Hua Guofeng door Giscard verwelkomd Nobelprijs voor natnur- en scheikunde toegekend Top Londen gaat zonder Patriottisch Front door Schmidt boos op Brzezinski Strijd in Cambodja houdt aan WEER HUISARREST VOOR OOSTDUITSE PROF. HAVEMANN Regering Ecevit levert ontslag in Rel na mislukte aanslag op Malta DINSDAG 16 OKTOBER 1979 PAGINA 9 (Van c correspondent) BONN - De Westduitse regering en in het bijzonder bondskanselier Helmut Schmidt is zeer ontstemd over het feit dat de veiligheidsad viseur van president Carter, Zbiegniew Brzezinski, tegen de CDU-minister-president van Ne- dersaksen, Ernst Albrecht, ge klaagd heeft over de Duitse NA- VO-bijdrage. Volgens Albrecht, die gisteren van een bezoek in de Verenigde Sta ten is teruggekeerd, zou Brze zinski er bezorgd over zijn dat de Bondsrepubliek zich niet aan een NAVO-overeenkomst kan hou den dat elke lidstaat de bijdrage in 1980 met 3 procent verhoogt. De Westduitse begroting voor volgend jaar zou slechts voorzien in een verhoging van ruim 1,5 procent. Regeringschef Schmidt is heel nij dig over de opmerkingen van Brzezinski, omdat hij daarin een aantasting van zijn eigen geloof waardigheid ziet. De woordvoer der van de Bondsregering, Armin Grunewald, verklaarde gisteren op een persconferentie dat het hoogst ongebruikelijk is dat de Amerikaanse veiligheidsadvi seur via een lid van de oppositie laat weten dat hij bezorgd is over i de Westduitse re- Grunewald kritiseerde ook het op treden van Albrecht, die de uitla tingen van Brzezinski al publiek had gemaakt voordat hij de Bondsregering had ingelicht. Deze op zijn beurt wees de kritiek van de hand en zei dat het de normaalste zaak van de wereld is als iemand als Brzezinski ook le den van de Westduitse CDU- CSU-oppositie volledig inlicht. Volgens Albrecht was datgene wat Brzezinski tegen hem had gezegd trouwens al volledig aan de Bondsregering bekend. STOCKHOLM (Reuter) - Twee Amerikanen en een Pakistani hebben gisteren samen de Nobelprijs 1979 voor natuur kunde gekregen voor het ontdekken van een verband tussen twee van de vier fun damentele krachten van de natuur. De prijs voor scheikunde, even eens een bedrag van 800.000 kronen (ongeveer 375.000,-), werd toegewezen aan een Amerikaan en een Westduit- De prijswinnaars voor natuur kunde zijn de professoren Sheldon Glashow en Steven Weinberg van de Harvard universiteit in de VS, en pro fessor Abdoes Salam. nu di recteur van het internationaal centrum voor theoretische natuurkunde in Triest in Ita lië. Zij hebben aangetoond op wel ke manier de „zwakke kracht" in de atoomkern op elektriciteit lijkt. Hun theorie betekende een geweldige stap voorwaarts bij het stre ven naar het op één noemer brengen van de vier natuur krachten. De twee mannen die de prijs voor scheikunde delen heb ben experimenten uitgevoerd die praktisch nut hebben. Zij hebben nieuwe manieren ge vonden voor het aaneenkop- pelen van koolstofatomen, die de basis van het leven op aarde zijn. BANGKOK (Reuter/AFP/UPI) - Het Thailandse leger heeft giste ren meer dan 28.000 Cambod jaanse vluchtelingen overge bracht uit het grensgebied naar een veiliger oord. Dit heeft een woordvoerder van de legerlei ding meegedeeld. Zondag wer den bij de Thailandse grensstad Aranyaprathet vijf vluchtelingen gedood door granaten die in hun kamp neerkwamen toen Vietna mese strijdkrachten een bolwerk van de Rode Khmer aanvielen. De gevechten in West-Cambodja tussen eenheden van de verdre ven leider Pol Pot en de door Vietnam gesteunde troepen van de regering in Phnom Penh woe den onverminderd voort. Een Thailandse militaire functionaris heeft meegedeeld dat de Vietna mese troepen nu voornamelijk geconcentreerd zijn in het noordwesten van Cambodja. Maar uit zuidelijker gelegen stre ken komen ook berichten over het gebruik van Vietnamese ar tillerie bij hevige gevechten. Na bij Phnom Malai is een slag aan de gang tussen een 9000 man sterke troepenmacht van Pol Pot en de regeringstroepen van Heng Samrin. Thailandse militaire kringen in Bangkok denken niet dat het le ger van Phnom Penh Thailands grondgebied zal schenden bij de achtervolging van eenheden van de Rode Khmer, maar militairen aan de grens zeggen zich zorgen te maken. Er zijn al grensover schrijdingen gemeld. Bij Taprik, 220 km ten zuidoosten van Bang kok, zouden 300 Vietnamese mi litairen de grens overgegaan zijn in een poging vluchtroutes af te snijden voor eenheden van Pol Pot. De stroom vluchtelingen houdt aan. Gisteren gingen 10.000 uit gemergelde Cambodjanen de grens over om te ontkomen aan verhongering en de gevechten. Vanuit Bangkok is de hulp voor ongeveer een miljoen hongeren de mensen in Cambodja begon nen. Gisteren zijn zowel naar Oost-Thailand als naar Cam bodja weer goederen vertrokken. Thailandse militairen hebben het bevel gekregen indien nodig te schieten om te voorkomen dat de oorlog in Cambodja zich tot Thailands grondgebied uitbreidt. Dit heeft een hoge officier giste ren in Bangkok meegedeeld. Ook zei hij dat het leger bevel ge kregen had de 30.000 Cambodja nen die nu in Thailandse vluch telingenkampen zitten terug de grens over te sturen, zodra de ge vechten minder hevig worden. Deze vluchtelingen schijnen voor het merendeel volgelingen van Pol Pot te zijn. Terre des Hommes Nederland is een hulpactie gestart voor hon gerlijdende Cambodjaanse vluchtelingen. Daarvoor is een speciaal gironummer geopend. Dit heeft een woordvoerder van deze organisaties gisteren in Den Haag meegedeeld. Terre des Hommes heeft vorige week de Nederlandse kinderarts Hengeveld uitgezonden naar Thailand om te onderzoeken of en zo ja, hoe hulp kan worden verleend aan de duizenden in nood verkerend Cambodjaanse vluchtelingen. ADVERTENTIE waardevol woonadvies. (Van onze correspondent) PARIJS - De Chinese eerste minister en partijleider Hua Guofeng is gisteren op het vliegveld Orly door de Franse president Giscard d'Estaing verwelkomd op de eerste etappe van een reis die hem na Frankrijk naar West- Duitsland, Engeland en Italië zal voeren. De Franse president Giscard d'Estaing verwelkomt de Chinese partijleider Hua Guofeng bij diens aankomst op het vliegveld Orly bij Parijs. (Van onze correspondent) LONDEN - De Rhodesië-conferen- tie is gisteren voortgezet zonder het Patriottistisch Front. De Brit se minister van buitenlandse za ken lord Carrington begon gis termorgen besprekingen met al leen de Salisbury-delegatie van bisschop Muzorewa. Onderwerp van de bespreking was de nieuwe verkiezingen onder Brits toezicht en de overgangsperiode voordat een door Londen erkende Rho- desische regering zal worden er kend en geïnstalleerd. Lord Carrington, die de conferentie leidt, ontbood gisteren de PF-lei- ders Mugabe en Nkomo op zijn ministerie en vroeg hun of zij de voorgestelde grondwet konden accepteren. De officiële verkla ring van het Britse ministerie van buitenlandse zaken stelde: „Zij gaven geen positief ant woord". Hierop besloot lord Carrington zonder het Patriottisch Front verder te gaan. Maar tegelijker tijd zei hij, dat mocht het PF zich bedenken, de delegatie alsnog de besprekingen kon bijwonen over de afhandeling van de onafhan kelijkheidsprocedure. Zondag avond waren Mugabe en Nkomo nog laat in beraad met hun advi- tegen heeft zich soepeler opge steld en zijn komst naar Londen wordt dan ook gezien als een ma noeuvre om een zwaar tegen wicht te vormen voor Smith en zijn aanhangers. seurs over de nu te volgen koers. Op een persconferentie waar Car rington voor het eerst zelf ver scheen sinds het begin van de be sprekingen, zei hij dat het nog steeds het streven van de Britse regering was om een door alle partijen aanvaarde oplossing te bereiken, maar dat het wel steeds moeilijker werd voor het PF wanneer het niet deelnam aan de nu begonnen gesprekken met de Salisbury-delegatie. Hij was ook bereid, zei hij, om een van de twee helften van het PF, ZANU (Mu gabe) of ZAPU (Nkomo), tot de gesprekken toe te laten wanneer een van beiden de grondwets voorstellen aanvaardde. Het is niet waarschijnlijk dat Nkomo het zich kan veroorloven op deze indirecte uitnodiging aan zijn adres in te gaan. Gevraagd hoe hij in geval van een eenzijdige overeenkomst met al leen Salisbury de guerrillaoorlog hoopt te beëindigen, gaf Carring ton als zijn mening dat zulks be reikt kon worden wanneer het door Engeland erkende nieuwe Rhodesische bewind ook inter- I nationaal algemeen diplomatiek Waarom de DDR'haar Het feit dat de opvolger van Mao Zedong op deze reis als eerste land Frankrijk aandoet, wordt hier beschouwd als een gebeur tenis die boven de diplomatie van alledag uitstijgt. Hua Guofeng blijft een week in Frankrijk en bezoekt in de loop van zijn be zoek technische installaties in Rennes en Brest. Opzienbarende handelscontracten worden van het Chinese hoge be zoek niet verwacht. Op het ogenblik staat Frankrijk als han delspartner niet meer dan op de achtste plaats, terwijl Peking niet meer dan 0.3 procent van de Franse export opneemt. Na de aanvankelijke opwinding van eind 1978, toen contracten wer den gesloten voor miljarden francs die onder meer de aan koop door China van twee atoomcentrales inhielden, heb ben de machthebbers in Peking de bodem onder hun voeten te ruggevonden en de mogelijkhe den van hun economische ex pansie na de dood van Mao Ze- dong herzien. Frankrijk ontvangt evenals andere westerse landen constant bezoek van Chinese experts, met name van militairen die met grote be langstelling de hei over kijken, maar voorlopig niets kopen. De (Van c correspondent) erkend zou worden. anders denken o Leiden: Nieuwe Rijn VN-ploeg naar Namibië? WINDHOEK (Reuter) - In Namibië wordt spoedig een militaire ploeg van de Verenigde Naties ver wacht om plannen te bestuderen voor een gedemilitariseerde zone langs de noordelijke grens. Dit heeft een van de belangrijkste kranten van Namibië, Die Re publikein, gisteren gemeld. Een woordvoerder van het Zuidafri- kaanse ministerie van buiten landse zaken noemde het bericht echter voorbarige speculatie. Het blad zei bevestiging van het VN-bezoek te hebben ontvangen na het (nog niet onthulde) ant woord van Zuid-Afrika aan de vijf westelijke landen die een in ternationaal erkende formule voor de onafhankelijkheid van Namibië proberen te vinden. Volgens diplomatieke kringen was een van de elementen in het jong ste plan van de vijf landen de ves tiging van een gedemilitariseerde zone waar VN-troepen patrouil leren en die een gebied van 50 km aan beide zijden van de grens tus sen Namibië en Angola en Zam bia zou omvatten. Volgens het plar. zouden guerrilla strijders van de Namibische on afhankelijkheidsbeweging Swa- po binnen dat gebied bij een be stand kunnen kiezen tussen wegvoering buiten de zone of overhandiging van hun wapens en blijven. Boycot Over het opheffen van de economi sche boycot wilde hij zich niet uitlaten, maar in Lagerhuiskrin gen is al een mogelijkheid gesug gereerd dat deze eventueel van maand tot maand, of zelfs drie maandelijks (in plaats van een vol jaar) verlengd zou kunnen wor den wanneer de Rhodesië-confe- rentie nog niet beëindigd is tegen de tijd dat er op 14 november in het parlement over gestemd moet worden. „We hebben alle onderwerpen met beide partijen keer op keer door genomen, zei Carrington, nu moet iemand een beslissing ne men. De tijd daarvoor is aange broken". Wanneer toegegeven zou worden aan de aarzelingen van het Patriottistisch Front over de grondwet (met name over het grondbezit van de blanken en de samenstelling van de strijdkrach ten), zei Carrington, zou het aan het eind van de besprekingen over de overgangsmaatregelen kunnen gebeuren dat het PF de grondwetskwestie opnieuw aan de orde zou stellen. Daarmee zou dan alles wat al bereikt was teniet gedaan kunnen worden De Rhodesische delegatie is in middels versterkt door de over komst uit Salisbury van generaal Peter Walls, het hoofd van de strijdkrachten die in blanke kringen meer gezag zou hebben dan ex-premier Ian Smith die nu na een week ook in Londen is te ruggekeerd en zich nog steeds verzet tegen de nieuwe grondwet waarbij de blanken minder zeg genschap hebben dan onder de huidige grondwet. Walls daaren- BONN - De bekende Oostduitse regime-criticus prof. Robert Ha- vemann staat weer onder huisar rest. De straat waarin de 68-jarige dissident woont, is afgezet door agenten van de staatsveilig heidsdienst. Zondag werd het Havemann verboden in een tele fooncel te bellen naar de onlangs vrijgelaten Rudolf Bahro. Have- mann's eigen telefoon is al jaren buiten gebruik gesteld. roemde dissident weer huisarrest heeft gegeven, is niet bekendge maakt. Een woordvoerder van Nieuw kabinet voor IJsland REYKJAVIK (AFP) - Benedikt Grondal, minister van buiten landse zaken in het vrijdag afge treden IJslandse kabinet en voorzitter van de IJslandse so ciaal-democratische partij, heeft een sociaal-democratisch min derheidskabinet gevormd. De regering zal geen lang leven be schoren zijn. Haar enige taak is het afhandelen van de lopende zaken en de voorbereiding van de verkiezingen, die waarschijnlijk begin december zullen worden gehouden. De onafhankelijkheidspartij heeft verklaard dat zij het nieuwe ka binet zal gedogen, mits het geen belangrijke zaken aan de orde zal stellen. STOCKHOLM (AFP) De Zweedse kerncentrale "Ringhals 2" is gisteren uitgevallen door storing in het koelsysteem van een generator. De reactor scha kelde zichzelf automatisch uit. Moeilijkheden met een turbine wa ren er op 19 september de oor zaak van dat toen ook de reactor zich automatisch uitschakelde De centrale was een week gele den weer aan het werk gezet. De directie van Ringhals 2 ver wacht dat het mankement eind deze week zal zijn verholpen en dat de reactor dan weer op het net kan worden ingeschakeld. het Oostduitse openbaar ministe rie zei dat er geen onderzoek te gen Havemann is ingesteld we gens vermoedelijke overtreding van het Oostduitse deviezenbe- sluit. De regerende socialistische een heidspartij (SED) had in mei van dit jaar, toen Havemann's eerdere huisarrest, dat twee en een half jaar had geduurd, plotseling werd opgeheven, de mogelijk heid opengelaten hem eventueel later nog juridisch te bestraffen Daar is kennelijk nu geen ge bruik van gemaakt. Prof. Havemann, die in een zeer slechte gezondheidstoestand verkeert, heeft altijd geweigerd de DDR te verlaten, hoewel hem dit wel is aangeboden. De beken de antifascist, die samen met SED-chef Erich Honecker tij dens het nazi-regime in de ge vangenis Brandenburg heeft ge zeten, stond al eerder onder streng huisarrest. Hij heeft ook al jaren een „Berufsverbot" in zijn land. In 1959 kreeg Havemann. die van zichzelf zegt een overtuigd marxist te zijn, als hoogleraar in de fysische chemie aan de Hum- boldt-universiteit in Oost-Berlijn de Nationalpreis van de DDR. Hij viel in ongenade toen hij tijdens een college in 1963 verklaarde dat „echte vrijheid van meningsui ting slechts dan bestaat als die er toe dient de vrijheid van me ningsvorming te verzekeren" Later onthulde Havemann datde DDR, net als de Sowjet-Unie, re gime-critici in het gevang zet. Franse industrie verkocht enige helikopters en liet zich door de Chinezen uitleggen dat de Chine se legers in hun opstelling tegen over de Sowjet-Unie van heel an dere theorieen uitgaan dan de meeste westerse strategen. De betekenis van het bezoek van Hua Guofeng aan Frankrijk als eerste land in een reeks van Westeuropese mogendheden ligt dan ook voornamelijk op het po litieke vlak. Het dagblad „Le Monde" schrijft in zijn hoofdarti kel van gisteren dat deze flatteuze voorrang te danken is aan het po litieke inzicht van president De Gaulle, die al in 1964 de volksre publiek erkende, ondanks de felle protesten van de Verenigde Staten. Deze diplomatieke er kenning doorbrak de stemming waarin het Westen meende rood China de grond in te kunnen bo ren door eenvoudig te doen of het niet bestond. Relaties Frankrijk heeft in de dagen van president Giscard wel duidelijk de Chinese aanval op Vietnam bekritiseerd en de „terughou dendheid" van de Sowjet-Unie in de kwestie geprezen. De breuk tussen China en de Sowjet-Unie, te zamen met de diplomatiek- vriendschappelijke relaties die Frankrijk zowel met China als met de Sowjet-Unie onderhoudt, zullen de Franse president tij dens het bezoek van de eerste minister Hua Guofeng de moge lijkheid bieden te hameren op het aambeeld van de ontspanning in Azie. De Chinese partijleider Hua Guo feng heeft gisteren zijn bezoek ingeleid met een scherpe aanval op het agressieve beleid van de Sowjet-Unie en twee harer bond genoten. Vietnam en Cuba - of schoon hij die landen niet met name noemde. Hij deed dit tij dens een diner, hem aangeboden in het paleis van de Franse presi dent. het Elysée. ,In Europa", aldus de premier „bestaat een toestand van ernsti ge militaire confrontatie. Een groeiend aantal ervaren per soonlijkheden onderkent de noodzakelijkheid de werkelijk heid onder ogen te zien, waak zaam te blijven en doeltreffende maatregelen te nemen. Frankrijk versterkt zijn militaire macht en werkt mee aan de Westeuropese eenheid. Wat ons betreft, wij blij ven zonder te aarzelen van oor deel dat een verenigd en sterk Europa een belangrijke factor is voor het handhaven van vrede en cht in de eld". Premier Bulent Ecevit. die giste ren, na zijn verkiezingsnederlaag het ontslag van zijn kabinet in diende. (Van onze correspondent) ANKARA (GPD) - De Turkse pre mier Ecevit is vanmorgen door president Koruturk ontvangen om na de zware nederlaag bij de tussentijdse verkiezingen van af gelopen zondag het ontslag in te dienen van zijn kabinet. De pre sident zal hem dan hoogstwaar schijnlijk verzoeken de lopende zaken te blijven behartigen. Dit kan nog weken - volgens sommi gen maanden - voortduren. Voor de zoveelste maal zal dan de fac tor tijd weer haar intrede hebben gedaan in de Turkse politiek. Ecevit maakte het ontslag van zijn regering bekend op een perscon ferentie na afloop van besprekin gen met eerst de leden van zijn regering en daarna met dc partij raad van de Republikeinse Volkspartij. „Wij zijn tot de conclusie gekomen", aldus de 54- jarige premier, „dat onze regering haar meerderheid in het Huis van Afgevaardigden heeft verloren. De verkiezingsresultaten maken het noodzakelijk dat een rege ringswisseling plaatsvindt". Op een gistermiddag gehouden persconferentie werd Ecevits af treden geeist door oppositielei der - en winnaar van de verkie zingen - Demirel. Demirel, die al eerder had verkondigd dat het „hoog tijd was het lijk van de re gering te begraven", zei nu dat als de regering-Ecevit niet uit eigen beweging aftrad, zij begin no vember ten val zou worden ge bracht door de parlementaire meerderheid waarover hij (Demi rel) sinds zondag beschikt. De leider van de Gerechtigheids- partij, die bijna 50 procent van de stemmen won, herhaalde zijn pleidooi vooreen overgangsrege ring die voor aanstaand voorjaar vervroegde parlementaire ver kiezingen moet uitschrijven. Als premier van zo'n regering wordt nogal vaak de naam genoemd van senator Metin Toker, schoonzoon van wijlen president Inonu. Voor vervroegde verkiezingen pleitte gisteren ook oud-kolonel Turkes. leider van de ultrarechtse Partij van Nationalistische Actie, die zondag stabiel bleef en er niet in slaagde zijn doel - derde partij te worden - te bereiken. Maar het probleem blijft: voor uit schrijving van verkiezingen moet eerst het parlement zichzelf ont binden met eenzelfde absolute meerderheid als Demirel nu zegt te hébben verworven i islami tische Partij van Nationaal Be houd. die zondag tegen de ver wachtingen in ook won, zal logi scherwijze eveneens parle- mentsontbinding moeten na streven om deze „trend" te kun- parlementaire positie. Maar de partij van prof. Erbakan, die nu al jaren de sleutelpositie in het Turkse politieke leven be kleedt - een sleutel is ook haar embleem - is het tegendeel van logisch. Zij kan in de huidige constellatie ook de demissionaire premier Ecevit te hulp komen om hem opnieuw als eerste minister overeind te zetten in een RVP- PNB-coalitie, waarin Ecevit dan als In zijn tafelrede had president Gis card onder meer gezegd dat Frankrijk de schepping nastreeft „van een wereld die vrij is van de mentaliteit van blokken en con frontatie, een wereld welker krachten kunnen worden gemo biliseerd ten bate van economi sche en sociale ontwikke ling". De president zei geschokt te zijn over de toestand in Cambodja, het lijden van de bevolking van dat land en de volkomen dreiging van haar bestaan. Dit was uiter aard gericht tegen Vietnam, de vroegere Franse kolonie, dat Cambodja was binnengeval len. eter loezeer er ook over wordt gespe culeerd, zo'n constructie blijft onwaarschijnlijk. Al was hot al leen maai omdat Tui klje j ogi naamde „levende instellingen" - de pers. het zakenleven, maar vooral de strijdkrachten er zullen hebben. Temeer nu duide lijk is geworden dat Erbakan zijn onverwachte winst vooral put uit de oostelijke provincies, waar zijn kandidaten vrij openlijk - onder andere door te pleiten voor toelating van het Koerdisch op de radio zijn opgekomen voor de' Koerdische minderheid al daar. VALETTA (AFP) - Enkele tiental len aanhangers van premier Dom Mintoff van Malta hebben gister avond brand gesticht in gebou wen van de oppositiepartij en van een dagblad. De opgewonden groep, die gewapend met ijzeren staven en messen door de hoofd stad trok. wilde kennelijk wraak nemen voor de mislukte aanslag op Mintoff. eerder op de dag. Een man, die in het kantoor an de premier wist door te dringen, los te zes schoten op de premier voor hij door veiligheidsagenten werd uitgeschakeld. Mintoff bleef on gedeerd. Toen het nieuws bekend werd op een bijeenkomst ter gelegenheid van Mintoffs dertigjarig leider schap van de Maltezer Arbei derspartij. gingen zo'n 55 aan hangers van Mintoff op pad voor een wraaktocht. Ze richtten een ravage aan in kantoren van do oppositionele nationale partij an in het huis van oppositieleider Eddie Fenechadami Vervolgens vernielden ze de drukpersen van de Times of Malta, een onafnan- k11k dagblad dat Soms knt:U tl tegenover de regei ing-Mintoff staat, en staken het gebouw in brand. Volgens ooggetuigen kwam de politie, die wel aanwe zig wa>. niet tussenbeide De ladders in veiligheid brengen. Een naburig hotel werd bij wijze van voorzorgmaatregel ont ruimd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 9