Nijinsky verdient nog
voordeel van de twijfel
Mariene Dietrich
krijgt forse
schadevergoeding
HET PIEPEND BED
5
Renaissance-groep
veelbelovend begin
MAANDAG 8 OKTOBER 1979
VARIA
Anderhalve maand geleden ci
teerde ik de woorden die de
heer Roebin.voorzittervan de
nationaliteitenraad (zeg
maar: de Senaatbij een be
zoek van enkele Nederlanders
aan het presidium van de
Opperste Sowjet op hoogst
geïrriteerde toon utterde:
,}iet Westen heeft zich altijd
druk gemaakt over Solzjenit-
syn, maar nu heeft men zijn
ware aard leren kennen: een
gek, een idioot! En die Amal-
rik, mentaal instabiel, een
volslagen illiteraat! Zorgt u
liever dat die Menten wordt
veroordeeld
Dat laatste ben ik van harte met
hem eens. het daaraan voor
afgaande wijst op gebrek aan
informatie. De 'illiteraat'
Andrej Amalrik was op door
reis van Washington naar
zijn huis in Frankrijk bij de
Zwitserse grens (waar hij en
zijn vrouw Gjoezel zich nu de
finitief willen vestigen) enige
dagen in Nederland, en ver
telde dat hij in de enkele jaren
dat hij in Amerika verbleef,
twee boeken had geschreven.
Niet slecht voor een 'illite
raat', wat een anglicisme is
voor een ongeletterde, een
analfabeetzoals ook 'utteren'
vermoedelijk een anglicisme
is, maar waarom zou ik geen
anglicisme mogen gebruiken
als een Sow jet-autoriteit het
ook doet?
Revolutionair
Het eerste boek dat hij schreef,
en dat ongeveer 400 pagina's
beslaat, heeft hij de provoce
rende titel 'Zapiski revoljoet-
sionere' gegeven, ofte wel
'Aantekeningen van een re
volutionair', de titel die ook
Kropotkin aan zijn memoires
in 1899 meegaf. Hij koos die
titel omdat hij door de Sowjets
altijd wordt afgeschilderd als
een reactionair, terwijl hij
zichzelf beschouwt als een
voorvechter van 'human re
volution', menselijke revolu
tie. Het boek beslaat de laatste
tien jaren van zijn verblijf in
de Sowjet-Unie, van 1966 tot
1976, en beschrijft zijn eigen
ervaringen in de gevangenis,
in het kamp, maar ook wordt
het leven van de gemiddelde
Rus erin beschrevenhet func
tioneren van de buitenlandse
journalisten in Moskou dat
zal denk ik een heel leesbaar
hoofstuk zijn), hij neemt de
artistieke kringen in de Sow
jet-Unie onder de loep, hij be
schrijft de reizen die hij voor
zijn vermoedelijk definitie
ve) vertrek uit de Sowjet-Unie
door het land maakte, kortom,
een vervolg op 'Ongewenste
reis naar Siberië, waarvan
we veel mogen verwachten.
Meer in ieder geval dan Gos-
podin Roebin ervan ver
wacht. In Amerika wordt
momenteel de laatste hand
gelegd aan de Engelse verta
ling, zoals Amalrik zelf mo
menteel de laatste hand. legt
aan zijn tweede boek, een bio
grafie van Raspoetin, de Rus
sische monnik en mysticus,
die van 1911 tot aan zijn dood
in 1916 grote invloed had aan
het hof van de Tsaar. Hoe hij
tot deze onverwachte keus
kwam? Amalrik wilde de pe
riode tussen de twee revoluties
van 1905 en 1917 beschrijven,
omdat dat de periode was
waarin bepaald werd in wel
ke richting Rusland zou af
drijven, en bij zijn onderzoek
naar die periode stuitte hij op
Raspoetin, ontdekte dat er
nog nooit een serieus boek
over hem was geschreven, en
besloot dat toen maar zelf te
doen. Ik heb begrepen dat ons
in deze biografie een soort
herwaardering vooRaspoe
tin als politicus te wachten
staat. Op mijn vraag of het
niet moeilijk was geweest in
Amerika een biografie over
een Rus te schrijven, ant
woordde Andrej Amalrik.dat
het niet moeilijker, waar
schijnlijk zelfs iets gemakke
lijker was geweest dan in
Moskou. Even afgezien van de
omstandigheid dat hij als no
toire dissident, die de toegang
tot de universiteit werd ont
zegd, natuurlijk nooit tot de
bibliotheken had kunnen
doordringen, zou hij ook als
onbesmette historicus onge
twijfeld minder makkelijk in
de Sowjet-Unie bij alle ge
schreven materiaal over Ras
poetin en zijn tijdgenoten zijn
gekomendan in de Verenigde
Staten. Het enige nadeel was,
dat hij nu de plaatsen niet kon
bezoeken waar Grigori Ras
poetin geleefd en gekonkeld
had, met deze aantekening,
dat hij zijn tijd als banneling
in Siberië niet ver van Po-
drovskoje had doorgebracht,
het dorpje waar Raspoetin in
1863 als boerenzoon geboren
werd. .Althans"grinnikte
Andrej Amalrik, „niet ver
voor Siberische begrippen,
een kilometer of duizend denk
ik. Maar ik ken daardoor het
klimaat, de leefomstandighe
den, de mentaliteit van de be
volking waarin Raspoetin
opgroeide, en dat is mooi
meegenomen".
Verknipt
Wat de Olympische Spelen in
Moskou betreft, was hij ervan
overtuigd dat de Sowjet-pro-
paganda de Spelen op de een
of andere manier zou gebrui
ken, maar omdat ze toch niet
tegen te houden waren was
het maar beter de Spelen op
onze beurt te gebruiken voor
het leggen van contacten (over
de mogelijkheden daartoe
was hij minder pessimistisch
dan Boekovski), en vooral
voor het uitoefenen van druk
op de Sow jet-regering om de
politieke gevangenen vrij te
laten. Dat leek hem een zin
volle taak voor Amnesty In
ternational, de regeringen
van de deelnemende landen,
en de nationale olympische
comités. Met name het NOC
lijkt me daar bijzonder ver
knipt voor!
LEIDEN - Omdat "Nijins
ky" nog een jonge theater
groep is, kan men hun zoe
ken naar nieuwe ideeën
zonder meer het voordeel
van de twijfel gunnen.
Hoewel op grond van "De concert
zanger", een voordracht over een
zanger en diens eenzaamheid, en
"Ontmoeting in het donker", een
collage van liederen en scènes
rond het thema: dood, op het
ogenblik de twijfel nog sterk
overheerst.
PARIJS (DPA) - De in Parijs
wonende Duitse filmactrice
Mariene Dietrich krijgt van
het boulevardblad "VSD"
100.000 francs (47.000 gulden)
schadevergoeding.
Volgens een rechtbank in Parijs
heeft het blad zich schuldig
gemaakt aan vervalsing en
plagiaat, omdat het uittrek
sels uit de in de Duitse
Bondsrepubliek uitgegeven
memoires van de 77-jarige
Mariene vertaald en gepubli-
ceérd had.
"Nijinsky" (de naam is ontleend
aan de Russische danser Vaslov
Fomitch Nijinsky, die 1950, na ja
renlang in een psychiatrische in
richting opgenomen te zijn ge
weest, overleed) kon weliswaar
afgelopen zaterdagavond in het
LAK-theater met een zeer be
reidwillig luisterend publiek re
kenen; het is echter zeer de vraag,
of dat publiek ook in de toekomst
zo welwillend zal blijven.
Toegegeven moet worden, dah Bart
Kiene voor de pauze en daarna in
"Ontmoeting in het donker" sa
men met Arend Bulder een emo
tionele geladenheid wist op te
roepen en te handhaven. Maar
het gevaar, dat een dergelij k thea-
tergebeuren saai en opgelegd
hoogdravend wordt, lijkt niet
denkbeeldig.
Zowel van publiek als van spelers
wordt veel verwacht, wanneer
men fragmenten uit het dagboek
van danser Nijinsky, uit "Peer
Gynt" van Ibsen en "Dichterlie-
be" van Heine artistiek aan
vaardbaar op het toneel wil bren
gen. Dat toneel stelt zo zijn eigen
dramaturgische eisen: het regel
matig aan- en uittrekken van een
zwarte winteijas is wat mager om
het statische karakter van deze
collage te doorbreken.
Winstpunt voor de sfeer van het ge
heel was het pianospel van Walter
Crommelin; lof voor de wijze,
waarop hij op een middelmatige
piano bekende werken van o.a.
Schubert wist te vertolken.
Daarom vraagt men zich eens te
meer af, waarom men in het ge
deelte voor de pauze vrij snel op
ingeblikte muziek overschakel
de? In dat eerste gedeelte blijft
trouwens ook vrij onduidelijk,
waarom de concertzanger in een
kostuum optreedt, waaruit drie
kwartier lang water sijpelt; sym
bool misschien van de "verwa
terde,' carrière van de zanger?!
WIJNAND ZEILSTRA
Congres wil
verbetering
van situatie
kunstenaars
STUTTGART - Het negende con
gres van het Internationale Ge
zelschap voor Beeldende Kun
sten (IAA) heeft een aantal reso
luties aangenomen die pleiten
voor een verbetering van de so
ciale omstandigheden van kun
stenaars in de wereld. De bijeen
komst die tien dagen geleden in
Stuttgart was begonnen is dit
weekeinde afgesloten.
Delegaties uit meer dan vijftig lan
den streven naar meer aandacht
voor kunsthistorisch onderwijs
op de scholen in alle landen.
Daarnaast pleit het congres on
der meer voor een internationaal
auteursrecht dat de kunstenaar
een deel geeft van de vaak
me waardevermindering van zijn
werk.
Mexico heeft toegezegd het vol
gende wereldkunstcongres te or
ganiseren in 1982. Onder het mot
to "kunst op zoek naar een nieu
we wereldorde" zal het streven
naar een nieuw politiek zelfbe
wustzijn van de kunstenaar in de
wereld.
De avonturen van Jommeke
Verdikkedie heeft noqal s.
pretentie gekregen MeneerFi/iberkei 1
f Hij noemt zich meneer! MENEEERRR!<
Hij werkt 'n paar
dagen bij de
kon ing en h ij
denkt dat hij al
eerste minister
A Hij heeft het ver
gebrachthl ie had dat
kunnen denken nan
v—FHiberke j-
Ja, en ik kan maar naar
'n oud bed blijven zoeken.
Al de antiquairs aflopen
Luister, Jommeke, dat
doe ik wel-. Met
vleugels gaat het
—r vee! vlugger!
Okee, Flip. Ik ga naar huis
kom me dadelijk verwittigei
als ge't gevonden hebt
KIP MET ARTISJOK
lepcls citroensap en
meng de stukjes,
pelevertjes fijn
braadworstje of een
•ersgemalen pe
il de buikholte
i braadkip met
gsel en braad de
■te boter aan alle
gelijkmatig
Optreden in Lokhorstkerk
LEIDEN - Een nieuw ensemble, een instrumentale en vocale combinatie,
heeft zich (onder leiding van Piet Kunst) verenigd in de Renaissance-
groep van de Streekmuziekschool Leiden.
Het trad zaterdagavond voor het eerst in de openbaarheid in de Lokhorst-
kerk. Het ensemble bestaat gedeeltelijk uit beroeps, gedeeltelijk uit
amateuristische krachten. Men heeft getracht de Renaissance-stijl in
uitvoeringspraktijk en in keuze van instrumenten zoveel mogelijk te
benaderen en men heeft dit muziek historisch verantwoord gedaan.
Weliswaar ondervond dit eerste optreden nog wel enigermate de nadelen
van "de kinderschoenen", als bijvoorbeeld een wat aarzelend begin, niet
altijd zuiver, een te lang programma. Doch vooral na de pauze was men
de eerste schroom te boven. Overziet men het geheel dan blijft als indruk
de grote inzet van alle muzikanten.
Het was een leuk afwisselend programma, wat te lang tot het einde toe te
kunnen blijven boeien, zoals reeds opgemerkt. Maar vooral in de afwis
seling vond men de verrassingen, zoals in het optreden van de jonge
sopraan Els van Onselen, die met haar frisse, nog wat prille stem, uiter
mate voldeed in deze non-vibrato stijl. Cisca Mertens vormde de andere
(grote) verrassing met haar luit-soli, waarin zij zich als een begaafd
musicienne liet horen.
Koor en instrumentaal ensemble waren vooral na de pauze zeer op dreef.
Voor mij is het boeiende deze stijlperiode - de Renaissance - die de
laatste tijd nogal eens in de verdrukking is geraakt door de te grote
aandacht die men heeft geschonken aan de uitvoeringspraktijken van
de Barok.
Er valt van dit project, dat in de AMV-sector van de muziekschool in
Leiden dit jaar speciaal in de belangstelling staat, nog veel te verwach-
Agenda
Leidse bioscopen
CAMERA "Novecento I", da. 8.00 u
Nachtvoorstelling: "Midnight Express",
LIDO 1: "Grijpstra De Gier", da. 2.30,
7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 12 jr.
LIDO 2: "Escape to Athena", da. 2.30,
7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 16 jr.
LIDO 3: "Un papillon sur l'épaule", da.
7.00 en 9.15 uur, do., vr., ma. en di. ook
2.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Woody Woodpecker",
woe. en za. 2.30 uur, zo. ook 4.45 uur.
STUDIO: "I never promised you a rose-
garden", da. 7.00 en 9.15 uur, do., vr., ma.
en di. ook 2.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Peter Pan", woe. en za.
2.30 uur, zo. ook 4.45 uur.
TRIANON: "Het eiland van de nieuwe
monsters", da. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo.
ook 4.45 uur, 16 jr.
REX: "Ik doe het graag", da. 2.30,7.00 en
9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Onder het rokje
schiet het bokje", vr. en za. 11.30 uur, 16
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuiS en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuisj
Bezoekuren
ziekenhuizen
Avondbezoekuur 18.30--19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan
2 bezoekers per patiènO
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
Volwassenen, dagelijks van 14.00-14 45
uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00 uur
(alleen voor echtgenoot» van 15.00-16.00
uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow
laatste kwartier van middag- en avond
bezoek.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
der$
Maandag tlm vrijdag
1830-18.45 uur
Zaterdag en zondag:
14.45-15.00 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18 30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas
13.30-14.15 en 18 30-19.30 uur Kraamaf
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno-
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vbeg-
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip-
y>l (020-175000
BEP RIJNDERS
Galerie De Oude Rijn - Stille Mare 4,
exposeert t/m 13 okt. olieverfschilderij
en. pentekeningen en plastieken van
Hans Andringen en Ula van Ophuysen,
Geopend van do. tot za. van 12.30-17 uur.
Auberge de Kieviet - Stoeplaan 27, Was
senaar, Naïeve schilders uit Haïti, t/m 31
oktober.
toning ma t/m vrij; geopend tot 8 okt.,
openingstijden ma t/m za 10-5, zo 1-5 uur
Rijksmuseum voor Volkenkunde,
Steenstraat 1. Tentoonstelling Vyf eeu
wen Karatsu-Keramiek; Japans aarde
werk van de 16e eeuw tot heden; filmver-
Galerie de Pomp - Dorpsstraat 38. War
mond, echtpaar G. Kloos exposeert t/m
31 oktober olieverf en poppen, ope
ningstijden: dag: 13-17 uur en 19-21 uur.
Woensdagmorgen: 10-12 uur met koffie.
Bioscopen Alphen
12
jr-
Nachtvoorstelling: "Een vuistvol kara
te", za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 3: "Frorp hell to victory", da. 1.45,
6.45 en 9.15 uur, zo. 4.15,6.45 en 9.15 uur,
za. en woe. 6.45 en 9.15 uur, 12 jr.
Kindermatinee: "Zorro", za., zo. en woe.
2.00 uur.
Nachtvoorstelling: "Decamerone", za.
12.15 uur. 16 jr.
EURO4: "The Warriors", da. 1.45,7.00 en
9.30 uur, zo. ook 4.30 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Kostschool voor
ontucht', za. 12.15 uur, 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
8.15 i
16 jr.
L 9.15 L
'Pas op of we slaan d'r op", vr. 7.00 uur,
za. 4 00 en 7.00 uur, zo. 4.00 en 6.15 uur, al
Kindermatinee: "Sjors, Sjimmie en de
rebellen", za. 2.15 uur, zo. 2.00 uur, woe.
2.15 en 4.00 uur.
((0udC}Lieuws
8 Oktober 1979
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- De onlangs overleden Hon-
gaarsche graaf George Karolyi
heeft een vermogen nagelaten,
waarvan het bedrag niet wordt
opgegeven, maar dat zeker zeer
groot geweest moet zijn, daar
zijne erfgenamen Ï.IOOJOOO fl.
successierechten moeten beta
len. Beroemd was zijne verza
meling meerschuimen pijpen,
die op UflOOfl. geschat werd.
- Smith, agent van den markies
van Sligo, keerde onlangs met
zijn zoon huiswaarts naar
Mullraney.dicht bij Westport in
Ierland. Hij had de pacht opge
haald van lord Sligo's pachters
en was met zijn zoon in een wa
gentje gezeten. Eensklaps kwa
men vier kerels, met zwartge
maakte gezichten en gewapend
met geweren, opdagen: zij scho
ten op Smith en zijn zoonmaar
zonder hen te raken. De jonge
Smith sprong uit den wagen en
doodde een der aanranders met
een revolver. De drie anderen
zetten het toen op een loopen.
Toen de politie van Westport een
poos later kwam, was het lijk er
niet meer. Na een grondig on
derzoek vond men het een eind
verderop in de struiken
- Bij gelegenheid van een jaar
markt te Adrian in Michigan
stonden verleden Donderdag
tweeduizend menschen op eene
stellage naar de wedrennen te
kijken, toen het middengedeelte
instortte, waardoor zes perso
nen op de plaats dood bleven en
vijftig gewond werden. Van de
ze laatsten zijn er later nog ver-
scheidenen gestorven.
VijfiiQ jaar geleden:
- De vroegere ambassadeu r van
Spanje in Rusland, graaf Car
tagena, heeft aan den Spaan-
schen staat een vorstelijk legaat
vermaakt, n.l. een som van 10
millioen peseta's, ongeveer f
3.744.000. Zulk een groot bedrag
is nog nimmer door één persoon
aan Spanje geschonken. De Ko
ninklijke Academie voor talen
kennis en de Academie voor We
tenschappen, geschiedenis,
schoone kunsten en geneeskun
de krijgen flinke giften. De Pra-
do-galerij (het beroemde schil
derij en-museum m Madrid,
Red.) ontvangt 300.000 peseta's
Bovendien worden vele studie
beurzen gesticht, alle uit dit le
gaat van graaf Cartagena.
