uit op Arnhemse filmweek
OOK BELGISCHE 'FEMME
ENTRE CHIEN ET
LOUPE' OPVALLENDE FILM
NOS wil het
songfestival
organiseren
vandaag.
toegeljcht
'n BLOEMEN
GROET de
wereldrond
s te zien in de Belgische documentaire 'Des Morts'
PAGINA 5
ARNHEM (SPD) - Ligabue is onge-
twijfeld de beste film van het
Arnhems filmfestival.
Ligabue werd door Salvatore Noci-
ta gemaakt als een drie uur du
rende produktie van de Italiaanse
televisie en het was spijtig dat
men tijdens de filmweek de met
een uur bekorte bioscoopversie
te zien heeft gekregen. Maar het
geeft reden tot vreugde dat een
nieuwe Nederlandse filmsdistri-
buteur het heeft aangedurfd Li
gabue voor vertoning in ons land
te behouden; want wie heeft er bij
ons eigenlijk ooit gehoord van
regisseur Nocita, of van Ligabue,
de man die het onderwerp is van
deze film.
De Ligabue was een 'naïeve
schilder, die in 1965 overleed na
een uiterst treurig bestaan als
dorpsgek in een negorij op de Po-
vlakte. Een psychisch gestoorde,
mens-schuwe man, die een klui
zenaarsleven heeft geleid, maar
de wereld dusdanig origineel be
schouwend en daarom dermate
artistiek begaafd, dat hij een oeu
vre kon nalaten dat later diep
respect heeft afgedwongen.
Nocita reconstrueerde dit deernis
wekkende relaas op een uiterst
sensitieve en meeslepende ma
nier en met poëtische aandacht
voor de natuur, die ook centraal
stond in Ligabue's werk. Een
speciale invalshoek voor het
script, waaraan werd meege
schreven door de neo-realisti-
sche voorman Zavattini, vond
Nocita in het historische feit dat
Ligabue tegen zijn wil terecht
kwam in Reggio Emilia (zijn
moeder was Zwitsers, maar zijn
stiefvader kwam daar vandaan),
£oals Nocita zelf (van Deens-
Roemeense afkomst) eveneens
als immigrant die streek heeft le
ren doorgronden. Het aan de
Kaspar-Hauser-historie herin
nerende drama is, zoals gezegd,
bijzonder indrukwekkend en er
is nog veel meer over te zeggen,
maar gelukkig zal daar binnen
kort nog aanleiding voor zijn.
Des Morts
De met schrik en beven tegemoet
geziene mortuaire documentaire
Des Morts van Zeno, Ferbus en
Garny is gelukkig meegevallen
en heeft niet het tumult veroor
zaakt als op het festival van Brus
sel vorig jaar. Maar Arnhem blijkt
dan ook niet de plaats te zijn waar
over wat dan ook tumult kan ont
staan. We zijn hier getuige van
een uitgebluste filmweek, met
een toekomst waarin nog slechts
weinigen vertrouwen hebben.
Bijna net zo dood dus als de voor
naamste figuranten in Des Morts.
Een verschrikkelijke film, dat
wel, maar over de integriteit er
van kan weinig twijfel bestaan. In
de westerse cultuur is de dood
een taboe; de drie Belgische ci
neasten tonen dan aan en laten
tegelijkertijd zien dat de situatie
elders in de wereld (Korea, Thai
land, Mexico, Nepal) heel anders
ADVERTENTIE
wat te vieren? iemand te
troosten of iets te herdenken?
Zend een levende groet,
'n bloemengroet. Fleurop over
brugt alle afstanden. Fleurop
zorgt voor uw bloemengroet
waar dan ook in Nederland
en in nog zo n 130 landen
daarbuiten
Altijd perfect
geregeld, verzorgd en bezorgd
U herkent de Fleurop-bloemist
aan het Fleurop-vignet.
Fleurop Interflora staat garant
vooru
bloemengroet. t
Koninginne-
vY>Eyiïo>.
ligt. De film laat - op een heel an
dere manier dan bijvoorbeeld een
sensatiebezoeker als Jacopetti
het zou hebben gedaan - dingen
zien waarvoor wij gewend zijn
onze ogen te sluiten. Maar de be
langrijkste zwakte van Des Morts
is wel dat de film niet ingaat op de
vraag waarom - anders dan in an
dere culturen - wij er zo slecht
tegen kunnen. En dat is een ge
miste kans. Wie legt uit waarom
je al die scènes van lijkverbran
dingen, autopsies, executies en
dergelijke slechts kan aanzien
met bijna dichtgeknepen ogen.
De Filmweek van Arnhem heeft
dus ook goede films te zien gege
ven.
Een van de meest interessante
films was Femme entre chien et
loup, voor de Nederlandse markt
niet helemaal lekker vertaald in
Vrouw tussen schemering en da
geraad. De dit jaar reeds in de
competitie van Cannes gepresen
teerde film van de Belgische re
gisseur Delvaux, handelt over
een driehoeksverhouding met de
Tweede Wereldoorlog als achter-
grond.
Het „goed" of „fout" zijn geweest in
de oorlog is in België een veel ge
compliceerdere zaak geweest
dan in Nederland en ligt daarom
nog steeds dermate gevoelig dat
er op Belgische scholen nauwe
lijks over wordt verteld. Het hield
en houdt namelijk in belangrijke
mate verband met de nog steeds
niet aflatende broederstrijd tus
sen Walen en Vlamingen.
Pas in 1942 distantieerde de Me-
chelse clerus zich officieel van de
Duitse bezetters, maar in de
vooroorlogse jaren de groten
deels katholieke Vlamingen juist
in de armen te hebben gedreven
van de Duitsers, die werden
voorgesteld als culturele bond
genoten tegen de Fransen en
Walen.
In zijn film speelt Marie-Christine
Barrault een vrouw van een j onge
flamingant (Rutger Hauer) die na
het uitbreken van de oorlog in
Duitsland gaat werken en zelfs
dienst neemt bij de SS. Door een
toeval krijgt ze Roger van Hooi
als voortvluchtige verzetsman in
huis en daaruit ontstaat een ver
houding, die wordt terugge
draaid als na de bevrijding en zijn
gevangenisstraf Rutger Hauer
thuis terugkeert. Maar hij is dan
niet meer in staat als normaal
denkend mens te functioneren in
een maatschappij die hem heeft
bedrogen en uitgekotst, want zo
voelt hij dat. En de verzetsheld
die tijdens de oorlog al niet de
dapperste bleek, ontpopt zich als
een carrièremaker. Tot 1955 pro
beert Barrault nog brokken te
lijmen, maar dan breekt ze rigou
reus met beide r
Rutger Hauer en Marie-Christine Barrault in 'Vrouw tussen schemering en dageraad'
Met Barrault als episch centrum en
relativerend waarneemster,
brengt de film een zeker begrip
voor de misleide dupen van de
foute kant en demonstreert tege
lijkertijd dat het kiezen van de
goede kant niet noodzakelijk be
tere mensen betroffen heeft. Be
schuldigend is de film het felst in
de richting van de opportunisti
sche derden: manipulerende pas
toors, hypocriete zwarthande
laars en lafaards die voorop lie
pen op bijltjesdag.
Femme entre chien et loup is een
schitterende film over de achter
tuinen van de oorlog, waar op het
kleinstschalige niveau met op
merkelijke luciditeit de Belgi
sche oorlogssituatie wordt uit
eengezet. De vormgeving van de
film, gemarkeerd door de steeds
doorwisselende seizoenen in die
achtertuinen, is ronduit supe
rieur. Rutger Hauer speelt de bes
te rol van zijn carrière.
La femme
Eveneens over een driehoeksver
houding gaat La femme qui pleu-
re van Jacques Doillon. Dit keer
betreft het echter een man en
twee vrouwen en het niveau is be
trekkelijk alledaags. Een man
houdt van een andere vrouw en
probeert vergeefs zijn overstapje
met rationele middelen accepta
bel te maken bij zijn echtgenote,
die alleen emotioneel kan reage
ren en diep in een crisis belandt.
Een film lang wordt er geschoven
met mogelijke oplossingen. Wie
het kind zal krijgen, de auto, het
huis, om de zoveel minuten wor
den de perspectieven omgegooid
en op de duur word je daar als
kijker behoorlijk moe van. Tot
uiteindelijk de vrouw, de man, de
vriendin, alle drie en los van el
kaar er onder door gaan en waar
schijnlijk ook het kind.
Erg belangrijk is het allemaal niet
wat La femme qui pleure te ver
tellen heeft, maar waar de grote
Bertolucci in La Luna faalde (de
kijker laten meevoelen en meele
ven) daar krijgt de jonge Franse
regisseur Doillon zijn publiek
wel degelijk op sleeptouw. Hij
speelt zelf de hoofdrol (rustig,
evenwichtig en toch onmachtig
de ellende te bezweren) met Ha-
dée Politoff heel aandoenlijk als
de plooibare vriendin en Domi
nique Laffin hartroerend als de
recalcitrante huilebalk, die uit
eindelijk alleen heeft bereikt dat
ze ook het geluk van haar tegen
spelers, al dan niet opzettelijk,
geruïneerd heeft.
Het samenspel is voorbeeldig,
vooral ook via het kathalyserend
optreden van het tweejarige
meisje dat zich perfect liet regis
seren door Doillon, die tenslotte
ook haar eigen vader is en die de
film hoofdzakelijk in zijn eigen
super-bungalow op een heuvel
top situeerde. Een bescheiden
film, maar voor gevoelsmensen
zeker de moeite waard.
Op een van de laatste dagen van de
Arnhemse filmweek werd er
links en rechts wat afgelachen.
Eigenlijk meer uit behoefte dan
met geëigende aanleidingen. Zo
als na een begrafenis ook wel
eens ongepaste vrolijkheid wil
losbarsten, alleen maar omdat de
te hoog opgetaste treurigheid op
de zenuwen is gaan werken. Want
zo heel erg leuk waren deze lach
films in Arnhem nu ook weer
niet.
Anthony Page had zijn best gedaan
om Hitchcocks The Lady Vanis
hes te verbeteren. Een onmachti
ge, gedoemde poging, want die
film uit 1938 is zo ongeveer
Hitchcocks beste uit zijn Engelse
periode. Een aardige mevrouw
verdwijnt spoorloos uit een trein,
en een Amerikaans meisje heeft
de grootste moeite om Westeuro-
pese reisgezellen ervan te over-,
tuigen dat die mevrouw heus te
genover haar in de coupé heeft
gezeten en dus echt bestaat en
dient te worden opgespoord.
Het gaat over een spionagecom-
plot. In de oorspronkelijke film
reed deze trein door een ondui
delijk gehouden Oosteuropees
land, in de herfilming nu is het
meteen maar nazi-Duitsland ge
worden; een al te grimmig decor
voor de nogal kinderlijke intrige
waar het feitelijk om draait. Het is
een zichtbaar dure film, met een
op papier aardige cast hoofdrol
len voor Elliot Gould en Cybill
Shepherd, die de komische kan
ten van het verhaal wel uit de verf
helpen, maar daarentegen weet
regisseur Page de suspense van
Hitchcock geen seconde te bena
deren. Net als bij vrijwel al die
remakes van beroemde films, die
tegenwoordig zo in de mode zijn,
gaat het ook nu om een volstrekt
overbodig ding.
Hot stuff
Iets geslaagder, maar niet veel,
bleek Hot Stuff, gemaakt door
Dom Deluise, die als acteur furo
re maakte in comedies van Mei
Brooks. Na Gene Wilder en Marty
Feldman - die eveneens hun
voornaamste bioscoopbekend
heid aan Mel Brooks te danken
hadden - is nu dus ook Deluise
gaan regisseren. Een misdaad-
comedie. Een politieteam geeft
zich uit voor helers en krijgt zo de
kans een leger kruimeldieven in
te rekenen. Veel geestiger dan in
deze flauwiteit, was Deluises op
treden in The End, ook al
gemaakt door een bekend acteur
Burt Reynolds ditmaal.
leven zal hebben (Reynolds zelf)
en dan anderhalf uur bezig is met
vruchteloze zelfmoordpogingen,
met assistentie van Deluise. De
film werd door de Amerikaanse
en Engelse kritiek neergesabeld,
wat in zoverre terecht is, dat het
script nogal krakkemikkig in el
kaar zit. Maar in de afzonderlijke
episodes blijkt de zwarte humor
van Reynolds toch voortreffelijk
te werken en ging de Arnhemse
zaal volledig plat.
II Gatto
Dat gebeurde ook wel een paar keer
tijdens de twee vertoningen van
II Gatto (de kat) van Luigi Co-
mencini. Ugo Tognazzi en zijn
filmzuster Mari Angela Melato
bezitten een appartementen
complex waar ze alle bewoners
uit weg willen pesten, om het dan
leeg, dus duurder, te kunnen ver
kopen. Al die bewoners, en zeker
ook de twee hoofdrollen, worden
mooi karikaturaal geportretteerd
in een feitelijk erg ingenieus ge
maakte film. Er valt weinig
kwaads over II Gatto te zeggen,
behalve dan dat de film voor het
niveau van Comencini wel erg
onbeduidend is.
Der Monch
En dan was er nog Der junge
Monch, gemaakt door de satani
sche Herbert Achternbusch die,
net als in de werkstukken die we
van hem via Film International
leerde kennen, de vloer aanveegt
met het Beieren dat hem heeft
voortgebracht. Zijn zonderlinge
verhaal speelt in de toekomst, na
de bom of zo. Van München res
teert nog slechts een gigantische
geiser. Achternbusch speelt een
overlevende die op een kerkhof
een paashaas van chocolade
vindt en zich daarna verliest in
neo-katholicisme, wat dan weer
het fundament legt voor een
nieuwe orde. De wereld is hard
leers! De film is meer bizar dan
goed, maar het sarcasme van
Achternbusch spreekt wel
PIETER VAN LIEROP
ADVERTENTIE
HILVERSUM (ANP) - De NOS is
bereid het Eurovisie-songfesti
val te organiseren. Dit heeft de
NOS gisteren aan de Europese
Omroepunie in Genève meege
deeld.
Wel stelt de NOS aan deze toezeg
ging twee voorwaarden. Ten
eerste moet de uitzending op za
terdag 19 april volgend jaar
plaats kunnen vinden. Ten
tweede vraagt de NOS aan Eu
rovisie een extra bijdrage in de
kosten boven het reeds toege
zegde bedrag. Het extra bedrag
is nodig voor faciliteiten die
den gesteld en daarom moeten
worden gehuurd.
Als de EBU met de voorwaarden
akkoord gaat, dan kan het song
festival zonder extra kosten
voor de NOS in 1980 in het Con
gresgebouw in Den Haag plaats
hebben.
Volgens de regels van de EBU had
Israël eigenlijk het songfestival
1980 voor zijn rekening moeten
nemen, maar de Israëlische om
roep kan de kosten niet op zich
nemen. Daarna zocht de EBU
naar andere organisatoren. De
NOS was eën van de weinige se
rieuze kandidaten.
NED. 1
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Toeristische tips (NOS)
18.50 - Staatsloterij (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Van gewest tot gewest (NOS)
19.20 - Uitzending van de PPR (P P
19.30 - Sondermeldung Texel: Opstand der Georgiers, docu
mentaire (NOS)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Panoramiek (NOS)
22.25 - Studio Sport (NOS)
22.55 - Journaal (NOS)
23.00 - Den Haag vandaag (NOS)
NEDERLAND 2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.10 Russische les voor beginners (25) (TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Kinderen werken ook. documentaire (IKON)
19.25 - Kenmerk (IKON, KRO. RKK)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Film van de AVO Nederland (SOCUTERA)
20.32 - Countdown (VOO)
21.05 - Mooi Nederland, natuurserie (VOO)
21.30 - Starsky en Hutch, tv-serie (VOO)
22.25 - Info (VOO)
23.05 - Journaal (NOS)
23.10 - Medische cursus, helpen bij sexuele moeilijkheden (6)
(TELEAC)
DUITSE TV
WOENSDAG 10 OKT.
DUITSLAND I
Engels. 19.00 Report. 19.45 Journal
3. 20.00 Joum. 20.15 Amusem.progr.
22.00 Inform, progr. 22.05 Pal Joey
(Pal Joey), speelfilm. 23.50
WDR: 18.00 Dr. Med. Jonathan Fer-
rier, tv-serie. 18.30 Licht muz.progr.
18.40 Dr. Med. Jonathan Ferrier, tv-
'915,„BELGISCHE TV
22.30-23.00 Joum.
DUITSLAND II
18.20 Spelprogr. 19.00 Joum. 19.30 ded
Ty;portret. 20.15 Akt magaz. 21 00 WeCTbe'r"20.*5 DocumenT^TlsTBë
BELGIË VLAAMS
NET 1
18.15 Tekenfilmserie. 18.20 Docu
ment. 18.45 Jeugdserie. 19.35 Me-
Morgen. 19.45 Joum.
DUITSLAND III WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30 TV-ci
NET 2
18.00-19.45 Zie NET 1. 19 45 Anima
tiefilm 1 3.55 Voetbal. 21.45-23.15
Galaconcert
De kennis van de Nederlanders wat betreft de opstand van de
Georgiers in 1945 op het eiland Texel is, zo is uit een beperkt onder
zoek van de NOS gebleken, uiterst gering. Ongeveer 12 procent van
onze bevolking van vijftien jaar en ouder blijkt momenteel ,jop
enigerlei wijze en in wisselende mate van correctheid en volledig
heid op de hoogte te zijn van de Russen-oorlog op Texel anno 1945",
zo stelt men in het rapport.
Toch was niet dit onderzoeksresultaat de aanleiding voor Dick van
Reeuwijk om zijn film Sondermeldung Texel: de opstand der
Georgiers"die de NOS vanavond op het scherm brengt, te maken,
maar het feit dat hij ontdekte dat er over dit Jaatste slagveld van
Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog" via de televisie nog nau-
welijks aandacht was besteed. Het haastig ingestelde onderzoek
bracht alleen maar aan het licht dat zijn vermoeden over de alge
mene onbekendheid met dit onderwerp juist bleek te zijn.
Tijdens de zogenaamde operatie Barbarossa in 1941 drongen de
Duitse troepen met succes de Sowjet-Unie binnen en maakten mil
joenen gevangenenwaaronder Georgiers. De gevangenen verdwe
nen in kampen, waar de omstandigheden zo mensonterend waren
dat tienduizenden van hen stierven. Toen de Duitsers uit die kam
pen mensen gingen recruteren voor de Ost leg ionen, was de keus
voor de gevangenen niet erg moeilijk: of van honger en kou omko
men, of voor de Duitsers gaan vechten met een kleine kans om te
overleven.
Eén Georgisch bataljon belandde in 1943 in Zandvoort en enkele
Russen zochten contact met het plaatselijke verzet, in dit geval de
CPN, om hen te voorzien van wapens en voedsel. De Georgiers
maakten ook kustmijnen onklaar om een geallieerde invasie moge
lijk te maken. Toen het bataljon eind 1944 tegen de Duitsers in
opstand wou komen, kon het verzet dit tegenhouden omdat men
meende dat het een zinloos bloedbad zou worden.
Er werd afgesproken dat de Georgiers pas dan in actie zouden
komen als ze door de Duitsers werden gedwongen aan het front te
gaan vechten. Op 5 april 1945 dreigde dat te gebeuren en stond de
Georgiers, intussen gelegerd op het uiterst vreedzame Texel, niets
anders te doen dan naar de wapens te grijpen.
Het gevolg was .De dag der geboorte", een in eerste instantie suc
cesvolle actie die door de Duitsers bloedig werd neergeslagen. Het
Canadese leger maakte op 20 mei tenslotte een einde aan de oorlog
tussen Georgiers en Duitsers, maar dat er van het bataljon toch nog
228 Russen naar huis terug konden keren, was vooral te danken aan
de hulp die de Texelaars hen hadden gegeven. Nederland 1, 1930
uur
WOENSDAG 10 OKT.
HILVERSUM I
NCRV: 18.11 (S) Hier en nu. NOS:
19.30 (S) Langs de lgn, sport en muz.
(1..52 Paardekoersen. 20.51 NOSd-
Visparade.) 22.30 (S) Hobbyscoop.
23.02-24.00 (S) Met het oog op mor
gen.
HILVERSUM II
18 00 <S) Vrije tijd. blije tijd. R.V.U.:
18.30 Het is bijna 1984... P.P.. 18.50
Uitz. CPN. VARA 19 00 (S) VARA s
Woensdagavond. (Met om 19.05 De
Rode Draad. 20 00 VARA-Klassiek
Aansk: Cult, magaz. 20.20 Het zout in
de pap. 20.55 VARA-Klassiek (Pau
ze: Het zout in de pap).) 22.30 Nws.
NOS: 22.40 Open School. VARA
23.25 (S) Muziek van deze eeuw:
Pianomuz. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 (S) Avondspits. KRO:
19.02 (S) Rauhfaser. 22.02 (S) Roek-
Tempel. 23.02-24.00 (S) Walhalla
DONDERDAG 11 OKTOBER
HILVERSUM I
Ieder heel uur nieuws. NCRV 7 03
(S) vandaag...donderdag. <7 10 Het
levende Woord. 8.03 Hier en nu. 8.25
In 't voorbijgaan.) 9.03 (S) Wie weet
waar Willem Wever woont1 10.02 tS)
Muziek by de kofïie. 12.03 (S) Het
nuttigen van etenswaren is toege
staan. 12.40 (S) Diefstal of diensf,
middagpau zed lenst. 13.03 (S) Hier
en nu. 13.20(S) NCRV-Globaal. 17.02
(S) Rozegeur en prikkeldraad.
gymn. 7.20 AVRO: Aktueel en in
formatief. 7.30.8.00 en 8 30 Nws 9 00
Gymn. voor de vrouw. 9.10 Water
standen. 9.15 Werkbank. 10.00 Radio
Lawaaipapegaai. 10.10 Van Strauss
tot Straus(s). 10.30 't Is historisch.
10.50 AVRO's Radiojournaal. VA
RA 11 00 (S) Popmuz AVRO 11.20
Aspecten. 11.50 Regio-naai. provin
ciale inform. R.V.U.: De tinten van
zwart en wit. OVERHEIDSVOOR
LICHTING: 12.16 Uitz. voor de
landbouw. AVRO: 12.26 Meded.
voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws.
12.36 AVRO's Radiojournaal. 12.50
AVRO-Tema. 13.00 Nws. 13.11 Eu
ropa. 13.30 Yoga voor iedereen. 13.37
Per Saldo. 13.55 Beursplein 5. 14 00
'n Middagje AVRO. (Met om 16 00
Radio Lawaaipapegaai 16.30 De
Slag bij Nieuwspoort- 17.24 Meded.
17.30 Nws. 17.36 AVRO s Radio
journaal. 17.55 Richting.
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws. TROS 7 02
(S) De Havermoutshow. 9 03 (S)
Continu muz. 11 03 <S) De Polder-
popparade 12 03 (S) De Nederlands
talige top tien en kwiswys. 13 03 <S>
50 Pop_ of een envelop. 15.03 (S)
TROS Top 50.
Beethoven. 10.45 (S) Frans-Ita
liaans Ochtendconcert: Radio Fil
harmonisch Orkest 12.00 Nws. 12 02
(S) Klass. pianomuz. 13.00 (S) Het
zout in de pap 13.25 (S) Pianomuz.
14 00 Nws. 14 02 <S) Radio Kamer
Orkest, vocale solisten en orgel en
met Het Klein Omroepkoor. Klass.
muz. 15.30 (S) Klass. liederen 16 00
(S) Het zout inde pap. 16.25-17.00 (S)
Oude muz.
