Aandacht voor Zuid-Afrika
r/Rfl01Q\/gragrammai
TELEAC-les
in energie
Wereldconferentie over
radio- en tv-problemen
De Wisselwachters: leven
in een schijnrealiteit
toegelicht
Op VARA-tv en VARA-radio vandaag en morgen:
üiïivy/Mm
(f^vjmdagg^
DINSDAG 25 SEPTEMBER 1979
HILVERSUM (GPD) - De VARA-televisie besteedt van
avond extra veel aandacht aan zuidelijk Afrika. De VA
RA-radio zal morgen hetzelfde doen. Door het verstrek
ken van gerichte informatie over de bevrijdingsbewe
ging in Zuidelijk Arika hoopt de VARA, die dit project
in samenwerking met het Comité Zuidelijk Afrika doet,
dat bewustwording over wat zich in dat deel van de
wereld afspeelt zal toenemen.
De VARA start vanavond de reeks
programma's met de film „De
slag om Zuid-Afrika". Het is een
verslag over de toenemende
strijd van de zwarte bevrijdings
bewegingen tegen de blanke
Zuidafrikaanse regering. In deze
documentaire doet de Ameri
kaanse reporter Bill Moyers uit
de doeken hoe de situatie mo
menteel in Zuid-Afrika is.
Aan de hand van actuele beelden,
zo nu en dan ondersteund met ar
chieffilmbeelden ^n verder door
middel van interviews van de re
geringsleiders, ministers, politie
functionarissen en vertegen
woordigers van guerrillabewe
gingen, schetst Moyers een beeld
dat eigenlijk maar tot één voor de
hand liggende conclusie kan lei
den: de vlam kan elk moment in
de pan slaan.
Na de rellen in Soweto vluchtten
volgens de Zuidafrikaanse rege
ring tussen 3000 en 4000 jongeren
het land uit naar de zogenaamde
frontlijnstaten. Deze jongeren
bereiden zich nu voor op een
guerrilla-oorlog. De Amerikaan
se reporter bezocht met zijn film
ploeg enkele van deze kampen.
Ook sprak Moyers met president
Kenneth Kaunda van Zambia,
Roelof Botha, minister van bui
tenlandse zaken in Zuid-Afrika
en Oliver Tambo, leider van de
bevrijdingsbeweging ANC (Ne
derland 2, 20.27 uur).
Om 21.17 uur wordt het VARA-
programma voortgezet door de
negerzangeres Meriam Makeba.
De VARA registreerde een op
treden van deze nu 47-jarige zan
geres, die een aantal jaren gele
den wereldberoemd werd door
haar „Clicksong". Meriam Make
ba laat zich begeleiden door een
Opening "Met'
op televisie
NEW YORK (UPI) - Voor het eerst
sinds 1954 is de opening van het
seizoen in de Metropolitan Opera
van New York gisteravond uitge
zonden doat de televisie.
Voor de opening van het 93ste sei
zoen was gekozen Verdi's Otello,
met Placido Domingo, Gilda
Cruz-Romo en Sherrill Milnes.
De 4.000 liefhebbers, onder wie
burgemeester Edward Koch, be
taalden maximaal 400 gulden
voor een plaats en zij zagen een
nieuw, goud-zijden doek van
300.000 gulden op gaan.
De Otello was in de enscenering
van zeven jaar geleden van Fran
co Zeffirelli.
De openingsavond leverde 600.000
gulden op. Er volgen 210 opvoe
ringen van 25 opera's 30 weken,
eindigde in april, wanneer de Met
aan zijn jaarlijkse .landelijke
tournee begint.
gezelschap bestaande uit een
drummer, een bongospeler, bas
sist, twee gitaristen, percussio
nist en een achtergrondkoor
tje.
Wat de radio betreft, zal morgen
vrijwel de hele dag in het teken
staan van zuidelijk Afrika. Het
spits wordt afgebeten door het
radioprogramma „Keuren en
kiezen". Deze uitzending gaat in
op het voor en tegen van een al
gemene boycot van Zuidafri
kaanse produkten. VARA's bui
tenlandcommentator Karei Ros
kam zette diverse argumenten op
een rij (Hilversum 2, 9.25
uur).
In „Hoor haar", het vrouwenpro
gramma van de VARA-radio,
wordt een gesprek uitgezonden
met Thelma Ragel, een Zuidafri
kaanse activiste. Zij is een kleur
linge die enige jaren geleden naar
Nederland vluchtte wegens haar
politieke activiteit in haar ge
boorteland. Zij is in Nederland
één van de leidende figuren van
het Zuidafrikaanse verzet tegen
de blanken (Hilversum 2, 9.50
uur).
In 1976 kwam het tot een uitbar
sting onder de zwarte jeugd in
Zuid-Afrika, met als treurige cli
max de schietpartij in Soweto,
waarbij vele doden vielen. Het
VARA-programma over school
en thuis, „Kinderen een kwartje"
bespreekt het schoolsysteem in
Zuid-Afrika, dat de zwarte kinde
ren ernstig dupeert (Hilversum 2,
13.50 uur).
Het programma „Leef-tijd-genoeg"
brengt interviews met twee im
migranten die voor en na de oor
log uit Zuid-Afrika teruggekeerd
zijn (Hilversum 2,14.30 uur).
AMSTERDAM - De Spaanse zanger Julio Iglesias heeft gisteravond i
Amsterdam een platina elpee voor zijn langspeelplaat "Emociones" i
ontvangst genomen. Hiervan zijn er in Nederland meer dan 100.000 ve
kocht.
DEN HAAG (GPD) - Gezien de
steeds belangrijker plaats van
de energie in de samenleving,
gaat Teleac een televisiecursus
geven over dit onderwerp. Het
begin is op 1 december, met in
gang van welke datum op 12
achtereenvolgende zaterdag
avonden wordt uitgezonden. De
cursus is voor iedere Nederlan
der die meer over energie wil
weten; voor het volgen is geen
vooropleiding vereist.
Na een algemene inleiding (over
de vragen: wat is energie en hoe
en waarvoor wordt het ge
bruikt?) wordt achtereenvol
gens informatie gegeven over
elektriciteit, aardolie, aardgas,
steenkool, kernenergie, zonne-
énergie, windenergie, geother
mische energie (aardwarmte),
waterkracht en getijdenenergie,
de problemen door het nog
steeds stijgend energieverbruik
en mogelijke oplossingen en de
daarmee verband houdende
meningen.
Een aparte plaats in de cursus is
bestemd voor een onderdeel
„Energie uitgerekend", waarin
wordt behandeld hoe we met
ons allen en ieder afzonderlijk
zo zuinig mogelijk met de be
schikbare energie kunnen om
springen. Daarbij gaat het om
zaken als de isolatie van muren,
daken, vloeren en ramen en aan
het (beter) gebruik van wasma
chines, cv-ketels en andere
huishoudelijke apparaten.
„King Kong"
Om 15.30 uur op Hilversum 2 praat
Joop Groesz met Karei Roskam
over de musical „King Kong",
gecomponeerd door de zwarte
Zuidafrikaan Todd Matshikiza.
Er zullen ook fragmenten uit deze
musical, ook wel jazzopera ge
noemd, en die een sterke politie
ke en sociale geladenheid bezit,
worden gedraaid.
Peter Romer schreef een musical
over de dood van Steve Biko, de
leider van de beweging Zwart
Bewustzijn in Zuid-Afrika. Zijn
dood in september 1977 riep in de
hele wereld verontwaardiging
op. Uit de grote hoeveelheid ma
teriaal dat over de dood van Biko
bestaat, destilleerde Peter Romer
een aantal gegevens die de basis
vormde voor het hoorspel „Ge
scheiden zaken", dat de VARA
morgenmiddag om 16.00 uur via
Hilversum 2 uitzendt.
's Avonds wordt in het programma
„De rode draad" een klankbeeld
herhaald over een futuristische
oorlog, terwijl in het culturele
programma „Het zout in de pap"
aandacht wordt besteed aan de
verzetsliteratuur van Zuid-Afri
ka. „De rode draad" wordt om
19.05 uur uitgezonden via Hilver-
GENÈVE (DPA, UPI) - In de Zwitserse conferentie-
stad Genève is gisteren een wereldforum begonnen
van deskundigen op het gebied van radio en televi
sie, die een nieuwe wereldregeling voor de verdeling
van de eter gaan opstellen.
Ongeveer 1200 deskundigen uit 154 landen die lid zijn
van de Internationale Telecommunicatie-Unie (ITU)
gaan de nieuwe verdeling tien weken lang bespre
ken. De besluiten van de conferentie zullen het ka
rakter hebben van een volkenrechtelijk verplichtend
verdrag en geldig zijn voor de komende twintig ja
ren, dus tot het jaar 2000.
De conferentie gaat niet zozeer de frequenties op zich
zelf verdelen als wel nieuwe frequentiebanden toe
wijzen aan de betrokken landen.
De deskundigen hopen dat de conferentie zich zal
kunnen beperken tot zuiver technische zaken, maar
gevreesd wordt dat de politiek ook om de hoek komt
kijken, door de rivaliteit tussen westelijke, commu
nistische en Derde-Wereldlanden.
De westelijke landen zijn voor volledige vrijheid van
informatie over de hele wereld.
De communistische landen willen buitenlands nieuws
weren en de ontwikkelingslanden zullen zeer zeker
hun deel van de frequentiekoek komen opeisen. Zij
zeggen dat de ontwikkelde landen een oneerlijk
groot deel van het golflengtebereik hebben voor hun
omroepen, zee-, lucht-en ruimtevaartverbindingen,
radio-sterrenkunde enz. veel van die landen beston
den twintig jaar geleden, toen de vorige conferentie
werd gehouden, nog niet eens, na het „onafhanke
lijkheidsjaar" 1960, waarin de dekolonisatie vaart
kreeg, hebben veel van de onafhankelijk geworden
landen vooral de korte golf voor regionale en interna
tionale uitzendingen gebruikt. Daardoor raakten de
frequentiebereiken overvol.
Verwacht wordt dat de Sowjet-Unie met een politieke
nota komt als het onderwerp van toewijzing van fre
quenties voor rechtstreekse uitzendingen via
kunstmanen en kunstmanen die activiteit op de
grond kunnen waarnemen ter sprake komt.
Moskou zou graag zien dat zowel directe uitzending
van televisieprogramma's via kunstmanen als de
werking van waarnemingskunstmanen worden on
derworpen aan een clausule voor voorafgaande
goedkeuring.
De westelijke landen zien dergelijke beperkingen ech
ter als een schending van zowel universele verkla
ring van de mensenrechten als van de akkoorden van
Helsinki.
De ontwikkelingslanden hebben een grote troef in
handen: elk land kan één stem uitbrengen. Wordt er
gestemd, dan heeft een land als Boeroendi evenveel
in te brengen als de V.S. of de S.U. Er wordt dan ook
aan getwijfeld of het technisch ingewikkelde, door
politiek geplaagde werk wel in tien weken kan wor
den voltooid. Verwacht wordt dat definitieve beslis
singen pas in de laatste week zullen vallen.
DEN HAAG - Paul Steen-
bergen is gisteravond
weer eens op het hem zo
vertrouwde toneel van de
Koninklijke Schouwburg
teruggekeerd om daar
samen met Bernard
Droog en Peter Bolhuis de
eerste drie voorstellingen
te geven van "De Wissel
wachters", een tragi-ko-
medie van de Ierse
schrijver Brian Phelan.
In het programmaboekje trekt re
gisseur Georges Wilson een lijn
van Phelan naar andere grote Ier
se auteurs als Joyce, Beckett,
Shaw en Behan, maar de auteur
waarmee Phelan in "De Wissel
wachters" de meeste affiniteit
vertoont, is toch wel David Sto
rey wiens "Mooi weer vandaag"
in 1971 dankzij Steenbergen en
Ko van Dijk zo'n onthutsende er
varing werd.
Ook "De Wissel wachters" is een
stuk dat berust op een dubbele
bodem, die de hoofdpersonen in
een schijnrealiteit laat leven maar
waarvan de toeschouwer zich
slechts langzaam bewust wordt.
De werkelijkheid is hier minder
onthutsend, maar de wijze waar
op zijn personages hun schijnwe
reld in stand houden, vertoont
duidelijk parallellen. De beide
oude wisselwachters, in hun
seinhuisje opgesloten tot de dag
van hun naderende pensione
ring, zijn evenzeer van de bui
tenwereld afgesloten als de pa
tiënten in een inrichting.
Het enige verschil is dat zij hun
isolement vrijwillig op zich heb
ben genomen, maar juist daar
door komt de doorbreking van
hun schijnwereld des te harder
aan. Het wankele evenwicht
waarop hun bestaan berust,
wordt zodanig verstoord dat zelfs
hun vriendschap eronder lijden
heeft. De eliminatie van het ge
vaar is dan ook geen oplossing
meer. Het verleden kan niet op
nieuw worden opgeroepen en de
laatste pogingen daartoe leiden
tot een definitieve vernietiging
van wat hen nog restte.
Georges Wilson, die het stuk be
werkt heeft en er zelf in Frankrijk
als acteur en regisseur triomfen
mee heeft gevierd, had in Paul
Steenbergen en Bernard Droog
twee acteurs van buitengewoon
formaat tot zijn beschikking
waardoor het onmogelijk werd te
zeggen waar de invloed van de
regisseur ophield en de inbreng
van de spelers begon.
Steenbergen maakte van de onver
stoorbare en autoritaire Albert
een man die zielig was in zijn
drang tot overheersen, maar te
gelijkertijd bikkelhard in zijn po
gingen om zijn overwicht en hun
beider toekomst veilig te stellen.
Zijn minachtende sarcasme was
dodelijk, maar daarnaast bleek
hij ook uiterst kwetsbaar als het
gevaar onafwendbaar leek.
De sullige Alfred van Bernard
Droog maakte diens onderge
schikte houding zo aanvaard
baar, dat zijn plotselinge weer
spannigheid één van de beste
momenten in de hele voorstelling
werd. Van dat moment af werd de
catastrofe onontkoombaar. Het
doorbreken van de vertrouwde
verhoudingen leidde tot een
knap gespeeld gebrek aan
geestelijke stabilitiet die werke
lijkheid en fantasie op tragische
wijze in elkaar deed overvloeien.
Uitzonderlijk was de prestatie
van Peter Bolhuis, die geen mo
ment bij deze twee routiniers
achterbleef en de ongewenste in
dringer onder een misdadig aan
doende oppervlakte een zeer
menselijke motivatie wist te ge-
Bernard Droog en Paul Steen
bergen in "De Wisselwachters", dat
gisteren in de Koninklijke Schouw
burg in Den Haag in première ging
Zowel de vertaling van Pierre H.
Dubois als het decor van Hans
Christiaan ontleenden hun
kracht grotendeels aan hun so
berheid en hun doeltreffendheid.
Een vondst van de schrijver was
hierbij het werken met een ma
quette van een spoorwegempla
cement, maar het op dergelijke
manier werken met symboliek
riep weer herinneringen op aan
"Kleine Alice" van Albee. Voor
de toeschouwers blijft de vraag
liggen of "De Wissel wachters"
alleen maar een bijzonder knap
gerealiseerde voorstelling is, of
dat aan Brian Phelan behalve
onmiskenbaar vakmanschap ook
een dosis originaliteit mag wor
den toegekend.
PAUL KORENHOF
18.00
18.30
18.45
18.55
18.59
19.05
19.30
20.15
20.25
20.45
20.50
21.37
21.55
22.10
23.30
18.00
18.55
18.59
20.00
20.27
21.17
22.07
22.47
23.30
NEDERLAND 1
Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
Sesamstraat (NOS)
Paspoort voor Joegoslaven en Italianen (NOS)
Journaal (NOS)
Henkie's droomboom (EO)
EO-kinderkrant (EO)
Het kleine huis, tv-serie (EO)
Op 29 september 5e EO-Jongerendag (EO)
Van U wil ik zingen (EO)
EO-Aktief (EO)
Tijdsein (EO)
Journaal (NOS)
Den Haag vandaag (NOS)
Philips - Een onderneming, de samenleving (NOS)
Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
Journaal (NOS)
Black Beauty, tv-serie (VARA)
Journaal (NOS)
De slag om Zuid-Afrika, filmreportage (VARA)
Miriam Makeba, amusementsmuziek (VARA)
VARA-Visie (VARA)
DUITSE TV
DUITSLAND I
(Regionaal programma NDR en
WDR: NDR: 19.00 Anton Keil, der
Specialkommissar, tv-serie. 19.30
Actualiteiten. 19.45 Kleuterpro
gramma. 19.55 Anton Keil, der Spe
cialkommissar. tv-serie. 20.25 Re
gionaal magazine. 20.59 Program
ma-overzicht. WDR: 19.00 Dne im
Morgenland. 19.30 Licht program
ma. 20.15 Actualiteiten. 20.45 Do
cumentaire serie.). 21.00 Journaal.
21.15Spelprogramma. 22.00 Actuali-
22.45 Amerikaanse politiese-
DUITSLAND II
18.00 Journaal. 18.10 Informatieve
sene. 18.40 Muziek en actualiteiten.
19.20 Tekenfilm. 1945 Tekenfilmse
rie. 20.00 Journaal. 20.30 Ein Ruhe-
tag, tv-spel. 22.00 Actualiteiten. 22.20
Reportage. 23.05 Gegen den Strom
die Treppe hinauf (Up the Down
DUITSLAND III WDR
18.00 Schooltelevisie. 19.00 Kleuter
programma. 19.30 Cursus Wiskun-
den. 20.00 Filmreportage. 20.45
Journal 3. 21.00 Journaal. 21.15 Do
cumentaire serie. 22.00 Momente.
22.15 Ich und mem Bruder. 22.45 In
formatief programma. 23.30 Cursus
Jazz. 24.00 Journaal
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.00 Kinderprogramma. 18.05 Kin
derserie. 18.30 Open School. 19.00
Jeugduitzending 19 40 Program
maoverzicht 19.45 Journaal. 20.10
Showprogramma. 21.00 Weten
schappelijk programma. 21.50 Kwis.
22.20 Orkest met solist klassiek mu
ziek. 23.15 Journaal.
TV BELGIE NEDERLANDS
NET l
Van 18.00 tot 20 10 zie Net I. 20.10
Natuurserie. 20.30 De Collega's, tv-
serie. 21.05 Niet naar buiten leunen,
Hongaarse film.
In het EO-programma "Van U wil ik zingen" is vanavond (2025
uur, Nederland 1het Rijnlands Christelijk Mannenkoor uit Leiden
te zien en te horen. Samen met de christelijke oratoriumvereniging
Cantate Deo uit Zoetermeer (beide onder leiding van Sander van
Marion) brengt het LeidLse koor enkele geestelijke liederen ten geho
re. Voorts verlenen medewerking: de koorsolist Piet van Egmond.de
organist Andyele Jong, de paukenist Willem Heessen en een groep
koperblazers.
k De EO-actualiteitenrubriek "Tijdsein"zal vanavond (2050 uur,
Ned. 1) aandacht besteden aan de problemen rond oorlog en vrede.
Het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) houdt deze week weer haar
jaarlijkse vredesweek. De EO zal onder meer aan de hand van een
interview met de Duitse atoomfysicus Bernard Philbert de vraag
aan de orde stellen of het bezit en het gebruik van wapens in over
eenstemming is met de bijbel.
k De NOS beëindigt vanavond(22.10 uur ,Ned. 1de serie "Philips-
een onderneming, de samenleving"In dit laatste deel komt de
vraag naar medezeggenschap aan de orde. Er bestaan vormen van
overleg in het concern, zoals de ondernemingsraadmaar in de
praktijk blijkt dit orgaan voor medezeggenschap niet optimaal te
functioneren,aldus de maker van de serie, Jan Vrijman. Het begrip
"medezeggenschap" leeft nog niet in alle gelederen even sterk. Velen
zien de ondernemingsraad slechts als een vergadering om klachten
in te dienen over bijv. de kwaliteiten van de kantine-maaltijden
k In de televisie-actualiteitenrubriek VARA-Visie wordt van
avond (22.07 uur, Ned. 2) een interview uitgezonden met Mugabe,
één van de leiders van het Patriottisch Front in Zimbabwe-Rhode-
sië over de situatie in zuidelijk Afrika. De VARA besteedt voorts
aandacht aan de stakingen bij Shell.
Dinsdag 25 september
HILVERSUM I
Toppers van toen. 19.02 Per Saldo.
19.30 (S) Operette: Hoogtepunten uit
Boccaccio, van Franz von Suppe.
20.03 (S) Country en Western. 20.30
(S) Folk live. 21.02 (S) "Ad Lib"
22 02 (S) AVRO's Swing Time. NOS:
23.02 (S) Met het oog op morgen.
VARA 00.02 (S) Elpee tuin. 1.02 (S)
Groot licht 5.02 (S) Truck.
HILVERSUM II
KRO: 18.10 Verkenning. HUM.
VERBOND: 18.20 Na vijven en zes-
se. P.P.: 18.50 Pacifistisch Socialisti
sche Partij. KRO: 19.00 Kerk in
meervoud, met om 19.00 Liturgie en
Kerkmuziek. 19.20 Nieuws uit de
Kerken. 19.30 Kruispunt 20 00 (Si
Klassieke grammafoonmuziek.20.15
(S) L'Africaine, opera van Meyer
beer. 21.30 Gesprek. 22 30 Nieuws.
22.40 Overweging. 23.55 Nieuws.
HILVERSUM III
NOS: Ieder heel uur nieuws. 18.03
(S) De Avondspits met de Nationale
Hitparade. VARA 1902 (S) Pop-
donder plus. 21.17 (S) Afrikaanse
zangeres met orkest. 22.09 (S)..and
all that jazz. 23.02 (S) Elpee-tuin.
Woensdag 26 september
HILVERSUM I
(NOS: Ieder heel uur nws.). VOO:
7 03 (S) Ook goeie morgen 9.03 (S)
Muz. terwijl u werkt. 10.02 (S) Klets
kop. VPRO: 10.45 (S) Villa-VPRO
(met om 11.02 Bijvoorbeeld; 12.03
Het mes op tafel 13.30 Spannende
sprookjes; 14.02 Achterwerk). EO
14 20 <S) Radio-Kleuterkmni. 14 45
(S) Open Huis 16.02 (S) EO-Metter-
daad. zending en hulpverlening.
16.15 (S) Licht en uitzicht. 16.55 (S)
HILVERSUM II
NOS: 7.00 Nws. VARA 7.10 Och-
tendgym. 7.20 De Wekkerradio.
(7.30, 8.00 en 8.30 Nws 9.00 Gym.
voor de vrouw. 9.10 Waterstanden.
9.15 Werkbank. VARA 9 25 Keuren
en kiezen. 9.50 Hoor Haar! 11.10
Schoolradio. 11.30 Philippine - Cen
traal. OVERHEIDSVOORL.: 12.16
Nederland en de Derde Wereld,
progr van de Voorlichtingsdienst
Ontwikkelingssamenwerking. VA
RA 12 26 Meded. tbv. land- en
tuinb. 12 30 Nws. 12.36 Dingen van
de dag. 13.00 Nws. 13.11 Philippine
-Centraal (verv 13.30 Oude
Schoolliedjes. 13.50 Kinderen een
kwartje"' 14 30 Leeftijd genoeg. 15.30
Operette 16 00 Gescheiden zaken,
hoorspel. 17.00 (S) Een blokje Ne
derlands. 17.24 Meded. SOS- en poli-
h«ii|MI||Mta 17 J6 Din-
HILVERSUM III
(NOS: Ieder heel uur nws KRO:
7.02 (S) Des Engels 9 03 (S) Van ne
gen tot twaalf. 12.03 (S) De Noen
Show. 14.03 (S) De Theo Stokkink
Show. 17.03 (S) Stampn
HILVERSUM IV
NOS: 7.00 Nws. NCRV: 7 02 (S) Het
levende Woord. 7.10 (S) Preludium
9.00 Nws. 9 02 (S) Uit de Kunst. 9 15
(S) Onder de hoogtezon. 10.00 (S)
Orkestpalet. 12.00 Nws. 12 02(S)Ta-
felmuz.: om 12.02 Pianowerken uit
de Romantiek; 12.30 Themaprogr.
13.30 Platennws 13 55 (S) Zojuist
verschenen. 1400 Nws. 14.02 (S)
Viool en piano: klassieke muz. 14 30
(S) Blokfluit en orgeL oude muz.
15.00 (S) In kleine bezetting: moder
ne kamermuz 16.00 (S) Populaire
klassieken. 16.55 (S) Kun:' en
vliei
erk.
