Beunhazerij in de
bouw aangepakt?
Noodkreet AZ Groningen
In 1981 ook
vrouwen op
oorlogsschip
Zaak KNIL-militairen opnieuw naar parlement
Europese kernmacht als
onderhandelingswapen
Menten
moet
Duitsers
schadeloos
stelling
terugbetalen
PVDA GAAT
WELLICHT
REGELING
VERPLICHTE
BIJDRAGE
WIJZIGEN
Europees commissaris Vredeling:
Straf voor niet deelnemen
aan volkstelling vervalt
BINNENLAND
VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1979
DEN HAAG (GPD) - Het
parlement moet zich op
nieuw buigen over de
problematiek van de
KNIL-militairen, die al ja
ren vechten voor terugbe
taling van soldij tijdens de
periode van Japanse
krijgsgevangenschap. De
zaak is daar ernstig genoeg
voor.
Zo verwoordde het Tweede-Ka
merlid De Vries (PvdA) de
conclusie van het rapport dat een
commissie van drie kamerleden
onder zijn voorzitterschap heeft
uitgebracht over de positie van
de militairen uit het Nederlands-
Indië tijdens de oorlogsjaren.
De commissie heeft ervan afgezien
te komen met een oordeel over de
problematiek van de niet-betaal-
de salarissen van de militairen.
Vele KNIL-soldaten menen dat
de Nederlandse staat de plicht
heeft alsnog over de brug te ko
men met dit geld; een bedrag van
vele honderden miljoenen.
De Vries: „We hebben een tijdlang
in de verleiding verkeerd met
zo'n oordeel te komen, maar we
hebben gemeend daarvan af te
moeten zien. We vinden de zaak
van zo'n omvang dat het parle
ment zich met de KNIL-salaris-
sen zou moeten bezighouden.
Het zit ontzettend diep bij de be
trokkenen en ik vind het alleen al
uit dien hoofde de plicht van de
volksvertegenwoordiging zich
over deze zaak te buigen."
De Commissie van Drie - waarin
ook de Kamerleden Keja (WD)
en Weijers (CDA) zitting hadden -
stelt voor dat de kamercommis
sie voor ambtenarenzaken en
pensioenen een hoorzitting orga
niseert voor de KNIL-militairen.
De commissie zou na zo'n zitting
kunnen overwegen de problema
tiek aan de Kamer voor te leg
gen.
De Vries zei, tijdens een persoon
lijke toelichting van de procedu
re die bij het opstellen van het
rapport is gevolgd, zijn privé-
mening over de KNIL-salarissen
niet te willen geven. Zijn collega
Weijers heeft dat enige dagen
geleden wel gedaan. Hij zei bij die
gelegenheid weinig soelaas te
zien voor de KNIL-mannen.
Het rapport van de Commissie van
Drie telt 19 pagina's en doet niet
veel meer dan op een rijtje zetten
wat er rond de achterstallige sala
rissen in de loop der jaren is ge
schied. Hoopvol is deze opsom
ming niet voor de militairen.
Zo wijst de commissie er op dat
Nederlands Indië destijds zijn ei
gen lasten en baten had. Na de
Japanse capitulatie besloot de
Nederlandsindische wetgever,
die in deze dus onafhankelijk van
Nederland kon opereren, tot het
verstrekken van een rehabilita
tie-uitkering in plaats van volle
dige terugbetaling (backpay).
De rehabilitatie-uitkering zou de
mensen in Nederlands-Indie dan
in de gelegenheid moeten stellen
een nieuw leven te beginnen. Dat
lot deze - naar verhouding gerin
ge - betaling werd overgegaan,
vond onder meer zijn oorzaak in
het feit dat Nederlands-Indië te
arm was om de last van volledige
uitbetaling over de periode
1942-1945 aan salarissen en pen
sioenen te dragen.
DEN HAAG (GPD) - Begin
1981 start bij de Koninklijke
Marine een proef met het
plaatsen van vrouwelijk per
soneel aan boord van oorlog
schepen. Doel daarvan is de
bemanningen van de marine
schepen te helpen zich aan te
passen aan het werken en le
ven met een gemengde be-
De proef is een direct gevolg
vari het regeringsbesluit, dat
in principe alle functies bij de
krijgsmacht open zullen
staan voor mannen en vrou
wen. Voordat tot een algehele
openstelling van de oorlog
schepen voor marinevrou
wen wordt overgegaan, zullen
eerst de vele praktische be
zwaren onderzocht en uit de
weg geruimd dienen te wor
den, zo staat in het marine
maandblad „Alle Hens" van
deze maand.
Mannen die er bezwaar tegen
hebben om tijdens de proef
op een oorlogschip te varen
met een gemengde beman
ning, zullen, op hun eigen
verzoek, naar een ander schip
kunnen worden overge
plaatst. De proef zal in eerste
instantie vijftien vrouwelijke
militairen omvatten.
De vrouwen zullen overigens
nog niet in alle dienstvakken
te werk gesteld kiinnen wor
den. Sinds 1 januari 1979 zijn
namelijk voorlopig alleen
vrouwen aangenomen in de
officierskorpsen van de spe
ciale diensten (niet-operatio-
nele taken), artsen en tandart
sen en in de zogenaamde
dienstgroepen (zoals verbin
dingen en administratie). Het
Korps Mariniers bijvoorbeeld
is voorlopig nog gesloten.
PaS als de praktische proble
men zijn verdwenen, kan vol
gens het ministerie van de
fensie sprake zijn van een
volledige integratie. Dan
komt ook het Korps Mari
niers aan de beurt.
Men gaat bij de marine uit van
een gefaseerde integratie.
Mocht een vrouw uit een be
paalde functie worden ge
weerd, dan kan dat alleen nog
maar op grond van plaats
baarheid en praktische over
wegingen. Om de integratie
mogelijk te maken, is beslo
ten dat de walorganisatie
(waar al veel vrouwen wer
ken) en de scheepsorganisatie
op dezelfde wijze zullen wor
den opgezet. Niet-varende
vrouwen die nu reeds bij de
marine werken, zullen pre
cies dezelfde carrièremoge
lijkheden krijgen als hun
mannelijke varende colle-
DEN HAAG (GPD) - Bij het aanvragen van een bouwver
gunning moet voortaan ook de naam van de aannemer die
het werk gaat uitvoeren worden opgenomen. Is er een
bouwvergunning verleend, dan moet deze met gegevens
over bouwobject en aannemers in het openbaar register
bij gemeente worden opgenomen.
openbare registers bij de ge
meenten inzien.
Bouw- en woningtoezicht zal bij
haar gebruikelijke toezichthou
dende taak ook de gevallen sig
naleren waarin twijfel kan be
staan over de juistheid van de
verstrekte gegevens. In dat geval
zal dit aan de kamer van koop
handel worden doorgegeven.
Verder zal de regering bevorde
ren dat gegevens uit de bouwver
gunning die van belang zijn voor
de bestrijding van de beunhaze
rij, zichtbaar op de werken zullen
worden aangebracht.
Nederlands
echtpaar in
Israël gewond
JERUZALEM (DPA, UPI) - Het
Nederlandse echtpaar Unger uit
Amsterdam behoort tot de ge
wonden van de bomaanslag die
woensdagavond in een drukke
winkelstraat in het centrum van
Jeruzalem is gepleegd.
De ongeveer 60-jarige mevrouw
Unger was volgens de Neder
landse ambassade de enige van
de 51 gewonden die gisteravond
nog in levensgevaar verkeerde.
De aanslag heeft in Israël een
alarmtoestand opgeroepen. Over
enkele dagen wordt het joodse
nieuwjaar gevierd (morgen) en in
heel Israël worden auto's op toe
gangswegen tot steden één voor
één doorzocht.
Het ministerie Van buitenlandse
zaken in Jeruzalem heeft bij de
V.N. geprotesteerd tegen de aan
slag, waarvoor de PLO de ver
antwoordelijkheid op zich ge-
i hebben.
Deze nieuwe bepalingen maken
deel uit van een pakket maatre
gelen dat minister Beelaerts van
Blokland (volkshuisvesting) en
staatssecretaris Hazekamp (eco
nomische zaken) gisteren aan de
Tweede Kamer heeft aangebo
den.
De maatregelen zijn genomen naar
aanleiding van WD-vragen in de
Tweede Kamer over de bestrij
ding van de zogenaamde sluik-
bouw. De Tweede Kamer had een
motie, die door de liberaal De
Beer was ingediend, met alge
mene stemmen aangenomen.
De bewindslieden schatten dat in
de bouw jaarlijks 100 tot 250 mil
joen gulden aan zwart werk
wordt uitgevoerd.
Een belangrijk onderdeel van de
nieuwe maatregelen is dat elke
eerste week van de maand de
gemeente de betrokken gegevens
van het openbare register aan de
kamer van koophandel en fa
brieken zendt. Deze beslist dan of
de betrokkenen voldoen aan de
vestigingswetgeving. Als een
aannemer niet wettig gevestigd is
of wanneer dit niet duidelijk is,
ligt de kamer van koophandel de
economische controledienst in.
Zowel de ECD als andere be
langhebbenden kunnen de
DEN HAAG (GPD) - De Partij van
de Arbeid moet wellicht haar
fonds Bijzondere Activiteiten op
de helling zetten. Dat is het fonds
waarin PvdA'ers met openbare
functies 2 procent van hun salaris
moeten storten.
De belastinginspecteur in het
rayon Utrecht heeft geweigerd de
bijdragen van de Utrechtse wet
houders Pot en Rosenberg aan
het partijfonds te accepteren als
aftrekpost. Hij gaat er vanuit dat
alleen schenkingen en geen ver
plichte bijdragen voor de belas
tingen kunnen worden afgetrok
ken. Wethouder Pot heeft daarte
gen beroep aangetekend. Bin
nenkort is de uitspraak te ver
wachten van het Amsterdamse
gerechtshof.
In verband met de te verwachten
uitspraak is het fonds, anders dan
de bedoeling was, voorlopig geen
discussiepunt meer op de partij
raadsvergaderingen van de PvdA
in Zeist. Het partijbestuur wil
zich eerst over de uitspraak bera
den. Verliest wethouder Pot zijn
zaak, dan zal het fonds waar
schijnlijk een vrijwillig karakter
krijgen. Daarmee is dan ook het
probleem van de zuiveringseed
van politieke ambtsdragers op
gelost.
Verschillende PvdA-burgemees-
ters weigeren de betaling aan het
fonds, juist in verband met hun
zuiveringseed. Althans, zij be
roepen zich daarop. In de PvdA
was een discussie gaande of deze
burgemeesters als partijlid dien
den te worden geroyeerd.
Verdachte van
moord voorgeleid
HARDENBERG (GPD) - Op ver-
denking van moord op de 30-ja-
nge Hendrikje Reints is gisteren
een 19-jarige Hardenberger voor
de Almelose officier van justitie
geleid. Hendrikje Reints verliet
donderdag 6 september haar ou
derlijke woning te Brugterveld
en keerde niet terug. Vermoord
en half ontkleed werd zij de zon
dag daarop gevonden in Bruine-
haar.
SOESTDIJK - Koningin Juliana en prins Bernhardt ontvingen gisteren op paleis Soestdijk een delegatie van
oud-strijders van de 101 Airborne Division die op het ogenblik een bezoek aan Nederland brengt. Op de foto
overhandigt de voorzitter van de Airborne Division, Weldom Combs, de koningin een boek over die divisie.
Patiëntenstop door tekort aan personeel
GRONINGEN - „We nade
ren de kritische grens. Je
kunt alles oplossen door
het ziekenhuis te sluiten.
Dan is er geen enkel
probleem meer. Maar daar
zitten we hier niet voor"
Dat zegt de heer J. W. van der Kou-
we, geneesheer-directeur van het
Groninger Academisch Zieken
huis. „De mentale overspanning
van het personeel manifesteert
zich nu. Dat is een sluipend pro
ces, dat we wel hebben gesigna
leerd, maar waar Den Haag niets
aan kan of wil doen". Dat zegt de
heer G. R. Meijer, voorzitter van
het bestuur van het Academisch
Ziekenhuis.
Het Academisch Ziekenhuis staat
er beroerd voor. Werden er in vo
rige jaren in de vakantieperiode
juli-augustus wel ziekenhuis
bedden niet gebruikt, dit jaar zijn
voor het eerst 104 bedden offi
cieel „gesloten". Patiënten kun
nen niet worden opgenomen. En
dat niet alleen door de vakanties,
maar vooral door de door Den
Haag afgedwongen „vacaturebe-
heersing", waardoor vooral min
der uitzendkrachten konden
worden aangetrokken. Een „va-
caturebeheersing", een perso
len. Daarnaast zaten we met een
personeelsformatie boven de
norm en met de uitzendkrachten
boven de begroting. Nu zijn we
niet bang voor een begrotings
overschrijding als dat nodig is.
Maar Den Haag slaat terug over
volgende jaren. Dus
maatregelen".
De laboratoria draaien op de kri
tische grens. Een leeg bed valt het
meeste op, maar het slaat door op
alle afdelingen"
Voorzitter Meijer „En wé krijgen
last met de medische faculteit:
het onderwijs komt in de ver
drukking. De universiteit stelt
artsen ter beschikking en krijgt te
weinig patiënten voor bedge-
bonden onderwijs. Ook de oplei
ding van specialisten kan in ge
vaar komen. En dan praten we
nog maar niet over de gevolgen
voor het wetenschappelijk on
derzoek, weer de sluitpost van de
begroting"
Op 8 augustus vorig jaar werd de
verantwoordelijke minister A.
Pais (onderwijs) een plan voor
gelegd voor althans de oplossing
van de problemen waardoor de
afdeling intensieve behandeling
van de chirurgische kliniek her
haaldelijk een patiëntenstop had
moeten instellen. Een zo goed
koop mogelijk en snel uitvoer
baar plan, opgezet door de ver
ontruste en verontwaardigde
chrirurgen en in zijn definitieve
vorm gegoten door het be
stuur
Begin dit jaar kwam de minister op
werkbezoek, voorafgegaan door
de suggestie dat hij zijn fiat, aan
het plan kwam geven. Maar dat
deed hij niet. Hij bezag de
problemen, zei het een heel be
langrijke zaak te vinden waar
over hij snel zou beslissen en
maakte ruzie over twaalf miljoen
gulden, waarvan hij dacht dat ze
nog niet waren uitgegeven terwijl
het geld echt op was. Naar ach
teraf bleek: gedeeltelijk opge
maakt met zijn volle instemming,
gedeeltelijk alleen gemeld ten
departemente, gedeeltelijk nog
in kas.
Sindsdien is er niets meer gebeurd.
De minister heeft, evenals vorig
jaar, een gesprek met de besturen
van de academische ziekenhui
zen, dat 27 juni zou plaatsvinden,
op het laatste moment afgezegd.
AJs hij de nieuwe afspraak voor
25 september niet afzegt, dan zal
hij de verwijten van de zieken
huisbesturen over zich heen krij
gen en anders vergaderen in ieder
geval de besturen zelf. Daar zal
dan wel weer een heel boze brief
aan de minister uit voortkomen
Net als vorig jaar.
KEES WIESEL
BONN (GPD) - De van zware oor
logsmisdaden in Polen verdachte
Nederlandse kunstverzamelaar
Pieter Menten moet volgens de
beslissing van een Westduits ge
rechtshof de van de Bondsre
publiek in 1965 verkregen scha
deloosstelling van 550.000 mark
terugbetalen. Het Westberlynse
gerechtshof besloot hiertoe om
dat volgens de rechters de be
taalde uitkering naar de maatsta
ven van het burgerlijk wetboek
door opzettelijke misleiding is
verkregen.
Pieter Menten had in 1957 aan
spraak op herstelbetalingen doen
gelden tegen het Duitse rijk met
het argument dat hij gedurende
de oorlog in het toenmalig pro
tectoraat Polen joodse vervolg
den had geholpen en de Duitsers
als straf voor zijn humane hou
ding zijn woninginrichting met
kunstschatten in Lemberg in be
slag hadden genomen. De bonds
regering is later met Menten tot
een compromis gekomen en
heeft hem uiteindelijk 550.000
mark betaald.
Toen echter bekend werd dat tegen
Menten in Nederland een straf
zaak wegens oorlogsmisdaden
gaande was, waarbij hem onder
andere ten laste werd gelegd in
grote omvang kunstschatten uit
joods bezit te hebben gestolen,
heeft de bondsregering by de
Berlijnse senaat voor burgerlijke
strafzaken het met Menten geslo
ten compromis aangevoch
ten.
Nadat het gerecht de klacht van de
bondsregering in eerste instantie
had afgewezen omdat deze niet
binnen de vastgestelde termijn
van vijfjaar was ingediend, ging
de bondsregering daartegen in
beroep. De senaat van de kamer
voor burgerlijke strafzaken heeft
nu toegegeven dat de eiser lo
gisch heeft kunnen bewijzen dat
het vergelijk door opzettelijke
misleiding werd verkregen.
Maandag beslist de Rotterdamse
rechtbank over voortzetting van
het proces tegen Menten. De uit
slag daarvan acht Bonn voor de
terugbetaling van groot be
lang.
Vrouw van 'spion'
mag op bezoek
WARSCHAU (GPD) - De vrouw
van de Enschedese zakenman
Pavel Latka (53) mag binnenkort
naar Polen om haar man in de ge
vangenis te bezoeken. Latka, die
in 1947 naar Nederland emi
greerde en al vijftien jaar lang
twee keer per maand Polen voor
zaken bezoekt, werd op 18 mei
aan de Pools-Duitse grens gear
resteerd op verdenking van spio
nage voor een NAVO-land.
Minister Van der Klaauw heeft de
kwestie gisteren in Warschau aan
de orde gesteld tijdens zijn ge
sprek met de Poolse minister van
buitenlandse zaken Wojtaszek.
Hij kreeg de toezegging dat Latka
consulaire bijstand mag worden
verleend en dat mevrouw Latka
haar echtgenoot voortaan mag
bezoeken.
neelsstop, omdat de begroting Geneesheer-directeur Van der
overschreden dreigde te worden.
Het leidt tot ernstige spanningen
in het ziekenhuis, waar het al ja
ren overbelaste personeel (ruim
drieduizend man) het extra werk
niet aankan.
Onverantwoord
Voorzitter Meijer „Er dreigde een
begrotingsoverschrijding en Den
Haag liet weten dat dat niet
mocht. Maar een aantel kosten
stijgingen, door Den Haag op nul
gesteld, kunnen wij niet in de
hand houden: de prijs voor ener
gie, de prijs voor geneesmidde
Kouwe: „Maar zoals al zo vaak
eerder gezegd: bij het toch al
overbelaste personeel is de rek
eruit. De duidelijke overspan
ning is een te grote belasting voor
het verplegend personeel. Vanuit
een oogpunt van normaal perso
neelsbeleid was en is het eigen
lijk onverantwoord. Meer perso
neelsleden meldden zich
ziek".
„Het uit zich op alle afdelingen. De
postbezorging op eigen terrein
gaat trager. De epidemiologische
dienst moet waarschuwen voor
een vergroot infectiegevaar als er
minder wordt schoongemaakt
DEN HAAG (ANP) - De strafbepaling op het niet deelnemen aan een
volkstelling komt te vervallen en ook worden bij een volkstelling voor
taan alleen gegevens verzameld over personen die feitelijk in een per
soonsregister zijn opgenomen en niet meer over al degenen die in een
dergelijk register behoren te zijn opgenomen.
Bovenstaande punten staan in een wetsontwerp tot wijziging van de
volkstellingenwet dat minister Van Aardenne van economische zaken
bij het parlement heeft ingediend. Met deze wetswijziging wordt beoogd
de bezwaren weg te nemen die tegen de volkstelling 1971 zijn ïnge-
Verder zullen volgens het ontwerp geen gegevens meer aan de gemeente
besturen ter beschikking worden gesteld voor controle op de juistheid
en de volledigheid van de persoonsregisters. Hieraan ligt ten grondslag,
dat de bij de telling verkregen gegevens uitsluitend voor statistische
doeleinden dienen te worden gebruikt.
Met het oog op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer is in het
ontwerp tevens een uitdrukkelijk verbod opgenomen tot koppeling van
bij de volkstelling verkregen gegevens met andere gegevens omtrent
individuele personen. De bij vorige volkstellingen steeds gevolgde
praktijk is daarmee wettelijk vastgelegd. Bij algemene maatregel van
bestuur zullen verder regels worden gegeven over de wijze van bewa
ring, beveiliging en vernietiging van de verzamelde gegevens, die in elk
geval zonder naam bij het Centraal Bureau voor de Statistiek zullen
binnenkomen. Bovendien is voorzien inde instelling van een commissie
ad hoc. die moet toezien op de inachtneming van de beoogde privacy
bescherming.
DEN HAAG (GPD) - In eventuele
onderhandelingen met de Rus
sen over de beperking van hun
atoomraketten voor de midden
lange afstand, zou de NAVO best
eens als dreigement het idee voor
een Europese kernmacht op tafel
kunnen leggen. Juist omdat de
Russen daarvan zo'n afkeer heb
ben, kan dat ertoe leiden dat zij
afzien van hun nieuwe, op West-
Europa gerichte SS-20-raket-
ten.
Die gedachte uit de vroegere minis
ter van defensie, thans Europees
commissaris, Henk Vredeling, in
een interview in het dagblad Het
Parool. Het dreigen met een Eu
ropese kernmacht - een volledig
kernwapenarsenaal van de Eu
ropese landen, waar de Verenig
de Staten formeel geen zeggen
schap over hebben - naast het
stationeren van nieuwe, soortge
lijke raketten van Amerikaanse
makelij in Europa kan een extra
argument zijn om de Russen te
brengen tot matiging van hun
kernbewapening, denkt Vrede
ling.
Tegen het idee van een Europese
kernmacht zijn altijd zeer veel
bezwaren geuit, omdat daardoor
een driedeling in de internatio
nale veiligheidspolitiek kan ont
staan, die sterk destabiliserend
werkt. Vredeling noemt de Euro
pese kernmacht in het interview
zelf ook „levensgevaarlijk", een
zaak die ten koste van alles moet
worden voorkomen.
Maar wat dan de consequentie is
wanneer de Russen op dit drei
gement niet ingaan, staat ook
hem niet duidelijk voor ogen
„Het is natuurlijk verdomd ge
vaarlijk wat ik zeg. Dat ben ik me
bewust Als de Russen nee zeg
gen, zou je tot de conclusie kun
nen komen dat je dan maar met
zo'n Europese kernmacht moet
beginnen. Maar wat is het alter
natief? Welnu, als we daar niet
over mogen praten, dan moeten
we die nieuwe Amerikaanse ra
ketten maar accepteren", zo zegt
Vredeling, alhoewel sommige
Amerikanen (zoals onlangs ex-
minister Kissinger) zeggen dat de
Amerikaanse kernwapengaran
tie helemaal niet zeker is.
Vredeling zegt deze gedachten nu
naar voren te willen brengen om
te voorkomen dat de Europese
kernmacht toch sluipend wordt
ingevoerd als een logisch gevolg
van de veranderingen in de mili
taire krachtsverhoudingen van
de laatste tijd. Hij bedoelt daar
mee dat invoering van de nieuwe
Amerikaanse raketten in Europa,
zonder voldoende zekerheid over
de Amerikaanse nucleaire be
scherming van Europa, toch tot
een soort Europese kernwapen-
balans zou kunnen leiden.
Gisteren heeft ook de belangrijkste
defensie woord voerder van de
CDA-Tweede-Kamerfractie,
Joep de Boer, zich uitgesproken
tegen het invoeren van nieuwe
atoomwapens binnen de NAVO
telkens wanneer en alleen omdat
de Russen ook weer eens iets
nieuws hebben. Mocht door die
nieuwe Russische wapens het
evenwicht worden verstoord,
dan moet de NAVO in zijn ant
woord het totale afschrikkingse-
venwicht betrekken, zo zei De
Boer op een CDA-bijeenkomst in
Tilburg.
Volgens De Boer moet de afschrik
king in eerste instantie in de zwa
re, lange-afstands wapens ge
zocht worden en moet het aantal
kernwapens voor gebruik op het
slagveld sterk worden terugge
drongen. Hij zei dat daarvoor
1 eenzijdige stappen niet uit
gesloten mogen worden, omdat -
door de grote aantallen kleine
kernwapens die de NAVO bezit -
de wezenlijke veiligheidssituatie
van het bondgenootschap niet zal
worden aangetast.
De Boer zei dat het - gezien de toe
nemende verontrusting over de
uitbreiding van de Russische
kernbewapening - niet gemak
kelijk zal zijn om voor deze
ideeen ,,de handjes op elkaar te
krijgen". Toch zit er niets anders
op, „willen wij ons niet laten zui
gen in de draaikolk van een onge
remde bewapeningswedloop",
aldus De Boer.
