Bayka, een stabijhond
die gedachten kan lezen
Als ie
tem g
ekerh
>ommen
geeft
Tedenkt
lij ze
:elf..."
EXTRA
Door Sjak Jansen
PAGINA 25
mouw. Zeegers goedkeu
rend: „Bent u nu overtuigd, of
moet ik nog verder gaan?"
Uitbreken
Waar Bayka trouwens ook een
meester in is. In uitbreken.
Zeegers doet opnieuw een
boekje open: „Geen deur is
hier veilig. Wij weggaan en
hem hier achterlaten, is on
mogelijk. Hij komt ons altijd
achterna. Of hij gaat door het
raam of hij maakt het slot
open. Ja. Ik heb het es een
keertje uitgeprobeerd en de
voordeur op slot gedaan.
Mooi dat-ie op de tafel is ge
klommen en met z'n poten en
zijn snuit het raam heeft
opengekregen. Da's geen
gekkigheid. Kyk maar. De
krassen zitten nog op het
raam. Ja man ergens is Bayka
een soortement schaduw van
me. Hoe is het mogelijk hè. Ik
ga me d'r echter niet te zwaar
in verdiepen hoor, nee da's
niks voor mij."
„Je moet 'm anders wel es tot de
orde roepen. Dat doe ik dan,
want mijn vrouw heeft de
wind er niet zo goed onder."
Zij lachend: „Ja mij wil-ie zo
af en toe nog op de tel nemen.
J ij kan ook zo goed slijmen he
Bay. Dan zwicht ik vanzelf
voor je. Nietwaar Bay. Krijgt
het vrouwtje nog een zoentje
van je?"
Vlaamse reus
Na dat hartverwarmend tafe
reel herinnert Zeegers zich:
„Ooit hadden we Vlaamse
reuzen. Van die zestienpon
ders weetje wel. Die hielden
we achter in de tuin. Enfin, in
de tijd van één nacht had zo'n
konijn zich uit z'n hok gevre
ten. Bayka mij weer stilletjes
gewekt en sleept me linea-
recta naar dat konijn. Dat
beest zat warempel al in de
poort."
Mevrouw Zeegers weer „In het
begin zeiden we altijd: 'Bayka
is net een betoverde prins'
Want zeg nou zelf. Hij heeft
ergens niks meer met een
hond te maken hè."
Haar man ten slotte: „Nu heb
ben we Bayka al een hele poos
ven niet? En kijk nou eens",
zegt hij wijzend naar de in de
hoek liggende hond. „Ja kijk
hem. Nu zit-ie waarachtig z'n
eigen sommen te maken. Ja
zo lanceert-ie dagelijks din
gen, waarvan ik sta te kijken."
Zo eindigt dit ware verhaal over
Bayka. de Leiderdorpse sta
bijhond. Als u goed luistert,
misschien dat u hem heel in
de verte hoort blaffen. Vlak
voor ik wegging namelijk had
ik 'm nog een sommetje op
gegeven. Zeg Bayka, vertel jij
es: hoeveel is 6746 maal 786.
wachten. Maar ja, ik doe Bay
ka niet weg. Een trouw huis
dier is mij alles waard. En die
kunstjes, ach die komen pas
op het tweede plan."
Geintje
„Die kunstjes zijn eigenlijk om
een geintje begonnen", weet
z'n vrouw. „Toen we 'm pas
hadden, lag er een dubbeltje
op tafel. Opeens stond Bayka
daar tien keer bij te blaffen.
En zo hebben we hem spe
lenderwijs dat rekenen bijge
bracht. Net zoals je een kind
leert rekenen en lezen. Ja le
zen kan Bayka ook. Zet maar
een cijfer op je blocnote. Laat
het'm zien en hij blaft het na."
En inderdaad een 6 beant
woordt de reu met zes keer
'woef.
„Ach ja", zegt Zeegers. „eigen
lijk weten wij niet beter. Het
was al toen we hem kochten.
Dat was dus negen jaar gele
den bij een boer in Beets, in
Friesland. Wij gingen er aan
vankelijk naar toe om voor
mijn zus een hond te halen.
Die boer fokte ze, had een
hele schuur vol. En wij waren
er nog niet, of Bayka dook er
al uit. Later kwam ie zich op
nieuw melden en toen stond
mijn keus meteen vast."
„Ja", mijmert zijn vrouw. ,je
moet weten dat Bayka in het
begin uitsluitend Fries ver
stond. Die boer sprak niet an
ders. Beetje bij beetje, met
veel geduld, hebben we hem
Nederlands geleerd. Door
hem telkens weer te zeggen
dat één keer en één keer twee
keer is. Zo leerde hij van lie
verlee lezen, mensen te tellen
(Hoeveel Bayka? „Waf, waf,
woef, waf." En als er twee
kwaad weglopen? „Woef,
woef.") en waken. Hoewel dat
waken in elke stabij zit hoor.
In Friesland begeleidt de sta
bij maar al te vaak kleine kin
deren naar school."
Stil alarm
„Wacht even", mengt Zeegers
zich ertussen, „het is wel zo
dat Bayka niet zo maar de eer
ste de beste waakhond is. Ik
zal je es wat vertellen. M'n
broer was op zoek naar een
soort hout. Planken die ik
toevallig had. Hij zou ze wel
komen halen zei hij, maar hij
kon alleen 's -nachts. Of ik ze
dus in de tuin wilde leggen."
„Huh, ik hoor 't m'n broer de
bewuste nacht nog zeggen:
'Haha, dat noemt-ie een
waakhond', zei-die. Had je 'm
moeten zien kijken toen ik
hem vertelde dat Bayka mij
stilletjes had gewekt en ik al
les achter het gordijn had ga
degeslagen. Bayka doet dat
altijd. Hij weet dat, wanneer
hij gaat blaffen, de dader op
de vlucht slaat."
„Dankzij Bayka heb ik deze
zomer ook m'n roeiboot we
ten te redden. De dieven
stonden op het punt er mee
weg te varen. Da's geen fabel
tje hoor. Ook een keer. Was de
twaalf keer
Bay ka's
stopwoord.
auto twee dagen bij de garage,
't Ding stond dus niet voor de
deur. Maar mooi dat Bayka
niet wilde gaan slapen. En
vrouw weet je nog die keer
met je vader."
Zij: „Oh ja. Mijn vader was ziek.
Hij lag thuis. Op een avond
wilde Bayka niet mee naar
bed. Hij stond maar met m'n
schoen in zijn bek voor de
deur te ijsberen. Wilde maar
naar de auto. Maar ja, daar zijn
wij helaas niet op ingegaan.
Helaas, want de volgende
ochtend bleek dat m'n vader
een hartaanval had gehad,
uitgerekend toen Bayka voor
de deur stond. Tja, als we dat
hadden geweten
Koffietijd
Na een korte stilte borduurt
mevrouw Zeegers (49) verder
„Ja Bayka is een zonderling
portret. Al denk ik maar even:
'Ik moet nog naar de bakker',
dan zit-ie al voor de deur. Hij
zit er ook 's ochtends tegen
tienen. Gaat-ie blaffen. Voor
de buurvrouw het teken dat
de koffie bruin is. En als ze
onverhoopt een keer niet
komt, voelt Bayka zich maar
wat beledigd hoor."
Bayka springt plotseling op en
trekt het vrouwtje aan de
mouw. Zij: „Hij komt mij ver
tellen wat u nu zit te schrij
ven. Ja hè Bayka. D'r is nog
geen dag geweest dat jij de
baas z'n sokken niet naar be
neden hebt gebracht he? En
als ik 's ochtends de kopjes
van het theeblad haal, ga je
hem wekken niet?"
Haar man heeft onderwijl een
briefje van tien uit z'n porte
monnee gehaald. „Hoeveel
rijksdaalders gaan hierin
Bay? Juist vier." Pakt dan een
briefje van 25. „Bayka vertel
jij es hoeveel briefjes van vijf
hierin gaan?" Bayka „Waf.
waf, woef, waf. waf." Zeegers
weer. „Goed zo Bayka, braaf.
En als je nou een stuk land
hebt van 4 bij 2. Wat is dan de
oppervlakte." De stabijhond,
vanouds een mollenvanger,
schudt het antwoord uit zijn
LEIDERDORP - Onder
staand verhaal grenst
werkelijk aan het
ongelooflijke. Gaat u
er maar even voor zit
ten, want u zult van de
ene verbazing vallen in
de andere. Hoofdfiguur
in dit verhaal is Bayka,
de-jarige Friese sta
bijhond van de familie
G. Zeegers uit de Lei
derdorpse Meyelaan. Ja
Bayka vertel es: hoe
oud ben je eigenlijk?
„Waf, waf, woef, waf,
woef, waf, waf, woef,
waf." En Bayka hoeveel
lentes was je vijf jaar
geleden? „Waf, woef,
woef, waf', antwoordt
de stabijhond zonder
enige aarzeling.
Inderdaad, Bayka verstaat de mensentaal met het
gemak waarmee Brugman kan praten. Hij beschikt
voorts over een wiskundeknobbel, waar je steil van
B achterover slaat. Optellen, aftrekken, vermenigvul-
digen, delen: Bayka draait er z'n poot niet voor om.
Klokkijken eveneens een koud kunstje. En wortel
trekken zult u vragen? Daar vangt u hem ook niet
mee. Da's voor Bayka ook niets meer dan kinderspel.
Laat Bayka het zelf maar bewijzen.Zeg Bayka,vertel
jij es wat de wortel uit 64 is? De reu denkt even na,
schraapt zijn keel en laat dan, onverschillig uit z'n
doppen kijkend, een salvo volgen van acht 'woefs'.
Volgende vraag: Bayka vertel jij es even welk getal
je krijgt wanneer je de wortel uit 36, deelt door twee?
Met een gelaatsuitdrukking van 'Ik ben ook de be
roerdste niet' geeft Bayka het antwoord: „Woef, waf,
waf." En Bayka als je één plus één van twee aftrekt?
De stabijhond geeft geen kik.
Geen sinecure
Ja, lacht u maar, gaat uw gang,
maar laat Bayka het niet mer-
i ken want metéén soepele
beweging staat hij voor u. En
wee uw gebeente wanneer het
lachen niet terstond ophoudt,
dan zijn de gevolgen voor ei
gen rekening. Ik spreek uit
ervaring. En trouwens, als u
nu al schatert, hoe onbedaar
lijk zult u dan wel niet gaan
lachen, wanneer ik u vertel
dat Bayka uw gedachten kan
lezen. Geen sinecure hoor.
te slaan, gaf dat paard de op
lossing. Echt gebeurd hoor,
d'r is lectuur over."
Mevrouw Zeegers: vEn zo is het
met onze hond ook. We staan
voortdurend met elkaar in
contact. Ik zal je vertellen: er
was hier eens een mevrouw
op bezoek. We kenden haar
niet en we vroegen ons af of ze
kinderen had en zoja hoeveel.
Nog geen seconde later kijkt
Bayka me aan en blaft vier
keer. En verdomd: laat ze d'r
nou ook vier hebben."
Zeegers: „Kies in gedachten
maar een getal. Hebt u er één.
Ja? Okee Bayka zeg het
maar." Bayka steekt van wal.
Zeven, acht keer en dan ver
stomt het geblaf. Op de één of
andere manier heeft Bayka
zich toegang tot m'n boven
kamertje weten te verschaf
fen. Ook als ik later de getal
len drie en zeven in gedachten
kies, heeft Bayka het feilloos
bij het rechte eind.
Baas Zeegers: „Nog elke dag
plaatst Bayka mij voor ver
rassingen. Dat ik denk: hoe is
het in vredesnaam mogelijk.
Het is net een mens hè. In al
les. Behalve als je m'n vrouw
of mij een hand wilt geven.
Dat moet je niet proberen,
want dat pikt-ie niet. Heeft-ie
trouwens nooit gepikt. Mis
schien raar en je mag je afvra
gen waarom hem dat niet is
afgeleerd, maar dan zeg ik:
'Laat 'm dat kleine beetje
dierlijke asjeblieft houden."
Typemachine
„Bayka en wij staan zogezegd
doorlopend met elkaar in
verbinding. Telegrafisch of
zo. Ja, weet ik veel. Ik ga me
niet op wetenschappelijk ter
rein begeven. Het is in elk ge
val net zo als met dat paard in
Amerika, bekant een eeuw
geleden. Dat paard had ook
zo'n gave en men had voor
hem een een aangepaste ty
pemachine gemaakt. Enfin,
op een gegeven moment was
er iets aan de hand en door
met z'n poten die toetsen aan
Slecht gehumeurd
„En zo zijn er talloze voorbeel
den. Wanneer mijn man of ik
vandaag of morgen met het
verkeerde been uit bed-stap,
kun je er donder op zeggen
dat Bayka ook een slecht hu
meur heeft. Als mijn man
moet overgeven, dus laat zien
dat ie ziek is, gaat Bayka in
een hoek zitten janken. En als
ik verdriet heb, komt-ie me
steevast troosten. Nietwaar
Bayka? Krijg ik nog een kusje
van je? Oh, dat zou ik ook
denken. Goed zo Bayka,
braaf."
Haar man: „En als ze aan het
baassie komen Bayka, wat
doe je dan?" De hond springt
van het vrouwtje naar de baas
en klemt diens nek losjes in
z'n bek. „Juist Bayka", lacht
Zeegers, „dan grijp je ze bij de
strot hè. Maar", voegt de Lei
derdorper er serieus aan toe,
„ondanks al jouw gaven,
moeten we nuchter blijven,
niet?"
„Toegegeven: het zou zonde
zijn als Bayka voor de weten
schap verloren zou gaan.
Maar ik voel er weinig voor
om met dat beest stad en land
af te reizen. Ze hebben mij
met Bayka gevraagd in een
Duitse tv-show en in een
show van de BBC. Op de
camping in Drente stond ie
dereen om ons heen, wilde
men notabene met de pet
rondgaan. En d'r heeft ook
eens een circus-directeur de
hele middag op me zitten
