Merpati
bv: meeste
holle
?Plan bij Endegeest voor
„psychiatrie-winkel"
Lezers schrijven
Nieuwe regeling voor
woonruimte vertraagd
Deel jeugd
in Leiden
verstoken
van filiaal
bibliotheek
11
11
WL
Keukengebeurert
Endegeest ondergaat
ware metamorfose
75 WOENSDAG 10 OKTOBER 1979
leiden
I LEIDEN - Het psychiatrisch zie-
1 kenhuis Endegeest wil steeds
meer aansluiten op ontwikkelin-
gen in de maatschappij: het iso
lement van het "totale instituut"
moet worden opgeheven. Dit
staat in het voorlopig beleidsplan
i Endegeest dat gisteravond aan de
begeleidingscommissie voor En
degeest werd gepresenteerd.
Eén van de nieuwe punten is het in
het leven roepen van een zoge
naamde "psychiatrie-winkel"
naar het voorbeeld van de wets-
winkel. Men wil dit doen om be
handelingstechnieken meer naar
de mensen toe te brengen. Ziek-
tebeelden en -verschijnselen
moeten en kunnen zodanig wor
den verduidelijkt dat de moge-
lijkheden van de patiënten om
r zelf te handelen toeneemt. De
therapeuten moeten daarbij
(waar mogelijk) streven naar een
vermindering van hun rol als ex
pert.
Aan de hand van een zestal punten
wordt in het plan uitgelegd wat
"vermaatschappelijking van het
psychiatrisch ziekenhuis", juist
ook voor Endegeest, kan beteke-
Allereerst wordt de kleinschalig
heid in het plan steeds meer ge
zien als een oplossing voor veel
kwalen. Het leidt waarschijnlijk
tot een beter werkklimaat en in
direct ook tot betere behandelin
gen van de patiënten.
Ook wil men de patiënten zelfve
rantwoordelijkheid geven. "Dit
principe bevrijdt in elk geval de
therapeutisch werker van al te
veel onmachtsgevoelens. Zelf
hulp lijkt een waardevolle "der
de" weg, naast de hulp uit bij
voorbeeld het eigen gezin en de
hulp van de professionele wer
ker"
Steeds meer, zo blijkt uit het be
leidsplan, wordt benadrukt dat
een goede geestelijke gezond
heidszorg moet worden geken
merkt door continuïteit van de
hulpverlening.
Ook de democratisering en de ef
fectiviteit komen in de nota aan
bod. Het voorlopig beleidsplan
werd door de gemeentelijke
commissie voor Endegeest over
het algemeen gunstig ontvangen.
Voor het eerst in twintig
jaar was het gisteren in de
sterk verouderde keuken van
het psychiatrische ziekenhuis
Endegeest geen wirwar van
mensen.
De keuken lag er verlaten bij
terwijl het enkele honderden
meters verderop, in de gloed
nieuwe keuken, een drukte v
belang was.
Oude verdeling blijft van kracht
LEIDEN - De bestaande rege
ling voor de verdeling van
woonruimte in Leiden blijft
voorlopig nog gelden.
Burgemeester en wethouders
hebben dit besloten omdat
het niet mogelijk is gebleken
vóór de afloopdatum van de
thans geldende regeling, te
weten 1 oktober 1979, met een
voorstel voor een nieuwe re
geling voor de verdeling van
de woonruimten te komen.
Een van de redenen voor de
opgelopen vertraging is dat
een aantal om reactie ge
vraagde personen, instellin
gen en partijen niet vóór 1 juli
heeft gereageerd. Veel reac
ties zijn pas in de maanden
juli en augustus ontvangen.
Bovendien is een aantal reac
ties zeer uitvoerig zodat sa
menvatting en verwerking
veel tijd kost.
De leden van de raadscommis
sie voor de volkshuisvesting
bleken er, in een vergadering
gisteravond, over het alge
meen begrip voor te hebben
dat de geldigheidsduur van
de huidige regeling wordt
verlengd. De gemeente heeft
nu plannen gemaakt die er toe
moeten leiden dat de uit
gangspunten voor een nieu
we regeling woonruimtever
deling vóór het einde van dit
jaar door de gemeenteraad
LEIDEN - Een aantal be
zorgde ouders wil er bij de
gemeente op aandringen
jeugdbibliotheekruimte
beschikbaar te stellen in
een lokaal van de Du Rieu-
school in de gelijknamige
straat. Ze hebben inmid
dels een lijst met 1100 ad
hesiebetuigingen verza
meld, die wethouder Tes-
selaar morgenmiddag zal
worden aangeboden.
Aanleiding voor de actie is de op
handen zijnde sluiting van de
(jeugd)bibliotheken aan Plantage
en Steenschuur. Beide afdelin
gen worden gesloten zodra de
nieuwe centrale, het voormalige
Heerenlogement, is gerestau
reerd.
De gebruikers vinden de voorge
nomen sluiting voor Leiden-oost
treurig, omdat hierdoor bijna
2100 jeugdleden van elke biblio
theekvoorziening worden ver
stoken. Na 1 juü 1980 zullen zij
zijn aangewezen op het Heeren
logement.
Een onaanvaardbare zaak, zo vin
den de actievoerders, omdat de
verkeersdrukte in de binnenstad
een zelfstandig bezoek van de
kinderen aan deze bibliotheek
niet toelaat. Het boekenruilen
vindt bovendien meestal op
woensdagmiddag en zaterdag
morgen, de beide marktdagen,
plaats.
De gebruikers vinden een lokaal
van de Du Rieuschool een goed
alternatief. Het gebouw biedt
momenteel al onderdak aan so
ciale en recreatieve gebeurtenis
sen, is centraal in Leiden-oost
gelegen en is eigendom van de
gemeente.
wordt vastgesteld. "De nieu
we regeling zal op zijn vroegst
per 1 juli 1980 ingaan zodat de
bestaande regeling nog eens
zal moeten worden ver
lengd", aldus wethouder
Verboom gisteravond.
LEIDEN - Het bestuur van wo
ningbouwvereniging "Ons Be
lang" en de bewonerscommissie
van het complex woningen Mo-
lenstraat/Bronckhorststraat vin
den het onaanvaardbaar dat
sloop van deze woningen en ver
vangende nieuwbouw later be
gint.
Uit de gemeentelijke plannen is
duidelijk geworden dat de ge
meente voorrang wil geven aan
nieuwbouw in de omgeving Mar-
nixstraat/Louise de Coligny-
straat. 109 Woningen in deze stra
ten moeten worden afgebroken
en worden vervangen door nieu
we huizen. Gebleken is dat een
aantal bewoners dat in de nieuwe
woningen zal terugkeren, tijde
lijk zal worden gehuisvest in de
„Ons Belang'
tegen uitstel
huizensloop
woningen aan de Molenstraat/
Bronckhorstraat en omgeving.
De bewonerscommissie en het be
stuur van Ons Belang vrezen dat
de sloop- en nieuwbouwplannen
voor dit complex daardoor naar
achter worden geschoven. Ge
zien de slechte toestand van deze
72 woningen vinden zij dit on
aanvaardbaar. In een vergade
ring van de raadscommissie voor
de volkshuisvesting drongen zij
er gisteravond op aan dat de ge
meente zich houdt aan de plan
nen die in overleg met een verte
genwoordiger van de afdeling
volkshuisvesting zijn vastge
steld. Volgens die planning zou
de hemieuwbouw in de Molen-
straat/Bronckhorststraat in 1980
kunnen beginnen.
Wethouder Verboom wees er op dat
niet twee plannen tegelijk kun
nen worden aangepakt omdat er
onvoldoende wisselwoningen
zijn. Volgens de wethouder zal de
gemeente er naar streven om bei
de plannen zoveel mogelijk op
elkaar te laten aansluiten.
LEIDEN - Het grootste deel
van de gedupeerde reizi
gers, dat het afgelopen
weekeinde via reisbureau
Merpati naar Indonesië
zou vertrekken, blijft
thuis.
Ze hebben gistermiddag een con
tract ondertekend waarin staat
dat ze genoegen nemen met te
rugbetaling van 1800 gulden per
persoon. Dat is ongeveer de helft
van de totale reissom (zo'n 3700
gulden), maar het maximum dat
advocaat mr. R. de Ranitz voor
hen boven water wist te halen.
De bv waarvan Alphenaar Soe-
trisno van Merpati eigenaar is
lijkt "hol" te zijn; een vordering
daarop heeft, zo maakte De Ra
nitz duidelijk, geen enkele zin.
Twee reizigers, die via een Voor-
houts reisbureau hadden ge
boekt, vertrekken alsnog. Ze ne
men het risico dat de hotelreser
veringen in het land van be
stemming moeilijkheden kun
nen opleveren en betalen ieder
zo'n 500 gulden bij om de reis te
laten doorgaan.
De moeilijkheden voor degenen die
bij Merpati hadden geboekt voor
een Indonesië-reis begonnen
vrijdagmiddag. De beloofde tic
kets voor de trip die het afgelo
pen weekeinde zou beginnen
bleken niet op het kantoor aan de
Breestraat aanwezig te zijn. De
eigenaar liet zich niet zien; twee
personeelsleden vertrokken in
allerijl. Toen eigenaar Soetrisno
weer in Leiden was teruggekeerd
werd de reizigers verteld dat
plotselinge prijsstijgingen in In
donesië de oorzaak van de gere
zen moeilijkheden waren ge
weest.
Lang niet iedereen die via Merpati
heeft geboekt (waaronder een
aantal reisbureaus) zien iets van
hun geld terug. Zo heeft een drie
tal mensen dat vrijdag niet met-
De gedupeerde reizigers i
i wie het grootste deel thuisblijft. Rechts
een bij Merpati op de stoep stond
nog geen cent gezien.
Ook Ad Latjes, de reisbureauhou
der die twee tickets voor zijn
cliënten voorschoot, heeft geen
enkele illusie dat de schade
wordt vergoed. Luchtvaartmaat
schappij Singapore Airlines
krijgt nog ongeveer een ton van
Merpati. Het geld dat er was is
gisteren aan het eind van de mid
dag aan de "reizigers" uitbetaald.
Voor degenen die vanaf vrijdag
middag direct bij de kwestie be
trokken zijn geweest was het te
kenen van het contract het beste
alternatief. Eerder was er een
plan gebrouwen waardoor ieder
een zaterdag alsnog naar Indone
sië kon vertrekken. Voorwaarde
daarbij was dat de betrokkenen
genoegen zouden nemen met een
"rectificatie" (in de vorm van een
advertentie) in diverse dagbla
den. In deze rectificatie zou staan
dat één en ander "op een misver
stand" berustte.
Woordvoerder Van Dilst daarover
"Dat zou ons de nodige morele
moeilijkheden hebben opgele
verd, maar uiteindelijk was het
geld voor ons natuurlijk belang
rijker". Toen later bleek dat het
risico dat de arrangementen in
Indonesië niet goed verzorgd
zouden zijn bleef bestaan en dat
men ieder 500 gulden plus een
ticket-toeslag op tafel moest leg
gen zagen de meeste betrokke
nen van dat idee af.
Daarop probeerde De Ranitz "eruit
te halen wat erin zat". Een voor
stel van één der betrokkenen om
een gerechtelijke procedure te
gen de bv aan te spannen raadde
hij ten sterkste af. "Dit bedrijf
Soetrisno
sluit toch wel. De zaak is nu over
al bekend", aldus De Ranitz.
Van Dilst is ook om andere dan fi
nanciële redenen teleurgesteld.
Hij stelt de KLM moreel verant
woordelijk voor het gebeurde
omdat de vliegmaatschappij haar
vignet aan het drukwerk van
Merpati heeft geleend. "En dan is
het natuurlijk verschrikkelijk
triest dat er mensen zijn die jaren
voor deze reis hebben gespaard"
Overigens zal Soetrisno waar
schijnlijk weer snel met een
nieuwe bv op de reisbureau-
markt verschijnen. Op het kan
toor ligt een notariële akte waar
mee hij als vertegenwoordiger
van Mitra-tours (een Indonesi
sche maatschappij) in Nederland
kan optreden. Soetrisno was
vanmorgen niet v<
taar bereikbaar.
Het keukengebeuren in het psychiatrische ziekenhuis Endegeest
heeft de afgelopen dagen een metamorfose ondergaan. Werden
de 600 warme maaltijden gisteren nog in een sterk verouderde,
zeg maar gerust ongeschikte, ruimte bereid, de "warme hap" die
de Endegeest-bewoners vandaag kregen voorgeschoteld was af
komstig uit een splinternieuwe ruime keuken.
De plannen voor de bouw van deze keuken, die een dikke drie
miljoen gulden heeft gekost, zijn eind 1976 gelanceerd. De heer
R. J. Veldhuyzen van Zanten van de Technische Dienst van En
degeest is van het begin af aan bij de uitvoering van deze plannen
betrokken geweest. Deze bouwkundige heeft als bouwcoördina-
tor een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van de
hypermoderne keuken.
Volgens hem was het psychiatrische ziekenhuis hard aan een
nieuwe keuken toe. Hij zegt "De apparatuur, zo'n twintig jaar
oud, was sterk verouderd. Ook het gebouw was ontoereikend en
stond elke modernisering of vernieuwing in de weg. Al met al was
het een behoorlijk primitieve bedoening".
Bij het maken van de plannen voorde nieuwe keuken heeft ook het
bedieningsaspect een belangrijke rol gespeeld. Veldhuyzen van
Zanten hierover. "We hebben veel waarde gehecht aan de servi
ce-verlening. Die liet nogal te wensen over. De hele mikmak
werd in van die gamellen gekwakt en op de verpleegafdelingen
opgeschept. Het nieuwe systeem, schalensets in beugels voor
vijf, zes personen, is veel huiselijker en bovendien hygiënischer"
De bouw van de nieuwe keuken heeft nogal wat opschudding
teweeg gebracht binnen de personeelsgelederen van Endegeest.
Veldhuyzen van Zanten: "Dat was te verwachten want er is nogal
wat veranderd. Zo is de hele voedingsadministratie veranderd,
evenals het kookproces en de manier waarop de maaltijden wor
den vervoerd. Dat gebeurde voorheen met behulp van een trek
ker maar in het nieuwe, uitgekiende, transportsysteem wordt
gewerkt met speciale containerwagens met hydraulische
laadkleppen. De organisatie is door dit alles een stuk strakker
geworden. In de oude keuken was het de hele dag een wirwar van
mensen. De een kwam een fles melk halen, de volgende een pakje
boter en ga zo maar door. Dat is nu niet meer mogelijk. Iedereen
moet tevoren opgeven wat ze de volgende dag nodig hebben"
"Triest", noemt Veldhuyzen van Zanten de gevolgen voorde men
sen die zich vol overgave jarenlang hebben beziggehouden met
het kweken van groente. "Die hele zaak wordt momenteel afge
bouwd want het nieuwe systeem werkt met groente die, gewas
sen en al, wordt aangevoerd. We hadden graag willen doorgaan
met de zelf gekweekte groente maar dat was veel te bewerkelijk
en bovendien is er in de nieuwe keuken geen ruimte voor het
schoonmaken van al die groente en aardappelen".
"We hadden die ruimte wel willen reserveren maar dan had het
gebouw groter moeten worden en daar waren geen mogelijkhe
den voor. Het is dus een van de concessies die we hebben moeten
doen. Maar het is wel een lullige zaak want tegen de mensen die
op de tuin werken hebben we moeten zeggen; "Gaan jullie maar
voortaan plantjes kweken". En dat valt voor die mensen natuur
lijk niet mee"
Ondanks de ingrijpende veranderingen op het gebied van de berei
ding en distributie van de maaltijden is er geen tegenwerking
geweest van de kant van het personeel. "Iedereen heeft de hele
zaak verdomd positief opgevataldus de heer Veldhuyzen van
Zanten: "Iedereen is op dit moment gemotiveerd bezig om er
voor te zorgen dat het nieuwe systeem zo snel mogelijk z'n kin
derziektes heeft overwonnen".
Dat er inderdaad sprake is van kinderziektes m het nieuwe systeem
was gisteren wel te merken. Keukenhoofd Van Hees ("Het is wel
even wennen") en chef-kok Zorn ("Spannend hoor") lopen ze
nuwachtig rond. Het opscheppen van de dieetmaaltijden (160
van de 600) loopt te langzaam en de containerwagens doen te lang
over hun route. Met andere woorden, het loopt nog niet helemaal
naar wens. "Maar", zegt Veldhuyzen van Zanten, "Dat zal bij de
officiële opening in november wel anders zijn".
Het plaatsen van brieven van
lezers betekent niet dat de
redactie de daarin weergege
ven mening onderschrijft.
Brieven kunnen van redac-
tiewege worden ingekort
Digros
De afgelopen weken hebben we in
deze krant kunnen lezen dat Di
gros goedkeuring heeft gekregen
voor de bouw van z'n koopcen
trum.
Uit de berichten in deze krant zou je
bijna gaan geloven dat de buurt
Noord vest nooit tegen de komst
heeft geprotesteerd. Niet één
maal worden de protesten van de
Noordvesters genoemd. Zelfs de
opmerking van wethouder Waal
dat hij teleurgesteld is dat "er
vanuit de omliggende buurt geen
beroepsprocedures tegen het
koopcentrum zijn gevoerd" (12
september jl.) geeft dit Dagblad
geen aanleiding tot nader onder
zoek. Het Dagblad zou beter moe
ten weten, want in het verleden is
in deze krant wél aandacht be
steed aan de bezwaren die in
Noordvest tegen de komst van
Digros leven.
Wij willen in het kort aangeven op
welke wijze Noordvest in het ge
weer is geweest. Allereerst heeft
het buurtcomité driejaar geleden
bij de gemeente gepleit voor een
bestemmingsplan. Een plan dus
waarmee de komst van Digros
had kunnen worden voorkomen.
Tevergeefs!
Bij het bekend worden van de
komst van Digros naar Noord
vest hebben omwonenden en het
buurtcomité bijna 200 handteke
ningen opgehaald en aangebo
den aan wethouder Waal.
Ten derde zijn in gesprekken met
dezelfde wethouder alle moge
lijkheden om de zaak tegen te
houden besproken. Ook zijn be
woners naar een advocaat gestapt
om te kijken of ze in beroep kon
den of misschien een rechtzaak
tegen Digros konden beginnen.
De advocaat beoordeelde de zaak
als hopeloos en zag daarom ook
geen juridische mogelijkheden.
Tenslotte hebben de afgelopen we
ken buurtbewoners tot tweemaal
toe het reclamebord van Digros
overgeschilderd
Van deze acties heeft zelfs nooit een
foto in deze krant gestaan. Maar
nu Digros zijn zin heeft gekregen
horen we alleen nog maar wat
Mijnders, Digros en wethouder
Waal daarvan vinden. Het verzet
in de buurt wordt doodgezwegen.
Uit bovenstaande activiteiten is
hopelijk duidelijk dat dit zeer ten
onrechte is en bovendien een
eenzijdige en dus onjuiste voor
stelling van zaken in het Dagblad
tot gevolg heeft gehad.
Buurtcomité Noordvest,
Nieuwe Mare 9,
Leiden.
Kunstenaars en
kunstemakers
In het Leidsch Dagblad van
woensdag 26 september j.l. staan
onze namen onder een brief van
een twaalftal kunstenaars over de
opzet en organisatie van de ko
mende Triënnale. Door een ko-
pieerfout is het niet duidelijk dat
wij maar met een onderdeel van
de brief instemmen.
Alle schilders, beeldhouwers e.a.
'vrije' kunstenaars die Leiden telt
konden voorheen eens in de drie
jaar hun werk aan het Leids
publiek laten zien, dat noemde
men dan een 'Triënnale'.
De eerste keer 1968) was er nog een
commissie om 'goedgenoege'
kunstenaars uit te kiezen. De be
schikbare ruimte in de Lakenhal
was niet groot en het publiek
moet er toch gerust op kunnen
zijn in het stedelijk museum ook
werkelijk deel te hebben aan 'Het
Hogere'.
Drie jaren later werd ook alhier de
woordenschat uitgebreid met
woorden als democratisering e.d.
en de commissie werd opgehe
ven. Een grotere groep kunste
naars kon nu deelnemen, wel met
een beperkt aantal werken, maar
naar eigen keus. De TWmite
verhuisde naar De Waag. als cen
traler gelegen gebouw. Vanwege
plaatsgebrek werden drie korte
tentoonstellingen gehouden.
Niet alleen zijn wij tegen de uitslui
ting van een aantal technieken,
zodat je op z'n gunstigst eens per
zes jaar kunt deelnemen aan zo'n
gemeenschappelijke tentoon
stelling. Maar wij verzetten ons
ook tegen het idee van herinvoe
ring van kwaliteits-commissies
die uit gaan maken wie er in Lei
den goed zijn en wie er als
"Haarlemmerstraat-schilders"
moeten worden weggezuiverd.
Iedereen zou mee moeten doen.
die er een halve of hele dagtaak in
ziet En wie er niet naast een an
der wil hangen moet dat zeker la
ten.
Wat we dit jaar krijgen is géén echte
Triënnale, die zou op korte ter
mijn nog georganiseerd kunnen
worden op de hele eerste verdie
ping van de Lakenhal of ver
spreid over enkele gemeentelijke
gebouwen: Stadhuis, Arbeidsbu
reau, gebouw van de Gemeente
lijke Sociale Dienst, Stadsbouw-
huis en het Kadaster.
LYDIA LUYTEN
POL JONG
RIJNDIJKSTRAAT 4
LEIDEN
