Afkeurende
reacties op
proces Praag
Tevredenheid
na bezoek Hua
Relatie Turkije-
Griekenland
weer op de tocht
Dreigement aan Elisabeth
Egyptische steden dreigen te verkrotten
BREZJNJEV WEER OPENBAAR
Bij operatie galblaas
van sjah verwijderd
DONDERDAG 25 OKTOBER 1979
In Oeganda
wordt nog
steeds gemoord
KAMPALA (AFP) - In Kampala, de
hoofdstad van Oeganda, zijn in de
afgelopen drie nachten 11 men
sen, onder wie drie politieman
nen, vermoord door gewapende
mannen in militair uniform. In
dezelfde periode werden 25 'ver
dachte personen' door de bevol
king doodgeranseld.
De inwoners van Kampala zijn
bang voor een nieuwe terreu r-
golf. In september kwamen bij
terreuracties ongeveer 300 men
sen om het leven.
Van officiële zijde is nog steeds
niets bekendgemaakt over de
identiteit van de moordenaars die
's nachts toeslaan ondanks het
nachtelijk uitgaansverbod dat al
twee maanden van kracht is. Men
weet alleen dat het om
militair uniform gaat.
Sow jet-partijleider en president Brezjnjev begroet president Abdoel Fa ttah Ismail van Zuid-Jemen. Het u
voor het eerst sinds geruchten rond ziekte en dood van Brezjnjev dat deze. weer in het openbaar verscheen.
(Van onze correspondent)
MOSKOU - Sowjet-par-
tijleider en president
Leonid Brezjnjev is gis
teren weer in het open
baar opgetreden nadat
een week geleden spec
taculaire geruchten de
ronde deden over zijn
gezondheidstoestand.
Na zijn bezoek aan
Oost-Duitsland is
Brezjnjev twee weken
lang nergens versche
nen totdat hij gisteren
kou en wind trotseerde
bij de begroeting van
president Abdoel Fat-
tah Ismail van Zuid-
Jemen. De Russische
leider scheen daarbij
geen last te hebben van
de temperatuur van ze
ven graden onder nul
en de koude wind die
over het vliegveld woei.
Brezjnjev was niet meer
in het openbaar ver
schenen na zijn terug
keer op 1 oktober uit
Oost-Berlijn waar hy de
viering had bijgewoond
van het 30-jarig bestaan
van de DDR. Nadat hij
vorige week niet te
voorschijn kwam tij
dens het bezoek van
president Hafez al As
sad van Syrië verbreid
den zich plotseling vo
rige week donderdag
hevige geruchten die
spraken over een ern
stige ziekte en zelfs
over de mogelijke dood
van Brezjnjev. Een dag
later werd in Moskou
verkondigd dat de par
tijleider weliswaar ziek
was maar weer spoedig
zijn werkzaamheden
zou hervatten.
Zijn verschijnselen op
het koude Moskouse
vliegveld ter begroe
ting van de gast uit
Zuid-Jemen is waar
schijnlijk een demon
stratie van zijn artsen
rond zijn gezondheids
toestand. De volgende
fysieke test wordt be
gin november de para
de op het Rode Plein
waar Brezjnjev onge
veer twee uur op het
Lenin mausoleum
moet blijven staan.
In het verleden is de
Sowjetleider wel vaker
en ook wel langer niet
meer in het openbaar
verschenen hetgeen
telkenmale aanleiding
heeft gegeven tot ge
ruchten over zijn ge
zondheidstoestand die
politiek van belang is in
verband met de opvol
gingskwestie.
President Abdoel Fattah
Ismail van Zuid-Jemen
brengt zijn eerste be
zoek aan de Sowjet-
Unie nadat hy eind vo
rig jaar met Russische
steun aan de macht is
gekomen. Zuid-Jemen
is voor het Kremlin van
belang als bastion op
het Arabische schie
reiland en ook in ver
band met de strategi
sche ligging bij de in
gang van de Rode Zee.
Bij de begroeting van
de Jemenitische gast
waren ook minister van
defensie Ustinov en
minister van buiten
landse zaken Gromiko
aanwezig. De bespre
kingen zullen zich con
centreren op economi
sche en militaire steun
van de Sowjet-Unie
voor Zuid-Jemen.
AMSTERDAM (ANP) - CPN-kamerlid Joop
Wolff vindt het proces tegen zes Tsjechoslo-
waakse dissidenten "absurd en onaanvaard
baar".
(Van c
correspondent)
BONN - Bondskanselier
Schmidt en de Chinese partij
en regeringsleider Hua Guo-
feng zijn zeer tevreden over
het resultaat van Hua's be
zoek aan Bonn. Schmidt zei
dat hij in totaal ongeveer tien
uur met zijn gast heeft ge
sproken en dat daarbij dui
delijk was geworden dat de
Bondsrepubliek en China het
over zeer veel zaken eens zijn.
Verder verklaarde de Duitse
regeringleider dat China een
sterk West-Europa wenst en
dat het bewaren van de we-
reldvrede een belangrijk ge
meenschappelijk doel van
beide landen is.
Gisteren zijn drie akkoorden
tussen de Bondsrepubliek en
China getekend. Een econo
misch verdrag bepaalt dat
beide landen zullen streven
naar intensivering van hun
economische betrekkingen.
China is met name geïnteres
seerd in investeringsgoederen
uit de Bondsrepubliek. West-
Duitsland zou in ruil daar
voor in eerste instantie grond
stoffen willen hebben. In een
cultureel akkoord wordt on
der meer de uitwisseling van
wetenschappers, sportlieden
en studenten geregeld. Verder
zullen in het kader van een
consulair akkoord twee con
sulaten worden geopend: in
Sjanghai en in Hamburg.
Wolff vindt niet alleen de dinsdag
uitgesproken vonnissen absurd
en onaanvaardbaar, maar ook de
wijze van procesvoering. Het
proces in Praag was niet open
baar, buitenlandse journalisten
mochten de rechtszaal niet in.
"Op deze manier heeft inderdaad
een schending, plaats van funda
mentele mensenrechten", aldus
Wolff.
"Als Rude Pravo (het partijblad)
vaststelt dat de zes beklaagden
verklaren zich niet tegen het so
cialisme te keren, zeggen niet te
streven naar omverwerping van
de wettige overheid en zich be
roepen op artikel 29 van de
grondwet (recht van kritiek op
wetgevende en uitvoerende in
stanties) en het blad daaruit dan
opmerkt dat het hier om "sluwe
lieden gaat die hun bedoelingen
verbergen", zo meent Wolff.
De Franse minister van buiten
landse zaken, Jean Francois-
Poncet, heeft gisteren meege
deeld dat hij met het oog op het
proces in Praag zijn bezoek aan
Tsjechoslowakije uitstelt.
Juristen
De in Genève gevestigde interna
tionale commissie van juristen,
een onafhankelijk orgaan dat
strijdt voor een strikte naleving
van de internationale rechtsre
gels, heeft gisteren gereageerd op
de veroordeling van het proces
tegen de zes Tsjechoslowaakse
ondertekenaars van 'Charta 77'
De commissie gaf een verklaring
uit waarin zij zegt zich aan te slui
ten bij allen die hun afkeuring
over het Praagse proces hebben
uitgesproken. Als het optreden
van de verdachten uit protest te
gen de vrijheidsbeperking wer
kelijk de veiligheid van "de staat
bedreigde, dan kan de wettigheid
van de Tsjechoslowaakse rege
ring zelf in twijfel worden ge
trokken", aldus de verklaring.
Namens de landen van de Europese
Gemeenschap veroordeelde de
Ierse minister van buitenlandse
zaken, Michael O'Kennedy, de
vonnissen tegen de Tsjechoslo
waakse dissidenten en in Londen
betreurde de Britse regering deze
vonnissen die zij onverenigbaar
acht met de verklaring die in 1975
door de Europese veiligheids
conferentie in Helsinki werd op
gesteld.
De Zweedse minister van buiten
landse zaken, Ola Ullstein,
noemde het Praagse proces een
"belachelijk politiek schouw
spel".
Het internationale verbond van
metaalbewerkers waarbij vak
bonden in 65 landen zijn aange
sloten liet in Genève weten dat
het proces en de vonnissen een
grote tegenslag betekenen voor
het streven van de vakbondsle
den in de westerse landen die de
ontspanning met de communis
tische landen actief steunen. Het
internationale verbond van vrije
vakverenigingen (IVW) sprak
van een schandelijk en cynisch
proces
Labour
De Britse Labourpartij drong aan
op de vorming van een commis
sie die een onderzoek zou moeten
instellen naar de uitoefening van
de mensenrechten in Tsjecho
slowakije.
Radio-Vaticaanstad sprak van een
deprimerende gebeurtenis die
alleen maar gevoelens van ver
slagenheid kan opwekken.
In een communiqué van het minis
terie van buitenlandse zaken ver
oordeelden de VS zowel het pro
ces als zodanig als de "onredelijk
zware vonnissen". De regering in
Praag, aldus het communiqué,
heeft weer eens onderdanen ge
straft wegens pogingen hun
grondrechten uit te oefenen.
Amnesty International, de interna
tionale organisatie die zich het lot
van de politieke gevangenen op
de wereld aantrekt, heeft de zes
veroordeelde Tsjechoslowaakse
dissidenten geadopteerd, aldus
een woordvoerder van de Oos
tenrijkse afdeling van Amnesty
(Van c
correspondent)
PARIJS (AP) - Kort na de aan
komst van de Britse vorstin Eli
sabeth in Frankrijk is gisteren het
Franse persbureau door een ano
nieme man telefonisch benaderd
met de boodschap dat er door "de
NEW YORK (Reuter/UPI) - De ex-
sjah van Iran heeft gisteren in het
Newyorkse Cornell-ziekenhuis
een .verkennende' operatie on
dergaan. Volgens medewerkers
van het ziekenhuis was de in
greep bedoeld om een duidelijker
inzicht te krijgen in de kwaal
waaraan de in februari afgezette
vorst lijdt.
Bij de operatie is de galblaas van de
sjah verwijderd, terwijl tevens uit
de nek van de patiènt stukjes
lymfklierweefsel werden wegge
nomen. Dit heeft de woordvoer
der van de sjah, Robert Armao,
gisteravond verklaard.
Hij deelde mee dat de sjah al zes
jaar aan kanker in de lymfklieren
lijdt en dat een groep vooraan
staande Franse artsen hem daar
voor behandelt.
Armao wilde niet zeggen of er een
kwaadaardig gezwel was ont
dekt, maar beperkte zich ertoe te
verklaren, dat „herstel wordt
verwacht, als zich geen complica
ties voordoen"
Terwijl de sjah in een aparte kamer De
Franse afdeling van de provisio
nele IRA" een aanslag op haar le
ven zou worden gepleegd. In
Franse politiekringen zegt men
nog nooit van een dergelijke IRA-
afdeling te hebben gehoord.
De koningin arriveerde voor een
twee-daags privé-bezoek aan
Frankrijk onder uiterst strenge
veiligheidsmaatregelen. Zij
heeft, vergezeld door onder ande
re de vrouw van de Franse presi
dent en de vrouw van de Engelse
ambassadeur een rondtocht
langs de befaamde Loire-kaste-
len gemaakt. Gisteravond heeft
zij op het Elysée gedineerd met
president Valéry Giscard d'Es-
taing.
met nadruk dat hij in
voor operatiepatiënten verbleef,
hielden ongeveer 150 demon
stranten voor het ziekenhuis een
betoging tegen hem. Zij hadden
spandoeken bij zich met op
schriften als „Een vredige dood is
te goed voor de sjah. Hij moet met
bloed betalen".
opdracht sprak van de provi
nelen. "omdat de IRA (het Ierse
Republikeinse Leger) niet achter
ons plan staat".
Beide vleugels van de IRA hebben
in het verleden banden gehad
met het verboden Bretonse be
vrijdingsfront en het Bretonse
bevrijdingsleger, die op beperkte
schaal strijd voeren voor de onaf
hankelijkheid van Bretagne. Er
zijn op cultureel en op taalkundig
gebied sterke banden tussen de
Keltische bevolking van Bretag
ne en Ierland.
Een woordvoerder van de Britse
ambassade in Parijs zei niets te
weten van een dergelijk dreige
ment, maar voegde daaraan toe
dat het uiteraard serieus wordt
genomen. De Franse politie had
in zijn ogen afdoende maatrege
len getroffen om de veiligheid
van de vorstin tijdens haar be
zoek te waarborgen.
Een woordvoerder van de IRA in
Belfast heeft ontkend dat er
plannen tot een aanslag op de
Britse vorstin zijn. Ook een ge
rucht als zou de IRA in Los An
geles een aanslag willen plegen
op de zuster van koningin Elisa
beth, prinses Margaret, werd
door hem ontkend.
Foto: Koningin Elisabeth met me
vrouw Giscard.
ISTANBOEL - Tussen Turkije en
Griekenland zijn de betrekkingen
de laatste paar dagen vrij plotse
ling verslechterd, waarvan beide
partijen elkaar de schuld geven.
Van Turkse zijde is gisteren be
kendgemaakt dat de besprekin
gen, die al jarenlang tussen de
twee landen op het niveau van
hoge ambtenaren van de ministe
ries van buitenlandse zaken wer
den gevoerd en in november in
Ankara zouden worden voortge
zet, zijn afgebroken.
Er is wederzijds sprake van on
vriendelijke uitzendingen op de
tv, waarbij de vraag opdoemt hoe
officieel deze instituten in beide
landen moeten worden be
schouwd. Op de Griekse tv kwam
daags na de Turkse verkiezingen
van 14 oktober een journalist aan
het woord, die de wenselijkheid
uitsprak van uitroeping door
Griekenland van de territoriale
12-mijlszone in de Middellandse
Zee, iets waarvan de Turken al
vele malen hebben gezegd dat het
tot oorlog zal leiden.
n een andere uitzending was spra
ke van .Smyrna, ons verloren
vaderlandOok leidde de op
winding over de bekroning met
de Nobelprijs voor literatuur van
de Griekse dichter Elytis, zanger
van de Egeïsche Zee, tot menig
commentaar .waarbij het Griekse
karakter van deze zee werd be
klemtoond en vreugde uitgespro
ken dat dit nu ook internationaal
was erkend.
Een en ander leidde tot een in waar
schuwende woorden gesteld
commentaar op de Turkse editie.
Maar ook de Turkse nationale
veiligheidsraad waarin hoge
militairen en politieke gezags
dragers elkaar ontmoeten, kwam
deze dagen met een waarschu
wing aan het adres van Grie
kenland, waarna zowel de demis
sionaire premier Ecevit als de nu
aantredende kabinetsformateur
Demirel de Grieken op het hart
drukten, geen misbruik te maken
van de overgangssituatie in Tur
kije omdatzoals Demirel het uit
drukte, .gebleken is dat militaire
avonturen altijd schadelijker
uitvallen voor Griekenland dan
voor Turkije"
De Griekse minister van buiten
landse zaken Rallis en zijn colle
ga van defensie Averof hebben de
crisis aan „Turkse binnenlandse
factoren" toegeschreven. Velen in
Griekenland zijn overigens van
oordeel dat de klimaatsverslech
teringen begonnen toen de Turkse
minister van buitenlandse zaken
Okcun daags na Karamanlis'
reis naar Moskou, begin oktober,
waarschuwde dat de Griekse fa
ciliteiten voor schepen van de
Sow jet-marine op een scheeps
werf op het Egeïsche eiland Xyros
het evenwicht verstoren in deze
regionen, zoals vastgesteld in de
verdragen van Lausanne (1923)
en Parijs (1947).
Van Griekse zijde werd hierop
geantwoord dat het hier een bin
nenlandse Griekse aangelegen
heid betrof, en dat de Grieken
nooit hadden geprotesteerd tegen
de uitvoerige technische hulp
verlening die Turkije zich al ja
ren van de zijde van Russisch
personeel laat welgevallen. De
Griekse irritatie werd echter gro
ter toen ook admiraal Shear,
commandant van de zuidelijke
strijdkrachten van de NAVO, de
faciliteiten op Xyros bekritiseer
de en liet weten dat hij tevergeefs
inzage had proberen te krijgen in
de tekst van de overeen
komst".
Men vermoedt in Griekenland dat
bij de Turken de vrees meespeelt
dat Moskou na Karamanlis' be
zoek niet meer zulke overwegende
bezwaren heeft tegen de Griekse
uitroeping van de 12-mijlszone.
Iets waarvan de Griekse regering
blijft betogen dat zij zich haar
rechten erop voorbehoudtzonder
er vooralsnog in de praktijk toe
over te gaan.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
CAÏRO - De Egyptische regering
heeft met een aantal Oostenrijkse
bouwondernemingen overeen
stemming bereikt over de bouw
van meer dan 500.000 flats in
Egypte. Met de overeenkomst is
een bedrag gemoeid van onge
veer drie miljard gulden. De Oos
tenrijkers zijn van plan jaarlijks
zo'n 200.000 wooneenheden neer
te zetten in een programma dat
drie jaar duurt.
Er gaat geen dag voorbij of in de
hoofdstad stort wel een of ander
huizenblok m elkaar, waardoor
weer een aantal mensen dakloos
wordt en in kampen buiten de
stad moet worden onderge
bracht. Het huizenprobleem
hangt nauw samen met het
probleem van de afwatering, het
slechte wegennet en het Egypti
sche huurstelsel, dat vernieu
wing en onderhoud van huizen
tegenwerkt.
joen
Egypte heeft met zijn ruim 41 mil- Sinds de bouw van de grote stuw
dam in de Nijl bij Assoean, op de
grens van Egypte en het zuidelij
ke buurland Soedan, is de
grondwaterspiegel in Egypte
enorm gestegen omdat er wel
voortdurend wordt bevloeid,
maar niet voldoende wordt afge
waterd. In Cairo heeft dat tot ge
volg dat de grond steeds drassi-
ger wordt en dat de fundamenten
van veel huizenblokken letterlijk
wegsmelten. In augustus stortte
m het centrum van de stad een
blok van 400 oude woningen par
does in elkaar doordat de riole
ring en de waterleiding onder het
blok zo waren verzakt, dat de pij
pen braken en de hele omgeving
in een moeras werd herscha
pen.
i huizentekort
dan een miljoen; een
aantal dut jaarlijks drastisch
stijgt. Het half miljoen nieuwe
appartementen komt voorname
lijk in de omgeving van de hoofd
stad Cairo en Egyptes tweede
stad, Alexandrië. Egypte is ook in
onderhandeling met landen als
Roemenië, Zuid-Korea en Cana
da, terwijl ook enkele Nederland
se consortiums bij de bouw van
nieuwe steden in Egypte worden
betrokken.
Huisvesting is, naast voedsel, we
genbouw, afwatering en tele
communicatie, het voornaamste
probleem waar de Egyptenaren
op dit moment mee worstelen. De
volkswijk Boulaq, waar een van
de grote markten van de hoofd
stad is gevestigd, zorgen de voor
bij denderende vrachtauto's voor
grote scheuren in de woningen,
waarna instorting meestal niet
lang op zich laat wachten.
Het wereldberoemde Egyptisch
museum, waar onder andere de
schatten uit het graf van farao
Toetanchamon zijn opgeslagen,
dreigt ook al in te storten als niet
snel met herstel wordt begonnen.
De bouwwerkzaamheden aan di
verse hotels in de omgeving van
het museum en de aanleg van een
enorm viaduct dat het verkeer
tussen de aan weerszijden van de
Nijl gelegen delen van de stad
moet vergemakkelijken, ging
el drllwerk gepaard, dat
de i
het
al-
Egyptische bevolking neemt elke De meeste oude huizen in Cairo,
tien maanden met een miljoen
zielen toe, en in de hoofdstad Cai
ro bijvoorbeeld is het huisves
tingsprobleem zo explosief, dat
men zich ongerust begint te ma
ken over de eventuele sociale on
rust die eruit voortvloeit.
gebouwd van tichelsteen i
zon gedroogd leem, kunnen bo
vendien niet tegen het sterk toe
genomen verkeer dat zich door
de nauwe straten van de binnen
stad perst. In de bijna een half
miljoen inwoners tellende
lerlei scheuren zijn verschen
zodat er nu een miljoenenpro
gramma op stapel staat om de
boel te redden.
Het huurstelsel is een andere be
langrijke oorzaak van het hui-
zenverval. De huren in Egypte
zijn vastgesteld onder het bewind
van president Nasser zodat, uit
gezonderd in de betrekkelijk
kleine vrije sector daargelaten, er
zo'n 25 jaar geen huurverhogin
gen meer zijn geweest. Dat houdt
in dat Egyptenaren voor een
vierkamerwoning soms niet
meer dan 25 gulden per maand
huur betalen; nauwelijks vol
doende om een loodgieter het sa
nitair na te laten kijken. De huis
bazen proberen dat op te lossen
door hoge bedragen aan sleutel-
In Cairo stort bijna dagelijks wel een huizenblok m elkaar. De regering
van Egypte heeft nu besloten de komende drie jaar in het land een half
miljoen nieuwe appartementen te bouwen.
geld te vragen, die op kunnen lo
pen tot 30.000 gulden voor een
vierkamerflat, welk geld echter
zelden of nooit in het opknappen
van woningen wordt gesto
ken.
Aan de meeste oude woningen is
derhalve in tientallen jaren niets
meer gedaan, zodat zeker drie
kwart van de stad Cairo en bijna
geheel Alexandrie op ontstellen
de wijze zyn verkrot. Het
probleem is nagenoeg uitzicht
loos, zo lijkt het. Met hun mini
male salarissen - het gemiddelde
loon bedraagt 150 gulden per
maand - kunnen de meeste Egyp
tenaren zich geen hogere huren
veroorloven, terwijl de door de
bevolkingsdruk enorm gestegen
grondprijzen het voor de huisei
genaar aantrekkelyker maken
zijn womngbezit te zien instor
ten. zodat nieuwe en meer huur
opbrengende gebouwen kunnen
worden neergezet
