Gemeentearchief houdt open huis
"Proefbruggetje 99
over de Oude Rijn
Meerburg vindt clubhuis te klein
Steeds meer belangstelling voor historie van Leiden
van "lift-
affaire"
Controle langzaam verkeer
'Geen nieuw
bedrijf in
overbelaste
buurten"
PvdA maakt
geen punt
DONDERDAG 18 OKTOBER 1979
Vakantiebezigheden
(1)
In het kader van de herfst
vakantie-activiteiten wordt
morgenmiddag in clubhuis
"De Tamboerijn" aan de Va-
leriusstraat 73 de film "De
wolf en de zeven geitjes" ver
toond. De voorstelling begint
om twee uur en de entreeprijs
bedraagt f 1.50.
Buurthuis Groenoordaan de
Musschenbroekstraat 25:
morgenochtend voor de jeugd
een "levend ganzebord"Het
is een spel waarbij allerlei
opdrachten moeten worden
vervuld. Aanvang 10 uur,
kosten f0.50. 's Middags is er
voor de jeugd vanaf 16 jaar
"Kafesoteek". Aanvang 15
Vakantiebezigheden
(2)
"In de Vrolijke Arkaan de Pie-
terskerkchoorsteeg 15 en Het
Leidse Volkshuis aan de Apo-
thekersdijk 33 sluiten de herf-
vakantiebezigheden morgen
af met een uitstapje naar
Duinrell in Wassenaar. De
tocht wordt per bits gemaakt
en de kosten bedragenes gul
den per persoon. Vertrek om
half tien vanaf de Vrolijke
Ark en om tien uur vanaf het
Leidse Volkshuis.
Kijkhuis
In het Kijkhuis wordt van
avond de filmcyclus "De Sur
realisten" voortgezet. In de
filmzaal aan de Vrouwen-
kerkkoorstraat 17 worden
achtereenvolgens een korte
satirische film van Bunuel en
een korte film van Orson Wel
les met muziek van Erik Satie
vertoond. Er zijn twee voor
stellingen: een om acht uur en
een tweede om kwart over
tien. Toegangsprijs f 450.
Leger des Heils
De gereformeerd en hervormde
wijkkerkeraad organiseert
vanavond een bijeenkomst in
de Bevrijdingskerk aan de
Montgomery straat. Majoor
A.M. Bosshardt (eigenlijk lui
tenant-kolonel) zal spreken
over haar werk vanuit het
Goodwill-centrum van het
Leger des Heils in Amster
dam. Na afloop van haar in
leiding is er gelegenheid tot
het stellen van vragen.
Tijdens de bijeenkomst zal er
een collecte voor het Leger des
Heils worden gehouden. De
bijeenkomst begint om acht
Klaverjassen
De wandelsportvereniging
"Zuid-West" organiseert
morgen een klaverjas- en jo-
keravond in 't Parlement aan
de Nieuwe Rijn 52. Aanvang
20 uur, toegang boven 16jaar
Bazaar
In het Vijf Hovenhuis aan de
Hoflaan 169 wordt vrijdag en
zaterdag een bazaar georga
niseerd door de speeltuinver
eniging "De Vijf Hoven". De
bazaar wordt vrijdagaoch-
tend om half acht geopend
's avond zal de nieuwe pop
groep "Sherlock" optreden.
Zaterdags is de bazaar ge
opend van 11 uur 's ochtends
tot 11 uur 's avonds. De toe
gang is gratis en tot de attrac
ties behoren onder meer bal
len gooien, visspel en rad van
avontuur.
Voor de kinderen zijn er spe
ciale attracties.
Popavond
In het Leids Vrijetijdscentrum
aan de Breestraat 66 treedt
morgenavond de Geoff Ca-
vander Band op. Geoff Ca-
vander, geboren in Nieuw
Zeeland richtte in 1971 in En
geland een eigen band op. In
1977 kwam hij naar Amster
dam waar hij nu nog woont
en een eigen band heeft. Die
groep bestaat naast Geoff uit
Ray Anthony (gitaar), Mas-
hali Erkine (bas), George
Landhuis (drums). Samen
spelen ze een subtiele rockmu
ziek met latin- en jazzinvloe-
den.
De zaal is geopend vanaf 9 uur
en de toegangsprijs bedraagt
f5.50.
Ruilavond
De afdeling Leiden van "Phila-
telica" organiseert een post-
zegelruilavond in de kantine
van de chr. scholengemeen
schap dr. W. A. Visser 't Hooft
aan de Kagerstraat 1De kan
tine is vanaf half acht ge
opend.
Nauwgezet
LEIDEN - Enkele tientallen jonge
ren uit de wijk Meerburg hebben
wethouder Tesselaar gistermid
dag een petitie plus 250 handte
keningen overhandigd. Daarmee
wilden ze de wethouder overtui
gen van de ruimtenood waarmee
de jongeren in clubhuis Klein
Matilo te kampen hebben.
Het huidige clubhuis, 225 vierkante
meter groot, barst zo langzamer
hand uit z'n voegen omdat de re
latiefkleine oppervlakte door zo
veel verschillende groepen moet
worden gedeeld. Met name voor
de jongeren blijft er niet of nau
welijks ruimte over. Op een on
langs gehouden open avond be
slisten de jongeren dan ook dat
een kleine aanpassing van de
ruimte beslist niet als voldoende
kan worden beschouwd.
Voor het kunnen doordraaien van
het gehele jongerenwerk wordt
een nieuwe en eigen ruimte als
eerste vereiste gezien. De jonge
ren kondigden gistermiddag aan
dat zij de eerste van een reeks
groepen uit het clubhuis zijn die
bij de wethouder op de stoep ko
men te staan. Binnenkort zal er
een witboek worden uitgebracht.
Wethouder Tesselaar verklaarde
eerst met het bestuur te willen
praten alvorens een antwoord op
de petitie te geven. Hij zegde toe
voor het eind van de maand iets
van zich te laten horen.
Wethouder Tesselaar (rechts) neemt de handtekeningen in ontvangst van een deputatie van buurtbewoners.
Het werk dat in het Gemeentear
chief wordt verezet vereist bij
zonder veel tijd en nauwgezet
heid. Archieven moeten gesor
teerd, uitgezocht en beschreven
worden. Zo kan het voorkomen
dat een stuk blad voor blad, ge
reinigd, ontzuurd, aangevezeld,
ingestukt en met Japans papier
moet worden beplakt. Restaura-
teuren zijn soms maanden bezig
om een bijna tot stof vergaan
boek weer zo op te knappen dat
het de komende eeuwen weer
kan trotseren.
De bibliotheek van de archief om
vat vrijwel alle voor de geschie
denis van Leiden en wijde omge
ving belangrijke boeken, er is een
prentverzameling met ongeveer
70.000 kaarten, waaronder vele
uiterst kostbare gravures, etsen,
tekeningen e.d.
Gemeentearchivaris Downer: "Alle
Leidenaren hebben grote inte
resse voor mooie verhalen als de
geheime gangen ondér de Burcht
(een ervan zou zelf in Katwijk
uitkomen), tussen de Pieterskerk
en de Academie, onder het Gra
vensteen. Ja zelfs op zoveel plaat
sen dat de hele stad boven een
soort mollengangen gebouwd
zou moeten zijn. Of voor de ver
halen over de heldenmoed van
Van der Werff en Van der Does,
Goeie Mie de gifmengster. Om
die fabeltjes te weerleggen of ze
enige grond van aannemelijkheid
te geven, of er zelfs de harde be
wijzen voor te leveren zijn de ar
chieven noodzakelijk".
LEIDEN - Wijken die het moeilijk
hebben met luchtvervuiling en
verkeersoverlast moeten ontzien
worden bij het vestigen van
nieuwe bedrijven.
Deze gedraglijn moet uitgangspunt
zijn van het beleid van de Leidse
PvdA in de toekomst. Dat zei gis
teravond het PvdA-raadslid me
vrouw Hes, op een vergadering
van de raadsfractie van haar par
tij.
Haar PvdA-collega Ranner, die
onlangs een nota over de econo
mische toekomst van Leiden het
licht heeft doen zien, bleek bereid
om haar opmerkingen in zijn nota
- die trouwens al aan de pers is
gepresenteerd - op te nemen.
De nota zal wellicht als initiatief
voorstel bij de gemeenteraad
worden ingediend, maar niet
voordat over de nota overleg is
geweest met de WD, de andere
coalitiepartner van de PvdA in
het college van burgemeester en
wethouders, zo bleek gister
avond.
Wethouder Tesselaar benadrukte
de noodzaak van overleg met de
WD-partner. "Als de VVD-frac-
tie met een voorstel op mijn ge
bied zou komen zonder overleg
zou ik wel op mijn achterste be
nen staan", zei hij gisteravond.
In het college van burgemeester en
wethouder is het economisch
beleid toebedeeld aan WD-wet-
houder mevrouw Fase. Besloten
werd om zo snel mogelijk twee
expemplaren van de nota aan de
WD-fractie te sturen.
LEIDEN - De belangstelling voor de historie van Leiden
vertoont een opvallende groei. Een duidelijk bewijs daar
voor vormt het sterk toegenomen bezoek aan de studie
zaal van het Gemeentearchief. In 1955 werden er 823 be
zoekers geturfd, het afgelopen jaar waren het er ruim
5000. Kwamen er in 1955 alleen beter gesitueerden, vaak
excentrieke figuren en bejaarden, nu komen de bezoekers
uit alle lagen van de bevolking.
LEIDEN-Aan de "terechtwijzing"
die burgemeester en wethouders
van Leiden onlangs kregen voor
de gang van zaken rond de bouw
van een lift in het gemeentehuis
verbindt de raadsfractie van de
Partij van de Arbeid geen vér
strekkende gevolgen.
Wel vindt een aantal socialistische
raadsleden dat vragen over deze
zaak (gesteld door PPR-raadslid
Beijen) "onvoldoende" door bur
gemeester en wethouders zijn
beantwoord. Bordewijk (PvdA)
noemde het antwoord dat Beijen
destijds kreeg "curieus".
Dit kwam gisteravond naar voren
tijdens een vergadering van de
PvdA-fractie. De "terechtwij
zing" voor B en W werd vorige
maand uitgedeeld door een ge
meentelijke onderzoekscommis
sie (commissie voor de rekenin
gen). De commissie bestaat gro
tendeels uit raadsleden.
Het college had volgens de com
missie onvoldoende rekening
gehouden met een mogelijkheid
om inplaats van een lift van
560.000 gulden een hefplateau
van 210.000 gulden in het ge
meentehuis te bouwen. De laat
ste mogelijkheid bleek uit een
rapport van een ambtenaar. De
gemeenteraad had echter al in
juni vorig jaar besloten om een
volwaardige lift te bouwen.
Na een langdurige discussie be
sloot het college om niet meer te
rug te krabbelen: de lift moest er
komen.
"De aanbesteding was toen al ge
weest. Als we toen het werk niet
hadden gegund liepen we de
kans dat het tot 'besmet werk'
was verklaard. Dat had vertra
ging kunnen opleveren voor de
hele verbouwing van het stad
huis. Bovendien hebben we
overwogen dat de waarde van het
stadhuis met een lift stijgt en dat
nieuwe afdelingen op de boven
ste verdiepingen makkelijk be
reikbaar worden", aldus wet
houder Van Dam (financiën) gis
teravond.
Hij vindt het rapport van de com
missie trouwens onvolledig.
Wethouder Tesselaar en burge
meester Vis waren het destijds
niet met de beslissing van de rest
van het college eens. Zij vonden
nader onderzoek naar andere
mogelijkheden wél gewenst.
Tesselaar zei gisteravond dat hij het
niet eens is met de conclusie van
de commissie dat het college on
voldoende rekening heeft ge
houden met de alternatieven. Hij
wees er op dat er bijzonder lang
over is gepraat. De PvdA-raads-
fractie zal afwachten welke hou
ding andere raadsfracties in de
gemeenteraad aannemen. Daar
zal het commissierapport (op
verzoek van raadslid Beijen) bin
nenkort worden behandeld.
Foto van het gebouw van de Gemeentelijke Archiefdienst door J. Goedeljee, genomen in 1893 kort na de
ingebruikname van het gebouw.
Ondanks bezwaren omwonenden
LEIDEN - Het moet mogelijk zijn
om in het verlengde van de Dul-
lebakkerssteeg over de Oude
Rijn een voorlopige voetgan
gersbrug aan te leggen. Aan de
hand van ervaringen met zo'n
brug kan worden bekeken of er
misschien op die plaats een defi
nitieve overbrugging moet ko
men.
Dat vindt de raadsfractie van de
Leidse Partij van de Arbeid.
Wanneer komende maandag we
derom het bestemmingsplan Ma-
redorp in de gemeenteraad wordt
behandeld zal de fractie een
amendement van die strekking
(van PvdA-raadslid Koning en
WD-raadslid Zonnevylle) steu
nen. De fractie besloot dit gister
avond.
Raadslid mevrouw Van Dongen is
niet enthousiast over het voorstel
dat een compromis betekent tus
sen verklaarde tegenstanders van
de brug en zij die de brug wél
willen. Zij zei gisteravond een
brug over de Oude Rijn bij de
Dullebakkerssteeg esthetisch
niet fraai te vinden.
Een 26-tal bewoners van de Oude
Rijn heeft dezer dagen opnieuw
een brief aan de Leidse raad ge
stuurd waarin weer bezwaren
worden geuit tegen de komst van
de brug. Met het besluit om de
Mare open te graven zou het vol
gens de bewoners van de Oude
Rijn volkomen inconsequent zijn
om een nog gave stadsgracht te
verkrachten met een volkomen
overbodig bruggetje wat via een
nauwelijk tweeënhalve meter
breed onaantrekkelijk steegje
aansluiting moet geven op de
Haarlemmerstraat.
Bij de raadsleden wordt erop aan
gedrongen om de knoop door te
hakken en te beslissen dat de
brug er niet komt. "Gebruik ons
geld toch voor zinvollere doel
einden in de stad", zo besluit de
brief.
LEIDEN - De landelijke verkeerscontrole waarbij de aandacht hoofd
zakelijk zal uitgaan naar het langzame verkeer zal volgende week ook
in Leiden worden gehouden.
De politie zal de gehele volgende week drie keer per dag op verschillen
de plaatsen in de stad controles uitvoeren. Het accent ligt daarbij op
voetgangers, fietsers en bromfietsers. Voetgangers die niet haaks of
binnen 30 meter afstand van een zebrapad oversteken lopen daarbij de
kans te worden bekeurd. Hetzelfde geldt voor fietsers en bromfietsers
die verzuimen richting aan te geven of niet voldoende "rechtshou-
den".
Ook zal de verlichting van fietsen, bromfietsen en motorvoertuigen
worden gecontroleerd. Daarnaast zal, in verband met de komende
winterperiode, worden gelet op technische onvolkomenheden van
motorvoertuigen.
Het doel waarvoor men komt loopt
nogal uiteen. De een komt ge
nealogie bedrijven, dat wil zeg
gen het voorgeslacht uitpluizen
of een stamboom maken. De an
der speurt de geschiedenis van
een pand na en weer een ander
brengt een bezoekje om weten
schappelijk onderzoek te ver
richten. Soms ook wordt het ar
chiefmateriaal gebruikt als bron
voor artikelen, brochures of boe-
Ondanks die groeiende populari
teit vindt de Leidse gemeentear
chivaris mr. W. Downer dat er
nog te weinig bekend is van het
werk en het bezit achter de impo
sante facade aan de Boisotkade.
Daarom zal er op donderdag 25
oktober een open huis worden
gehouden. Van 9.30 tot 12.30 uur,
van 14 tot 17 uur en van 19.30 tot
21.30 uur is iedereen welkom.
Wie het pand betreedt staat direct
oog in oog met de Leidse laken
fabrikant Justus Krantz. Met
diens nagelaten spaarcentjes
heeft de gemeente het gebouw
destijds laten neerzetten. Het was
het eerste gebouw van ons land
dat speciaal voor het bewaren
van archieven van een gemeente
werd gebouwd. Het pand is om
vangrijk en bestaat uit een groot
aantal kamers, zalen en depot
ruimten.
Studiezaal
Voor de bezoeker is de studiezaal
het meest bekend. Daar kan men
de gewenste archiefstukken op
vragen, ze bestuderen, over
schrijven e.d.. In een aparte afde
ling zijn de voor genealogie be
langrijkste bronnen op microfi
ches vastgelegd. Men kan die zelf
opzoeken en met behulp van een
speciaal apparaat lezen.
Op de begane grond van het ge
bouw bevindt zich het restaura
tieatelier. Overigens heeft het
atelier daar de langste tijd geze
ten en zal binnenkort met de
bouw van een nieuwe ruimte
worden begonnen. Op de huidige
plaats zal een kantine ingericht
worden. Ook op de begane grond
ligt de tentoonstellingsruimte
waar tweemaal per jaar een expo
sitie wordt gehouden over een
onderwerp uit de Leidse historie.
Op de bovenverdieping bevinden
zich onder meer de vertrekken
voor het personeel (er zijn 14
ambtenaren in vaste dienst en
daarnaast nog een viertal krach
ten in WSW-verband). Achter het
gebouw ligt een fraaie tuin, die
normaal niet voor het publiek
toegankelijk is. Daar bevindt zich
ook het Pilgrim Fathers Docu-
mentiecentrum, waarvan de in
richting binnenkort geheel zal
worden herzien.
Daarnaast heeft het Gemeentear
chief nog de beschikking over
twee panden aan de Vliet. Een
pand(41) dat zal worden omge
bouwd tot restauratieatelier en in
het andere(43) is de zogenaamde
"natte afdeling" ondergebracht.
De depots zelf zijn robuuste be
tonnen opslagplaatsen, die zijn
beveiligd tegen brand en ander
onheil. Bovendien heerst er een
constante temperatuur en voch
tigheidsgraad om de archieven
ook voor het nageslacht in goede
staat te houden.
Daarin bevinden zich volgens ar
chivaris Downer de verslagen
van vergaderingen, kasboeken,
rekeningen, belastingkohieren,
brieven, akten enz. Daarin wordt
melding gemaakt van figuren als
IJzeren Nelis, Goeie Mie, "De
knoop van 't Spoor" burgemees
ter De Gyselaar en prof. Huizin-
ga, die nog een bekende klank
hebben. Maar ook "onbekenden"
met namen als Gijzenij, Plu,
Dreef, Tegelaar, Ramak, Zaal
berg, De Bolster, Lagas, Devilee,
en Ouwerkerk.
Het oudste stuk in het Leidse Ge
meentearchief dateert al van
1290. Het is een onooglijk vodje
perkament met gaten en vlekken
erin, waarin graaf Floris de Vijfde
de burgers van Leiden tolvrijheid
garandeert. Het stadsarchief
loopt tot 1880. Alle stukken van
na die datum waren nog op het
stadhuis toen op 12 februari 1929
het stadhuis in een rokende
puinhoop veranderde.
Overgenomen
Veel van de aanwezige stukken
konden niet gered worden. Wel
bleef door een gelukkige om
standigheid het bevolkingsregis
ter van 1890 - 1923 vrijwel onge
schonden. Daarentegen over
leefden van het bevolkingsregis
ter van 1880 - 1890 slechts twee
van de veertig dikke boeken het
inferno.
Ook het na de brand gevormde ar
chief tot 1946 bevindt zich bij de
Archiefdienst. Verder zijn er vele
archieven aanwezig van door de
stad overgenomen instellingen
en colleges, zoals de klooster van
voor de Reformatie, de colleges
van kerkelijke dienaren, de gast
huizen en de archieven van door
de stad opgerichte instellingen
als het Stedelijk Werkhuis, de
Hallen (Lakenhal, Saaihal (nu
Lodewijkskerk), Baaihal, Rashal
enz.), de Schutterij, diverse
scholen, politie, brandweer,
slachthuis, SLF enz.
Bovendien zijn in het Gemeentear
chief archieven opgeslagen van
hofjes, weeshuizen, verenigingen
en inmiddels opgeheven fabrie
ken als de Katoenmaatschappij,
Krantz, Hartevelt enz. Een over
zicht van alle archiefstukken
werd in 1967 gepubliceerd, maar
is inmiddel sterk verouderd. Het
ligt in de bedoeling om in 1981
met een nieuwe uitgave te laten
verschijnen. Wie nu al een indruk
wil krijgen van het omvangrijke
archief kan volgende week don
derdag terecht in het gebouw aan
de Boisotkade.
fySr1—*-
