Een beweging tussen ergernis en bijval
CBSBEBBSéI
Voor- en tegenstanders van het IKV dreigen hun eigen weg te gaan
PAGINA 4
ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1979 Z
Met deze Vredesweek begint het Interker
kelijk Vredesberaad (IKV), waarbij negen
kerken zijn aangesloten, het derde jaar
van zijn - langzamerhand algemeen be
kende - campagne tegen de kernbewape
ning. Een actie die nogal tegenstrijdige
gevoelens heeft losgemaakt. De een vindt
dat het IKV met deze opstelling de positie
van liet Westen tegenover het Oost-blok
verzwakt, een mogelijke vijand in de
kaart speelt en daardoor het oorlogsge
vaar alleen maar dichterbij brengt. De
ander durft met dit IKV een eenzijdige
stap naar wapenvermindering wel aan,
juist om te zien of anderen willen mee
doen en om de gemeenschappelijke te
genvoeter een zeker vertrouwen te geven.
In deze derde fase van de cam
pagne houdt het IKV in meer
dan honderd plaatsen een
opiniepeiling over de vraag of
de kernwapens werkelijk de
wereld uit moeten en Neder
land daartoe een eerste stap
moet doen. Met een enquête
wil het ook druk uitoefenen
op de politieke partijen om de
verwijdering van kernwa
pens uit Nederland, althans
als een punt van overweging,
in de programma's voor de
volgende Kamer-verkiezin
gen te krijgen.
Nieuwe impuls
Voorzitter Ben ter Veer bracht
het IKV-streven vorige week
zaterdag in het Nieuwsblad
van het Noorden nog eens
kort onder woorden toen hij
op de vraag wat het Vredes
beraad met deze gerichte
campagne nu precies
beoogt, dit antwoord gaf:
"Wij zijn niet voor eenzijdige
ontwapening. Wel voor een
eenzijdige éérste stap. Inder
daad zonder de garantie dat
anderen diezelfde stap doen.
Wij hopen dat dit een nieuwe
impuls oplevert in de richting
van tweezijdige stappen. Als
blijkt dat een aantal landen
wel wil, maar dat er deson
danks van de andere kant
geen respons komt, wel, dan
bloedt het initiatief dood. Met
onderhandelingen en een
verlangen naar ontwapening
werken we nu al 35 jaar, zon-
dat dat dit tot iets leidt. Dus
moetje op een andere manier
dat proces op gang brengen"
Over de beweging, zo men wil
de beroering, die de anti-
kernwapenactie veroorzaakt
heeft het IKV zeker niet te
klagen. Want of men er nu in
afkeurende dan wel in loven
de zin over praat, een feit is
dat zich op het grondvlak een
brede discussie baan breekt
en dat het probleem van de
defensie niet louter meer een
zaak is van politici en militai
ren. Wil er wezenlijk iets ver
anderen, dan zal er, uiteraard
met inachtneming van de
democratische spelregels,
toch een beweging van onder
naar boven moeten komen.
Het IKV denkt dat het overgro
te deel van de bevolking zijn
zienswijze deelt. Een Nipo-
enquète in opdracht van het
ministerie van defensie heeft
al aan het licht gebracht dat 58
procent van de Nederlanders
achter het IKV-voorstel
(kernwapens weg, om te be
ginnen uit Nederland) staat.
Een proef van het IKV zelf in
het Drentse Roden leverde 60
procent voorstemmers op,
waarbij de 12 procent die niet
aan de peiling meedeed nog
als "tegen" werd gerekend.
In gehoorzaamheid
De discussie wordt echter niet
alleen breder maar ook
scherper.
Marga Klompé, oud-minister
maar nog altijd een leidende
figuur in de (inter)kerkelijke
vredesbeweging, komt mor
gen naar Leiderdorp. In een
oecumenische dienst in de
Scheppingskerk, die om vijf
uur begint en waar pastoor J.
Olsthoorn liturg is en domi
nee G. van Loenen als dis-1
cussieleider optreedt, zal zij
iets zeggen over het ver
schijnsel "angst".
Men heeft haar uitgenodigd
omdat morgen in ons land de
Vredesweek begint, een jaar
lijks terugkerend gebeuren
waarin een aantal kerken -
niet alle -een beduidende rol
speelt. Met themadiensten,
forumdiscussies, kerkblad
artikelen, stands in kerkpor
talen en allerhande voor-
lichtingslectuur proberen
overal in het land werkgroe
pen de mensen duidelijk te
maken, dat het hier niet gaat
om een vage liefhebberij van
een stel idealistische we
reldverbeteraars maar om
een levenszaak in de meester
letterlijke zin.
"De hand van hem die over het
lot van de wereld durft te be
slissen is vlak bij het knopje
dat de vernietigingsmachine
in werking stelt", schrijft de
werkgroep Leiderdorp van
het Interkerkelijk Vredesbe
raad, nogal pathetisch, in
haar oproep om naar me
vrouw Klompé te komen
luisteren. De Vredesweek
heeft de paniekerigheid van
dergelijke woorden niet no
dig om bewust levende men
sen te doordringen van haar
zin en bedoeling.
Het IKV vindt in de kritiek, die
vooral in rechtse kringen over
de campagne is opgestoken,
geen reden om zijn beleid op
essentiële punten te wijzigen.
Het "nee" tegen het - wat men
noemt "eenzijdige" en "be
vooroordeelde" - Vredesbe
raad kreeg onlangs vorm in
een tegenbeweging onder de
naam "Stichting Bijbel en
Vredesvraagstukken" Die is
met een alternatieve vredes-
krant op de markt versche
nen, waarvoor zoveel belang-,
stelling bleek te bestaan dat
het zelfs de makers, allen uit
rechts-reformatorische groe
peringen, overrompelde. Van
dit blad, "Shalom '79", gehe
ten, zijn tenminste 200.000
exemplaren de deur uitge
gaan.
IKV-voorzitter Ter Veer heeft
die krant ook gelezen. Hij
vindt het een boeiend en eer
lijk stuk, waarin mensen
openhartig met hun geloof op
tafel komen, maar hij mist er
de erkenning in dat het zinnig
kan zijn om te zien hoe je sa
men de vicieuze cirkel van de
bewapeningswedloop kunt
doorbreken.
"In hun visie is de mens niet in
staat er iets aan te veranderen
De mens moet eigenlijk al
leen maar afwachten wat over
hem komt. Ik proef daarin
een theologie die de mijne
niet is, namelijk dat de mens
die zelf iets probeert te doen
de zondigheid van de mens
ontkent. Maar zo wordt de
mens al te gemakkelijk tot
een concurrent van God ge
maakt. Ik vind juist datje mag
meedoen in de strijd tegen het
kwaad. Als er in "Shalom '79"
wordt gegoocheld met het
"optimistische mensoeeld
van die activistische christe
nen". dan moeten wij toch
duidelijk maken dat het ons
écht gaat om een handelen in
gehoorzaamheid aan de bij
bel. Overigens komt dat ver
lammende zondebesef niet in
de reformatorische kerken als
geheel voor, maar alleen in
bepaalde groeperingen"
Rode lap
Dominee Coen Langeveld,
sinds oktober 1976 lucht
machtpredikant op de vlieg
basis Leeuwarden, heeft
duidelijk moeite met het
IKV. Hij vindt de IKV-hou-
ding "hard".
"Deze campagne", zo ver
trouwde hij de kerknieuws-
redacteur van de Leeuwar
den Courant toe, "werkt on
der militairen als een rode
lap op een stier". De dominee
probeert dat wel zo goed mo
gelijk weer op te vangen -
want hij zit daar per slot van
rekening namens de kerken -
maar met veel bezwaren
van militairen tegen het IKV
kan hij toch meevoelen.
"Dat er aandacht wordt besteea
aan de kernbewapening is
uitstekend, maar het gebeurt
nogal vaak zonder voldoende
kennis van zaken, en de wijze
waaróp is een bron van erger
nis. Als men in Havelte of
Soesterberg gaat demonstre
ren, wordt niet meer op de bal
gespeeld maar op de man.
Men ziet eraan voorbij dat de
militairen gewoon hun werk
doen. Het beleid wordt in Den
Haag gemaakt. Daar moet
men zijn"
Ds. Langeveld zal beslist de
kant van het personeel kiezen
als er ooit bij de vliegbasis
Leeuwarden mocht worden
gedemonstreerd.
"Als het op de huidige i
doorgaat, komt het gesprek
muurvast te zitten door de
polarisatie. Beide partijen
graven zich in. Door de
werkwijze van het IKV zijn de
militairen reactionairder ge
worden. Ze vervreemden van
de kerk. Ook zij die tot voor
kort meelevend kerklid wa
ren. Dat maakt ons werk
moeilijk. Ook wij worden er
op aangekeken"
Langeveld wil de verhouding
tussen militairen en kerk
graag verbeteren. Hij zit ech
ter, naar zijn gevoel, tussen
twee vuren. Het percentage
tegenstanders van kernwa
pens schat hij bij militairen
net zo hoog als bij niet-mili-"
tairen, of zelfs hoger, omdat
zij precies weten wat de ge
volgen kunnen zijn. Maar dan
komen de vragen. Is het reëel,
Nederland kern wapen vrij te
maken, gezien onze interna
tionale verplichtingen? Ver
ander je door het uitbannen
van wapens de mens? Hij
meent van niet. Wapenbe-
strijding is slechts symp
toombestrijding. Er zal dus
méér moeten gebeuren.
Bovendien zijn alle wapens on
dingen. Conventionele wa
pens hebben ook gevolgen op
lange termijn. De onderlinge
verschillen tussen de syste
men zijn, volgens deze
luchtmachtpredikant, dus
maar betrekkelijk.
Toch is ook ds. Langeveld blij
dat het IKV er is. "Het oor-
logsvraagstuk moet be
spreekbaar blijven. Maar dan
wel genuanceerd en met ken
nis van zaken" "Shalom '79"
hoeft voor hem niet. De kans
is groot dat de voor- en tegen
standers van de IKV-cam-
pagne nu hun eigen weg gaan.
Een gesprek wordt dan wel
erg moeilijk. "Maar", aldus
Coen Langeveld, "het IKV
heeft daar ook schuld aan"
De Groninger polemoloog (we
tenschapper op het gebied
van oorlog en vrede) profes
sor mr. Paul Teunissen heeft
ook ernstige bedenkingen te
gen de manier waarop het
IKV opereert. Hij demon
streerde dat door onlangs zijn
medewerking aan de werk
groep "Militarisme" van de
Raad van Kerken in Neder
land, waaraan ook het IKV
deelneemt, op te schorten.
Prof. Teunissen zou de IKV-
enquête die straks in meer
dan honderd plaatsen wordt
gehouden beperkt willen zien
tot de kerken zelf.
Luchtmachtpredikant Coen Langeveld
.IKV maakt het ons moeilijk
Denken over mid
delen
Een uiterst milde toon met be
trekking tot de IKV-cam-
pagne klinkt daarentegen
uit het deze week verschenen
nummer van het blad "In de
Peiling", een uitgave van de
rooms-katholieke en protes
tantse geestelijke verzor
ging bij de Koninklijke Ma
rine, waarvan de vlootpre-
dikant H.J. Hemstede te Lei
derdorp redactiesecretaris
"De vredesbewegingen", zo
schrijft de redacteur F.V.M.
Haverbeke, "richten zich niet
tegen de militairen als indivi
du, maar nodigen uit, sporen
aan, dringen erop aan - ook
bij de militairen - om eens na
te denken over de middelen
tot bewaring van vrede. Deze
bewegingen zijn zelfs niet te
gen een zekere bewapening.
Wel maken zij zich er zorgen
over dat de bewapening on
ophoudelijk wordt opge
voerd en verfijnd en dat dit
ééns uit de hand kan lopen.
De actie van het IKV wil een
bijdrage leveren om de cirkel
van de automatische wedloop
te doorbreken. Welke militair
kan daar bezwaren tegen
hebben? Het gaat hierbij niet
om een onverantwoorde, een
zijdige ontwapening. Dat zou
het uitlokken van agressie
kunnen zijn"
Haverbeeke waardeert het
IKV-streven als een gebaar,
een teken van goede wil naar
de ander toe. "Een eerste, ver
trouwenwekkende stap, met
déaraan verbonden aan
vaardbare risico's". Ook hij
wil van de kernwapens af. "Ze
zijn ongeoorloofd, omdat ze
alle leven op aarde kunnen
vernietigen"
Spanningsveld
Zo moet het Interkerkelijk
Vredesberaad in een bran
ding van uiteenlopende ge
voelens en reacties het hoofd
koel zien te houden.
Het wekt irritatie en verzet,
omdat het ideeën propageert
en dingen doet die in de ker
ken en daarbuiten geen ge
meengoed zijn. Het incasseert
ook bijval en steun, omdat
mooi maar vrijblijvend ge
praat over vrede geen stap
verder brengt.
Er zal altijd een spanning zijn
tussen waar de kerk nü staat
en waar zij, volgens bepaalde
groepen binnen haar en om
haar heen, nog eens zou moe-
ten komen.
Dat verdient een positieve
beoordeling, want een pas
op-de-plaats past de kerk
niet. Zeker niet in kwesties
die het voortbestaan van de
mensheid raken.
S.J. DE GROOT
LEIDEN - Herv. Gem.: Hoogl. kerk 10
dr. Meijers, 11.45 oec. dienst; Marekerk
10 ds. De Nie A.dam, 5 dr. Meijers; Mara-
nathakerk L. Morsweg 10 ds. Koolstra;
Regenboog (Merenwijk) 9.30 pastor v.
Well, 11.15 pastor Van Well en ds. Hor-
tensius; Bethl.kerk 10 ds. Pannekoek;
Bevr. kerk Zuid-West 10.30 ds. v. Ach
terberg; Vredeskerk 10 dr. Lamping;
Waalse kerk 10.30 ds. Ribs;Acad.Z. 10.15
ds. Bakker en ds. Bovenberg; Diac.huis
10.30 ds. Hemmes; Endegeest 9.30;
jeugdkapel Vredeskerk 10; jeugdkapel
Bevr. kerk ZW 10.30. Geref. Kerk: Zui-
derkerk 10 ds. Heule Wassenaar; Petra-
kerk 10 ds. Hortensius; Oude Vest 10 ds.
Franken Zeist, dienst met doven, 7 ds.
Koolstra; Maranathakerk 10 ds. Kool
stra; Bevr. kerk 9 en 5 ds. Rietveld;
Groenhoven 10 dr. Vlijm; De Regenboog
(Merenwijk) zie herv. gemeente. Dole
rende Noodgemeente Groot Leiden
(Pieterskerkstraat 1): 8.30 hr. Verbree, 5
hr. De Waard. Geref. Kerk Vrijg. (Heren
gracht 70): 10 en 5 ds. Gootjes. Chr. Ge
ref. Kerk (Steenschuur 9): 10 en 5 ds.
Jonkman Almelo. Geref. Gem. (N. Rijn):
10 leesdienst, 7 ds. Zijderveld, Hoofd
dorp. Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstraat): 11.30 en 5.30. Evang.-Luth.
Gem. (Hoogl. Kerkgracht): 10.15 ds.
Happee. Remonstr.-Doopsgez. Gem.
(Pieterskerkstraat 1): 10 dr. Meijering.
Baptistengemeente (O.Rijn 3): 10 ds.
Bosveld. Evang. Christengemeenschap
(Middelstegracht 3): 10 hr. Dikkes. Zen
dingswerk Middernachtsroep (Zoeterw.
singel 21): 5 nam. hr. De Leeuw. Evange
liecentrum Zijlsingel 2: Zond. 10 en di. 8
hr. Zylstra. Pinkstergemeente (O.Rijn
3): 3 evang. Scheffer. Leger des Heils
(Hooigracht): 10 en 7.30. Nieuw-Apost
Kerk(H. Rijnduk24): zond. 9.30en 4, wo.
8. Christian Science (Steenschuur):
10.30. Kerk van J. Chr. v.d. Heiügen der
L. Dagen (Steenschuur 6Y 10.15. Zeven
dedagadventisten: elke zal. 9.45 bijbel
studie, 11 prediking. Rooms-Kath. ker
ken Haagweg zat. 7, zond. 9 en 10.45;
Herensingel zat. 7, zond. 8.30, 9.30 en 11;
Rijndijk zat. 7, zond. 9.30 en 11.30; Steen
schuur zat. 7 en 10:, zond. 8.30,10,11.30,6
en 7; Boshuizerlaan zat. 7. zond 9.30 en
11; Lammenschansweg zat. 7, zond. 9,
10.30 en 12; Haarlemmerstraat zat. 7,
zond. 9.30. 10.45 en 12.15.
ABBENES - Herv. Gem.: 9.30 kand.
Bakker.
AARLANDERVEEN - Herv. Gemj 10
ds. Van Malssen te Leiderdorp, 7 ds. Le-
feber, Alphen. Geref. Kerk: 10 ds. Vree;
jeugddienst, 6.30 ds. Stolk. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 dienst, 3 ds. Bijkerk, Putten.
R.K. Kerk zat. 7, zond. 7.30 en 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Adventskerk 9.30 ds. Oort.6.30ds.
De Vos Katwijk; Kruiskerk 9.30 ds. v.
Roon, Katwnjk; Opst kerk 9.30 ds. Van
der Heijden, 6.30 ds. Olie Linschoten;
Nabij 9.30 jeugdkapel; G.H. kerk 9 ds.
Moll 6.30 ds. Mulder; De Bron 10.30 en
6.30 ds. Moll; Ashram 9.30 ds. Verdoorn;
Oudshoornseweg 10 ds. Los R.dam. 7
sluitingsdienst ivm restaurantie van de
kerk; Sionskerk 9.30 en 6.30 ds. Ouwen-
dijk, avondmaal. Geref. Kerk: Mar.kerk
9.30 ds. Stolk, 6.30 ds. Warnink Noord-
vrijk; Salv.kerk 9.30 ds. De Zeeuw
V.schoten, 6.30 ds. Vree; G.H. kerk 10.30
en 6.30 ds. Mulder; De Bron 9 ds. Mulder,
10 ds. v.d. Ree, 6.30 ds. Moll. Zie ook
herv. gem. Geref. K. Vrijg.: 8.45 lees
dienst, 6.30 ds. Borgdorff. Ned. Geref.
Kerk (chr. nijverheidsschool Wil-
lemstr.): 9.30 ds. Meester 4.30 br. Woens-
dregt Chr. Geref. kerk 9.30 en 4.30 ds.
Hamstra. Oud Geref. Gemeente: 9.30 en
4 dienst, di. 25 sept 7.15 hr. v.d. Meer.
Baptistengemeente: 10 en 6.30 ds.
Koekkoek; Noord (Sportlaan): hr. v.d.
Vlugt. Volle Evang. Gem. (school Prelu-
deweg) geen dienst Pinkstergem. Be
thel (R.Kruisgebouw): 6 nam. Pinkster
gem. Alphen (R.Kruisgebouw): 10
voorm. Leger des Heils: 10 en 6.30, Corn,
de Vlamingstr. R.K. Kerken: Bon. kerk
zat 7, zond. 9.45 en 11.30; Piuskerk zat. 7,
zond. 9, 10.30 en 11.45; De Bron zat 7,
zond. 9 en 11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gem.: 9.30 en
6.30 ds. Exalto. Geref. Gem.: 9.30 lees
dienst, 7 ds. Harinck, wo .26 sept 7.30 ds.
Baaijens.
BODEGRAVEN - Herv. Gem.: Dorps
kerk 9.30 en 6.30 ds. Droogers: Salvator-
kerk 9.30 en 6.30 ds. Richter; Bethl. kerk
9.30 ds. De Vreugd, 6.30 ds. Geluk Gies-
senburg. Geref. Kerk 9.30 hr. Dijk
shoorn. 5 ds. Davidse, Zevenhuizen .Ge
ref. Kerk. Vrijg.: 9.30 en 4 ds. Borgdorff.
BOSKOOP - Herv. Gem.: Dorpskerk
9.30 ds. Heymans, 6.30 ds. Stelwagen; De
Stek 9.30 ds. Stelwagen. Geref. Kerk
9.30 ds. Modderaar, 5 ds. Omta. Chr. Ge
ref. Kerk 9.30 en 5 ds. v. Lcngevelde.
Geref. Gem.: 9.30 en 6. Opwekkingsge
meente (Concordia): 9.30. Verg. v. Gelo
vigen (Nieuwstraat): 9.30 en 5. R.K. ker
ken: zat. 5.30 en 7, zond. 9.30 en 11.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem.: 9.30 en
6.30 ds. Geertsema. Geref. Kerk 9.30 ds.
Fernhout, Alphen, 4.30 ds. v. Wijk,
A.dam. R.K. kerk dorp zat. 7, zond. 8 en
10; Rijndijk 10; Anker zat 7, zond. 8.45 en
11.15.
HILLEGOM - Herv. Gem.: 10 ds. Roth-
fusz, 7 ds. Y- Bruggen; Parkwijk 7 ds.
Rothfusz. Geref. Kerk" 10 ds. Bouma,
Utrecht, zie verder herv. gemeente. Chr.
Geref. Kerk 10 en 5 ds. Biesma. R.K.
kerk Martkerk zt. 7, zond. 8.30,10,11.30
en 12.45; Jozefkerk zat. 7, zond. 8.30, 10
en 11.30.
HOOGMADE - Herv. Gem.: 10 dr. v.
Vliet avondmaal. R.K. kerk zat. 7, zond.
10.
DE KAAG - Herv. Gem.: 10 ds. Kolk
man. R.K. kerk zat. 7, zond. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Dorpskerk 10 ds. Molenaar, Sche-
veningen, 6 ds. Lagerwey Den Haag;
Ontmoetingskerk 10 ds. Heymans, 't
Harde, 6.30 hr. Sipke v.d. Land,
evang.dienst. Geref. Kerk 9.30 ds. Dijk
A.dam. 5 ds. De Zwart V.schoten. R.K.
kerk zat 7, zond. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem.
N.Kerk 10 ds. Schuurman, 6 ds. Vroe-
gindewey; O.Kerk 10 ds. Arkeraats, 6 ds.
Vink; Ichthuskerk 10 ds. De Jong. 4.45
zang, 5 ds. v. Roon, jeugddienst; Phiël-
kerk 9.30 ds. De Vos, 6 ds Arkeraats; Gr.
v. Pr. School 10 kand. De Jager; Over-
duin 2 ds. Baas. Geref. Kerk Vredeskerk
9.30 ds. Vrolijk, 5 ds. v.d. Werf. Voor
hout; Triumfatorkerk 9.30 ds. Hagen,
Voorburg, 5 ds. Vrolijk. Geref. Kerk
Vrijg.: 10.15 en 3.30 leesdienst. Geref.
Kerk Vrijg. Buiten v.: 8.45 ds. De Vries, 7
ds. Moggré. Chr. Geref. Kerk 10 en 5 ds.
v. Zonneveld. Geref. Gem.: 10 en 5. Volle
Evang. Gem. (Voorstraat 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: 9.45 ds. Verbeek, Maassluis,
jeugddienst, 7 ds. v.d. Linden. Geref.
kerk 9.30 en 7 ds. Booy, Linschoten.
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpskerk 10 mevr. Jacobi, 6.30
mevr. Visser; Hoofdstr. 10 ds. v. Loenen;
Scheppingskerk 9 en 10.30 ds. Geursen,
5 oec. dienst tgv Vredesweeek, mevr.
Marga Klompé, pastoor Olsthoorn en ds.
v. Loenen; Leythenrode 10 ds. Lutmers.
Baptistengemeente: 10 br. De Vries,
avondmaal. R.K. kerk zat. 10, zond. 9,
10.30 en 12.
LEIMUIDEN - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Zoutendijk. Geref. Kerk 9.30 ds. Los, 7
ds. Modderaar. R.K. kerk zat. 7, zond.
7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE - Herv. Gem.: Grote kerk 10 ds.
De Gelder, 7 ds. 't Hooft; Pauluskerk 10
ds. 't Hooft. Geref. Kerk 10 en 7 ds. De
Wit. Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 2.45 stud.
Gunnink. Geref. Kerk Vrijg. Buiten V.: 9
en 5 ds. Schuurman. Chr. Geref. Kerk 10
en 4.30 ds. v. Dijken. Geref. Gem.: 10 en 4
ds. Hakkenberg. Oud Geref. Gem.: 9.30
en 3. R.K. kerken: Agathakerk zat 7,
zond. 10 en 11.30; Poelpolder zat. 7, zond.
9 en 11.30; Manakerk zat. 7, zond. 8.30,10
en 11.45; Engelbew. zat. 7, zond. 8,9.30 en
5.45.
NIEUWKOOP - Herv Gem.: 9.30 hr.
Goedhart, 6.30 dr. Haitsma, Woerden.
Geref. Kerk 9.30 ds. Bezemer, 6.30 kand.
Jaspers Focks. Chr. Geref. Kerk 9.30
dienst, 2.15 ds. Hamstra. R.K. kerk zat.
7, zond. 7.30, 9 en 10.45.
NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 ds
Molenaar. 6.30 ds. Bronsgeest. Geref.
Kerk: 9.30 en 7 ds. Wijngaarden, avond
maal. R.K. zat. zt. 7, zond.9 en 11.
NIEUW-VENNEP-Herv.Gem. 9.30ds.
Goverts, jeugddienst, 7 ds. Den Harder
Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 ds. Rang. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 en 3. ds. Visser. R.K.
kerk: zat. 7, zond. 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gem.: 9.30 kand. v.
Vuuren, 7 ds. Zoutendijk. Geref. Kerk
(Woerdense Verlaat): 9.30 dienst, 7 ds.
Nooteboom. R.K. kerk zat. 7, zond.9 en
10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem.: Grote Kerk
Voorstr. 10 hr. Geurtsen, Haarlem, 7 ds.
v. Winterswijk Bennebroek; Hoofdstr.
10 ds. Keuning; De Rank 10 prof. dr.
Graafland, 3.30 ds'. v.d. Bergh R.dam;
Sole Mio 9 ds. Keuning. Geref. Kerk:
Hoofdstr. 10 ds. Warnink, 5 dr. Houtman,
Amstelveen, Gemeensch. dienst; Vin-
kenlaan 9.30 en 5 ds. Elgersma; v.d.
Berghstichting 11 ds. Kuiper. Ned. Prot
Bond: 10.30 ds. Werner Wassenaar (aula
Oude Zeeweg). R.K. kerken: Zee 11.45,
wegens verbouwing in geref. kerk
Hoofdstraat; Binnen 8, 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT - Herv Gem.:
10 ds. De Kuiper, Haarlem, R.K. kerk:
Jozefkerk zat. 7, zond. 8.30 en 10; Victor-
kerk zat. 7, zond. 9.30 en 11.
OEGSTGEEST - Herv. Gem.: Groene
Kerk 10 ds. Sasse; Pauluskerk 10 ds.
Bons; Gem. centrum 10.30 ds. Noorman
Bussum, 7 prof. dr. Bakker; Gem.centr.
10.30 jeugdkerk; Endegeest 9.30 pastor
Boshouwers; Van Wyckerslooth 4.30 ds.
Hemmes. Geref. Kerk: 10 prof. dr. Ver-
kuyl A.dam. Geref. Kerk Vrijg.: 10.45 ds.
Bosma, 2 ds. Luiten. Ned. Geref. Kerk
(Gem.centr): 8.45 en 4 kand. De Lange.
R.K. kerk: Will.kerk 7, zond 9, 10,30
en 12; Bon.kapel zat. 6.30, zond. 9 en 11
Volle-Evangeliegem. (Gem.centr.): 4 hr.
v.d. Brugge.
OUD-ADE - R.K. kerk: zat. 7. zond. 8.30
en 10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem.: 9.30 en 7 ds. Lalleman,
avondmaal, Geref. Kerk: 9.30 kand. Ha-
ges, 6.30 ds. Bezemer. R.K. kerk: zat. 7,
zond. 9.30 en 11.30. Remonstr. Gemeen
te: 10 mevr. Vos.
ROELOFARENDSVEEN - R.K. ker
ken: Maria Pres. zat. 7, zond. 8,9.30en 11;
P. Banden zat. 7, zond. 8, 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE-Herv. Gem.: 9.30
ds. De Kruijf, 7 ds. Janse, Nigtevecht.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 2.15 ds.
RIJNSBURG - Herv. Gem.: Grote Kerk
9.30 ds. v. Niel, 7 ds. v.d. Bogerd, af
scheid; Bethelkerk 9.30 ds. v.d. Bogerd.
Geref. Kerk: Petrakerk 9.30 ds. Baas
Sassenheim, 6.30 ds. Kersten Den Haag;
Imm.kerk 9 en 10.30 hr. Stam, 5 ds. v.d.
Hout Werkendam; Mar. kerk 9.30 ds. v.d.
Hout, 5 dr v. Oeveren. Geref. Kerk Vrijg.:
10 en 5.15 ds. Brunning. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 en 5 ds. De Joode. Evang.
Christengemeente (aula mavo): 10 br.
Frinsel. R.K. gemeenschap (aula
tuinb.school): zat. 7, zond. 10.30.
RIJPWETERING - R.K. kerk: zat. 7
zond. 7.30, 9 en 10.30
SASSENHEIM - Herv. Gem.: 9 en 10.30
ds. v.d. Meer, 7 ds. Baas, jeugddienst.
Geref. Kerk: 9.30 ds. v. Santen, 5 dienst.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Jonkman
Purmerend, avonmaal, Ned. Prol Bond:
10.30 mevr. Luikinga, Haarlem, Jul.laan
17. R.K. Kerk: zat. 7, zond. 9 en 11.
TER AAR - Herv. Gem.: 9.30 ds. Hane-
maaijer, Alphen, avondmaal, 6.30 Kore-
vaar R.dam, avondmaal. Geref. Kerk:
9.30 ds. Kairupan (van Celebes). 6.30 hr.
v. Leeuwen Zevenhoven. R.K. kerk:
Langeraar zat. 7, zond. 8.30, 10 en 11.30;
Aardam zond. 9 en 12.
VALKENBURG - Herv Gem.: 10 hr
Bakker Katwijk, 6.30 ds. Schuurman
Katwijk aan Zee. Geref. Kerk: 9.30 ds. De
Raadt, 6.30 ds. v. Santen, S.heim. Geref.
Kerk Vrijg.: 9.30 en 5 ds. Rijneveld.
VOORHOUT - Herv Gem_ 10 mevr. ds.
Brokerhof. R.K. kerk: zat. 7, zond. 9,
10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem.: Dorps
kerk 10 ds. v.d. Schoot, 7 ds. De Zeeuw;
aula 9.30 ds. Meijering; Hulp en Heil 10
ds. Verheule; De Ark 10 jongerendienst.
Geref. Kerk: 9.30 De Zwart, 7 zie hen/.
Geref. Kerk Vrijg.: 10.15 en 4.30 ds.
Boxman, Ede. R.K. kerken: Laur. kerk
zat. 7, zond. 10 en 11.30; M. Godskerk zat.
7, zond. 8.30 en 10.30.
WADDINXVEEN - Herv. Gem.: Hoek
steen 9.30 ds. Roetman, 6.30 ds. Ver
boom; Bethelkerk 9 ds. Verboom, 10.30
DS. Verboom 5 ds. Roetman, 6.30 ds.
Verwelius; Imm. kerk 9.30 ds. Hulst, 5
ds. v. Itterzon, Gouda. Geref. Kerk: 10 ds.
v.d. Berg, 5 ds. Modderaar; Ontmoe
tingskerk 10 ds. Modderaar, 5 ds. v.d.
Berg. Oud Geref. Gem.: 10 en 6.30. Chr.
Afgesch. Gem.: 9.30 en 5. Volle Evang.
Gem. (Lindengaarde 17a): 9.30 hr. v.d.
Heijden. R.K. Kerk: Victorkerk zat. 7,
zond. 10; Ontmoetingskerk zat. 7, zond.
8.45, 11.45 en 7.
WARMOND - Herv. Gem.: 10 ds. Den
Tonkelaar. R.K. kerk: zat. 7, zond. 8.30,
10 en 11.30.
WASSENAAR-Herv. Gem.: Dorpskerk
10 ds. Steenstra, 4.30 ds. Gijbertsen
Gouda, 7 muziekdienst; Kievietskerk 10
ds. Visser-Schroot Loosduinen; Mes-
siaskerk 10ds. v. Zanten; Dorpscentrum
9.30 hr. Schaap. Geref. Kerk: 10 ds. v.d.
Meulen, 7 musical "Geloof in uitvoe
ring"; Zuid 10 ds. v.d. Kamp. Ned. Prot.
Bond: 10.30 ds. v. Straten, Den Haag.
WOUBRUGGE - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Boer Katwijk, 6.30 hr. Drijver, Voor
schoten. Geref. Kerk: 9.30-hr. De Hoop,
6.30 kand. v. WaUinga. R.K. kerk: zat. 7.
zond. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gem.: 9 30 ds.
Nicolai. Geref. Kerk: 9.30 en 7 hr. v.d.
Zwan, Driebruggen. R.K. kerk: zat. 7,
zond. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE Herv Gem.: 10 ds.
Wolthaus. R.K. kerken: Janskerk zond.
10.30; Chr. Dienaarkerk zat. 7, zond. 9.15.
ZWAMMERDAM - Herv. Gem 10
kand. v Harten. 6.30 kand. Vos. Geref.
Kerk: 10 hr. v. Leeuwen, Zevenhoven,
4.45 kand. Jaspers Focks.
