Dreigend benzinetekort door stakingen
Personeel werkt hard
om te kunnen
Wegvallen van Shell-leveranties kan leiden tot stagnatie in luchtverkeer
Shell-directie wilde geen kort geding
Slaat FNV
heilloze
weg in?
Markt
berichten
SDAG 25 SEPTEMBER 1979
ECONOMIE
OTTERDAM-SCHIPHOL (GPD) - De aanvoer van auto-
en vooral vliegtuigbrandstof kan op korte termijn stag
neren wanneer Gulf en BP uitvoering geven aan hun
aankondiging, het gat dat ontstaan is door de staking bij
Shell niet te zullen vullen.
lij de kunstmestfabriek Albatros (DSM) in Pernis is
vanmorgen vroeg ook een staking uitgebroken, terwijl
de cao-onderhandelingen bij het chemisch concern ICI
gisteravond muurvast zijn gelopen.
Zowel directies als personeelsle
den van Gulf en BP hebben giste
ren verklaard de voor oliemaat
schappijen ongebruikelijke stap,
het stakingsgat niet te zullen
vullen, zeker te zullen nemen.
Een woordvoerder van Schiphol
heeft bevestigd dat volledig weg
vallen van de leveranties van
Shell al snel tot stagnatie van het
luchtverkeer kan leiden.
Bij Albatros in Pernis heeft gis
teravond een overgrote meerder
heid van de ongeveer 200 aanwe
zigen zich voor een staking uitge
sproken. Daar was om acht uur 's
vonds het ultimatum afgelopen
dat de Industriebonden FNV de
directie van Albatros hadden ge
steld. Na middernacht waren de
bonden met de directie aan het
overleggen over het stilleggen
de werkzaamheden.
Afwijzing
Bij het chemisch concern ICI wa
de onderhandelingen over
nieuwe cao gisteren geheel
vastgelopen. Met een tweederde
meerderheid is daar op een le
denvergadering van de Indus
triebonden FNV besloten het bod
a de ICI-directie van de hand te
wijzen. Wel zal men ICI nog een
brief sturen waarin op en nieuw
gesprek wordt aangedrongen.
Maar als de ICI-directie weigert
hierop in te gaan, zullen de bon
den hun leden voorstellen ICI
ultimatum te stellen. Daaruit
kan dan ook daar een staking
voortvloeien.
Shell heeft enkele malen laten
weten dat, indien een staking zou
uitbreken, de levering van olie en
brandstof binnen enkele weken
kan komen stil te liggen. Een
woordvoerder van het actiecomi
té heeft deze uitspraak „een staal
man psychologische oorlog
voering" genoemd.
Gulf en BP hebben tegelijk ver
klaard dat zij, bij dreigende te
korten, wel een uitzondering
zullen maken voor zulke bedrij-
i als ziekenhuizen. De lucht
vaart daarentegen is ongeveer het
tegendeel van zo'n uitzondering,
omdat de oliemaatschappijen
VEERRAPPORTEN 5
in hedenmorgen 7 uur 3
ai
SI
c *-
5
ëf
Lmsterdam
16
4
0
)e Bilt
16
2
04
15
0
01
15
1
Sindhoven
16
2
01
)en Helder
licht bew.
15
5
05
totterdam
16
3
0
13
1
02
Tlissingen
onbew.
16
10
04
Sd. Limburg
14
02
Aberdeen
13
10
1
zwaar bew.
31
23
0
3arcelona
onbew.
22
12
0
14
9
0
3ordeaux
•19
13
0
Brussel
onbew.
15
5
frankfort
geh. bew.
17
10
0
licht bew.
Helsinki
onbew.
13
3
0
.nnsbruck
8
5
20
(Clagenfurt
rS
12
7
33
Copenhagen
15
4
0
-issabon
onbew.
26
15
0
licht bew.
18
10
0
-.onden
17
8
01
L-uxemburg
12
5
0
klad r id
licht bew.
22
8
0
Vlalaga
onbew.
24
12
0
Wallorca
onbew.
21
9
0
München
8
5
34
Nice
licht bew.
22
15
0
Dslo
geh. bew.
15
1
0
Parijs
15
3
01
Rome
21
18
6
Split
half bew.
24
19
0
Stockholm
13
5
01
12
9
20
geh. bew.
8
7
14
Casa Blanca
Licht bew.
23
10
0
Istanbul
licht bew.
30
18
0
Las Palmas
licht bew.
25
20
0
Beiroet
licht bew.
28
21
0
Tel-Aviv
27
22
0
Tunis
half bew.
24
14
0
wegens de toch al bestaande
schaarste aan brandstof de lucht
vaartmaatschappijen sinds begin
dit jaar in principe niet meer leve
ren dan wat contractueel is vast
gelegd.
Een woordvoerder van BP's di
rectie heeft gezegd dat overne
ming van klanten van een con
current die door staking wordt
getroffen, niet gebruikelijk is. De
ondernemingsraad van Gulf
heeft gisteren unaniem besloten
het door staking getroffen werk
van Shell als besmet te zullen be
schouwen. Bij BP hebben FNV-
leden de stakers van Shell een
sympathiebetuiging gezonden.
Daarin verklaren ook zij geen be
smet werk te zullen aanne-
Bij Shell-Pernis werken 7000
personen, waarvan de helft in het
raffïnageproces. Van deze 3500
zijn een 2000 aangesloten bij de
vakbonden, maar het CNV staat
niet achter de staking. Het CNV
heeft een beroep op zijn leden
gedaan zich te melden, opdat zij
kunnen worden doorbetaald
wanneer hun werk door de sta
king onmogelijk wordt ge
maakt.
De directie van Shell is van oor
deel dat het merendeel van de nu
stakende werkers best wil wer
ken. Blijkt dat uit de reacties op
de oproep van de directie inder
daad zo te zijn, dan zou Shell een
kort geding tegen de Industrie
bond FNV kunnen overwegen, zo
liet een directielid gisteren we
ten. De Industriebond zegt echter
dat voor de kern van het conflict,
al dan geen 35-urige werkweek en
een vijfploegendienst, een meer
derheid aan haar kant staat.
Druk
Personeelsleden van Shell in
Pernis hebben vorige week onder
druk van hun chefs anti-sta-
kingslijsten moeten onderteke
nen. Dat hebben leden van het
stakingscomité gisteren meege
deeld. Dat gebeurde niet op alle
afdelingen, maar op sommige
plaatsen zag de chef erop toe dat
zijn personeel zich via een hand
tekening onder de werkwilligen
schaarde.
Onder het Shell-personeel be
staat met betrekking tot de actie
nogal wat tweedracht. Een be
langrijk verschil is er tussen de
continudienstwerkers en de
mensen in de dagdienst. Deze
laatste categorie voelt weinig
voor de invoering van een vijf
ploegendienst, terwijl de mensen
van de volcontinudienst de 35-
urige werkweek niet zo nodig
vinden.
Achtergrond hiervan is dat de
continu-werkers een toeslag van
dertig procent krijgen voor de
onregelmatigheid van hun werk,
zodat ze aanzienlijk meer verdie
nen dan hun collega's. Het feit dat
de Shell-directie nu ook nog eens
drie vrije dagen extra aan de con
tinu-werkers heeft aangeboden,
heeft de onderlinge vijandigheid
alleen maar verscherpt.
De vroegere voorzitter van de
ondernemingsraad van Shell
Pernis. P. C. van der Lubbe, heeft
in dat verband opgemerkt dat hij
er bezorgd over is dat de sta
kingsacties „schade toebrengen
aan de onderlinge verhoudin
gen" bij Shell Pernis. „De men
sen moeten straks wel weer sa
menwerken en daar heb ik zorg
over", zo zei hij in een interview.
Van der Lubbe ziet overigens zelf
wel een voor de Industriebond
FNV acceptabele tussenoplos
sing: een vijfploegendienst voor
negen maanden van het jaar en
vierploegendienst voor de vakan
tieperiode. In die tijd kan de vijf
de ploeg dan met vakantie wor
den gestuurd, zo luidt de redene
ring van Van der Lubbe.
V r
r Stakende werknemers
ROTTERDAM (GPD) - „We moeten hard werken om te kunnen
staken". Dat zei gistermorgen één van de FNV-leden die betrok
ken is bij de staking van Shell-Pernis, de eerste staking bij het 77
jaar bestaande bedrijf. De eerste stakingsdagen moet het perso
neel opkomen om de machines van de ongeveer 70 fabrieken op het
gigantische complex stil te leggen.
Dat werk gebeurt onder verantwoordelijkheid van de directie. Met
is een tragische beslissing"zei vanochtend directeur Baars over
de stap van de directie om het afbouw-plan in werking te stellen
Met is heel merkwaardig om die beslissing te moeten nemen
maar het kan niet anders omwille van de veiligheid"
Baars vervolgt: „Wij kunnen niet het risico lopen dat er ergens
onder het personeel een vechtpartij uitbreekt bij een rode knop
Dat is heX tragische van onze situatie"
De Shell-directie zegt er niets voor gevoeld te hebben een kort geding
tegen de FNV aan te spannen om de staking te voorkomen. ,Jjat
zou de situatie alleen maar verhard hebben", aldus directeur E
Meinsma. FNV-bestuurder Piet Scheele daarentegen gelooft dat
van een kort geding is afgezien, omdat het voor de Shell niet te
winnen zou zijn geweest. .Maandenlang hebben we op de deur
geklopt bij Shell, maandenlang werd er niet open gedaan. De
rechter zou dat ongetwijfeld hebben geaccepteerd en daarmee zou
de staking wettig zijn bevonden. Dat durft Shell niet"
Maar directielid Baars zegt met klem dat de FNV zelf de onderhan
delingen heeft gerekt, omdat „een actie in de vakantietijd onvol
doende respons zou hebben gehad. Het moest van de heren zonodig
met toeters en bellen", zegt hij misprijzend.
De Shell heeft tegen de gang zaken rond het cao-overleg twee bezwa
ren. Ten eerste zijn de eisen van de FNV niet te betalenHet zou
volgens de directie 800 extra personeelsleden kosten. ,£>at is ook
voor ons niet op te brengen, gezien de buitenlandse en binnen
landse concurrentiepositie"aldus personeelsdirecteur Schwartz
die de onderhandelingen met de FNV heeft gevoerd. Verder voelt
de Shell zich een „nationale koevoetDe acties bij de Shell moeten
als breekijzer dienen om de 35-urige werkweek en de vijfploegen
dienst in heel Nederland geaccepteerd te krijgen, zo gelooft
Schwartz.
De acties, die gistermorgen om zeven uur begonnen, waren aan
vankelijk al voor zaterdag gepland. De bemiddelingspoging van
oud-burgemeester W. Thomassen van Rotterdam, die zelf liever
spreekt van een „terreinverkenning"heeft tot niets geleid. Tho
massen kwam tot de aanbeveling de onderhandelingen tussen de
partijen te heropenen en een voorzichtig tempo van beslissingen
aan te houdenHervatting van de onderhandelingen was volgens
Thomassen zinvol, omdat bij beide partijen het verlangen leefde
een staking te voorkomen.
Shell verklaarde van zijn kant dat het aangeboden pakket op on
derdelen bespreekbaar was en de Industriebond FNV zei genoe
gen te nemen met het bespreken van een fasering van arbeidstijd
verkorting De marges waren evenwel minimaal. Voor Shell bleef
invoering van de vijfploegendienst en de 35-urige werkweek on
bespreekbaar. De FNV hield oiwerkort vast aan die twee zaken
maar was bereid over een geleidelijke invoering te praten
Niets
De Industriebond FNV wees erop dat bemiddeling alleen zinvol zou
zijn, indien dat zou leiden tot verdere onderhandelingen op basis
van de in zijn ultimatum gestelde eisen, gistermorgen liet nog
maals weten dat eisen ten aanzien van arbeidstijdverkorting in
feite voor de hele Nederlandse industrie grote gevolgen zouden
kunnen hebben. De mogelijkheden tot bemiddeling leken de direc
tie daarom uiterst beperkt. Zondagochtend kwamen de Shell-di
rectie en de Industriebond FNV niettemin bij elkaar. Voor kort
tijd, want het gesprek leidde tot niets.
Vandaar dat maandagmorgen om kwart voor zeven bij poort 5 van
Shell-Pernis bestuurder Johan Stekelenburg en FNV-voorlicht-
ster Ingrid Cramer hun auto dwars voor de poort zetten. Alleen
auto's met een groene sticker (van mensen die in de continudienst
zitten) worden doorgelaten. Om zeven uur moest het hek dicht,
maar dat bleek niet te kunnen. „Wat wil je"zei Piet Scheele met
een lichte trilling in zijn stem, „de poort is 77 jaar niet dicht
geweest
De FNV-leden die aan de staking meedoen, kunnen voor de komen
de dagen rekenen op 57 gulden netto per dag uit de stakingskas.
Voor jongere werknemers is dat minder. Veertig gulden voor 19-
en 20-jarigen en 31 gulden voor 15- tot 18-jarigen. Gistermorgen
om elf uur begon de registratie van de stakers, die tot en met
vandaag voortduurde.
Aan de poort werden stakingsoproepen verstrekt, ook in het Frans,
Duits en Engels voor de buitenlanders. De actie, waarvoor het
draaiboek overigens al twee jaar klaar ligt, is perfect georgani
seerd. Bij elke poort is een districtsbestuurder present. Daartoe is
de hulp ingeroepen van bestuurders uit de districten Den Haag,
Zeeland, Utrecht en Noord-BrabantBij elke poort is iemand met
een walkie-talkie voor het onderling contact. Politie heeft zich bij
de poort alleen laten zien om het verkeer te regelen. Dat was wel
nodig, want er ontstonden nogal wat files doordat de auto'o het
terrein niet op mochten.
Vrijdagoch tend is op het Rotterdamse stadhuis over de actie overleg
geweest met wethouder Riesenkampdie als waarnemend bur
gemeester optrad. Daarbij was ook de Shell-directie aanwezig
omdat er uitgebreid is gesproken over de veiligheidsaspecten
Shell-directeur Baars zegt dat alle voorzorgsmaatregelen geno
men zijn en dat het stoppen van de installaties geen milieu-over
last hoeft te betekenen
Bij poort 5 heerste gistermorgen een opgewekte stemming onder de
kaderleden. Op verzoek van Piet Scheele zette iemand een bandje
op via de cassetterecorder. Eerst kwam er een strijdlied van de
Stem des Volks uit de luidspreker, maar dat werd spoedig ver
vangen door Melp" van de Beatles. .J^euke arbeidsvitaminen"
zei iemand van het stakingscomite
Een paar honderd meter verderop, op de tiende verdieping van het
administratiegebouw, probeerde directeur Baars ons voor te re
kenen wat de staking voor de benzineverkoop betekent. Met is
moeilijk te voorspellen", zegt hij. Met is eerder een kwestie van
dagen dan van weken. Kijk, de mensen zullen wat meer gaan
tanken, hun tank volgooien. Als 4 miljoen mensen dat tegelijk
doen, scheelt dat meteen een heleboel. Aan de andere kant zullen
de concurrenten proberen de produktie een beetje op te voeren"
Hij voorziet dat als de staking voortduurt er zich rijen voor de
pompen zullen vormen. ,JDan krijg je hetzelfde als onlangs in
Amerika. Dat zit er gewoon in"
Hij denkt dat de overheid zich straks wel door de publieke opinie
genoopt zal zien in te grijpen. Hoe dan? Baars: Mou, misschien
zegt de overheid wel: jullie moeten weer aan het werk, in het
belang van de nationale economie" .Maar hij kijkt er niet bij of hij
het zelf gelooft.
DEN HAAG (GPD) - De door de In
dustriebond FNV uitgeroepen
staking bij Shell heeft een ach
terliggende reden. Al geruime
tijd heeft deze bond aangezien
dat bij Shell en andere olie-
maatschapijen de winsten blij
ven stijgen. Winsten die niet
worden omgezet in meer werk
gelegenheid. Opmerkingen van
onder meer de Shell-directie,
dat het niet mogelijk blijkt ex
tra mensen te krijgen, worden
door de bond in de wind gesla
gen. Het is deze bond tot nu toe
in geen enkele bedrijfstak ge
lukt, bij de cao-onderhandelin
gen een vijfploegendienst gerea
liseerd te krijgen en een werk
week van 35 uur.
De Industriebond FNV meent, dat
de extra winsten van de Shell
best kunnen worden gebruikt,
voor de invoering van een extra
personeel aantrekkende vijf
ploegendienst en een werkweek
van 35 uur. Zou deze strijd luk
ken, dan zou de bond dezelfde ei
sen op tafel kunnen leggen in
andere chemiebedrijven waar
nog geen cao voor dit jaar is af
gesloten. Gaat Shell door de
knieën, dan zullen andere be
drijven wel moeten volgen.
Sterker nog: lukt het dit jaar de
eisen in de chemie ingewilligd te
krijgen, dan krijgt ook de me
taalsector en met name Hoogo
vens volgend jaar deze eisen
weer op het bord aan de onder
handelingstafel. En daar juist
kan Bruin de zaak niet meer
trekken.
Bij Shell zit er voor de Industrie
bond FNV nog een ander, ge
vaarlijk aspect aan deze staking
om cao-eisen kracht bij te zet
ten. In de eerste plaats heeft deze
bond slechts een derde van het
totale personeelsbestand als lid.
Financieel is de Shell-directie in
staat een staking heel lang vol te
houden, misschien langer dan de
bond. Maar als we politieke
kringen in Den Haag mogen ge
loven, kampt Shell in Pernis met
een dermate verouderd bedrijf,
dat men het graag definitief zou
stilleggen. Dan kan de Indus
triebond FNV na afloop van de
staking alleen nog maar praten
over een afvloeiingsregeling.
Als dat waar is, heeft de bond
zich nu op een heilloze weg be
geven.
CEES KEIZER
KATWIJK AAN DEN RIJN. 25%9* 79,
GROENTEVEILING ANDIJVIE
0.52^0,63 PER KG. SNIJBONEN I 1.60.
snijbonen II 0.45 per kg rode kool 0.24
per kg., spitskool 0.35-0,41 per kg., bos-
peen II per bos 0.99-1.14. Waspeen AI per
kist 5,-7.30. All 2.40-4.60. BI 8,70-14.-, Cl
4,50-7,30, CII 4.-. aanvoer waspeen
101.160, breekpeen 3.70-7.40 per kist, ra
dijs 0,09-0,18 per bos, selderij 0,30-0.31
per bos, sla natuurII 0,14-0,17 perst, uien
0.30-0,39 per kist, krulpetersclie 0,34 per
bos. Specificatie bloemkool: sortering 6
p.bak I 1,13-1,25, 6 p bak II 0.36-0,45, 8
W bak I 0,93-1,05, 8 p bak II 0,21-0,35. 12
p.bak I 0,72, aanvoer 5,950.
VEEMARKT LEIDEN - Totale week-
aanvoer 6154; aanvoer op de markt van
dinsdag: 4219; slachtrunderen 277: ge-
bruiksvee 300; graskalveren 50; nuchte
re kalveren 1479; pony's 13; varkens 598;
biggen 130; schapen oflammeren 1202;
bokken of geiten 170.
PRIJSNOTERINGEN SLACHTVEE:
Stieren le kwal. 7.25 tot 7.95; stieren 2e
kwal. 6.85 tot 7.15; vaarzen le kwal. 7.30
tot 7.90; vaarzen 2e kwal. 5.80 tot 6 40;
koeien le kwal. 6.90 tot 7.85; koeien 2e
kwal. 6.00 tot 6 25; koeien 3e kwal. 5.60
tot 5.85; worstkoeien 4 10 tot 5.40; extra
kwal. plus dikbillen 9 00 tot 14.50, nuch
tere slachtkalveren 1.25 tot 2.00; slacht-
zeugen 2.60 tot 2.70.
GEBRUIKSVEE melk en kalfkoeien
1625 tot 2650; varekoeien 1250 tot 2100;
pinken 1175 tot 1500; nuchtere kalveren
340 tot 475; schapen 150 tot 190. lamme
ren 160 tot 210; pony's 250 tot 700; geiten
20 tot 100 gulden per stuk.
DINSDAG
25 SEPTEMBER 1979
335,00 338,00
172.20 173.20
193,60 193.50
185,20 189.00
148,40 150.41
203.50 203.50
127.80 127.50
168.20 174.9
2410.00 2410.00
382.00 381.00
51.50 52,00
132.50 132.50
247.00 250.00
40.20 39,50
384.50 385,00
299.00 291,00
89,50 89,50
52,20 52,20
627.00 620.00a
102,50e 100.00a
72.00 71.00
72,00 71.00
34.50 34,90
2100.00 2120.00
33.00 33.00
312.50 316.00
830,00 850.00
720.00 720.00
21.90 20,70
27.10 28.00
291.50 291.00b
78,00 76,00
95.00 96.50
94.50 95.00
132.00 133.00
683.00 682,00
113.00 113.00
79.50 79.50
104.90 105.00
390,00 388.00
20.30 20.30
13,50 13.00
GOUD EN ZILVER i
AMSTERDAM (ANP) - Op de Am
sterdamse effectenbeurs leden
de internationals vandaag ver
lies. De obligatiemarkt daarente
gen reageerde goed op de nieuwe
8.75 pet staatslening. Per saldo
waren de staatsfondsen 1 tot 2
dubbeltjes hoger. De omzetten
bleven klein wegens geringe
publieke belangstelling. Voor
zichtige schattingen op de beurs-
vloer raamden de nieuwe staats
lening op rond 400 min.
Ook bij de aandelen bleven de om
zetten gering. Tegenover het
kleine aanbod stond bijna geen'
vraag. Hierdoor vielen de koer
sen terug, mede doordat het bui
tenland het liet afweten. Kon.
Olie vormde een uitzondering
met een stijging van 0.60 op
150.50. In Wall Street zijn olies
gevraagd. De overige internatio
nals gingen achteruit, met name
KLM met een verlies van 1.80 op
95.70.
