Daar
en een zeker
plaatselijke gen
chap. De
Lazarus en Meijer Sleutel
berg hun eigen graf graven,
de een na de ander, om ver
volgens met ëen schot te wor
den afgemaakt.
