Overheid verzwijgt stille
uittocht uit Suriname
I
Rabobank Q
'N LEVEN
HEB JE
ZO GERED.
Opnieuw
arrestatie
in Turkse
moordzaak
KORTING
Tennislessen
MEDEWERKER(STER)
ELKESECONDETELT.
Voor 10 snelle beslissers heeft
Hoesen Dijkhof onverwacht
financieel voordeel in petto!
HOEGEN DIJKHOF
HAZERSWOUDE
Kindermishandeling bestaat.
Hoe lang nog.
DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1979
Om geruchtenstroom te voorkomen
AMSTERDAM - Bijna ongemerkt is een run van Surina-
mers op ons land begonnen. Elke week weer vertrekken
DC-9's van de KLM en de Surinaamse luchtvaartmaat
schappij SLM van Zanderij richting Schiphol. Met daarin
enige honderden Surinamers die een nieuwe toekomst
willen opbouwen.
Dit jaar, zo wordt voorzichtig ge
schat, zou het wel eens om in to
taal 12.000 tot 14.000 mensen
kunnen gaan. En er is geen reden
om aan te nemen dat dit beeld
volgend jaar drastisch zal veran
deren. Want de fatale datum 25
november 1980 komt snel dich
terbij.
Toen Suriname in 1975 onafhanke
lijk werd, werd tussen dat land en
Nederland een overeenkomst ge
sloten over verblijf en vestiging
van de „wederzijdse onderda
nen". Dit verdrag betekende in
de praktijk dat het Surinamers en
Nederlanders gedurende een pe
riode van vijf jaar niet al te moei
lijk zou worden gemaakt naar el-
kaars land te gaan.
Die periode is op 25 november 1980
afgelopen. En wat dan? Niemand
die het zeker weet. En daarom
hebben de geruchten vrij spel.
Veel mensen in Suriname zijn
bang dat het straks afgelopen is
met de open grenzen. Dat dan de
deur dicht gaat, en dat ook
blijft.
Een Surinamer die nu naar ons land
komt, mag hier drie maanden
blijven. Vindt hij in dat kwartaal
woonruimte en werk, dan krijgt
hij automatisch een verblijfsver
gunning. Op die manier hebben
dit jaar al vele duizenden Suri
namers hun bezoek aan ons land
tot een in beginsel permanent
verblijf gemaakt.
Voor zowel Suriname als ons land
gaat het om een niet luid toege
juichte exodus. Suriname ziet de
kennelijk niet tegen te houden
ontwikkelingen met lede ogen
aan, omdat deze nieuwe stroom
vooral handwerkslieden en tech
nisch middenkader uit het land
voert, juist die vakmensen waar
aan de republiek-in-opbouw zo'n
grote behoefte heeft.
Nu al verkeert het land in de merk
waardige positie dat het arbei
ders uit landen als Colombia
moet invoeren om de gang in tal
van projecten te houden. Maar
ook de overheid hier ten lande is
niet al te enthousiast over de
confrontatie met de res
ten van een koloniaal verle
den.
Wat dat betreft, geven we het woord
aan het rapport „Etnische Min
derheden" van de Wetenschap
pelijke Raad voor het Regerings
beleid (WRR). Deze raad is één
van de belangrijkste adviescolle
ges van de regering en komt in
haar rapport, dat aan de basis zal
staan van het overheidsbeleid
voor de minderheden, ook tot wat
aanbevelingen over immigra
tie.
We citeren: „De bevordering van
gelijkwaardige deelneming van
de aanwezige etnische minder
heden in onze samenleving vergt
grote en kostbare inspanningen.
Een belangrij k element van het te
voeren beleid, namelijk verbete
ring van de positie op de ar
beidsmarkt, zou door de toevloed
van nieuwe buitenlandse ar
beidskrachten niet tot uitvoering
gebracht kunnen worden."
Daarom pleit de raad voor een be
perkend toelatingsbeleid, zonder
overigens in dezen Surinamers
met name te noemen. Kamervra
gen van de CDA'er Van Zeil van
mei suggereren de invoering van
een visumplicht voor Surina
mers, zelfs al voor de scheurka
lender 25 november 1980 aan
geeft.
Nu is het merkwaardige, dat van
overheidszijde zelve tot dusver
vrijwel niets mocht worden ver
nomen over de wassende stroom
Surinamers. Het lijkt wel, of Den
Haag de zaak onder de roos wil
houden, en dat terwijl de komst
van zoveel mensen vanzelfspre
kend problemen met zich mee
brengt.
Voorzitter Henk Ritveld van de Fe
deratie van Surinaamse Wel-
zijnsstichtingen beaamt deze in
druk. „De komst van de Surina
mers wordt inderdaad wat onder
tafel gehouden. Het heeft er de
schijn van dat het niet als
probleem wordt erkend"
Daar zijn wel redenen voor, zo
denkt Ritveld. „Ik denk dat men
het wel weet, van die in-stroom.
Maar ik denk ook dat men paniek
zal willen trachten te voorkomen.
Elke overheidsmaatregel zou een
stroom geruchten op gang bren
gen met een averechts ef
fect".
De welzijnsstichtingen hebben de
problemen die voor hen
voortvloeien uit de komst van de
duizenden Surinamers - evenzo-
vele potentiële cliënten van deze
stichtingen - enige maanden ge
leden al eens aan de orde gesteld
in een gesprek met de ministers
van CRM en sociale zaken.
Ritveld: „Toen werd gezegd: de
overheid houdt de zaak in de ga
ten. Wij gaan zeker nog een keer
contact zoeken met de betrokken
ministers, en we hopen dat daar
dan wat uitkomt, want anders
zullen we andere maatregelen
moeten treffen. Wat mij persoon
lijk erg tegenvalt is, dat wij tot
dusver onvoldoende betrokken
zijn bij de besluitvorming"
De welzijnsstichtingen mogen voor
het komend jaar niet rekenen op
extra geld van subsidiegever
CRM, zo heeft de nieuwe rijksbe
groting duidelijk gemaakt. En
dat, terwijl het werk door de
komst van al die nieuwe klanten
wel enorm toeneemt.
Ritveld, die ook directeur is van de
in Amsterdam gevestigde wel-
zijnsstichting Welsuria, zegt het
zo: „De nieuwe mensen komen
vooral bij ons met problemen
over werk. Ze moeten binnen
drie maanden werk en een huis
vinden. Wat de huisvesting be
treft, kan men vaak terugvallen
op familie en kennissen"
..Maar bij werk is dat niet zo. Daar
bij worden wij dan ingeschakeld.
De man die bij ons maatschappe
lijke dienstverlening doet, heeft
het op het ogenblik zo druk, dat
hij op z'n tandvlees loopt. Er zijn
collega's bij de welzijnsstichtin
gen die aan het stukdraaien
zijn."
Het blijkt overigens, dat de meeste
Surinamers er wel in slagen voor
het verstrijken van de drie maan
den een baantje te vinden. Daar
bij moet men dan dikwijls wel
genoegen nemen met werk onder
het opleidings- en ervaringsni
veau. Het gaat om banen die
vroeger door gastarbeiders wer
den bezet, en die uiteraard weinig
perspectief bieden.
Niet alleen zit ervoor de meeste Su
rinamers die nu naar ons land
komen, weinig in het vat waar het
werk betreft. Het is wel duidelijk
dat de meesten hier komen in een
achterstandsituatie op erg veel
terreinen. Toch maakt men de
sprong. Waarom?
Ritveld: „Ér is een aantal factoren.
Ik denk dat we het in ieder geval
voor een deel moeten zoeken in
de idiote verhouding dat thans
een derde van de Surinaamse be
volking hier zit, en twee derde
daar. Iedereen in Suriname heeft
wel familie in Nederland wonen,
en dat vergemakkelijkt natuur
lijk al de stap"
„Bovendien horen velen geluiden
vanuit Nederland dat het de
mensen daar goed gaat. Immers:
zo'n 90-95 procent van de Suri
namers hier draait normaal mee
in het maatschappelijk bestel.
Die mensen bereiken een zekere
welstand. Nederland heeft na
tuurlijk toch al een hoge levens
standaard en Suriname is tenslot
te een Derde-Wereldland".
Hij vult aan: „Men /iet, dat in Suri
name zelf niet alles voorhanden
is, terwijl hier alles binnen hand
bereik te vinden is. Mensen die
terug zouden willen naar Suri
name, zien dat ze dan een stap
terug moeten doen. Op zichzelf is
dat niet onlogisch, want elk land
dat pas onafhankelijk is, heeft
een periode van opbouw no
dig"
Naarmate hij verder praat, wordt
Ritveld ook concreter en kriti
scher, en zet hij vraagtekens ach
ter het beleid zoals dat tot dusver
door de Surinaamse regering is
gevoerd. „Je kan je afvragen of de
gedachte, dat je een nieuw land
van de grond af aan moet opbou
wen, wel goed is doorgedrongen
in Suriname"
En dat zou dan slaan op het feit, dat
men wel hele grote projecten
heeft aangepakt - het mijnbouw-
plan voor West-Suriname bij
voorbeeld - en dat er een onge
zond groot ambtenarenlegioen is
ontstaan, maar dat men het wat
minder heeft gezocht in bijvoor
beeld het stimuleren van de
landbouw.
Ritveld, enthousiast: „En daar, in
de landbouw, liggen tal van mo
gelijkheden. Maar ik wil niet ver
tellen hoe Suriname het allemaal
zou moeten doen, maar wel datje
geen land kan opbouwen als je
niet vanaf de bodem begint"
„Je moet dat denk ik zo zien: Suri
name is te klein voor het tafella
ken en te groot voor het servet.
Het is geen echt Derde-Wereld
land in de zin zoals India dat bij
voorbeeld is. Maar het is ook geen
welvaartsland, en dat heeft men
onvoldoende in de gaten. Suri
name leeft boven zijn stand".
Suriname kampt met grote econo
mische moeilijkheden, en het ziet
ernaar uit dat de jonge Zuidame-
rikaanse republiek nog wel door
een dieper dal zal moeten. Vol
gens Ritveld zijn er echter ook
wel politieke motieven aan te ge
ven achter het bepaald massaal te
noemen vertrek van de Surina
mers naar Nederland.
.,Er zijn grote tegenstellingen, die
zonder veel twijfel hun oor
sprong vinden in de koloniale
geest die er door de Nederlanders
is gevestigd, en die je nog steeds
terugvindt". Die tegenstellingen
ziet Ritveld niet raciaal. Het gaat
om de enkele machthebbers ver
sus zeg maar het proletariaat.
Veel Surinamers die die keuze ma
ken en de enkele reis sociaal pa
radijs boeken, komen slecht
voorbereid hier. Ritveld: „Voor
de doorsnee-Surinamer is het een
shock om te zien wat er moet
worden gedaan als men eenmaal
hier is. Men denkt daar in vele
gevallen veel te simpel over"
>Er wordt dan gedacht: ik red het
wel, want mijn neef. mijn broer
hebben het ook gered. Maar men
weet dan niet welke horden die
mensen hebben moeten nemen
om het zover te brengen. Een
maal hier komt de koude douche.
Je moet naar de Vreemdelingen
politie, je moet naar het GAB, je
moet zien aan werk te komen. Je
moet in één keer alles kunnen
Geen wonder dat veel
mensen dan het spoor bysler ra
ken".
Waar dat gebeurt, wordt veelal de
hulp van de welzijnsstichtingen
ingeroepen. Ritveld: „Er wordt
dan een vaak enorm emotioneel
beroep op ons gedaan". En on
danks die maar steeds toene
mende drukte, bevriest CRM de
subsidies aan de stichtingen, een
„onzalige gedachte", zo vindt
Ritveld.
Een oplossing voor de snel nijpend
wordende problematiek zou zyn
de immigratiestroom domweg
stop te zetten. Is Ritveld hier een
voorstander van? „Nee, dat ben
ik niet, omdat je. als je dat doet,
het recht van de Surinamer ont
kent om zich bij zijn gezin te voe
gen. Toch denk ik dat de stroom
wel af te stoppen valt".
Hoe dan? Ritveld: „Door een poli
tieke discussie te beginnen over
de positie van de Surinamers
hier, en de Surinamers daar.
Want het verblijf hier is een poli
tieke kwestie. De inrichting van
de samenleving daar is van be
lang bij de vraag of mensen terug
willen naar hun geboorteland.
Daar moet over kunnen worden
gepraat".
En aan die dialoog met het moe
derland heeft het de Surinamers
hier node ontbroken, zo vindt
Ritveld. „De Surinamers in Ne
derland werden - het wordt min
der, dat wel - beschouwd als ver
raders. De Surinaamse regering
ontkende ons bestaan Er werd
gedaan alsof wij niet bestaan. Dat
vind ik fundamenteel fout. Want
onder de Surinamers hier zitten
krachten die men daar kan ge
bruiken, goed kan gebruiken. En
dan moet je met die mensen ook
praten, vind ik" HENK DAM
NIJMEGEN (GPD)-In de zaak van
de schietpartij, zaterdagmiddag
in Nijmegen tijdens het sympo
sium over de Turkse Grijze Wol-
ven-organisatie, hebben zich ver
rassende ontwikkelingen voor
gedaan. Tot gistermiddag was de
Nijmeegse politie nog met in de
gelegenheid meer moe te delen
dan dat een tweede Turk is opge
pakt Het is een 20-jange man die
in Zaanstad is gearresteerd, ove
rigens up het verzoek van de ge
meentepolitie in Nijmegen.
dag in Nijmegen een einde werd
gemaakt aan het leven van de 18-
jarige Kamel G. Enkele uren na
dat het dodelijk schot was gelost
werd een 24-jange Turk opge
pakt. Deze bekende vrijwel direct
dat hij de dader was. Hoe deze
verklaring nu moet worden ge
plaatst na de jongste ontwikke
lingen. is een vraag waarover de
politie zich thans buigt
Kamerleden van vrijwel alle poli
tieke partijen in de Tweede Ka
mer hebben inmiddels de minis
ters van justitie, binnenlandse
zaken en CRM vragen gesteld
over de gebeurtenissen in Nijme
gen. Zij vragen van de minister
een uiteenzetting over de toe
dracht van de gewelddadige ge
beurtenissen en willen inlichtin
gen over De Gryze-Wolven-
problematiek.
Zij wensen inzicht in de aard en
omvang van de klachten, die de
laatste twee jaar by politie en jus
titie zijn ingediend door Turken.
Die klachten zouden dan betrek
king hebben op geweld en inti
midatie waaraan volgens klagers
politieke motieven ten grondslag
liggen. Gevraagd wordt naar de
aard van de afwikkeling van de
klachten. Zyn er, zo wordt verder
geïnformeerd, aanwyzingen dat
in Turkse kringen in Nederland
sprake is van een terreur.
De groep Tweede-Kamerleden zou
ook informatie willen hebben
over de ontwikkelingen van een
organisatie als de Gryze Wolven
is er voor
iedereen,
die bij aankoop
op z'n EIKEN of
KLASSIEK
BANKSTEL
NIET
de VOLLE
PRIJS
wil betalen.
mÊÊÈÊÊÈÊÊÊm^^^^^M
ALS UW KEUZE BANKSTEL
IN ONZE FABRIEKSTOONZAAL STAAT
HEEFT U WEL 15-25% KORTING VERDIEND
WIJ WILLEN U LATEN PROFITEREN
VAN DE KRACHT VAN ONZE FABRIEK
OP UW COMPLETE WONINGINRICHTING
EDEK, FABRIEK van MATRASSEN. STOELKUSSENS en
MEUBELSTOFFERING (vrijblijvend prijsopgave).
Merelstraat 1a LEIDEN 071-15077
(bij ANNA-KLINIEK)
Geopend: elke dag 9-5 uur. zaterdag 10-1 uur
DONDERDAG - KOOPAVOND
Te koop in park ZOMERLUST te Zevenhoven (nabij
Nieuwkoop)
685 m2 GROND EN VISWATER
met STENEN RECREATIEBUNGALOW
gelegen aan de buitenkant van het park met blijvend vnj
uitzicht over de polder. Ind woonk. met moderne open
keuken, 3 slp.k., douche, wast. en toilet, stenen schuur.
Elektr.gas, water, tel aansl. ene. v. aanw. DIRECT
LEEG TE AANVAARDEN Prijs 170.000,- k.k.
Inl. 01725-1447.
Winterseizoen 1979/1980
Van oktober t/m maart
in de tennishal Gouwesluis
te Alphen a.d. Rijn.
Gediplomeerd tennisleraar J. W. Bruin
Inl.: 01714-3651 ot 01720-29306
"RIJNSBURG"
vraagt voor spoedige indiensttreding een
Leeftijd 18-20 jaar.
Indien U genegen bent om bij ons te komen werken, sollici
teer dan naar de Rabobank "Rijnsburg". Postbus 4, 2230 AA
Rijnsburg, met opgave van diploma's en referenties.
Als je bij een ongeluk onmiddellijk
weet watje moet doen, kan dat het verschil
betekenen tussen leven en dood.
De dingen die je weten moet. zijn met een
heel klein beetje aandacht ontzettend
simpel te onthouden. We hebben ze vopr u
in een klein boekje overzichtelijk
bij elkaar gezet. Dat boekje krijgt 5^.
u door even een kaartje
te sturen aan „Hel Oranje Kruis". «UPV
Statenlaan 81.2582 GE Den Haag^*"^
AonviMxhK .1,1 Wr.bu-Mj/rlr^Mertom. SIRE
BONTMANTELS
In september laatste maand
zomerkorting 20°o Eerste
keuze kollektie 1979 m garan
tie. Nu kopen a.s winter pas
betalen Desgewenst soepele
kredietservice De Bontkoning.
Hoogstraat 97, Rotterdam-C
tel 010-117 117 Parkeren v
zaak Bij koop reisgeld binnen
geh. Ned. v 2 pers. terug.
Koopavond tot 21.00 uur ge
opend
Wat wij u, behalve deze zuinige middenklasser en onze service, allemaal
te bieden hebben willen wij u graag vertellen bij uw bezoek aan onze
nieuwe showroom of tijdens een proefrit in de Daihatsu Charmant.
Ook voor de kopers van een Daihatsu Cuore of Charade hebben we
een leuke extra verrassing!
Rijndijk 2,
2394 AH Hazerswoude/Rijndijk.
Telefoon 01714-9102.
Kindermishandeling.daar praten we liever niet
over in Nederland. Dat is jammer. Want met d<*>d-
zwijgen help je geen enkel probleem uit de wereld.
Aan het probleem van kindermishandeling kan
een hoop gedaan worden. Ook door u. Hoe. dat staat
te lezen in een speciale folder.
Die kunt u aanvragen bij de Nederlandse
Vereniging tegen Kindermishandeling.
Koningsplein 27 in Den Haag.
telefoon: 070-631923,
ol Kr,
