Povere inzendingen voor Prix d 'Italia tgegefjcht :lWÉ[Rl^9ramma\ Leden Bolsjoi vragen asiel aan in de VS Onder het melkwoud" is een rijk stuk Vooral muzikale gedeelte tegenvaller Carol Linssen in Leidse Schouwburg DINSDAG 18 SEPTEMBER 1979 LECCE (GPD)-Met de helft van het dramaprogramma en driekwart van de mu ziek achter de rug, is de Prix d'Italia in Lecce nog geen succes. Dat ligt niet aan de beperkte uit gaansmogelijkheden die het barokke stadje - het Florence van het zuiden - te bieden heeft, maar aan de povere inzendingen die de eerste drie dagen zijn voorgeschoteld. Met name de muziekinzendingen, waar nu veertien programma's hun beurt hebben gehad, laten weinig hoop. Het bleken vrijwel allemaal variaties op vertrouwde thema's te zijn en ook het reper toire was nauwelijks opzienba rend. Natuurlijk was er ook nog wel iets om over naar huis te schrijven, al betreft dat meer de pogingen er iets van te maken dan de bijval die kon worden Het is tekenend dat de inzending met het meeste kijkgenot - zon der dat dit ten koste ging van de muzikale waarde - een tamelijk simpele reportage was van een openbare les van de wereldbe roemde cellist Rostropovitsj. Een innemende, humorvolle en mee slepend enthousiaste oude mees ter, met de allures van een televi sie-entertainer. Dat maakte dat het programma als het ware toe valligerwijze ook nog het een en ander aan muziek presenteer de. Niet eenvoudig Toch is dit niet het gevolg van een „crisis in de muziekprogram ma's", zoals ook al te lang van een crisis in het televisie-amusement gesproken wordt. Het is verre van eenvoudig om muziek, ballet en opera op een zowel artistiek als aanschouwelijk bevredigende wijze op televisie te brengen. Gewoonlijk draait het er op uit dat óf de beelden tot tevreden heid stemmen óf de artistieke prestaties van de optredende kunstenaars. Maar af en toe wer pen de inspanningen van de pro grammamakers in beide opzich ten enig rendement af. Het was echter niet altijd duidelijk of werkelijke belangstelling be stond voor zowel de televisiekant als de muziek. De NOS-inzending had dat wel. In april was de in zending al te zien: de poging van Fred Bosman, in samenwerking met Edo de Waart en het Rotter dams Philharmonisch Orkest, de muziek van Saint Saëns in beel den van het orkest en de musici te begeleiden. In een heel andere richting ging de Zweedse inzending, „Christina, muziek voor een winterkonin- gin". In Italië is onlangs muziek teruggevonden die Christina tij dens haar ruim dertig jaar lange verblijf in Rome heeft laten com poneren. Christina was zes jaar toen haar vader, Gustaaf Adolf, in de Dertigjarige Oorlog sneuvel de. Wat volgde, waren jaren van rouw rondom het opgebaarde li chaam van haar vader, donder preken van de predikanten aan het Zweedse hof, de afzichtelijke dwergen die haar moeder er op na hield om zich te laten amuse ren. In het programma wordt het leven van Christina uitgebeeld. Met muziek en korte scènes. De uit sluitend katholieke geleerden die zich aan haar hof verzamelden, de bekrompenheid, haar troonsaf stand in 1654, zij was toen 28 jaar oud en vervolgens haar overgang naar het katholicisme. De muziek is van Andreas Duben, Stradella en Provenzale. Deze laatste schreef, nadat hij ontslagen was, een scandaleuze cantate over de Zweedse kunstbeschermster uit Rome. Duits Tot de opvallende inzendingen hoorde ook de Duitse prestaties. Niet bepaald de meest aanspre kende programma's, maar er uit springen deden ze wel. Een uit leg, door de componist zelf, van Hans Werner Henze's „Tristans weeklacht"; geïnspireerd op Wagner en ook van allerhande Wagneriaanse associaties voor zien. Boeien kon het nauwelijk, maar musicologisch en geluids technisch van belang. Technisch interessant was ook de televisering van het lijden van Franz Schubert volgens de op vattingen van Titus Leber. Een louter uit associaties en fantasie beelden opgebouwd programma rond de doodsangsten, frustra ties en eenzaamheid componist. Waarschijnlijk hoogst ernstig bedoeld allemaal, maar de effec ten werkten vaker op de lach spieren dan het gemoed. In de dramahoek was het niet beter. Veel experimenten, pogingen tot vernieuwing, zaten er niet in. Wel aardige, maar vooral veel minder aardige inzendingen. Tot de aar dige behoort het BRT-spel „Er was eens in december'; een mo derne kerstvertelling, compleet met de geboorte van het kerst kindje midden in de nacht in een politiebusje op de autoweg. De NOS heeft het stuk al in zijn be zit. Aan ideeën schort het eigenlijk niet eens, al valt wel op dat de voor keur blijft uitgaan naar de „non- fiction", de dramatisering van werkelijk gebeurde verhalen, al dan niet in samengevatte vorm. In die categorie hoort de Ierse in zending thuis. Het verhaal van een vrouw die haar man verliest en diens Ierse familie van de treu rige omstandigheden op de hoog te brengt. Ze wordt daarop geconfronteerd met twee haar onbekende zwa gers, die niet alleen vertellen het lichaam mee naar huis te willen nemen maar ook nog eens laten weten dat Michael in zijn geboor tedorp ook nog een vrouw heeft. Twee keer keurig voor de kerk getrouwd, twee gezinnen keurig onderhouden. De afloop is wat voorspelbaar en de verwikkelingen blijven vooral hangen rond de vraag wat er met het lijk moet gebeuren. Maar al met al is het een aardig spel ge worden, dit „Diep betreurd door..." Aardiger dan bijvoor beeld de Zwitserse inzending, die het gebrek aan toekomstperspec tief van de moderne werkende klasse tot onderwerp had. Dat ging aan de hand van twee on- derhoudsschilders in een chemi sche fabriek. Pijpleidingen schilderen, tientallen kilometers per jaar. Een oude man die het al jaren doet en een jonge die er nog maar net toe „veroordeeld" is, en de conflicten die ontstaan tussen deze twee collega's zonder hoop op een be tere toekomst. EVERT VAN TIJN LOS ANGELES (U Pil AFP) - Opnieuw hebben twee leden van het beroemde Russische Bolsjoi- ballet politiek asiel aange vraagd in de Verenigde Staten. Het ministerie van buitenland se zaken liet weten dat het ver zoek van Leonid en Valentina Koslow zal worden ingewilligd. Het Bolsjoi-ballet voltooide zondag in Los Angeles een tour nee door de Verenigde Staten, en is gisteren naar Moskou te ruggereisd. Eind augustus vroeg de ster-danser van Bols joi, Alexander Godoenow, in New York politiek asiel aan. Als verklaring gaf hij dat hij 'grote re artistieke mogelijkheden' verwachtte in de Verenigde Sta ten. Leonid Koslow en zijn vrouw Valentina hebben tijdens de Amerikaanse tournee verschei dene hoofdrollen gedanst. Na de desertie van Godoenow heeft Koslow diens plaats overgeno- Nieuws voor doven goed ontvangen HILVERSUM (ANP) - Het i voor doven en slechthorenden, dat het NOS-journaal sinds en kele maanden om 13.00 en 18.00 uur via de televisie uitzendt, wordt door hen zeer op prijs ge steld. Dat is de voorlopige conclusie van een onder vijf tienhonderd doven en slechtho renden gehouden enquête, die overigens nog door de dienst kijk- en luisteronderzoek van de NOS moet worden uitgewerkt. Over het algemeen vinden de be trokkenen, dat een stukje van hun isolement is weggenomen. Maar er blijven ook nog wensen. Jongeren vooral willen gunsti ger uitzendtijden, de Neder landse dovenraad wil meer uit zendingen, in de kringen van slechthorenden vindt men het een gemis dat de teksten niet vergezeld gaan van beelden. In de boezem van de dovenraad wordt ook voor de toekomst ge dacht aan het benutten van de mogelijkheden van teletekst om straks doorlopend informatie te kunnen geven. Intussen heeft minister Garde niers van CRM de proefperiode van de nieuwsuitzendingen ver lengd tot 1 oktober 1980. Tegen die datum moet een beslissing over het al dan niet doorgaan van de uitzendingen en eventue le aanpassingen daarvan geno men zijn. LEIDEN (GPD) - Carol Linssen gaat weer op reis als ver teller in het stemmenspel „Onder het Melkwoud" van de Engelse auteur Dylan Thomas. Het stuk werd voor het eerst in Nederland gespeeld in 1957, toen Han Bentz van den Bergh als verteller optrad en daarbij werd gerugge- steund door Yoka Beretty en het kinderkoor van Henk van der Velden. Carol Linssen brengt het hele stuk van tweemaal drie kwartier alleen. Donderdag treedt hij er mee op in de Leidse Schouwburg. „Under Milkwoodzoals de oor spronkelijke Engelse titel luidt, is een stuk met een rijke geschie denis. Het is van oorsprong een voor de BBC geschreven radio spel, dat min of meer vanzelf is ontstaan uit een voordracht die Thomas voor deze omroep hield over een stadje in Wales. Uit dit verhaal, toen getiteld Quiet early one morning, is in de loop van tien jaar het stemmenspel ont staan. Dylan Thomas heeft zelf de vertel- lersrol vertolkt in Amerika, maar beleefde de eerste volledige uit zending in 1954 via de BBC niet meer. In '56 stortte het Londense beroepstoneel zich op het stuk, waarna het in '57 de Noordzee overstak. In Nederland is het sindsdien gere geld opgevoerd en weer in de vergetelheid geraakt. Het stuk, nog immer in de vertaling van Hugo Claus, is op het moment min of meer het eigendom van Carol Linssen^ die het stuk we gens zijn uitzonderlijke inhoud voor het leven op zijn repertoire heeft gezet. Carol Linssen: „Ik heb het stuk eerder bij Theater gespeeld, bij De Appel heb ik het een keer of zes gedaan. Het heeft al mijn aan dacht gekregen, omdat het een zo rijk stuk is. „Onder het Mel kwoud" heeft zoveel facetten: het is fantasievol, het is sensitief, het is ook door haat overwoekerd, ruw. bijna rauw soms. Ik breng het in de barokke taal die mij lief is, als een lichte conference". Wensdromen „Het stuk start in de nacht met een licht ruisen van de zee als een en kele toon. In die nacht komen de wensdromen tot leven. Alles wat overdag niet kan en mag, komt dan naar boven. Dan langzaam komt de dag, de werkelijkheid, waarin geen plaats meer is voor fantasie, en aan het einde valt weer geleidelijk de nacht. Besprekingen over de natuur, de zee, over dood en liefde vloeien in elkaar over. Ik heb een bandje waarop Thomas zelf zijn verhaal vertelt. Hij brengt dat met een groot en luid stemgeluid, drei gend met een haast diabolische kracht... Het stuk is een staal kaart van alles wat er in het leven voorkomt, als het ware verpakt in CAROL LINSSEN de hartekreet van een klein Wa les' stadje aan de zee". Het heeft Carol heel wat zweet ge kost om het stuk weer onder de knie te krijgen op de wijze waar op hij het van begin tot einde wil spelen. Hij zegt: „Natuurlijk heb ik voor mezelf steeds gedeelten gespeeld, thuis of wandelend in het bos. Ook heb ik wel eens voor geïnteresseerden gedeelten uit het stuk gedaan. Maar zo hier in de zaal, alleen vijftig minuten voor de pauze, en nog drie kwar tier er na, is het toch wel zware arbeid". „Je moet niet vergeten dat in het stuk zo'n 60 figuren voorkomen, die dan niet allen volledig gety peerd moeten worden, maar die wel stuk voor stuk schetsmatig moeten worden aangegeven. Dat is ook de charme, de charme van een schets, er is niets uitgewerkt, maar alles staat er in een enkele lijn". „De vorm waarin het gegoten moet worden, vergt alle arbeid. Ik speel slechts met een tafel en een stoel. Dan zit ik op de tafel, dan lig ik erop. De vertellersrol is niet aan plaats gebonden, zoals het stuk eigenlijk ook niet plaatsge bonden is". „Eigenlijk moet je „Onder het Mel kwoud" overal kunnen spelen. In een theater, maar ook in een cafë. Ook op plaatsen waar de mensen zich niet overgeven aan die heili ge stilte van de schouwburg." Goed „Het is in een theater in Nederland natuurlijk ook nooit helemaal stil, en ik vind dat goed. Veel wendingen openbaren zich als er plotseling iets gebeurt in het publiek, dat heeft effect op jou als speler. Negeren is iets heel naars. Als je je afsluit, word je een grammofoonplaat". In zijn pakweg achttien jaar op het toneel heeft de 38-jarige Carol Linssen het publiek op verschil lende manieren in zijn nabijheid gevoeld. Zowel vanaf het hoge podium als vanuit de laag gele gen arena heeft hij de toeschou wer gezien. „De plaats waar je speelt in relatie tot het publiek, is afhankelijk van het stuk dat je speelt", zegt hij. „Ik houd van de- ze.juiste afstand. Neem bijv. een clown als Popov, van grote af stand valt juist dat wat hem zo'n grote clown maakt, weg: je kan het gezicht niet zien. Een stuk als „Onder het Melkwoud" moet wel dicht op het publiek worden ge speeld. De stemming waarin ik ben als ik speel, moet praktisch voelbaar zijn". OMROEPBLAD VOOR JEUGD DEN HAAG (GPD) - De AVRO brengt volgende maand in een oplaag van ruim 100.000 exemplaren een speciaal omroepblad voor de jeugd uit. Het gaat „Toppop" heten en zal wekelijks verschijnen en volledig zijn afgestemd op jongeren en hun be langstelling voor radio en televisie. Enkele redactieleden van Televizier stellen het blad samen. Eén van hen, Dick van der Zeeuw, verklaart dat „Toppop" volledige informatie over (binnenlandse) radio- en televisieprogramma's bevat. In rood afgedrukt staan die gegevens waar de belangstel ling van jongeren vooral naar uitgaat. Verder wordter in het blad aandacht besteed aan pop en sport. Op de achterpagina komt steeds een poster van een vooraanstaande pop- of sportfiguur. NEDERLAND 1 18.00 - Prinsjesdag, samenvatting (NOS) 18.30 - Sesamstraat (NOS) 18.45 - Paspoort (NOS) 18 55 - Journaal (NOS) 18.59 - Ronduit-TV (EO) 20.00 - Kennen en kunnen, familieprogramma (EO) 20.50 - Tijdsein (EO) 21.24 - Tenslotte (EO) 21.37 - Journaal (NOS) 21.55 - Philips een onderneming, de samenleving (3) (NOS) 23.10 - Den Haag vandaag (NOS) 23.45 - Journaal (NOS) NEDERLAND 2 18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) 18.55 - Journaal (NOS) 18.59 - Black Beauty (4) (VARA) 20.00 - Journaal (NOS) 20.27 - De natuur en de mens (VARA) 21.17 - Face to face (Van aangezicht tot aangezicht), dl. 3 (VARA) 22.05 - VARA Visie (VARA) 22.55 - De vrije gedachte (VARA) 23.15 - Journaal (NOS) TV-WOENSDAG 15.30-17.30 - AVRO's Kinderfilmfestival (AVRO) DUITSE TV DUITSLAND I 18.00 Immer Kathie, kinderserie. 18.25 Kinderfilm. 18.50-19.00 Journ. (Reg. progr.: NDR 19.00 Anton Keil, der Specialkommissar, tv-serie. 19.30 Actual. 19.45 Kleuterprogr. 19.55 Anton Keil. der Specialkom missar, tv-serie. 20.25 Reg. magaz. 20.59 Progr.overz. WDR: 19.00 Drei im Morgenland, tv-serie. 19.30 Licht progr. 19.45 Docum. serie. 20.15 Ac tual. 20.45 Docum. serie.) 21.00 Journ. 21.15 Amus.progr. 22.00 Re- 0.45-0.50 Journ. DUITSLAND II 18.00 Journ. 18.10 Inform, serie. 18.40 Actual, en muz. 19.20 Teken film. 19.45 Tekenfilm. 20.00 Joum. 20.30 Super Stunt - Die Draufgaen- ger vom Dienst (Super Stunt), speel film. 22.00 Actual. 22.20 Der Pate (The Godfather), speelfilmserie. 0.10 DUITSLAND III WDR 18.00-18.30 Schooltelevisie. 19.00 Kleuterprogr. 19.30 Cursus wiskun de. 20.00 Buitenlandse reportages. 20.45 Journal 3. 21.00 Joum. 21.15 Schauplatz. 22.00 Momente. 22.15 Kennismakingsprogr. 23.00 Inform, progr. 23.30 Jazz. Ong. 24.00 BELGISCHE TV BELGIË VLAAMS 18.00 Poppenfilmserie. 18.05 Kleu- tersene. 18.30 Open School. 19 00 Jeugdprogr. 19.40 Morgen. 19.45 Joum. 20.10 Muz.progr. 21.00 In form. progr. 21.55 Spelprogr. 22.25 Het Vrije Woord. 22.55-23.10 TV BELGIE NEDERLANDS NET 2 18.00 Poppenfilmserie. 18.05 Kleu terserie. 18.30 Open School. 19.00 Jeugdprogr. 19.40 Morgen. 19.45 Joum. 20.10 Dierenprogr. 20.40 Pot ter, tv-serie. 21.05-23.40 De aarde beeft (La terra trema), speelfilm. ■k De televisie-actualiteitenrubriek Tijdsein van de Evangelische Omroep is vandaag geheel gewijd aan het kabinetsbeleid inzake de mensenrechten. In de studio discussiëren hierover het oud-kamerlid Jongeling, het CD A-kamerlid Scholten, buitenlandsecretaris Hor dijk van het CNV en commentator Kamsteeg. (Nederland 1 - 2050 uur). "Het werk in de fabrieken" is het onderwerp van het derde deel van "Philips - een ondernemingde samenleving een serie van vier door de filmer Jan Vrijman gemaakte dokumentaires over het Phi- lips-bedrijf en zijn plaats in de Nederlandse samenleving. Deze derde aflevering - die de NOS-televisie van 2155 tot 23.10 uur via Nederland 1 uitzendt - is geheel gewijd aan het werk van de fabrieksarbeiders; dat is in Nederland 42 procent van het rond S0.000 mensen tellende personeel. Het personeelsbeleid van Philips is in veel opzichten niet ongunstig. Het is van oudsher nogal vaderlijk en bevoogdend, maar er zijn pensioenvoorzieningen voor vrijwel iedereeneen fonds voor stude rende kinderen,goede geneeskundige diensten en uitstekend maat schappelijk werk. En voor sommige gelukkigen is er ook nog een prima vakopleiding in de tijd van de baas. Ondanks dat alles ts de situatie van de fabrieksarbeider weinig rooskleurig. Zijn beloning is laag (minder dan 2000 gulden bruto per maand), zijn kansen om "vooruit" te komen in het bedrijf zijn praktisch nul en het fabriekswerk is geestdodend. Vrijman komt al filmend tot de overtuiging dat veel fabriekswerk weinig menswaardig is. Terwijl iedereen, de vakbeweging voorop, roept om "volledige werkgelegenheid" en "scheppen van nieuwe arbeidsplaatsen", zet Vrijman zijn vraagtekens bij zulke kreten. Hij vindt dat wij ons allereerst moeten afvragen om WATtxxjr werkgelegenheid het gaat: wat ZIJN die arbeidsplaatsenHij concludeert: er zal nog heel wat gedaan moeten worden om het leven en werken in de fabrieken een menselijke betekenis te geven. De televisie-actualiteitenrubriek VARA-Visie is vanavond in een extra lange uitzending geheel gewijd aan prinsjesdagIn de kelder van de Ridderzaal zullen de heren Kok, Van Veen, Albeda en Den Uyl en een nog nader aan te trekken vertegenwoordiger van de WD discussiëren over de begroting De politieke tekenaars Opland, Van Straaten en Muller zullen bijdragen leveren aan het programma. (Nederland 2 - 22.00 uur). DINSDAG 18 SEPTEMBER HILVERSUM I 18.11 AVRO's Radiojournaal. 18.25 Toppers van toen. 19.02 Per Saldo. 19.30 (S)Operette: Hoogtepunten uit Der Vogelhaendler van Zeiler. 20.03 (S) Country Western. 20.30 (S) Folk live. 21.02 (S) Ad Lib. 22.02 (S) AVRO's Swing Time. NOS: 23.02-24.00 (S) Met het oog op mor gen. VARA 0.02 (S) Elpee tuin. 1.02 (S) Groot licht. 5.02 (S) Truck. HILVERSUM II 18 10 Verkenning. HUM. VER BOND: 18.20 Na vijven en zessen. P.P.: 18.50 Uitz. van de BP KRO 19 00 Kerk in meervoud. (Met om 19.00 Liturgie en kerkmuziek. 19.20 Nws. uit de kerken. 19.30 Kruis punt.) 20.00 (S) Prix Italia 1979: He dendaagse muz. 20.50 Spektakel. 22 00 Overweging. 22.30 Nws. 22 40 (S) Zin in muziek. 23.30 (S) Muziek op het spel (46): Hedendaagse muz. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM III NOS: 18.03 (S) De Avondspits met de Nationale Hitparade. VARA 19.02 (S) Popdonder. 21.02 (S) Nash ville. 22.02 (S) ...and all that jazz. 23.02-24.00 (S) Elpee tuin. WOENSDAG 19 SEPTEMBER VOO: 7.03 (S) Ook goeie morgen. 9.03 (S) Muziek terwijl u werkt. 10.02 (S) Kletskop. VPRO 10.45 (S) Villa- VPRO. 11.02 (S) Bijvoorbeeld. 12.03 op tafel. 13.30 (S) Spannende Splookjes. 14.03 (S) Achterwerk. FiPie 'l20 Hadio-Kinderkrant. 14.45 (S) Open Huis. 16.02 (S) EO- Metterdaad 16.15 (S) Licht en uit zicht 16.55 (S) EÖ-Aktief. 17.02 (S) HILVERSUM II VARA 7.00 Nws 7.10 Ochtend- gymn. 7 20 De Wekkerradio (7.30, 8.00 en 8.30 Nws.) 9.00 Gym. voor dc huisvrouw. 9 10 WatersL NOS: 9.15 Werkbank. VARA 9,25 Keuren en kizen. 9.50 Hoor Haar. 11 10 Neder- landse Schoolradio. 11 30 Callant- soog - Centraal. OVERHEIDS- VOORL.: 12.16 Exportiviteiten. VARA: 12.26 Meded. voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12 36 Dingen van de dag. 13.00 Nws. 13.11 Callant- soog - Centraal - vervolg. 13 30 Oude schoolheks. 13.50 Kinderen een kwartje 14.30 Lecf-tijd-genoog. 15.30 Operette. 16.00 Slaap kindje, slaap. hoorspel. 16.30 Lichte gram muz. 17.00 (S) Een blokje Ne derlands. muz.progr. 17.24 Meded. SOS-en politieberichten. 17.30 Nws. 17.36 Dingen van de dag. HILVERSUM III KRO: 7.02 (S) Des Engels. 9 03 (S) Van negen tot twaalf. 12 03 (S) De Noen Show. 14.03 (S) De Theo Stok kink-Show. 17.03 (S) Stampij. HILVERSUM IV NCRV: 7.00 Nws. 7 02 Het levenae woord. 7.10(S) Preludium. 9.00 Nws. 9 02 (S) Kinderen aan het woord (2). 9.15 (S) Onder de hoogtezon. 10.00 (S) Orkestpalet. 12 00 Nws 12.02 (S) Tafelmuz.( 12.20 (Si Pianowerken uit de Romantiek. 12.30 (S) Promenade Orkest met sopraan, klass. it 13.30 (S) platennieuws 13 55 (S) Zojuist verschenen. 14.00 Nws. 14.02 (S) Viool en piano: klass. kamermuz. 14 32 (S) Orgelconcert. 15.00 (S) In kleine bezetting: klass. kamermuz. 16.00 (S) Populaire klass. 16.55-17.00 (S) Kunst- en vliegwerk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 5